Presentatie Impactgedreven werken - Spoedcursus 'Het nieuwe decreet' (Marc Jans - Socius)

1. IMPACTGEDREVEN WERKEN
Spoedcursus ‘Het nieuwe decreet’
Brussel, 21 december 2017

2. - impact, wat is dat?
- decreet en impact
- impactgedreven werken
- 3 benaderingen
- scope

3. IMPACT,
WAT IS DAT?

4. IMPACT, WAT IS DAT?
De
positieve én negatieve
bedoelde en onbedoelde
directe en indirecte
effecten
die zich op lange termijn
en ten gevolge van een praktijk, een interventie voordoen.

5. negatief, direct en onbedoeld effect van een meteorietinslag

6. 14 miljoen jaar later
positief, indirect maar evengoed onbedoeld effect van diezelfde meteorietinslag
(Nördlingen, Beieren (D))

7. IMPACT, WAT IS DAT?IMPACT, WAT IS DAT?
Sociaal-culturele praktijken
≠
Natuurfenomenen
Øin complexe maatschappelijke systemen
Øbedoeld
Øbinnen een meer overzichtelijke
tijdspanne

8. DECREET EN IMPACT

9. ØIn complexe maatschappelijke systemen
(sociaal-cultureel)
-> geen impact zonder context: belang van maatschappelijke
contextanalyse in decreet
ØBedoeld
-> bijdrage aan doelstellingen decreet
ØSociaal-culturele praktijken zijn niet eender
welke paktijken, interventies
-> voorwaarden decreet
ØBinnen een meer overzichtelijke tijdspanne
-> beleidsperiodes van 5 jaar
DECREET EN IMPACT

10. IMPACT, WAT IS DAT?DECREET EN IMPACT
DECREET
niet letterlijk opgenomen, maar onderliggende filosofie is doordrongen van
impactgedreven werken
-> veel vrijheid aan civiele actoren om uit te maken welke bijdrage ze beogen binnen de
volgende grote lijnen van na te streven effecten:
• sociaal-culturele participatie
• emancipatie van mensen en groepen
• gedeeld burgerschap
• dialoog tussen mensen en groepen van mensen
• publiek gemaakte gedeelde samenlevingsvraagstukken en een werkend antwoord hierop
• een sterkere democratische, duurzame, inclusieve en solidaire samenleving
-> over de wijze waarop je deze effecten haalt, zet het decreet volgende krijtlijnen uit:
• in de vrije tijd van volwassenen
• op basis van drie rollen en een functiemix
• inclusief en/of categoriaal
• vanuit een civiel perspectief
• met respect voor een gemeenschappelijke sokkel
• met relevantie en uitstraling voor Vlaanderen – al dan niet ook Brussel – of een bepaalde regio

11. IMPACT, WAT IS DAT?DECREET EN IMPACT
MEMORIE
Civiele rol en impact
Onder de noemer ‘maatschappelijk innoveren’ zijn tal van organisaties vandaag terug
op zoek naar hoe ze hun impact op maatschappelijke ontwikkelingen kunnen vergroten.
Dit toont dat sociaal-cultureel volwassenenwerk zijn civiele rol nadrukkelijker op de
agenda zet. Dit nieuw beleidskader wil deze rol als civiele actor in een gezonde
democratie erkennen en als uitgangspunt nemen.
Artikelsgewijze toelichting, art. 22 (beoordelingscriterium - landelijk)
De organisatie geeft aan welke maatschappelijke ontwikkelingen ze effectief als
uitdaging wil aangrijpen om een werking rond te ontplooien in de komende
beleidsperiode en welke impact ze hierbij nastreeft.
Artikelsgewijze toelichting, art. 42 (beoordelingscriterium – regionaal)
De organisatie expliciteert in een maatschappelijke contextanalyse welke
ontwikkelingen relevant zijn in relatie tot haar missie en visie, welke ontwikkelingen ze
als uitdaging wil aangrijpen om een toekomstige werking rond te ontplooien en welke
impact ze hierbij nastreeft.

