2. Στο παρελθόν το υπερβάλλον βάρος και η
παχυσαρκία αποδιδόταν κυρίως σε
γενετικούς παράγοντες.
Τα τελευταία 10-20 χρόνια όμως παρόλο
που τα γονίδια παραμένουν τα ίδια η
παχυσαρκία αυξήθηκε με ταχείς ρυθμούς
και συνεχίζει να έχει ανησυχητικά ανοδική
τάση.
3. Οι προβλέψεις για την
παχυσαρκία δεν είναι
καθόλου εφησυχαστικές
Η αύξηση της παχυσαρκίας αυξάνει τη
θνησιμότητα
Πρόκειται να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο
φονιά του ανθρωπίνου είδους, αν η
εξάπλωσή της συνεχιστεί με τους
σημερινούς ρυθμούς!
4. Στοιχεία και προβλέψεις
για την παιδική
παχυσαρκία:
Περίπου 250.000.000 άνθρωποι, δηλαδή το
7% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι
παχύσαρκοι.
Μέχρι το 2010 ένα στα δέκα παιδιά της
Ευρώπης θα είναι παχύσαρκο και ένα στα
τρία θα είναι υπέρβαρο.
( έρευνα της Διεθνούς Ομάδας για την Καταπολέμηση της
Παχυσαρκίας (IOTF) )
5. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των παχύσαρκων
παιδιών στην Ευρώπη θα φτάσει τα 6,4
εκατομμύρια και ο αριθμός των υπέρβαρων
παιδιών θα φτάσει τα 26 εκατομμύρια.
Η επικράτηση της παιδικής παχυσαρκίας
αυξάνεται και σαν αποτέλεσμα αυτού ο
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( WHO )
συνδυάζει την παχυσαρκία με την
αυξανόμενη θνησιμότητα του πληθυσμού και
την κατατάσσει στις επιδημικές ασθένειες
6. Στις ΗΠΑ οι γιατροί καταγγέλλουν ότι εξαιτίας
της παχυσαρκίας πεθαίνουν 300000
Αμερικάνοι το χρόνο ενώ τα έξοδα νοσηλείας
ανέρχονται σε 117 δις δολάρια ετησίως.
Βάση στατιστικών φαίνεται ότι τις τελευταίες
δεκαετίες τα ποσοστά παχυσαρκίας των
αμερικάνων πολιτών αυξάνουν προοδευτικά.
Στην Αμερική υπολογίζεται ότι σε τέσσερα
χρόνια από σήμερα περίπου τα μισά παιδιά, θα
είναι υπέρβαρα.
7. Με εμάς τι γίνεται?
Δυστυχώς στον ίδιο δρόμο οδεύουν και
οι Έλληνες οι οποίοι φαίνεται να
ακολουθούν το αμερικάνικο πρότυπο
και πολλές φορές να το ξεπερνούν
ειδικά στις μικρές ηλικίες.
Τελευταία στατιστικά δεδομένα για
τα ελληνόπουλα μιλούν για περίπου 4
στα 10 παχύσαρκα παιδιά, κάτω των
δέκα ετών.
8. Έκπληξη?
Τα σημερινά 18χρονα παιδιά
ξεπερνούν σε βάρος (κατά 3 κιλά
τα αγόρια και κατά 2 κιλά τα
κορίτσια) τα συνομήλικα παιδιά
των ΗΠΑ, τα οποία κατείχαν το
ρεκόρ παχύσαρκων παιδιών!!!
( Έρευνα της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου
Αθηνών σε 10000 παιδιά (50% αγόρια-50% κορίτσια)
ηλικίας 0-18 ετών )
9. Είναι θέμα χρόνου?
