Más contenido relacionado
La actualidad más candente (7)
Similar a Khiev chum nippean (20)
Khiev chum nippean
- 1. ិទ
ិ ួ
ឧទ្សមតរមជត ិ
័
កង កបខណៃន
ុន
ិ ុ
-ឧតមគតពទ ធ
សន
-សមបជញជត ិ
ញ
-
ី ុ ិ
ម រតយតធម៌
ិ
នពនេនឯ
ឹ
ិ
- ពលង បជធបេតយយ
ំ ិ
-េគលគនត
ធរណរដ
ិ
ិ
-មនសករៈនពន
េបះពមផ យជថមី
ុ ភ
ិទ
់ ិ ញ
ឧទសកសលដលវញណកខ័នធ
ុ
ឹ
ិ
ឱបសក េខ ពញ នង ឱបសក ឈរ េយ ន
ច
ព.ស. ២៥៥១
គ.ស. ២០០៧
ភ ិក ុ ខ ធម ម បល េខ វ ជុ ំ
ព.ស. ២៥១៧
គ.ស. ១៩៧៣
?
- 3. ័
សមយ
ិ ុខ
ភកធមបល
ម
ី
ិ
ជវ បវតសេងប
ខ
ជុ ំ
េខ វ
ធរណរដែខរ
ម
ំ
ទកេវទនអពី
ុ ខ
េហយ “ ។
“ អំ
ី
ិ
ម រតយុ តធម៌
អនវតន៍ ។
ុ
ពះអងែតងែតសែមងមតិនេយបយ
គ
ំ
ពះអងមនជេន ថ បេទសែខរបនទទល
គ
ម
ួ
់
ចផចករ
បជជនែខរ
ម
េគលករ
អតេនមត ិ
ប់ពន់ឆ ំមក
ន
ឹ
ិ
គរែតទទលយក ពលង បជធបេតយយ
ួ
ួ
ធរណរដ
ែដល ពះពទបរម គបន
ុ
ំ
គណសង រមទងសេមច ពះសងឃ ជ ហត
ួ
ួ
ត
ិ
បនរះ
ិ ុខ
ំ ី
ំ ន
គន់និង ពមនភកធមបល េខ វ ជុ ំ អពសកមភពឡកឡកុ ងឆក
ម
ម
ូ
នេយបយ ។
ពះអងគបនតបថ
មនភរៈេ បសសតេ
ិ
កមន
កង
ុន
នៈ ពះអងគជសងឃែដល
ចេគចេវសពីនេយបយែដលទក់
ិ ច
ទងជនចដល់ សុ ខទករបស់ បជពលរដ ។
ុ ខ
កងឆ ំ១៩៧៥
ន
ុន
ិ
េពលទមឡែខរ កហមចល កងភេពញ
ម
ូ
នំ
ិ ិ
័
ិ ខ
កងទពបដវតបញ់ ែតកដេលខ៣៣ េនវតលង របស់ភកុ ធមបល
ុ ិ
ក
ម
េខ វ
ជុ ំ
ធរណរដ ។
់ ុ
ំ
េ ពះ ពះអងគ តវេគចតទកជមនស សខន់ៃនរបប
ុ
់
ី
ែត ពះអងពបនគងេនទេនះេទ ។
គ ុំ
់ ួ
ីទ
មខះបនថ ពះអង គ តវេគចបខនេនមនរេពទយ
ខះេទ តថ ពះអង គ តវពកែខរ កហម
ួ
ម
ី
កងរយៈែតមយឬពរ
ួ
ុន
រមកថ
ភ
មកពីមនករទក់ទងជមយអក
ួ
ន
នេយបយ កមេនះពីេដម ។
ិ
មរយៈវទយុ ជតី ។
ិ
ំ ុន
មនឥទពលនេយបយខងកង
ពកយចចម
់
កលែមត ។
់ ន ំ
់
ំ
មសមបេនេខតកពងឆង
ិ
់
ទតយបនបេគកនកប់ កងភេពញ ៕
ទ ់
នំ
ចប់
ស
េកតមក បថកីសុ ខ , េគចេ
ន
ិ
សវបនជប មនសវបនរច
ូ
ួ
ូ
ួ
ំ ី ី
ិ
ះអពកទុកខ , ែតេគមន
ិ
ិ
មេសចកី តវករនងមន តវកររបស់
ំ ី
ឺ
េគេឡយ ។ ដចេនះ េ ពះអី ? េ ពះកីសុ ខេកតមកអពេហតុ គេធ
ូ
ំ ី
ឺ
បណយ , កីទុកេកតមកអពេហតុ គេធបប ។ ជមយគេនះេទ ត , កី
ុ
ខ
ួ
ន
ំ ិ
ំ ិ
សខេកតពីគនតសេនស កីទុកេកតពីគនតេ
ុ
ខ
ធម៌ , កីសុ ខជសមតសចៈ គឺមនេឡងេ
ម ិ
ច
សចៈ មន បច ំេ
ច
យសនត់ , កីទុកជសភវ
ម
ខ
ថសខ គឺជកីទុកយ៉ ង
ុ
ខ
លមអត់បនធន់បនបនេនះ ។
ម
ុ៉
ំ ួ
េធសនរដល់ គនងគ េ
ន ិ
ន
សខសបបយេទឬ ? ”
ុ
បកន់យកភ
ំ
ចែណកេ
យេ បភ
៉
ល , យង
ំ
ពះអរហនទង
មន ពះពទបរម គជេដម កងេពលជបគមងៗ េ
ួ
ន
ុ ធ
ុន
ៃថង
មសចច
ិ ច
កជនចនិរនរ ៍ ។ េពលគឺ សកលសតមនសទ ធ
ុ
ែតទកខ គនសខេឡយ។ ភ
ុ
ម
ុ
េខ យ ,
ម ភ ។ េបសី
យ
កពុ ំែដលបន
៉
ថ ” េមចអកឯងរស់េនសព
ន
ិ
ផយេទវញ ,
ុទ
េ
ំ ួ
កអកេធសនរែតង
ន
៉
ថ ” េមចសពៃថងេនះ លម ទ ំរស់ េនបនឬេទ ? ”
ម
កអកឲយចេមយ ែតង បកន់យកភ
ន
ឹ
ថ “លម ប ពត
ម
ំ ួ
េទបនែដរ “ សនរចេមយេនះ បញក់ឲយេយងេឃញថ សកលសត
ជ
មនែតទកគនសខេទ។
ុ ខ ម
ុ
កល
ំ
ី ិ
ឹ
េយងគយគន់េមលដេណរ ប ពតេទៃនជវត