12. IMPACT, WAT IS DAT?DECREET EN IMPACT
Maatschappelijke contextanalyse is een beoordelingselement
• Landelijk: decreet art. 10, uitvoeringsbesluit art. 23 en 24
• Regionaal: decreet art. 35, uitvoeringsbesluit art. 38

13. IMPACT, WAT IS DAT?DECREET EN IMPACT
BESLUIT
Art. 23 beoordelingscriterium (landelijk):
2° de relatie van de missie en de visie van de sociaal-culturele organisatie tot de actuele
maatschappelijke context die ze zelf omschreven heeft:
b) De organisatie geeft aan welke maatschappelijke ontwikkelingen ze effectief als uitdaging wil
aangrijpen om een werking errond te ontplooien en welke impact ze daarbij nastreeft;
Art. 24 evaluatiecriterium (landelijk):
1° de bijdrage van de missie en de visie van de sociaal - culturele organisatie aan het doel van het
decreet: werkingsgegevens en resultaten tonen de effectieve bijdrage van de organisatie aan de
emancipatie van mensen en groepen, en aan de versterking van een democratische, duurzame,
inclusieve en solidaire samenleving aan;
2° de relatie van de missie en de visie van de sociaal-culturele organisatie tot de actuele
maatschappelijke context die de organisatie omschreven heeft : werkingsgegevens tonen aan rond
welke maatschappelijke uitdagingen de organisatie effectief werkt in de praktijk, hoe die werking
vorm krijgt en welke resultaten ze daarmee bereikt;

14. IMPACT, WAT IS DAT?DECREET EN IMPACT
BESLUIT
Art. 38 beoordelingselement (regionaal):
2° de relatie van de missie en de visie van de sociaal-culturele organisatie tot de actuele
maatschappelijke context die de organisatie heeft omschreven:
a) De organisatie toont door werkingsgegevens aan rond welke maatschappelijke
uitdagingen de organisatie effectief heeft gewerkt, hoe die werking vorm kreeg en
welke resultaten ze daarmee heeft bereikt;
b) De organisatie expliciteert in een maatschappelijke contextanalyse welke
ontwikkelingen relevant zijn in relatie tot haar missie en visie, welke ontwikkelingen
ze als uitdaging wil aangrijpen om een toekomstige werking errond te ontplooien en
welke impact ze daarbij nastreeft;

15. IMPACTGEDREVEN WERKEN

16. IMPACTGEDREVEN WERKEN
Sociaal-culturele
activiteit(en)
Intuïtief
sociaal-cultureel
werken

17. IMPACTGEDREVEN WERKEN
CAMPAGNE
VOEREN
Impactgedreven
sociaal-cultureel
werken
sociaal-culturele
ACTIVITEIT(EN)

18. INPUT
INPUT
INPUT
INPUT
OUTPUT
ACTIVITEIT
OUTPUT
OUTPUTACTIVITEIT
ACTIVITEIT
ACTIVITEIT
OUTPUT
OUTCOME
OUTCOME
OUTCOME
OUTCOME
IMPACT, WAT IS DAT?IMPACTGEDREVEN WERKEN
civiele praktijken en
andere invloeden in
complexe systemen
INPUT
ACTIVITEIT
OUTPUT
INPUT
ACTIVITEIT
OUTPUT
INPUT
ACTIVITEIT
OUTPUT

19. IMPACT, WAT IS DAT?IMPACTGEDREVEN WERKEN
IMPACT van een sociaal-culturele praktijk
=
effecten op langere termijn
–
wat toch zou gebeurd zijn zonder de sociaal-culturele
praktijk

20. IMPACTGEDREVEN WERKEN
inputs activiteiten outputs outcomes impact
Middelen,
personeel
Activiteiten
(sociaal-
cultureel)
Tastbare
kenmerken van
(een)
activiteit(en)
Verandering,
leereffecten als
gevolg van de
activiteit
Lange
termijnbijdrage
aan maatsch.
veranderingen
subsidies,
begeleider,
groepen, lokaal,
vrijwilligers,
netwerken,
platforms,
media,...
ontmoeting,
vorming, actie,
lobbywerk,
campagne, ...
Al dan niet
expliciet ikv een
beleidsplan
aantal
deelnemers,
bezoekers,
gepresteerde
uren, likes, kliks,
persmeldingen,
links, ...
Effect op de
deelnemers
(betrokkenheid,
inzicht en
competenties,
verandering
houding, gedrag,
...)
Emancipatie,
sterkere
maatschapp.
positie
Nieuwe regels,
voorzieningen
plannen beoogde resultaten

21. IMPACTGEDREVEN WERKEN
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

22. 3 BENADERINGEN

23. Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

24. 3 BENADERINGEN
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

25. 3 BENADERINGEN
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

26. 3 BENADERINGEN
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.
Terry Smutylo, na 30 jaar ervaring met impactevaluatie

27. Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

28. 3 BENADERINGEN
2. Contributie
Impact is lange termijn effect waartoe
een praktijk bijdraagt