Εκτιμάται ότι το 1/3 των
παχύσαρκων παιδιών
πρόκειται να γίνουν
παχύσαρκοι ενήλικες
T α υπόλοιπα 2/3
κινδυνεύουν από τις
επιπλοκές της παχυσαρκίας
περισσότερο από ότι οι
φυσιολογικού βάρους
ενήλικες, ακόμα και αν
αυτά τα παιδιά καταφέρουν
να χάσουν βάρος στην
ενήλικη ζωή τους
10. Ορισμός παχυσαρκίας
ΔΜΣ= ΒΑΡΟΣ ΣΕ ΚΙΛΑ / (ΥΨΟΣ ΣΕ
ΜΕΤΡΑ)2
ΕΝΗΛΙΚΕΣ:
ΔΜΣ 20-25
κανονικοί
ΔΜΣ 25-29,9
υπέρβαροι
ΔΜΣ>30παχύσαρκ
οι
11. Στα παιδιά και στους εφήβους ο δείκτης
μάζας σώματος έχει μεγάλες
διακυμάνσεις σε σχέση με την ηλικία
και το φύλο
Γι αυτό το λόγο χρησιμοποιούνται οι
καμπύλες αναφοράς-ανάπτυξης για το
δείκτη μάζας σώματος.
12. ΠΑΙΔΙΑ
ΔΜΣ πάνω από την 95η εκατοστιαία
θέση = παχύσαρκα.
ΔΜΣ μεταξύ της 85ης και 95ης
εκατοστιαίας = υπέρβαρα.
13. ΗΛΙΚΙΕΣ SOS ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΜΦΑΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
Εμβρυϊκή περίοδος-Γέννηση: όταν το
νεογέννητο έχει βάρος>4,5 kgr αυξάνεται η
προδιάθεση για παχυσαρκία αργότερα
Ηλικία 6-7 ετών : Αυξάνεται απότομα το μέγεθος
των λιποκυττάρων. Αν η αύξηση γίνει πολύ γρήγορα
αυξάνεται ο κίνδυνος για παχυσαρκία.
Εφηβεία: Με τις ορμονικές διαφοροποιήσεις της
εφηβείας γίνεται αύξηση του αριθμού των
λιποκυττάρων και ανακατανομή του λίπους. Όσο
ωριμάζει ο παχύσαρκος έφηβος τόσο αυξάνονται οι
πιθανότητες για παραμονή της παχυσαρκίας
14. Τι μέλει γενέσθαι?
Βάση ειδικών από τα παχύσαρκα
παιδιά ηλικίας 6 ετών ένα ποσοστό
25% περίπου πρόκειται να είναι
παχύσαρκοι και στην ενήλικη ζωή.
Το αντίστοιχο ποσοστό για τα
παχύσαρκα παιδία των 12 ετών
υπολογίζεται στο 75%
Ενώ για τους παχύσαρκους εφήβους
το ποσοστό κυμαίνεται από 50 μέχρι
και 70%.
15. ΑΙΤΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ
ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
Κληρονομικότητα: Η κληρονομικότητα που σχετίζεται με την παιδική
παχυσαρκία αφορά γονίδια που κληρονομεί από τους γονείς το παιδί τα
οποία το καθιστούν πιο «ευάλωτο» στο να αναπτύξει ένα συγκεκριμένο
τύπο σώματος.
Αν ο ένας γονιός είναι παχύσαρκος το παιδί έχει 50% πιθανότητες να
γίνει παχύσαρκο. Αν και οι δύο γονείς είναι παχύσαρκοι τότε υπάρχει
80% πιθανότητα ανάπτυξης παχυσαρκίας!!!
Αυτό που κληρονομείται ουσιαστικά είναι μια τάση για παχυσαρκία. Η
παχυσαρκία θα εκδηλωθεί μόνο εάν υπάρχει το κατάλληλο περιβάλλον.
Οι περιπτώσεις κληρονομικής παχυσαρκίας όπου ευθύνονται
αποκλειστικά τα γονίδια είναι σπάνιες.
16. Διατροφή:
Στα παιδιά αυξημένη πρόσληψη θερμίδων κυρίως
από λίπος και ζάχαρη με τη διατροφή,
η ανισορροπία στην κατανομή των γευμάτων κατά
τη διάρκεια της ημέρας και
η κατανάλωση τροφών κακής ποιότητας είναι από
τα συχνότερα διατροφικά λάθη.
Τα παιδιά του σήμερα τρώνε πολύ συχνά φαγητά
από έξω, fast food, τα οποία συνήθως έχουν
υψηλή συγκέντρωση σε κορεσμένο λίπος και πολύ
χαμηλή θρεπτική αξία.