ុន ួ
ឹ
បច ំៃថរបស់េយងកងមយៃថៗេយងនងេឃញថ
ង
ង
ឹ
ិ
បនជបនងេសចកីេពញចតខះ
ួ
ិ
ិ
មនេពញចតខះ
ខនេយងមកៗ
ន ់
ួ
ី
រក យខះ
ូ
ិ
ិ ូ
ិ
ថងថកខះ ។ល។ េយងចលចតរបស់ល មនចលចតរបស់
ន ំ ន ់
កក់ ,
i
- 4. រមកថ
ភ
ឹ
ិ
៉
ែតេយងមនដងថ េធយង
ិ ួ
ឹ
បនមនជបនងរបស់
ឹ
៉
បនជបនងរបស់ល , េធយង
ួ
ី ិ
ិ
ិ
ែតអកែដលបនសក ធមជតរបស់ជវត ,
ន
ម
ី ិ
េឃញមេនសេពតនៃនជវត
ច
េ
យ
ំ
ទង
េគ
ចសេងត
ក
ិ
ែដលេកតរលត់កុ ងចតរបស់ េគបន
ន
័
សយធមៈជេគលករៃនពទ ធ
ម
ុ
សន
ឬ
សន
ឹ
ឹ
ំ ុ
យដៃទ គឺដងថ ខនេគកពងវេងងភន់ ចឡំ ឬ សវងេញ ន
ួ
ំ
កងចងញ់ ៃនរសកងកមេ
ុន
ុន
ក បនដល់ េសចកីសបបយ ែដលេកត
ំ ី
ិ
អពរូប សេមង កន រស ផ ព ។ល។ សទសងជធតុ បងកបេងតនវ
ុ ធ ឹ
ក ូ
ិ
ិ
ិ
ិ
ិ ច
េសចកីេពញចត នងមនេពញចតជនចកល ។
ខស់ជងេនះេទ ត ,
ព
កល
ិ
ិ
េគបនសក ធមជតរបស់
ម
ី ិ
ឹ
ជវត ឲយបនេ ចន , បនេ ជេទេទ ត េគនងេឃញថ សមបីែត
ូ
េសចកី ស
ិ
ញ់ េពញចត ក៏ ជធតុ ស មប់ែតផល់ េ
ិ
ទរណកមម បនគនងេសចកីមន ស
ុ
ុ៉
ន ឹ
័
នយថ
ិ
េនេស ង មៗមនេកត
ិ
ឹ
ឹ
េហយមន តមែតខំ បងសប់ ស
ឹ
បងពយយមែថរក
់
ិ
បងេទវញេទ តផង ។
បេសរែដរ ,
ii
េទ ស
ញ់
ឹ
ញ់ ប៉ុ ននងេទ , បែនមេលេនះ គឺខំ
ថ
៉
ិ
យងេភចេន យហត់ េដមបីមនេ
ំ
់
េនកងសអបនិងសមញ់
ុន
យខន នវ
ូ
ួ
ិ
ឹន
ញ់ េពញចតហងែដរ ។ កង
ុន
ឧស ហ៍ េទសប់
ំ ិ
មនស ខះមនគនត បកបេ
ុ
ំ ី
ទងពរ ,
ី
ិ
ិ ុខ
ជវ បវតសេងបរបស់ ភកធមបល េខ វ ជុ ំ
ខ
ម
កក់េឡយ ។
យ បត់
យពនឺ េមលេឃញទកេទស
ុ ខ
ិ
េហយមនចង់រស់េនជទសភពៃនធតុ
់
ំ
័
ចងេរ បរះចកទសភពេនកង កបខណែសងរកធម៌ល
ុន
ិ
ិ
ឹ
ែតរកមនេឃញេ ពះេគអនវតសែងងមន សបនង
ុ
ិ ុខ
ំ
ភកធមបល េខ វ ជុ ំ មនេដមកេណតេនភមអនង់
ម
ូ ិ
ំ ិ
សកែ ពកអបល
េ កម
ំ
ប ង ។ េពលបន
វតេសដ ី
េខត
េខតក
ល
័
កងសមយ
ុន
េសក
ិ
នគម
យុ ១៣ឆ ំ កមរ េខ វ ជុ ំ បនចលបសេន
ន
ុ
ូ
ួ
ិ
ំ
ជត សកកេណត
ែកវ ។ ដល់ ជនយុ ២១វស
ម
ឯភមៃ ព
ូ ិ
េ
សកៃ ពកបបស
កេទគង់េនវតលងេដមបី
ក
ិ
ិ
បនរករសក ធម៌េ កមឱ ទែណន ំរបស់េចអធករ លី ឯម ។
ិ ុខ
ិ
ភកធមបល េខ វ ជុ ំ បននមនេភ សខនេទភដងែរកបនប់
ម
នំ
ទ
ួ
ពីបនរួម ម
េ
ះែលង
មកេ
បតកមៃថង២០ កកក
ុ
ម
១៩៤២ ទមទរេ
ំ
យប ង
ំ
ិ
ំ
ចរយ ែហម េច វ ពីករឃឃងមនបនសេរច ។ េ កយ
ុំ
ំ
កេទគង់េនកង សកេស ម ជេចអធិករវត ( កងបងកក)
ុន
់
ទល់ ែត បេទសែខមរបនឯក ជយេទប តឡបមកវតលងវញេនឆ ំ
ក ិ
ន
១៩៥៦ ។
សេមច ពះសងឃ ជ ជន
ួ
ិ
ឹ ី
ត ែតងែតរះគន់ ទសអក រ
ិ ុខ
ំ ិ
សរបស់ភកធមបល េខ វ ជុ ំ េ ពះ ពះអងមនគនត សេដ ង
ម
គ
ឺ
ិ
នងបណត េកង
េទ តែដរ ។
៉
ន់
ំ
ក់ ែដលជអកជនញែផកអក រែខរមយរប
ន
ន
ម ួ
ូ
ិ ខ
់
់ ម
ភកុ ធមបល េខ វ ជុ ំ រែមងបរមអពចរកទ មនរបសែខរ ។
ម
ភ ំ ី ឹ
ំ
ពះអងគបនទងែករពកយ បេ
បុ ណែខរ
ម
ដចជ” េ
ូ
ឹ ុំ ំ
តបញពី ពលមកចដល់ រេស លេទបចប់េធ “ ។
យែខរចប់
ម
- 5. រមកថ
ភ
ិ
េពធបកយធម៌
ខិ
ឬសែងងេនេ កមករេក បសងតៃនឧបទន
ក ់
គឺ
ិ
សែងង បសចកករលះកត់ (ឧបទន) ។ សែងងែបបេនះ , មន
ិ
យខន នវគណធម៌លវេសស
ូ ុ
ួ
