1. สวนไผในฟารมเห็ด อีกมุมหนึ่งของความพอเพียง สานสัมพันธของสองสายพันธุ
Surachai@JR Farm
1
เกษตรพอเพียง.คอม
การเปดดอก
การเปดดอก
วันนี้เราจะเขาไปที่โรงบมกอน เพื่อตรวจสอบกอนเชื้อดวยกันครับ
สภาพกอนเห็ดที่ได เดินเต็มแลวครับ พิศดูใหมั่นใจ วาเสนใยเธอปลอดโรค ขาวเต็มกอน รัดตัว
และเริ่มเปนฝาขาวเชนนี้ แสดงวาพรอมคลอด เอย! พรอมเกิดดอกแลว
ทีนี้เราก็เชิญ "ศรีทอง" มาสาธิตการเปดดอกกันครับ
เริ่มจากการวางมือแบบนี้นะครับ กดนิ้วโปงไวที่มุมหนึ่ง (เพื่อปองกันเสนใยขาด .. และงายดวย)
อีกมือหนึ่งก็จับที่มุมกระดาษ ...แบบที่ "ศรีทอง" เขาทําใหดูนั่นแหละครับ
นิ้วหัวแมมือขางหนึ่ง กดกระดาษไวกับคอนะครับ อีกขางหนึ่ง ก็คอยๆ ดึงหนังสือพิมพออก
ไมตองไปแกยางรัดครับ เสียเวลา..
ภาพขวาสุดคือสภาพเมื่อนํากระดาษหนังสือพิมพออกแลวครับ สังเกตวาจะที่ฟารมเรา
จะไมมีสําลีอุดอีกชั้นเลยใชไหมครับ ในขั้นตอนการปลูกถายเชื้อหลายที่ยังปดทับดวยสําลี กอนปด
กระดาษหนังสือพิมพ เราทดลองแลวนะครับ ไมมีผลอะไร เสียเวลาเปลา เราเลิกใชสําลีนานแลวครับ
งานเขี่ยเชื้อและเปดดอกก็จะงายและเร็วขึ้นครับ
เกษตรพอเพียง.คอม
เกษตรพอเพียง.คอม เกษตรพอเพียง.คอม เกษตรพอเพียง.คอม

2. การเปดดอก
สวนไผในฟารมเห็ด อีกมุมหนึ่งของความพอเพียง สานสัมพันธของสองสายพันธุ
Surachai@JR Farm
2
เกษตรพอเพียง.คอม
ตามตํารา หรือ ฟารมทั่วไป ก็จะเสร็จเพียงแคนั้นหรือบางเลม บางที่อาจเพิ่มงานดวยการ
แคะเมล็ดขาวฟาง/ขาวเปลือกออกอีก แตเรายังจะไปพบเทคนิคพิเศษ กันตออีกครับ เมื่อดึงกระดาษ
หนังสือพิมพออกแลว "ศรีทอง" เขาก็จะพับปากถุงขึ้นอยางนี้ครับ
แลวเขาก็จะทํามือเปนรูปลิโพ สอดเขาที่ใตคอขวด เพื่อ "ดึง" คอขวดออกดวยครับ ที่ตองสอดมือ
แนบไวก็เพือ มิใหถุงเผยอขึ้นสูงจนเสนใยขาด บางทีมีดอกเล็กๆ เกิดขึ้นขางในแลว ก็จะเสียดอกเห็ดไดครับ
เรียบรอยแลวครับ ... นี่เปนการเปดดอกเห็ดฉบับฟารมของเราครับ
ไมตองไปพับปากถุงลงอีกนะครับ การปลอยปากถุงไวอยางนี้ ใหขอดีอยางนอยก็สองอยางครับ
อยางแรก ทําหนาที่เปนกรวยหรือรม ปองกันน้ําเขากอน อยางที่สอง เก็บดอกงาย ขาเห็ดไมขาดติดกับคอ
(ปญหาที่เจอกันประจําทุกฟารม) และแถมใหอยางที่สาม ดอกเห็ดของทานจะสวยขึ้นมากครับ
การดูวากอนเห็ดถึงเวลาเปดดอกหรือยัง ทานอยาไปนับวันนะครับ เพราะไมคอยสม่ําเสมออยูแลว
ใหดูที่กนถุงนะรับ หากเสนใยเดินบรรจบกันที่กนถุงเมื่อไหร..ก็เมื่อนั้นแหละครับ เปดได หรือ อีกกรณีหนึ่ง
เสนใยยังเดินไมถึงกนเลย ก็ออกดอกแลว (มักเกิดจากหัวเชื้อแกเกินไป) ก็ใหรีบเปดไดเลยครับ
ไมตองรอใหเดินถึงกนถุง
เกษตรพอเพียง.คอม เกษตรพอเพียง.คอม
เกษตรพอเพียง.คอม

3. สวนไผในฟารมเห็ด อีกมุมหนึ่งของความพอเพียง สานสัมพันธของสองสายพันธุ
Surachai@JR Farm
3
เกษตรพอเพียง.คอม
การเปดดอก
หลังจากเปดเสร็จแลว ทานก็สามารถรดน้ําใหความชื้นไดทันที (เวนแตหูหนู ถาเปดแบบกรีด
ตองรอแผลหายกอน)
มาถึงเรื่องการใหน้ําและควบคุมความชื้นกันเสียที ใชหลักการใหความสําคัญที่.. พื้น ผนัง และหลังกอน
แลเราควรทราบกอนวา การใหความชื้นนั้น เนนใหที่บรรยากาศ(ความชื้นสัมพัทธ) ไมใชการใหที่ในกอนเห็ด
บางทานเขาใจผิดไปมาก นึกวาเห็ดมีรากเปนเสนใยเหมือนผักเวลารดจึงพยายามใหน้ําเขากอน
..ความชื้นในกองเพียงพอ ตั้งแตเราทํากอนแลวครับ ไมตองไปเพิ่มใหนะครับ..
