A sample answers on activities in Ekonomiks: Aralin 1.2 - Kakapusan

1. ARALIN 1.2
KAKAPUSAN

2. Gawain1: T-CHART
Suriinang mgaproduktongnakalista sa hanay A at B sa T-chart. Ihambingang
dalawang hanay at sagutan ang mga pamprosesongtanong.
Hanay A Hanay B
Bigas Gasoline
Isda Ginto
Gulay Nickel
Bawang Tanso
Ang mgabagay na nakatala sa Hanay A ay masasabikong mgaprodukto ng
ating bansang Pilipinas at ang mgaito ay iba’t-ibangklase ng pagkain samantalang
ang mga bagay naman na nasa Hanay B ay ang mga produktongmaaaringgaling
mismo saating bansa o hindi kaya ay inaangkat natin galing sa ibang mgakaratig
bansa at ang mga ito ay kabilang sa mga yamanat mineralna tinataglay ng
Pilipinas.
PamprosesongTanong:
1. Ano ang iyongnapuna sa mga magkakasamangprodukto saHanay A at Hanay
B?
Ang aking napuna sa mga magkakasamang produkto sahanay A at hanay B
ay sa mga produktongnasaHanay A ay lahat sila ay mgaiba’t-ibangklase ng
pagkain samantalang ang mgaprodukto namanna matatagpuansa Hanay B
ay mgayaman at mineralna matatagpuansa Pilipinas.
2. Ano sa palagay mo ang dahilan kung bakit magkakasama ang mga produkto sa
iisang hanay? Ipaliwanag.
Sa aking palagay, ang mga produkto saiisang hanay ay magkakasamasa
kadahilanang ang mga produktongito ay magkakapareho ng paraan ng
paggamit at pamamahala, halimbawa, ang mganasa Hanay A, ang mgaito ay
ginagamit upang kainin ng mga mamamayanat ang mganasa Hanay B
naman ay ang mga kayamanan ng bansa at makatutulongdin ito sa pag-unlad
ng bansa.

3. Gawain 2: PICTURE ANALYSIS
Suriin ang larawan sa ibaba at bigyan ito ng sariling interpretasyon.
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang nakikita mo sa larawan?
Ang aking nakikita sa larawan ay ang isang kantina na may tindera at batang
bumibili ngunit kapansin-pansing mukhang kinakabahan ang bata na nasa larawan
dahil siguro sa kulang ang kanyang pera na dala-dala na ipambabayad sa tindera
para sa kanyang nabili/binibili/ bibilhin at tila wala na siyang madukot pa na pera
sa kanyang bulsa.
2. Ano ang ipinahihiwatig nito?
Ang ipinahihiwatig ng nasa larawan ay ang kakapusan at kakulangan, kung ating
ihahalintulad ang kahulugan nito sa ekomiks, ang kakapusan ay ang hindi
kasapatan ng pinagkukunang-yaman samantalang ang kakulangan naman ay ang
kaganapan na kung saan hindi kayang mapunan ng dami ng malilikhang produkto
ang dami ng pagkonsumo ng tao. Kung kaya, dito sa larawan na ito, ang nangyari

4. Gawain 3: KNOWLEDGE GAUGE
Ang gawaing ito ay susukat sa iyong paunang kaalaman kung
paano maipakikita ang kaugnayan ng kakapusan sa pang-araw-araw
na buhay, at kung bakit maituturing na isang suliraning panlipunan
ang kakapusan.
KAUGNAYAN NG KAKAPUSAN SA PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY
Ang aking paunang kaalaman sa kakapusan ay katulad ng isang
pamilyang kapos sa perang pampamilya dahil sa kahirapan at dahil
doon, hindi matugunan ang mga pangangailangan ng bawat miyembro
ng pamilya. Ito ay nagpapakita ng kaugnayan ng kakapusan sa pang-
araw-araw na buhay.
BAKIT MAITUTURING NA ISANG SULIRANING PANLIPUNAN ANG
KAKAPUSAN?
Sa aking palagay, tinaguriang suliraning panlipunan ang
kakapusan sapagkat marami itong maaaring maging masamang
resulta. Dahil sa walang katapusang pangangailangan at kagustuhan
ng mga mamamayan, patuloy na nauubos ang mga pinagkukunang-
yaman, at dahil dito, magreresulta ito ng iba’t-ibang uri ng suliraning
panlipunan.
Bakit maituturing na
isang suliraning
panlipunan ang
kakapusan?