ឹ
ិ
តមែតមនផល់ េ
មែដលមនែចង
ិ
ឹ ី
ឹ
កង ទសៃនមជឈិមបដបទ ឬអដងកមគបននងេទ ។
ធ គិ
គ ុ៉
ុន
េធេ
ិ
យចតមនស េយង
ុ
់
ធកចុ ះកងរេ
ុន
ពមគេនះ
ន
ឧបទន
៉
ធនេឡងៗ េ ជេទៗ ។ ែតេទះជយង
ង ់
កន់ែត
កី េបេគអនវត ពមគ
ុ
ន
ំ ំ
ំ ំ
ិ
ទងទេវលះកត់នុ យឧបទន ទងទេវែសងរកអរយមគេនះ េគមខ
គ
ុ
ជបនដល់ េ តយរបស់ទុកខ កងេពល
ុន
ិ
មយមនខនេឡយ ។ គឺ
ួ
ិ
ឹ
មនយរមនឆប់ , េគនងបនឆងចកអនង់ទកខ ចលេទរស់ កុ ងេ តយ
ូ ិ
ុ
ូ
ន
ំ
៉
ិ
គនទកខ , គនចណង ។ល។ យងពត បកដដចកី បថរបស់េគ ។
ន
ម
ុ
ម
ូ
័
កងនយថ
ុន
ិ
មនថរប
ូ
ស
ិ
ថ បនសែងងៃនអរយមគគ ,
ជរប
ូ
ំ ូ
េហយបនរស់េនកងភវៈ បេសរកពល
ុន
៌ ំ ំ
ថកបង ែដលេ
កេ
កល
ឹ
ខំ បង
ំ
ិ
ឹ
ខំ បងកត់ផច់នូ វចណងៃនកេល
ឹ
េគនងបនដល់ នូ វភព
េរ យៗយរៗេទ
ូ
ឬ
ប់សូ នយៃនឧបទន
ិ
ឹន
ថ” នពន ”ហងឯង ។
ិ
ិ
ិ
ដចេនះករ បតបតធម៌េដមបីនពន
ូ
ស មប់មនស ែដល បថឆងអនង់ទកខ
ុ
ន
ុ
ទកខ ។ េពលេ
ុ
េទ ,
ភវៈ បកបេ
ំ
េទបជករចបច់
ចលេទកន់េ តយគន
ូ
ម
ិ
ឺ
ិ
យខីគៈ មនែតនពនបដបទនមយេទ , ែដល
ួ
ំ ំ
ំ
បញប់ទុកខ , បញប់ចបង , បញប់កេ
ច
ច
ច
ិ
ំ
ំ
ចែណកខងបដបទទង
ិ
ចនងបញប់ធតុ ស តវ
ច
យដៃទ
យ
ី ិ
។ល។ របស់ ជវតស
ច
បន ។
ិ
មនមគបដបទជេដម
គ
ិ
មន
ី ិ
ិ
នងជវតរបស់សកលសតបនេឡយ
iii
- 6. ិ
នពនេនឯ
រមកថ
ភ
ិ
ំ
េ ពះបដបទទងអស់េនះ មយ
ួ
ិ ជ
ិថ
បនសតេនកងអនង់ៃនអវជ
ុន
ក៏ដូ ចជមយ
ួ
ែដរ សទែត
ុ ធ
ិ
នងមត់ដងប់ៃនឧបទន ។ល។
ក
ឹ
ី
ំ
ិ
ិ
ិ
ិ
ំ ី
េដមបីព ងង នងព ងកជហរនពនបដបទ េគ តវសក អពនិពន
ិ
់
បណះគំនិតនពន ។ល។ គបៗ
ុ
ិ
េរ ង នពនេនឯ
េ
?។
ំ ុ
កនុងទីបផតេនះ
ិ
ក នវគនតសក
ូ ំ ិ
ំ ិ
ម ។ េនះគឺជគនតអកសរេសរ
ន
ិ ួ
អកសរេសរសមជូ នដល់ មតរមជតិរួម
ន
ូ
ំ ិ ិ
ំ ី
, គនតវភគ អពនិពន ។ ជមយគេនះ ,
ួ
ន
ិ
សមសកលមត បនរស់ េនកងភពសប់ , ភពេក , ភពបងបន
ូ
ង
ុន
ូ
។ល។ គប់ទិ
តេទ េ
ពហវ ិ
ម
តីកល េ
ំ ុ
យគនទីបផត ចប់
ម
ំ
ងពីសតវត េនះ
ំ ូ
៉
ិ ុ ធ
័
យសនមយងបរសទរបស់ អកសរេសរេនកង កបខណៃន
ន
ុន
រធម៌
ែដល បកសេ
យ ពះសមណេគតមបរម
ី
ចរយ ជ បទបៃនសកលសត កងសកលេ
ុន
ភេពញ វតលង
នំ
ក
ក។
ិ ខ
ភកុ ធមបល េខ វ ជុ ំ
ម
ែដលេ
េ
កេ
យេឈះថ “ រសឯក ” ឬ “ រសេទល ” គឺរសគន
ម
ម
័
សយបញកននឹងមនកងលំ
ច ខ ធ
ុន
កេ
?
់
ិ
បេនះ ។ ភវៈៃននពនែបបេនះ
ិ
ថ “ អនបទេសស ” ឬ “ ខនបរនពន ” ។
ុ
ធ ិ ិ
ំ
ិ
ិ
ំ ុ
ិ
ទេវ បតបតធម៌ជន់ខស់ ឬ ទេវអនវតអរយមគគ មនអងគ៨
ព
ឹ
ី
៉
ំ
បករ ជមយនងបរមធម៌១០យង ែដលបនេធសេនរមកេហយ គឺ
ួ
ំ
ិ
ជទេវ ថ បនផវ នងសង់
ូ
ព នេដរឆងេទកន់និពន ។
ិ
ំ ី
សកលសត េនជត ឬ េនឆយ អពនិពនបន
ង
ុ៉
េ
ឹ
ំ ួ
ដងជនសអក
ន
យខនឯង ។
ួ
ំ
ធមៈទង
ម
អក
ន
បនេឡយ ។
ំ ឹ
ំ ី
ដណងអពនិពន
គនអក
ម
ន
ឹ
តវដង
ំ
ដចេនះ េទប ពះសមសមទបនមនពេនលថ
ូ
ម
ុព ធ
ិ
ំ ុ
ិទ ិ
យរហតដល់ មននពនជទីបផតេនះ ជសនដេក គឺ
ូ
បន ,
អកេនះេឃញ ។
ន
ិ
( េមលេស វេភនពនទស នៈ ,
ិ
ិ
េស វេភទស នសកលនងេស វេភសកលចន បកបផង ) ៕
ចប់
ិ ឆិ
ៃថងទី ១៥ ែខ វចក ១៩៧៣
iv
57
- 7. ិ
នពនេនឯ
?