เรามาดูการใหน้ํา ในการดูแลแบบทั่วๆ ไปกอนนะครับ ที่ฟารมจะใหแบบนี้เลยครับ ใชสายยางฉีดเลย
เนื่องจากโรงเราคอนขางใหญ ความสมดุลของการระบายอากาศกับความชื้นเปนเรื่องจําเปนมาก
เวลารดน้ําจึงตองใหเปยกอยางนี้ ถึงจะพอครับ
ขอสําคัญของการใหน้ําก็คือ อยาใหน้ําเขากอนโดยตรง ขอปฏิบัติอยางแรกที่สามารถทําไดก็คือ
การฉีดดานขางกอนครับ อยาไปฉีดขางหนา "กรวยปากถุง" ที่เราทําไวจะชวยไดมากครับ
ชัดๆ กันอีกภาพครับ สําหรับการใหน้ําดวยสายยาง เนนไปที่ "หลังกอน" เลยครับ
แลวน้ําจะไหลลงมาเลี้ยงทุกกอน ราสามารถฉีดน้ําดอกเห็ดไดโดยตรงนะครับ แตตองฉีดกอนเก็บสัก2ชั่วโมง
มิฉะนั้นแลว ดอกเห็ดจะฉ่ําน้ํา .. หนักเกินปกติ และเก็บไวไมไดนาน
ทีนี้เราก็มาดู "ที่พื้น" กันครับ วาควรทําอยางไร พื้นโรงเรือนควรปูดวยทรายครับ จะเปนทรายหยาบ
หรือละเอียดก็ได(แตใชทรายหยาบเถอะ ถูกกวาเยอะเลย) ที่ฟารมเปนพื้นปูน แตพอทําจริงๆ ก็ตองปูดวยทราย
เชนกัน ก็เพื่อใหทรายเก็บรักษาความชื้นไวไงครับ ทรายจะทําหนาที่คลายฟองน้ําดูดซับน้ําเอาไว
แลวปลอยเปนความชื้นในอากาศเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นครับ ทรายยังเปนตัวชี้วัดความชื้นในโรงไดดวย
หากผิวหนาทรายแหง แสดงวาความชื้นเริ่มไมพอแลว
ที่ฟารมกอนปูทราย เราจะรองดวยผาพลาสติกกอนครับ
การที่ตองปูผาพลาสติกกอน ก็ดวยเหตุผลงายๆ แตสําคัญครับ ...ประหยัดน้ํา... คิดดูนะครับ
หากไมปูผาพลาสติก ทั้งโรงที่เปนพื้นปูนและพื้นดิน เมื่อเรารดน้ํา น้ําก็จะซึมหนีหายไปใชไหมครับ
เกษตรพอเพียง.คอม เกษตรพอเพียง.คอม

4. การเปดดอก
สวนไผในฟารมเห็ด อีกมุมหนึ่งของความพอเพียง สานสัมพันธของสองสายพันธุ
Surachai@JR Farm
4
เกษตรพอเพียง.คอม
ไมคอยเหลืออยูใหระเหย เปนความชื้นในอากาศใหเราหรอก การปูผาพลาสติก จะชวยแกปญหานี้ได
รดเทาไหร ก็ไดเทานั้นไมมีซึมหนีหาย
สังเกตดูที่รูปขวานะครับ รดดอก ผนัง ใตหลังคา หลังกอน เสร็จ ก็จะไดน้ําสะสมอยางในภาพครับ
ถาไมพอเราก็เติมใหอีกเพียงเล็กนอย ก็จะไดฟองน้ําทรายซับน้ําไวอยางเต็มที่แบบนี้ครับ ... แคสามสี่ชั่วโมง
น้ําก็ระเหยหมดแลวครับ ไมตองกลัววาจะแฉะ ...ลองดูนะครับ...