17. Ερεύνα σε 2083 μαθητές γυμνασίων και λυκείων
από όλη την Ελλάδα έδειξε ότι:
Το 1/3 τρώει τροφές με κρυμμένη ζάχαρη
Το 70% τσιμπάει ανάμεσα στα γεύματα
Το 62% τρώει τηγανητές πατάτες 2-3 φορές την
εβδομάδα
Το 16% τρώει τηγανητές πατάτες κάθε μέρα
18. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων
φαγητού δεν είναι αποκλειστικά
υπεύθυνες για την προσθήκη βάρους.
Η πρόσληψη επιπλέον 200 θερμίδων την
ημέρα αρκεί ώστε το παιδί να πάρει ως
και ½ κιλό την εβδομάδα. Μελέτες
δείχνουν ότι η καθημερινή κατανάλωση
αναψυκτικών τύπου κόλα ή και
ζαχαρούχων χυμών μπορούν να
προσθέσουν αρκετά περιττά κιλά στο
παιδί σας.
19. Αναφέρεται μάλιστα ότι οι έφηβοι καταναλώνουν
κατά μέσο όρο 65 γαλόνια αναψυκτικών ετησίως
και ότι η κατανάλωση αναψυκτικών από τα παιδιά
έχει διπλασιαστεί τις τελευταίες 2 δεκαετίες.
Σύμφωνα με αμερικάνικες έρευνες αρκεί 1 κουτάκι
αναψυκτικό την ημέρα για να πάρει ένα παιδί 6,4
κιλά το χρόνο!!!
H κατανάλωση ενός ζαχαρούχου αναψυκτικού την
ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης
παχυσαρκίας στο παιδί κατά 60%!!!
20. Έλλειψη άσκησης:
Τα περισσότερα παιδιά στις μέρες μας έχουν
αντικαταστήσει το παιχνίδι (κυνηγητό, κρυφτό)με την
τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ενώ όλο και
μειώνεται ο αριθμός των παιδιών που γυμνάζονται ή
ασχολούνται με κάποιο άθλημα.
Σε μία μελέτη (mayohealth, org 1997) αναφέρεται ότι
οι πιθανότητες να γίνει ένα παιδί παχύσαρκο είναι
πενταπλάσιες όταν αυτό παρακολουθεί 5 ώρες
τηλεόραση ημερησίως από όταν αυτό παρακολουθεί από
0 μέχρι και 2 ώρες τηλεόραση ημερησίως!!!
Aπό έρευνα του British heart association προέκυψε ότι
μόνο το 23% των νέων κάνει τη σωματική άσκηση που
θα έπρεπε να κάνει καθημερινά και ότι σχεδόν το 50%
των γονιών πιστεύουν ότι έκαναν περισσότερη άσκηση
όταν οι ίδιοι ήταν παιδιά.
21. Ψυχολογικά αίτια: Τα παχύσαρκα παιδιά και
κυρίως οι έφηβοι νιώθουν έντονα το αίσθημα της
ντροπής και έχουν συνήθως χαμηλή αυτοεκτίμηση
και φτωχή εικόνα εαυτού.
Πολλά παχύσαρκα παιδιά βιώνουν ένα φαύλο κύκλο
μη ισορροπημένης διατροφής, απομόνωσης και
κατάθλιψης. Ακόμη μπορεί να αναπτύξουν
διατροφικές διαταραχές (βουλιμία, ανορεξία) με
αποτέλεσμα να προβαίνουν σε ακρότητες.
Για εκείνα τα παιδιά που έχουν προχωρημένη
παχυσαρκία εκτιμάται ότι η ποιότητα ζωής τους είναι
παρόμοια με εκείνη των καρκινοπαθών που
ακολουθούν χημειοθεραπεία!!!(JAMA 2003).
22. Άγνοια-Έλλειψη ενημέρωσης : Δεν
είναι λίγοι εκείνοι οι γονείς οι οποίοι
δεν έχουν καν συνειδητοποιήσει ότι τα
παιδιά τους έχουν πρόβλημα βάρους!