29. 3 BENADERINGEN
Praktijk Effecten Impact
Controle-
sfeer
Invloeds-
sfeer
Interesse-
sfeer

30. Controle-
sfeer
Invloeds-
sfeer
Interesse-
sfeer
inputs activiteiten outputs outcomes impact
beoogde resultaten
3 BENADERINGEN

31. 3 BENADERINGEN
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

32. Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

33. 3 BENADERINGEN
3. Waarde
Geen na te streven effect
Praktijk zelf is het doel
Bv. mensen samen brengen zonder daaraan een andere
ambitie of doel te verbinden. Het samenbrengen op zich is
betekenisvol.
Peilen naar impact = waarden en betekenissen van een praktijk
expliciteren vanuit verschillende standpunten en invalshoeken.
Sociaal constructivistische modellen

34. 3 BENADERINGEN
BENADERING(EN) IN HET DECREET:
1. Geen sprake van attributie
2. Contributie:
Dit decreet heeft tot doel om in het domein van het sociaal-cultureel volwassenenwerk organisaties
te subsidiëren die, vanuit een civiel perspectief en met respect voor de gemeenschappelijke sokkel
van waarden, fundamentele rechten en vrijheden, een betekenisvolle bijdrage leveren aan de
emancipatie en dialoog van mensen en groepen én aan de versterking van een duurzame, inclusieve,
solidaire en democratische samenleving door sociaal-culturele participatie en gedeeld burgerschap
van volwassenen te bevorderen en gedeelde samenlevingsvraagstukken tot publieke zaak te maken.
Hiervoor ontwikkelen en verspreiden zij praktijken die hierop een werkend antwoord kunnen bieden.
3. Waarde:
Het decreet biedt minder expliciete aanknopingspunten met waarde als benadering van impact.
Activiteiten die op zichzelf waardevol zijn voor een democratische, duurzame, solidaire en inclusieve
samenleving vallen mits een goede duiding van die waarde in principe wel binnen de scoop van het
decreet.

35. SCOPE

36. SCOPE
DECREET: sector en organisatie
Memorie:
Er is vooreerst de vraag naar de identiteit van de sector en de vraag naar maatschappelijke
legitimering.
…
Nieuwe beleid moet inzetten op een kader dat organisaties en sector toelaat de eigen
identiteit zichtbaar te maken en zich tegelijk ook maatschappelijk te legitimeren.
…
Onder de noemer ‘maatschappelijk innoveren’ zijn tal van organisaties vandaag terug op
zoek naar hoe ze hun impact op maatschappelijke ontwikkelingen kunnen vergroten.
…
Werkingsgegevens en resultaten tonen de effectieve bijdrage van de organisatie aan de
emancipatie van mensen en groepen en aan de versterking van een democratische,
duurzame, inclusieve en solidaire samenleving aan.
Werkingsgegevens tonen aan rond welke maatschappelijke uitdagingen de organisatie
effectief werkt in de praktijk, hoe deze werking vorm krijgt en welke resultaten ze hiermee
bereikt.

37. SCOPE
Werkende antwoorden op samenlevingsvraagstukken
lopen vaak over langdurende processen (> beleidsperiode
van 5 jaar) waarbij verschillende inspanningen van
verschillende actoren samenstromen.
Casestudies => cultuur en structuur om impactgedreven te
werken is niet echt aanwezig in onze sector i.t.t. bv. de
sector van ontwikkelingssamenwerking
Organisatie of een volledig beleidsplan als scope voor
impactevaluatie ligt niet voor de hand.
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

38. SCOPE
Klein begonnen is half gewonnen!
Hoe een haalbare scope bepalen:
- Focus bij beoogde effecten als emancipatie van mensen en
groepen en versterking van een democratische, duurzame,
inclusieve en solidaire samenleving op specifieke
tussendoelen
- Focus op cruciale acties en doelen uit je beleidsplan
- Focus op één activiteit of een samenhangend geheel van
activiteiten (in lijn met 1 operationeel of strategisch doel).
- Breid bestaande focus (= input, activiteiten, output) eerst
uit met outcome en in een volgende stap met impact
- Focus op een haalbare reikwijdte (buurt, gemeente,
streek, regio, Vlaanderen,…)
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

39. Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.
-> stappenplan
-> veranderingstheorie (contributie)
-> narratieve modellen (waarde)
-> instrumenten en tools
-> inspiratiebronnen en ondersteuning
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.

40. http://www.socius.be/publicatie/peilen-
naar-de-impact-van-sociaal-culturele-
praktijken/
Deze afbeelding kan nu niet worden weergegeven.