สวนการควบคุมความชื้ นในบรรยากาศรอบโรง เราใชเจาตัวนี้ ชวยครับ ลมจะพัด
จะโกรกก็ไมคอยเดือดรอน เพราะยิ่งชวยไปหมอกกระจายไปทั่วโรง ใชสายพี.อี.ขนาด 6 หุน ขึงยาวใหทั่ว
แลวเจาะรูปดวยตัวเจาะ เสียบตัวพนหมอกเขาไป เปดน้ําก็ใชไดแลวครับ ขนาดหมอก ... ก็ประมาณ
เปนละอองจับที่(ขน)แขน ไดอยางสวยงามครับ
ดอกเห็ดที่มีความชื้นพอดีมาใหดูครับจับดูที่ขางดอกจะลื่นแบบชื้นมือ ถาเปนแบบนี้
ไมตองรดน้ําเพิ่มครับ เดี๋ยวฉ่ําเกินไป สวนดอกที่ความชื้นไมพอ จะตรงกันขาม ขาดน้ําหลอเลี้ยง
จับที่ขางดอกจะลื่นเหมือนกัน แตไมชื้นมือ
เกษตรพอเพียง.คอม เกษตรพอเพียง.คอม
เกษตรพอเพียง.คอม

5. สวนไผในฟารมเห็ด อีกมุมหนึ่งของความพอเพียง สานสัมพันธของสองสายพันธุ
Surachai@JR Farm
5
เกษตรพอเพียง.คอม
การเปดดอก
คําถามทายบท
Q: 1.ครูคะกรณีที่พนพวกจุลินทรียตางๆเพื่อปองกันและแกไขเรื่องราหรือแมลง นะคะ
เราพนใหเขาที่หนากอนตรงๆ ถูกหรือเปลาคะ หรือแคพนใหฟุงที่หนากอนก็พอ
Q:2.ถาคําตอบขอหนึ่งคือพนเขาที่หนากอนตรงๆ ได เราจะตองรอใหเกิดเปนตุมดอกเล็กๆกอนมั้ยคะ
A: 1. ตองพนใหเปยกที่หนากอนเลยครับ เปนการสงไปประจําการเพื่อเปนเชื้อประจําถิ่นครับ
เราตองการใหตัวหนอนที่เปนลูกหลานของแมลง ทีอยูใน(กอน)เห็ดออกมากินจุลินทรีย ดังนั้น
ตองพนใหสัมผัสหนากอนครับ
A: 2. ไมตองรอใหเกิดตุมดอกครับ ควรพนปองกันกอนเลยและควรพนอาทิตยละครั้งดวยซ้ํา
เพื่อใหมีจุลินทรียสะสมในกอนมากๆ และตองพนตอนเย็นดวยนะ เพราะจุลินทรียเหลานี้ตายงาย
จากรังสียูวีของแสงแดด ไมตองกลัววาจะผิดจังหวะหรอก ความชื้นแคนี้ไมพอกระตุนดอกหรอก
ถาเราไมใหน้ําเพิ่ม พื้น ผนัง หลังกอน
Q: แลวน้ําที่เอามารดตองฆาเชื้อ ตองกรองอะไรมั้ยครับครูครับ
A: ขอแคเปนน้ําจืดที่สะอาดก็พอครับ ถาเปนน้ําประปาก็เก็บใสถังทิ้งไวสักคืนใหคลอรีนระเหยกอน
หรือถารีบใชประปา ก็ใหหยดเหลาขาวลงไปสี่หาหยดก็ชวยได
Q: ถาหยอดเชื้อขาวฟางลงกอนแลว เชื้อเดินชา เกิดจากอะไรบางคะ ขี้เลื่อยแหงไป เชื้อในขาวฟาง
ออนไป (พึ่งเดินเต็มขวด) เกี่ยวไมคะ หรือ.... มันขี้เกียจ (หลังผานไป 3 วัน)
A: เกี่ยวที่ใจ(รอน) หรือเปลาครับ ตอนนี้หยอดไดกี่วันแลวครับ ปกติ(มือใหม)ที่ใชขี้เลื่อยทํา
มักจะไมพลาดในเรื่องความชื้น หรือสวนผสมตามสูตร ครับ สวนคําวา "เชื้อออน" แลวเดินไมดี เราหมายถึง
เชื้อที่ผานการตัดตอ(วุน)มาหลายรอบครับ ไมไดหมายถึง เชื้อที่เพิ่งเดินเต็มขวด เพราะนั่น คืออายุกําลังดี
เหมาะแกการใชเลยละครับ 7 วันแรกหลังการเขี่ ยเราจะไมเห็นการเปลี่ ยนแปลงมากนะครับ
เพราะจะเดินเชื้อเพียงลางๆ ตั้งแตประมาณวันที่ 10 ไป ถึงจะปรากฏสีขาวๆ ที่หนากอนครับ
รอลุนอีกนิดนะครับ ... เอาใจชวยเต็มที่