Από μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε
από ομάδα ερευνητών του τμήματος
κοινωνικής ιατρικής του Νοσοκομείου
Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» σε
βρεφονηπιακούς σταθμούς της Αθήνας
βρέθηκαν:
7 στους 10 γονείς υπέρβαρων ή
παχύσαρκων παιδιών θεωρούσαν ότι το
βάρος των παιδιών τους ήταν
φυσιολογικό
1 στους 4 γονείς παιδιών με φυσιολογικό
βάρος θεωρεί το παιδί του αδύνατο
Από τα 347 παιδιά ηλικίας 2-6 ετών το 1
στα 5 ήταν υπέρβαρο ή παχύσαρκο
25. Υπάρχει ελπίδα?
Όλα τα παιδιά αξίζουν να έρχονται στον κόσμο με
υγεία και οι γονείς είναι αυτοί που έχουν το χρέος να
τα βοηθήσουν ώστε να τη διαφυλάσσουν με όλα τα
δυνατά μέσα.
Πρώτοι από όλους οι γονείς είναι εκείνοι που πρέπει
να ενθαρρύνουν τα παιδιά με αγάπη και τρυφερότητα
ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι η υγεία τους είναι το
πιο πολύτιμο από όλα τ’ αγαθά.
Τα παιδιά μεγαλώνοντας δικαιούνται να έχουν μια
καλή φυσική κατάσταση και ένα υγιές βάρος. Αυτό θα
γίνει μόνο αν αποκτήσουν την υπευθυνότητα για
σωστές και υγιεινές συνήθειες και επιλογές.
Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι η σωστή διατροφή
και η άσκηση είναι τα μόνα όπλα που έχουμε στα
χέρια μας για να προστατέψουμε την υγεία μας.
26. Υγιεινός τρόπος ζωής:
Οικογενειακή υπόθεση.
Οι γονείς έχουν τον πιο σημαντικό ρόλο και
τη μεγαλύτερη ευθύνη στο να μάθουν τα
παιδιά τους πώς να τρέφονται σωστά αλλά
και να γυμνάζονται εντατικά. Οι γονείς
έχουν τη δύναμη να δώσουν το σωστό
παράδειγμα στα παιδιά τους. Πρέπει να
κάνετε τη σωστή διατροφή και την άσκηση
ένα διασκεδαστικό κομμάτι της
καθημερινότητάς σας ώστε να κληρονομήσετε
στο παιδί σας συνήθειες που θα κρατήσουν
για μια ζωή.
27. Οι υγιεινές επιλογές
ξεκινούν από τους γονείς!
Βοηθήστε το παιδί σας να αναπτύξει καλές
διατροφικές συνήθειες από τα πρώτα κιόλας χρόνια.
Το υγιεινό φαγητό είναι απόλαυση. Βοηθά τα παιδιά
να είναι γερά και να αναπτύσσονται σωστά και τους
δίνει ενέργεια-ζωντάνια.
Δώστε το καλό παράδειγμα για την άσκηση με το
συμμετέχετε μαζί τους σε διάφορες δραστηριότητες.
Τα παιδιά σας σίγουρα θα ακολουθήσουν.
Μάθετε από νωρίς στα παιδιά σας ότι η καλή υγεία
είναι αποτέλεσμα του τι τρώμε και του πόσο
κινούμαστε.
28. Τα κλειδιά για μια υγιεινή
διατροφή
Τα κλειδιά για την υγιεινή διατροφή
είναι η ποικιλία, η ισορροπία και το
μέτρο. Βεβαιωθείτε ώστε η
οικογένειά σας να καταναλώνει μια
ποικιλία φαγητών που να
περιλαμβάνει πληθώρα λαχανικών
και φρούτων εποχής καθώς και
όσπρια και προϊόντα ολικής αλέσεως
και τροφές ελάχιστα επεξεργασμένες.
Μην ξεχνάτε να καταναλώνετε συχνά
γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε
λιπαρά , άπαχα κρέατα, πουλερικά
και ψάρια.
Προτιμάτε πάντα το νερό όταν το
παιδί διψάει και περιορίστε τη
κατανάλωση αλατιού, ζάχαρης και
κορεσμένων λιπαρών.
29. Η καλή διατροφή πρέπει να είναι κομμάτι ενός
συνολικού καλού και υγιεινού τρόπου ζωής που
σίγουρα θα περιλαμβάνει και συχνή άσκηση.