ិ
បញៃននពន
សទធតុ , គនធតុ , រសធតុ , េផដពធតុ ។ល។ ែដលមនពស
ទ
ធ
ំ
េពញទង
កសធតុ , ែតពុ ំបន បកដដល់ មនស ែដលគនែភក
ុ
ម
ន
ិ ័
ិ
ំ
ទព ។ល។ ពមគេនះ គន បកដដល់ វសយទង
ន
ម
ិ ័
វសយជេដមរបស់មនស ែដលគនេ គ ង ប
ុ
ម
ចប់ ។
បញកនធ
ច ខ
ិ ជ
មនអវជេនខងកង ,
ុន
យ មនទស ន
ិ
ប់វទយ
សសំ ប់
បញកនេនះរែមង
ច ខ ធ
មនឧបទន ។ បញកនមនឧបទនដចេនះ ពុ ំ
ច ខ ធ
ូ
ចសមស ៍ ជ
ផ
ឹ
ិ
មយនងនពនបនេទ ។ បញកនែបបេនះ េពរេពញេទេ
ួ
ច ខ ធ
េ
ិ
យភពអេនលវលវល់ ខស់ទប ,
ទ
ព
ទបខស់ ,
ព
យទក ខ ,
ុ
ិ
លចអែណត
ិ
ំ ុ
អែណតលច កងសង រវដេរ យៗ គនទីចប់ គនទីបផត គនទី
ម
ម
ម
ុន
អស់េហយេឡយ ។
ិ ជ
ិ
ិ
បញកនធ េ កយមកពីបន បតបតធម៌ មនអវជឧបទន
ច ខ
អស់េហយ ។ បញកនេនះគនេគ , គនេយង , គនអញ , គនឯង
ច ខ ធ
ម
ម
ម
ម
ំ
ិ
។ល។ ជបញច កនមនភពសមគរដល់ ទេវសមស របស់ចត ជមយ
ខ ធ
ួ
ផ ៍
ួ
ឹ
ិ
នងនពន ឬចលដល់ និពន ដ ំ
ូ
ិ
ិ
លគេនះ ចតេបកជននពន
ន
ខ
បនទទួ លរស គឺភព តជក់ែសន តជក់របស់ និពនជ បកដ ។
ិ ជ
បញកនែដលមនអវជអស់េហយ ,
ច ខ ធ
ិ
ឬមនទន់រលត់រ
យេនេឡយ ។
ី ិ
ិ
នពនកងជវតបចបបនន ។
ុន
ុច
ិ
“ សឧបទេសស ” ។ កល
ំ
គនសនល់ ,
ម
56
ិ
ែតមនទន់ែបកធយ
បញកនេនះ
ច ខ ធ
ិ
ភវៈៃននពនដចេនះ
ូ
ឹ
តវបនផករស
េ
បញកនែបកធយ រលត់រ
ច ខ ធ
៉
យងអស់េជង ,
កេ
ថ
៉
យយង
៉
ំ ូ
ិ
កលេនះរសយងកពលៃននពន
ិ
ពភពេ
ិ
ិ
នពន មនែមនជ បេទស , េគហ
ំ
កជលេនរបស់ ពះ
ន,
ប
ិ
ទវមនឬ
ិ
ឹ
ទេទព សងេពរេពញេទេ
យកី
៉
ិ
ំ
់ ំ
ិ
័
សខយងនរនរ ៍ ទនកទនងដចកីសុ បនកី សមយ ែដលធប់មនកង
ុ
ូ
ុន
ឹ
ពលងរបស់មនស េឡយ ។
ុ
ិ
ិ
័
នពន មនបនមននយថ ជភពរចផត សឡះរបស់ខួ ន
ួ
ុ
ំ ី
ៃនមនស មកៗ អពេ
ុ
ន ់
កេនះ េទកន់េ
ិ
ិ
កដចេនះេទ ត នងមន
ូ
ំ ូ
ែមនជភវៈៃនភពមនខន បណដចទេវគសេ
ូ
ួ
ំ ិ
គនតមនស ជយរមកេហយេទ ។
ុ
ូ
ែត
“ និពន ”
ំ ូ
ំ
កពល គឺសូ នយកេ
េ
់
ែដលធបមនេល
័
កបនឲយនយេទេលភពរលត់យ៉ ង
ំ ុ
សនយដនត , ភពចក់េ
ូ
័
តមតជល់ , ភពពទ ធ
ុ
ិ ួ
់
ិ
រតរត ែដលធបមនេនកងចតមនស គឺកត់ផច់េ
ុ
ុន
ំ
៉
នវេដមេហតុ ៃនកេណតយង
ូ
ភពដចេនះ មនេនជធមម
ូ
កែនង គប់េពលេវ
ិ
មនស ជនចច
ុ
ដចេនះេទបេ
ូ
ច់ខត ,
៉
យងអស់េជងែតមង ។
ជអននកល េហយមនេន គប់ទី
ិ
។ ភពេនះបនេកត បកដជក់ែសងដល់ ចត
កងេពល
ុន
ិ ញ
ិ
វញណរបស់េគ បសចកកេលស ។
ិ
កេពលថ នពនមនភព
េន គប់ទី គប់កែនង គប់កលេវ
េ
យផត សឡះ
ុ
៉
យង
ំ
ិ
ងេនជនរនរ ៍ , មន
ថ ពរគន
ម
ច់គនបត់
ម
ី ិ
ិ
ិ
ឹ ួ
ះេឡយ ។ នពនេនជត , េនជប់ជមយនងខនេយង កងជវត
ួ
ុន
ូ
ិ
ិ
អេនលេនះឯង , ែតេយងចលមនទន់ដល់ , េមលមនទន់េឃញ
ទ
1
- 8. ិ
បញៃននពន
ិ
ិ
ឹ
េ ពះចតរបស់េយងមនកេលស សងេ
កេ
េ គ ងេវចខបេនេឡយ ។