5. Gawain 4: PRODUCTION PLAN
Suriin ang production plan sa ibaba. Iguhit ito sa graph at
lagyan ng interpretasyon at kongklusyon ang punto A, F, at C.
PUNTO INTERPRETASYON KONGKLUSYON
A Labinlimang sako ng palay
kumpara sa zero na bilang
ng mais.
Punto A, kung saan
maaaring gamitin ang lahat
ng salik ng produksiyon
upang makalikha ng
labinlimang sako ng palay
kaya walang magagawang
mais.
F Limang libong sako ng mais
kumpara sa zero na bilang
ng palay.
Punto F, kung saan
maaaring gamitin ang lahat
ng salik ng produksiyon
upang makalikha ng limang
sako ng mais kaya walang
magagawang palay.
C Dalawang libong sako ng
mais kumpara sa
labindalawang sako ng
palay.
Punto C, makalilikha ng
dalawang libong sako ng
mais at makagagawa ng
labindalawang libong sako
ng palay.

6. Gawain 5: OPEN ENDED STORY
Lagyan ng maikling katapusan ang kuwento.
Iugnay ang kuwento sa suliraning panlipunan na
nagaganap dahilan sa kakapusan. Tingnan ang
rubrik sa ibaba at gamitin itong batayan sa iyong
pagsusulat.
1.Nagkaroon ng brownoutsa Barangay Madilim
dahilan sa walang mabiling gasolina na
ginagamit upang mapaandar ang mga planta
ng kuryente
Kaya naubusan ng gasolina na magagamit ang
Barangay Madilim sa pagpapaandar ng mga planta
ng kuryente ay dahil sa kakapusan, hindi sapat
ang pinagkukunang-yaman partikular na ng
gasolina habang patuloy ang pagdami ng mga
nangangailangan nito. Nang dahil sa kakapusang
ito, ang mga mamamayan ng Barangay Madilim ay
sobrang nahirapan sa kanilang pamumuhay
sapagkat malaking kawalan para sa kanila ang

7. Gawain 6: CONSERVATION POSTER
Gumawa ng poster na nagpapakita ng konserbasyon sa mga yamang
likas at mga paraan kung paano mapapamahalaan ang kakapusan.
Gamitin ang rubrik bilang pamantayan ng iyong paggawa.
RUBRIK NG PAGMAMARKA
Kriterya Napakagaling
3
Magaling
2
May
Kakulangan
1
Impormatibo Ang nabuong
poster
ay
nakapagbibigay
ng kumpleto,
wasto,
at mahalagang
impormasyon
tungkol sa
konserbasyon
ng
yamang likas at
kung
paano
malalabanan
ang kakapusan.
Ang nabuong
poster
ay
nakapagbibigay
ng wastong
impormasyon
tungkol sa
konserbasyon
ng yamang
likas
at kung paano
malalabanan
ang kakapusan.
Ang nabuong
poster ay
kulang ng
impormasyon
tungkol
sa
konserbasyon
ng
yamang likas at
kung
paano
malalabanan
ang kakapusan.
Malikhain Nagpakita ng
pagkamalikhain
at napakagaling
na disenyo ng
poster.
Malikhain at
magaling ang
elemento ng
disenyo ng
poster.
May
kakulangan ang
elemento ng
disenyo ng
poster.

8. Gawain 7. KNOWLEDGE GAUGE
Ang gawaing ito ay katulad ng Gawain 3 na may layuning
mataya ang iyong
kaalaman tungkol sa kaugnayan ng kakapusan sa pang-araw-araw na
buhay, at kung bakit itinuturing ang kakapusan na isang
suliraning panlipunan. Ngayon naman ay muli mong sasagutan ang
tanong sa ibaba upang maipakita ang pag-unlad ng iyong kaalaman.
KAUGNAYAN NG KAKAPUSAN SA PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY
Base sa mga konseptong itinalakay dito sa module na ito, ang sa
tingin kong magandang halimbawa upang maipakita ang kaugnayan ng
kakapusan sa pang-araw-araw na buhay ay ang isang lipunan na
limitado lamang ang pinagkukunang-yaman na hindi kayang matugunan
ang lahat ng produkto at serbisyo na gusto at kailangan ng mga
mamamayan.
BAKIT MAITUTURING NA ISANG SULIRANING PANLIPUNAN ANG KAKAPUSAN?
Para sa akin, ang dahilan sa likod ng pagtaguri sa kakapusan
bilang isang suliraning panlipunan ay dahil sa mga iba’t-ibang uri
ng suliraning panlipunan na maaaring maging resulta ng kakapusan,
ang mga halimbawa nito ay ang kahirapan, pagkalat ng mga sakit,
pagkakaroon ng mga away at gulo, at marami pang iba.
Bakit maituturing na
isang suliraning
panlipunan ang
kakapusan?