Για να διατηρείται το βάρος σε καλά επίπεδα θα
πρέπει να υπάρχει ισοζύγιο ενέργειας. Αυτό
σημαίνει ότι οι θερμίδες που παίρνουμε από το
φαγητό που τρώμε να είναι τόσες ώστε να φτάσουν
να καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες για τις
λειτουργίες του σώματος (αναπνοή, κυκλοφορία
κτλ) αλλά και τις ενεργειακές ανάγκες που
δαπανούνται για τη φυσική δραστηριότητα-άσκηση.
Όταν παίρνουμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που
χρειαζόμαστε το αποτέλεσμα είναι να χάνουμε
βάρος ή και αντίστροφα. Εσείς μπορείτε να
δεσμευτείτε στο εξής: να βοηθήσετε το παιδί σας να
τρώει λογικά και με μέτρο και να το παρακινήσετε
να κινείται πιο συχνά χωρίς όμως να γίνεστε
πιεστικοί και απαιτητικοί αλλά δίνοντας πρώτοι το
καλό παράδειγμα.
30. Μικρές συμβουλές για να
κάνετε μια καλή αρχή
Προσπαθήστε να παρακολουθείτε τη συχνότητα των
γευμάτων που καταναλώνει το παιδί αλλά και το πόσο
κινείται ή γυμνάζεται κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ενθαρρύνετε όλη την οικογένεια ώστε να καταναλώνει
καθημερινά τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και
λαχανικών.
Αν δε μπορεί το παιδί να καταναλώνει τα φρούτα και
τα λαχανικά όπως είναι τότε βρείτε έξυπνους τρόπους
να τα σερβίρετε ή προσθέστε τα στα φαγητά. Μπορείτε
πχ να ετοιμάζετε φρέσκους χυμούς από ένα ή
περισσότερα είδη φρούτων και λαχανικών, να βάζετε
φρούτα μέσα στο γάλα με τα δημητριακά με κάθε
κυρίως γεύμα να σερβίρετε σαλάτες λαχανικών και να
προσθέτετε λαχανικά κατά το μαγείρεμα στο φαγητό.
31. Αφήστε τα γλυκά, τις καραμέλες, τα
αναψυκτικά, τα μπισκότα τις σοκολάτες να
στέφονται στα ράφια του σούπερ μάρκετ και όχι
στις ντουλάπες της κουζίνας σας.
Μπορείτε να τα αντικαταστήσετε με φρούτα ,
λαχανικά, ανάλατους ξηρούς καρπούς και
γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά.
Σίγουρα σε πολλούς θα κακοφανεί η ιδέα αλλά
με τον καιρό θα μάθετε και εσείς και κυρίως το
παιδί σας να κάνετε σωστές διατροφικές
επιλογές
32. Μην παραγεμίζετε το πιάτο του παιδιού σας.
Σερβίρετε το φαγητό σε παιδικά πιάτα και
αφήστε το παιδί σας να σας ζητήσει φαγητό αν
πεινάει ακόμη. Σε καμία περίπτωση μην
αναγκάζετε το παιδί σας να φάει παραπάνω
από όσο θέλει το ίδιο.
Επιλέξτε ποικιλία τροφών στα γεύματα.
Καμία τροφή από μόνη της δεν μας παρέχει
όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για
την υγεία.
33. Τρώτε έξυπνα!
Μια καλή ιδέα είναι να συμμετέχει όλη η
οικογένεια στα γεύματα. Προσπαθήστε να τρώτε
όλοι μαζί αν όχι συνέχεια τουλάχιστον μία φορά
την εβδομάδα. Είτε τρώτε στο σπίτι είτε έξω είναι
πολύ σημαντικό να κάνετε έξυπνες επιλογές.
34. Να είστε σταθεροί. Καθιερώστε τις ώρες των
γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Προσπαθήστε να τηρείτε το ωράριο για το
πρωινό, το μεσημεριανό και το βραδινό και
προσθέστε δύο ενδιάμεσα μικρογεύματα.