ច ់
ំ
ថ “ សបក ” ជ
ិ
េយងសេងតពចរ
ក
ិ
េមលនពន មងេទ តេយង
ឹ
ចនងមនេនកងសភវៈ
ុន
ិ
ិ
ឹ
ិ
ៃននពនភពបនេទ េ ពះនពននងេនជនពនរហតអននកល
ូ
ំ
ិ
ិ
គនេទជអីដៃទេឡយ ។ ដចេនះ េទបមនពេនលថ “ នពនមន
ម
ូ
ំ
ង,
ិ
មនែមនជទី
័
ិ
សយេនៃនកេលស ,
ៃនេសចកី
ំ ូ
ិ
ិ
ទកខ , ែតជធតុ ជទីមនភពរលត់យ៉ ងកពល ៃនេភងកេលស នង
ុ
ុ ខ ន
េភងទកហឹងែតមង ។
ំ ី
ំ
អពេរ ងរបឬតួ សេព
ូ
េបសកលមនស
ុ
៉
ិ
យងចបស់បនចមងៗ
ុ
ឹ
េហយេយងមខជនងចប់យកនវនពនភពេនះជ
ូ ិ
ឹ
ខំ បងអនវតនវទេវខងផវចតេ ចនហសេពក
ុ
ូ ំ
ួ
ូ ិ
រចដចគ ។ ដចេនះ , េទប ពះបរម
ួ
ូ
ន
ូ
ក
គឺេធយ៉ ង
ល
ិ
យចត
េ
ចរយបេ ង នេ
យេដរផវ
ូ
ិ
ំ
នងកយមនទេវ ប
ក់
ិ
ឹ ួ
បែហលគ , នងតងមយធរមយ េនេលបនត់ គឺអបបមទធម៌ កង
ន
ូ ួ
ទ
ុន
័
កបខណៃនបញថកវបស ន ឬេ
ន ់ ិ
កតរៈ ។
ុ
មសចធម៌ , េយង គប់គ គនខន គន បណេទ ។ របស់
ច
ន ម
ម
ួ
កេ ប ប បដច
ូ
រមណ ។ ជ
ម ៍
ិ
នពនេនះ ,
ិ
ិ
ិ
ភវៈៃននពនមនែមនជចតេទ ,
ភពមយ , ែដលបនពល់ តវនវនពន ឬ
ួ
ូ ិ
ិ ុ៉
ឹ
ពល់ តវចតបននងឯង ។
ឹ
ដងបន
អក
ន
កលមនយរមកេហយ េ
ុ
ូ
េមលេឃញ , កល
ំ
ចេពះេសចកីវេងងភន់ ចឡំ
់
ែដលខនេយងធបមន
ួ
កង
ុន
័
សយធម៌ជន់ខស់ ែដលេយងបន
ព
ី
ំ
ិ
ចេរនេនះ ។ កេលសកងខនសននរបស់េយង ក៏ចប់េផមរងហត
ធ
ួ
ុន
ិ
សេ មចនពនឬបនដល់ េកះ
េ ពះថកល
ិ
ឹ
មយគេនះ , ចតរបស់េយងនងមនេសចកីតក់សុ តញប់ញ័ រេ ស វ
ួ
ន
2
ី ញ
ឹ
ិ ូ
ិ
ម រតភក់រលកគតគរដល់ ចតឬនយ
ំ
ំ
ិ
ិ
រហតដល់ េភចទេវរបស់រូបកយ ែដលជលេនរបស់ ចត ក៏េទមន
ូ
របស់េយង
ិ
ឹ
ចតរបស់មនស េយងបនពក់ែកវយត គឺបញ ,
ុ
ញ
យ
ឹ
ន ំគ សវង
ន
ឹ
ំ
ិ
ំ
ិ
ិ
េទនង “ សេព ” នង “ នយសេព ” បនេនះ ។ ចតក៏មនែមនជ
ុ៉
ឹ
ិ
េយងនងេមលេឃញសភវៈៃននពនភព
ខច
គន
ម
ិ
ិ
ែដលមនគឺបញកនធ ឬ “ កយ ” នង “ ចត ” ែដលេ
ច ខ
ិ
នពនេមលកងផវមយេទ ត
ុន ូ ួ
កល
ិ ិ
ំ
សកលមនស គឺនវកនងនយសេព កល
ុ
ិ
ំ
គរ មនេពលចលចតកពង់េកះ ែដលខន តវករជមនខន ។ ែត
ុ
ូ
ួ
ឹ
ិ
ិ
នងេឃញថ កេលសនិងេសចកីទុកខ មន
ែមនជទី
?
ំ
ំ
ឹ
ិ
សេព សេពនង តវរលកពយះខយល់ េបកបក់ លង់លច កងម
ុ
ុន
ី
ិ
ករេសេរ សេងតេមលនពនជថមេទ ត
ក
កល
ិ
នពនេនឯ
សនន ។ េ
ពនឺរសមី
ិ
ែតចត គន់ែតជ
ិ
៉
ថ នៈៃននពនបនបះ
ិ
ិ
នពនភពមនពតមនែមន ,
គ ល់ េកត
កថដចពនឺ ពះ
ូ
គឺ
ែតគន
ម
ិ ជ ិ
ំ ី
ិ
បសនេបអវជមនទន់អស់អពខនធ
េបកបងច េយង
ួ
ិ
ទតយ កល
ិ
ិ
េយងបទបងច េយងេមលមនេឃញ ។ បែន
ុ៉
ួ
ិ
មនែមនគនេទ
ម
គឺមនេនជធមម
,
ឬដចរបធតុ ,
ូ ូ
55
- 9. ំ
ែសងរកកងភពេក ។ កេ
ុន
ី
រករកកងទេនះ ,
ុ
ុន
ី
ិ
ទេនះជនពន
ិ
នពនេនឯ
ី ិ
មនេនកងទីេនះ , កងជវតេនះ , តវ
ុន
ុន
ី ិ
កងជវតេនះ ។
ុន
ិ
ី
នពនកងទេនះ ,
ុន
?