9. Gawain 9: GAUGEPOD
Ngayon aymuli mongsasagutanang tanongnanasasusunod napahinatungkolsapaano maipakikita
ang kaugnayan ng kakapusan sapang-araw-arawnabuhay,atkung bakititinuturing ang kakapusannaisang
suliraning panlipunan.Inaasahan sabahagingito nawasto ang iyong mgakasagutan athandakanang ito ay
isabuhay.
KAUGNAYAN NG KAKAPUSAN SA PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY
Maaari nating iugnay ang kakapusan sa ating pang-araw-araw na buhay bilang isang lipunan na limitado lamang ang
pinagkukunang-yaman na hindi kayang matugunan ang lahat ng produkto at serbisyo na gusto at kailangan ng mga
mamamayan. Possible ring ihalintulad ang kakapusan sa isang pamilya na walang kakayahang maibigay ang mga
pangangailangan ng bawat miyembro na bumubuo sa isang pamilya. Sa pagkakataong ito, masasabi kong ang isang
pamayanan ay katulad din ng isang pamilya na kung saan hindi rin maibibigay ang lahat ng mga pangangailangan at
kagustuhan ng mga taong bumubuo rito.
Bilang halimbawa, sa isang pamayanan, may isang kalamidad na naganap nang hindi inaasahan at dahil dito, maraming
mamamayan ang naperwisyo, nawalan ng tahanan, at naghihirap na dahil sa perwisyong dala ng nasabing kalamidad, sa
pagkakataong ito, ang tanging mapaghihingan ng tulong ng mga taong-bayan ay ang gobyerno na namamalakad sa isang
lugar ngunit sa kasamaang palad, hindi lahat ng mga taong naperwisyo ay kayang matugunan ng tulong at pansin ng
pamahalaan kung kaya’t marami pa rin ang mga nasaktan at naghirap, at naipakita dito ang konsepto ng kakapusan.
Bakit maituturing na isang suliraning
panlipunan ang kakapusan?

10. Pagdating naman saisang pamilya,ating maipapakitaangkonseptong kakapusan sasimpleng pangyayari naang
mgaanaknanag-aaral saisang pamilyaaynangangailangan na makapag-aral nang sa gayon ay magkaroon ng
magandang kinabukasan tungo sa tagumpay ngunit nang dahil sa kahirapan ng buhay na tila umabot na sa
puntongwalang ni isa sa mga miyembro ng pamilya ang makakapag-aral dahil walang sapat na pera ang mga
magulang napampaaral samgaanak,ang pangyayaringito ayang mgakadalasan nating naririnigsamgadahilan
ng mga magulang o ng mga bata kung bakit hindi sila nag-aaral sa paaralan, at dahil dito, ang mga batang
inaasamnamakapag-aral aynapipilitangmagtrabaho samurang edad pa lamang upang kumita ng pera nang sa
gayon ay makakain ng tatlong beses sa isang araw at kung minsan ay basta maibsan lang ang kumakalam na
sikmuraaymasayanasila,atsa kabilang dako,maymga pamilya pa rin na kulang na kulang talaga ang perang
pampamilya.
BAKIT MAITUTURING NA ISANG SULIRANING PANLIPUNAN ANG KAKAPUSAN?
Ang kakapusanaytinagurian bilangisang suliraning panlipunanngunitkailangannatin malaman ang kadahilanan
sa likod nito. Sa aking palagay, ang kakapusan ay tinguriang isang suliraning panlipunan sapagkat ang
pangangailanganatkagustuhanng mgatao aytilawalang katapusansamantalang ang pinagkukunang-yaman ay
limitado lamang at dahil sa kalagayang ito, ang kakapusan ay posibleng magdulot ng iba’t-ibang suliraning
panlipunan.Ang nakakalungkotnakatotohanan ay habang lumilipas ang panahon, maaaring maubos ang mga
pinagkukunang-yamanhabang patuloynalumalaki angdami ng populasyong umaasasamgaito. Magdudulot ito
ng matinding kahirapan at lubhang pagkakasakit ng mga mamamayan. Maaari rin itong maging dahilan ng
pagkakaroonng sigalot,kompetisyon,atpag-aaway-away.Kungnaisnamasolusyonan ang kakapusan,nararapat
nasumailalimsamatalinongpagpapasyao pagdedesisyon sakung ano,paano,parakanino atkung gaano karami
ang dapatnamagawang mgaprodukto.Malaking tulong din ang pagkakaisa at pagtutulungan ng lahat ng mga
mamamayan habangisinasakatuparan ang magkaibanglayunin upangmakamitang katahimikan at kasaganahan
ng pamumuhay. Kailangan ang isandaang porsyento ng kasiguraduhan na ang mga likas na yaman na may
limitasyon ay magagamit ng mahusay nang sa gayon ay ito ay angkop sa pangangailangan ng mga tao.