Αναλάβετε την ευθύνη να επιλέγετε εσείς τα
γεύματα των παιδιών σας. Όταν εσείς
ετοιμάζετε το φαγητό τότε το παιδί έχει δύο
επιλογές: ή θα το φάει ή θα το απορρίψει. Αν
το παιδί αρνείται να φάει το φαγητό που έχετε
ετοιμάσει τότε μην αντικαταστήσετε με
ανθυγιεινές επιλογές (πχ τηγανητές πατάτες)
και μην το πιέζετε να το φάει.
35. Αφήστε το παιδί σας να συμμετέχει στη
διαδικασία επιλογής των γευμάτων και
προετοιμασίας του φαγητού. Οι πιθανότητες
να φάνε το φαγητό το οποίο βοήθησαν να
γίνει είναι πολύ περισσότερες.
Όταν το παιδί τρώει η τηλεόραση πρέπει να
είναι κλειστή ακόμα και όταν πρόκειται να
φάει το απογευματινό του φρούτο!
36. Μπορείτε να σερβίρετε
στο παιδί σας ένα φρούτο
μετά από κάθε γεύμα
αλλά και σε κάθε σνακ.
Μη χρησιμοποιείτε το
φαγητό ως ανταμοιβή για
κάποια καλή πράξη που
έκανε το παιδί σας.
Μπορείτε να
χρησιμοποιήσετε τη
φυσική δραστηριότητα ως
ανταμοιβή. Μια εκδρομή
στο βουνό ή τη θάλασσα
δεν είναι ποτέ κακή ιδέα.
37. Όταν ψωνίζετε και κατά τη διάρκεια του
μαγειρέματος μπορείτε να μαθαίνετε τα
παιδιά σας να ξεχωρίζουν τις ομάδες των
τροφών και να τονίζετε τη σημασία που έχει
το κάθε τι για μια ισορροπημένη διατροφή.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας επιλέγετε το
είδος και την ποσότητα των τροφών από τις
πέντε ομάδες τροφών.
Όταν ψωνίζετε τρόφιμα να κοιτάτε
προσεκτικά τις ετικέτες και μάθετε στο παιδί
σας πώς να τις διαβάζει.
Περιορίστε τα φαγητά που είναι πλούσια σε
κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη, αλάτι,
ζάχαρη και δώστε βάση σε φαγητά πλούσια σε
φυτικές ίνες και βιταμίνες και μέταλλα.
38. Προσέξτε τον τρόπο που
μαγειρεύετε τα φαγητά.
Φτιάχνετε συχνά φαγητά
ψητά, φούρνου και
κατσαρόλας και απορρίψτε
το τηγάνισμα. Προσέξτε τα
λάδια που βάζετε στα
φαγητά. Το ελαιόλαδο είναι
η καλύτερη επιλογή για το
μαγείρεμα.
Μετά τα 2 έτη τα παιδιά
μπορούν να καταναλώνουν
γάλα ή γιαούρτι χαμηλά σε
λιπαρά.
39. Μάθετε στο παιδί σας πώς να
κάνει σωστές επιλογές και
εκτός σπιτιού δηλαδή στο
σχολείο ή στα εστιατόρια.
Μάθετε τους να δίνουν
ιδιαίτερη προσοχή στην
ποιότητα αλλά και στην
ποσότητα των επιλογών
τους.
Το πολύ φαγητό έστω και αν
αυτό είναι υγιεινό μπορεί
να οδηγήσει σε προσθήκη
βάρους. Τα παιδιά πρέπει να
μαθαίνουν από νωρίς ποια
είναι τα σωστά μεγέθη για
τις μερίδες του φαγητού .
40. Γίνετε δραστήριοι!
Η φυσική δραστηριότητα είναι ωφέλιμη
για τα παιδιά αλλά και για τους ενήλικες.
Δυναμώνει τους μυς, το σκελετό και τις
αρθρώσεις, τονώνει την κυκλοφορία και
δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να
διασκεδάζουν και να είναι όπως θα
έπρεπε να είναι δηλαδή γεμάτα ζωντάνια.
Τα παιδιά χρειάζονται τουλάχιστον 1 ώρα
φυσικής δραστηριότητας καθημερινά. Ο
χορός, τα παιχνίδια με τη μπάλα, το
ποδήλατο, το κολύμπι, το σχοινάκι ο
χορός είναι ωραίοι τρόποι για να