ទី
ិ
ិ
គឺថកេលសមនមន ,
ិ
មន បកដេ
ិ
មន បកដកងទី
ុន
ិ
ី
នពន បកដកងទេនះ ។
ុន
ី ិ
, ជវតសកល
ិ
ំ ុ
េសចកីសរប៖ នពនជចនចចងផូវរបស់ស
ុ
ុ
ក៏ដូ ចជមយ
ួ
ិ
ភពឆក់ សបៃននពន
េរ យៗ
េវ
តវអ ំ
,
ី
ិ
៉
បកដកងទេនះ ។ នយយមយយងេទ តថ
ួ
ុន
ិ
សង រវដមន បកដកងទី
ុន
សតមយ
ួ
ិ
យកេលស
ិ
រែមងវវតេទរក
ិ
ថ នៈៃននពន
រញ ចនេ
ុ
យមនផលកមមជេដម
មេដញ
ំ ី
ិ ូ
យឃតេចញអពផូ វពតផវែមនេរ ង ល់ េពល
័
ិ
ខនជសតែភកខក់ េមលផវផតនយមនេឃញ
ន
ួ
ូ ុ
ខនេចញចកទកមនេកត។
ុ ខ ិ
ួ
ំ
ដេណរឆងចកសង រវដៈ
សំេព ។
ទ ក់
ំ
ិ ិ ញ
ចតវញណដចនយសេព ។
ូ
គរ ។ សកលេ
បបកងជតិមួ យៗ
ុន
េ ពះ
ំ ំ
ថ បនទេវរេ
របកយសតេ
ូ
ក ត់
ះ
កេ ប បដច
ូ
សង រវដដចសកល
ូ
ំ ួ
ំ
កឬៃ តភព ដចកពង់ជនញ ។ ផលបណយផល
ុ
ូ
ដចក ំ
ូ
ិ
ំ
ំ ិ
តនងចេណញៃនទនញ
ែដលនយ
់ ួ
ំ
៉
ំ
ំ
សេព តវបនកងកពងមយៗ ។ ដណល់ េកះមយៗ ឬ េ តយយង
ួ
ុន
ំ ូ
៉
័
ឹ
កពល , យងផតភយ អស់ទុកខ នងបនសេ មច , លះ
ុ
ុ
ិ
ំ
កីេពញចតបញឈប់ទេវច ចរ កងសកល
ុន
ច់ខត គឺេធយ៉ ង
54
េ
៉
គរយង
ិ
យសេ មចនពន ។
បគលេកត
ុ គ
៉
ថ ពរ , យង
េសចកីទុកខ បច ំខនរបស់េយងក៏រ
ធ
ត់រ
យេទ
ឹ
ី
ិ
ជមយនងរបងៃនកេលសេរ យៗែដរ ។ ដចេនះេហយ , េទបេ
ួ
ូ
េពលថ
ិ
ំ ូ
“ នពនជធម៌កពល ”
ិ
ិ
ុ ខ ំ
េភងកេលស នងេភងទកទង
ស
។
ក
ូ
ំ
់
ជេ គ ងរលតយ៉ ងអស់េជងនវ
យ ែដលមនេនកងសននរបស់
ុន
េសចកីសរបែដលេយង តវ បកន់យក
ុ
ក់មនមកេលមនស គប់កល
ុ
ិ
។ សញតញណរបស់មនស តវករឥស រភពជនច ច , ែត
ជ
ញ
ុ
ំ
ចទង
ិ
េទបនចមងៗ ,
ិ
បញៃននពន
ិ
នពន
ំ ូ
ំ
គឺជសភពៃនេសចកីរលត់យ៉ ងកពលនវអៗទង
ូ ី
អស់ែដលបេងតេឡងេ
ក
ិ
យកេលស
មនជ
ំ
ទ៍កេ
ំ
ចេហះ ,
,
ំ ុ
ំ
ំ
ំ ុ
ំ
ិ
ដនត , ចនក់ , ជនល់ , បនក ។ ពមគេនះេទ ត ចណងៃនកេលស
ន
ំ
ឹ ួ ិ ញ
គឺសេយជន៍ ែដលចងរតរតវញណរបស់ មនស ក៏ តវបន
ុ
់
ធកចកសននមនស
ុ
ំ
អស់ , មនកេ
ឹន
កងេពលហងែដរ ។
ុន
ច់ ជះ
ិ ិ
ី
ំ
ករយែដលអៗទង
ិ ិ
ិ
ជេដម , បនរលត់អស់េទ គឺករយែដលចតបន
ិ
លះដល់ ភពអស់កេលស
ុ
ឬ លះដល់ និពន
ុ
ិ
ិ
” ករនពន ” ។ ករនពនរបស់មនស េយងេ
ុ
ែដលេ
កេ
ថ
ិ
យពត បកដេនះគឺ
ិ
ូ
េន តង់ករែដលចតរបស់មនស េយងចលេទកន់ភវៈៃនភពគន
ុ
ម
ំ
កេ
៉
យង
ំ ុ
ំ
ំ
ំ
, គនចេហះ , គនដនត , គនចនក់ , គនចណង ។ល។
ម
ម
ម
ម
៉
ច់ខតយងអស់េជង ។
ិ
ភវៈៃននពន
បកដជក់
ិ
ំ
ិ
នងទេវៃននពន
ុន
ក់េឡងកងេ
ំ ូ
កជ គដបង
ិ
ឬករនពន
េ
មនភព
យ
័
សយ
3
- 10. ិ
បញៃននពន
ិ
នពនេនឯ
បជញណរបស់ ពះសមណេគតមបរម គ ពះអងគបនចលដល់
ញ
ូ
ភពរលត់ជកំពូ លេនះមនសកលសត េហយ ពះអងគជមនស ទី ១
ុ
ុ
ិ
របស់ពភពេ
ំ ុ
បផតៃនេ
ំ
ក កងទេវ
ុន
វ ជវរកេឃញ នវអីែដលេគេ
ូ
ំ
ិ
ក ។ កេណតរបស់ ពះអងគ ក៏មនែមនជអីដ៏ៃទ េ កពី
ករ បសត ិ , ករ
ូ
ឹ
ិ
ិ ិ
ំ
ស់ដង នងករបរនពន ទងបីេនះេឡយ ។ ដច
ូ
េនះ , ករ បសត ិ , ករ
ូ
ឹ
ិ
ិ ិ
ស់ដង នងករបរនពន េទបជរបស់មន
េឈះរមគែតមយ ែដលេគេ
ម ួ
ន
ួ
ី
ថ “ បទបសកលេ
ី
ក “។ បទប
ំ
័
ំ
ឺ
ិ
កបនមនជយជនះេលមរទង៥គៈ កេលសមរ , ខនធ
សកលេ
ិ
មរ , អភសងរមរ , េទវបតមរ , មចចុមរ
ខ
ុ
ី
បយទឈះ កងអតតកល ។
ុ ធ ន
ុន
ែដលេ
ុន
េកតមនេឡងកងៃថងែតមយគឺ ៃថងវ ិ
ួ
ិ
នពន
ថ បនឲយស
ំ
ែ បថរលត់រ ំ
ចមះ , អ
ុ
៉
ំ ូ
យយងកពលនវភពេក ក
ូ
។
ក
៍
ថជេហតុ ករណ
ខបជ ។
ូ
ំ
េនភព តជក់ តជុ េក មក ន ។
ី ិ
ំ
? ជវតជរបស់មនកេ
ិ
កមនធប់
័
សយេហតុ េនះេទបសកលេ
៍
ំ
ន ំគ បកន់យកេហតករណទងបីយ៉ ងេនះ
ន
ុ
ំ
កេ
ថទី
យ
អីជរបស់មន
ី ិ
អីជជវត ? ែភក ,
ន
តេច ក ,
ិ
ិ
ត , កយ , ចត , រប , សេមង , កន , រស , េផដពៈ
ូ
ិ
ំ
ធមរមណ នង េវទនទង
ម
ម ៍
ែភក តេច ក ចមះ អ
ន
ុ
យ ែដលេកតេឡងេ
យ
័
សយ
ី ិ
ត កយ ែដលជតួ ជវត ជរបស់េក ។
ិ
ឺ
េកេ ពះអី ? េ ពះេភងកេលសគៈ
ំ ូ
ំ
តជក់ជកពលៃនរបស់ទង
យេនះ
គៈ េទសៈ េមហៈ ។ ភព
ិ
េកតមនេឡងេ ពះមន
ឺ
ិ
បន តវេភងគៈ េទសៈ េមហៈ ដតបងត់ឧយេកេនះឯងគឺ នពន ។
ុ
ក
4
ិ
ី ន
មនេន គប់ទសទកុ ងសកលេ
េ
េ
?
