Over de positie van het SCVW in de geschiedenis.

1. Het sociaal-cultureel
volwassenenwerk: een
eerbiedwaardige oude dame van
bijna 250 jaar
www.socius.be

2. www.socius.be - Bea Elskens
Verre voorlopers …
Term ‘sociaal-cultureel werk’ : jaren 50 van vorige eeuw in
Nederland
Onderscheid regulier en beroepsonderwijs – werk gericht
op sociale en culturele ontwikkeling van grote
bevolkingsgroepen
à Buitenlandse invloeden
- Franse revolutie van 1789:
Instruction publique: onderwijs voor alle leeftijden en
klassen
- Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen (Nl – 1784)
kennis is de weg naar persoonlijke en
maatschappelijke ontwikkeling

3. www.socius.be - Bea Elskens
Sociaal-cultureel werk: een huis met
vele kamers …
Onder meer verenigingen en cultuurfondsen
De Cultuurfondsen: ze leerden hun leden lezen, kijken en
praten.
Oudste cultuurfonds: Willemsfonds (1851)
Nog 4 andere fondsen: welke?
Gemeenschappelijk:
- cultureel engagement
- basiswerk met sterk emancipatorisch karakter

4. www.socius.be - Bea Elskens
Vanaf 1890: sociaal-culturele
verenigingen
Ontmoeting – ontspanning – ontplooiing
Tweede helft 19e eeuw:
- Arbeidersbeweging wordt sterker
- Katholieke kerk – oprukkende socialisme
- Politieke partijen: zoveel mogelijk stemmen halen en
mensen aan zich binden à eigen organisaties (scholen,
ziekenhuizen, pers, sportclubs, fanfares, jeugd- en volwassenenorganisaties)
De zuilen staan in de steigers!

5. www.socius.be - Bea Elskens
Na WO II: volkshogeschoolwerk
Verdraagzaamheid – pluralisme – Vlaamse samenwerking
– vernieuwing van de oubollige volksopvoeding
Inspiratie:

6. www.socius.be - Bea Elskens
1970 Cultuurpact
Doel: ideologische en filosofische minderheden ihkv
cultuurbeleid beschermen en inspraak verlenen.
Vanwaar???
- Culturele autonomie (staatshervormingen vanaf 1970)
- Mei ‘68 was niet ver: inspraak/advies/medebeheer
Cultuurpact stelt ook: organisaties worden erkend en
gesubsidieerd op basis van objectieve regels (decreet) –
dus geen discriminatie.
Nog actueel?

7. www.socius.be - Bea Elskens
Momenteel …
Decreet van april 2003
- Bepaalt wat organisaties moeten doen om erkend en
gesubsidieerd te worden
- 4 werksoorten
- 4 functies
- sociaal-culturele methodiek
- Binnenkort ……. ???????

8. www.socius.be - Bea Elskens
Moet de overheid een cultuurbeleid voeren?
Of laat ze dat beter over aan
- het particulier initiatief?
- de markt?
Verschillende politieke partijen hebben verschillende
standpunten à compromis: liberté subsidiée = overheid
ondersteunt privé-initiatief, maar onthoudt zich inhoudelijk.
Gaandeweg stimulerend beleid tav doelgroepen en
thema’s.

9. www.socius.be - Bea Elskens
Anders kijken naar de geschiedenis
Impact van het sociaal-cultureel werk …
= bezig met maatschappelijke problemen die
- complex
- moeilijk stuurbaar
- onzeker
- moeilijk grijpbaar zijn.
Bijvoorbeeld: sociale zekerheid, vrouwenbeweging,
arbeidersbeweging, basiseducatie, holebibeweging,
transitiebeweging, …
à Maatschappelijke verandering.