ិ ័
ិ
ិ
ក បែនជនពនវសយ មនែមនជ
ុ៉
ិ ័
ំ
កវសយេឡយ ។ ចេពះេរ ងេនះ អក បជញខងែផក
ន
ន
ំ
ក មនគេហញថ េ
ំ
់ ំ
មនភពទនកទនង ប
វ ជវ
ិ
ិ
ឹ
ក នពនគឺជនពន , សង
កគឺជេ
ឹ
ឹ
ក់ បែហលទកនងេ បង
ែដលេនកងទី
ុន
ិ ័
ិ ូ
ឹ
ឹ
រមគ ឬ ជមយគ ែតមនចលគ ( ទកេនជវសយទក េ បងេនជ
ួ
ន
ួ
ន
ន
ិ ័
វសយេ បង
េ
ិ
ិ
មភពេដមដែដល )។ នពនពត , េគ តវបនកង
ុន
ំ
ក , កងជតិេនះ ។ គឺកេ
ុន
ី
កងទេនះ , ភពេកេន តង់
ុន
ុន
េកតកងទី
តជក់ ។
េប
់
, ភព តជក់េន តងេនះ , េក
ី
ទេនះគន តជក់ , េករលត់កុ ងទី
ម
ន
ី
ទេនះេកត
ី ិ
័
ិ
ិ
មនយេនះ នពនគឺេគ តវបនកងជវតេនះ មនែមន
ុន
ី ិ
តវបនកងជវតខងមខេទ
ុ
ុន
េ
ំ
, េគ តវលត់កេ
មនេនកងទី
ុន
័
ំ
យនយថ កេ
ិ
ំ
់
ិ
បសនេបរលតេភងកេលសបន។
េកតមនកងជតិ
ុន
កងទី
ុន
េពល
តវ
ំ
់ ន
ី
ិ
រលតកុ ងជតិេនះ ទេនះ េពលេនះ។ នយយខី គឺនិពនេគ តវ
ំ ុ
ិ
បនសេ មច កងេពលកពងរស់ , មនែមន
ុន
ិ
េទ ។ នពនកងពទ ធ
ុន ុ
េ
ប់េហយេទប តវបន
សន គឺជធតុ ែដលបគល តវបនសេ មច
ុ គ
ំ
់
ិ
យគនកណតកល ( អកលេក ) ។
ម
ិ
ិ
នពនជេរ ងរបស់មនស រស់ មនែមនជេរ ងរបស់មនស
ុ
ុ
ឹ
ិ
ំ
ប់េទ ។ នពនជេរ ងែដល តវដងចេពះខន អកដៃទពុ ំ
ន
ួ
ឹ
ចដង
ំ ួ
ិ
ជនសខនបនេឡយ ។ នពនគឺជភព តជក់ ែដលេកតមនភមៗ
ួ
ិ
ិ
ជមយនងភពរលត់េភងកេលស ។
ួ
ឺ
ភព តជក់គនិពន
េគ តវ
53
- 11. ិ
នពនេនឯ
?
ិ
័
ភព តជក់ ជករ ិយរបស់និពន ។ កងនយថ គឺជភព តជក់ ,
ុន
ី ិ
ឹន
ភពអស់ទុកខ ភពចប់ជវតអេនលហងឯង ។
ទ
ឹ
ិ
នបនដងេរ ងនពនគរសមែដរេហយ , កងឃេនះ ,
ួ
ុន
អក
ន
អកសរេសរសមេ
ន
ូ
ំ
ំ ួ
ិ
យចេមយ ចេពះសនរថនពនេនឯ
ឹ
ំ
បនេធសេនរមកេហយ ។ េដមបីដងជបនន់ អក
ទ
ន
សមល់ ថ
គ
ិ
អកសេ មចនពនេនកងទី
ន
ុន
ិ
េ ពះនពនជភពមនេន
ិ
អកបនសេ មចនពនេនកងរបេ
ន
ុន ូ
ំ
ទរ
ិ
ី
នពនេនកងទេនះ
ុន
ក,
ិ
ក នពនេនកងកមេ
ុន
ិ
អកបនសេ មចនពនេនកងអរបេ
ន
ូ
ុន
អរបេ
ូ
នគបបីេធករកត់
ិ
ី ន
គប់ទសទកុ ងសកលេ
ិ
បនសេ មចនពនេនកងកមេ
ុន
ែដល
ិ
ក នពនេនកងរបេ
ុន ូ
ំ
ង
ី
ឹ
ជទកដេភងខយល់
ឬជ
តួ សកលេ
ិ
មនែមនជ
ិ ញ
កសវញណ
ំ
គ ល់ ពុ ទន់បនេទដល់ ។
ិ
ទតយ , ចនទ , អងរ , ពធ , ពហសបត៍ , សុ ក , េ
គ
ុ
រ៍
ំ
ំ
ិ
ិ
។ល។ មិនែមនជដេណរេទ មនែមនជដេណរមក មនែមនជករ
ិ
ិ
ិ ិ
ិ
ិ ិ
ិ
ឋតេន , មនែមនជករយេកត , មនែមនជករយចត ិ មនែមនជ
ុ
ំ
រមណទង
ម ៍
យ ែដលេយងធប់
គ ល់ កុ ងេ
ន
ិ
កេនះ , មនែមន
ិ
ិ
ិ
ជភពែវង , ភពខី , មនែមនជភពធំ , ភពតូ , មនែមនជរូបនង
ិ
ឹន
ិ
័
ិ
អរប ។ល។ ែតជនពនហងែតមង ។ កងនយថនពនគឺជនពន
ូ
ុន
52
ជគនអក
ម
ន
ំ ុ
ំ
កកពងរស់េនកងកេ
ុន
ថ សតេ
ំ
េហយកេ
ឹ
បប់ ក៏េយងដងបន
ំ
េនះមនកេននជង
មន ១ ជ ៥ ។ េនះក៏គនេ ពះអីដៃទេទ គឺេ ពះែតេភង គៈ
ុ
ម
េមហៈ
េទសៈ
ិ ញ
កងវញណសតេ
ុន
ក
ំ
េចះែតមនចំេហះខង
ឹ
ំ
ឹ
ំ
រតែតគនដង , គនជេន , គន បកន់យកថ ទេវរលត់េភង គៈ
ម
ម
ម
ំ ុ
ិ
កែដលេយងកពងរស់ េនសពៃថេនះ , មនែមនជ
ង
ក ែដលេយងពុ ំទន់បន
សពៃថងេនះ , េទះ
យហនឹងឯង ។
ក េប
ក េប
ិ ច ញ
ិ
កញញេនវសញនសញ ។ល។ េឡយ ។ ជមយគេនះ នពន
ញ
ញ
ួ
ន
ិ
មនែមនជតួ េ
ី ិ
៉
ំ ូ
ំ
េក មក នយងកពលរបស់ជវតទង
េឡងៗ
ិ
ំ
ក ។ល។ េ ពះអី ? េ ពះថ នពនជធតុ គនលេន គន
ម
ម
គនត ំ
ម
គឺជភព តជក់ តជុ ំ
ិ
ិ
ដចេនះនពនមនែមនជរបស់ដៃទេឡយ
ូ
េបអក
ន
ិ
នពនេនកង
ុន
ក
ិ
បញៃននពន
េ
យេហតុ ែដលមនស េ
ុ
កកន់ែតមនេសចកីេឆ វឆត
ំ
ំ
ំ
ខងផវផគុេភងឲយមនកមងខងេឡងៗ
ូ
ំ ុ
ិ
េទសៈ េមហៈ ជចណចទសេ
េ
ិ
ៃនសនភព
មលំ
ប់ ។
មនស េ
ុ
ក
ី ិ
ិ
របស់ជវតៃនបគលែសងរកទស
ុ គ
ិ
ំ
ំ
នងជទេវលប់បបត់
នវគនតែសងរកេសចកី
ូ ំ ិ
ី
សបបយេលបញច កមគណ ែដលជេ គ ងព ងកភក់េភងឲយកន់ែត
ន
ុ
ន
ធំ េ
ំ ិ
ំ ិ
យេ បគនតបេញះ េ ចនជងគនតពនត់ ។ សកលេ
ឆ
ំ
ំ
កយេទជរបស់មនចេហះ មនកេ
សកលធតុ ។
េ ពះអី ?
កបន
ំ
ំ
ំ
ទងមនស ទងសត ទង
ុ
ិ
េ ពះមនស កងពភពេ
ុ
ុន
កន ំគ
ន
ទប
ី
អែងលបពកមគណ , ន ំគបេរ េសចកសបបយេបក បស់ បកប
ច
ុ
ន ំ
េ
ិ
ឹ
យចត សងេពរេពញេទេ
័
សមយមន ១ ជ ១០ ។ ដ ប
ុ
យ គៈ េទសៈ េមហៈ េលសជង
សតេ
ំ ិ
ក េនែតមនគនតយល់
ំ
ិ
ិ
ខស , េនែតគនសមទដដូ ចេនះ ភព តជក់ តជុ ៃននពន មន
ុ
ម
ម ិ ធិ
ចេកតមនបនេឡយ ។
ិ
េដមបីសេ មចនពន
ី ិ ូ
ឬផល់ ឲយជវតនវ
5
- 12. ិ
សនភពជ
ិ
បញៃននពន
ថ ពរ , មខងររបស់មនស
ុ
ុ
ិ
ិ
ជយលត់េភងកេលស ឲយអស់បនចមងៗ
ួ
ំ
គឺ តវរមកមង ពតៃដគ
ួ
ន
មលំ
់
បៃនកលេវ
។
មនស បនែតន ំគ ជល ចបល់ ពពក់
ុ
ន
កងបចបបនេនះ ,
ន
ុន
ុច
ំ
់ ំ ិ
ំ ុ
ំ
ពពន ជពកជពនេលទេវដតបផញខនឯង គឺន ំគថរ , ន ំគជរ
ូ
ន ូង
ន ូ
ួ
ី ិ
ចត់កុ ងជវតេរ ងៗខន ,
ន
ួ
ិ
ឹ
ែតគនគតគននកគនសបន
ម
ម
ម
ុ ិ
គន សៃម
ម
ី ំ ី
ិ
បេយជន៍អអពនិពន សមបីបនចបនួចេឡយ េទះ
ូ
ិ
ជនពន
ដល់ និពនេឡយ ។
័
កងនយថ
ុន
សកលសត
ី
មនេន គប់ទកែនង
គប់េពលេវ
ក៏េ
េ ពះសកលសតគន
ម
ិ
សមបជញញសនភព ។
គនបនទទល
ម
ួ
យ ។ ដចេនះេ ពះអី ?
ូ
ី ញ
ឹ
ិ
ម រតភក់រលក គនមនសករ
ម
រទកខ , គន
ុ
ម
េ
ត។
ិ
នពន ែ បថ បសចកេ គ ងមត េ គ ងជល់ េ គ ងចក់
ុ
់
អីជេ គ ងមត ជល់ ចកេ
ុ
គ ល់ ល់ គហងឯង ។
ន ឹន
បកបេ
ត? េ
ឹ
យេសចកី សវង ,
ំ
ិ
ឹ
ពែដនេនះ , មន តមែតផល់ េ
ឬមន
ិ ឆ ិ
ំ ិ
ថ “ មចទដ ិ ” េគមនផត់គនត
ន
ំ
មនគេហញ បកបេ
ួ
េញ ន , េគ បថេលកខនេធជមស់សកលេ
ន
ច
6
ី ិ
កឬជវតែដលេយង
ំ
ិ
បុ គលែដលមនគេហញមន តវ
គ
ំ ិ
គនតយល់ ខុស ែដលេយងធប់េ
ិ ិ
ិ
“ អបណហតនពន ” ,
យេសចកី
ំ
ក ។ ចណង់គន
ម
ិ
ំ
យ នវេសចកីវនសចេពះខនឯង
ូ
ួ
េបេកតេឡងេ
ិ
“ សញតនពន ” , ករទក
ុ ញ
ុ
ក់ ឬ េ
ំ ុ
ទីបផត គនេពលចប់េឡយ ។
ម
?
យេឃញ
៉
ែបបេ ចនយងេទ ត
ិ
ឹ
មនងយនងយល់ សប
ិ
“ ខនធនពន ”
ថ
ិ
នពនមនេឈះេ ចន
ម
ំ
ិ
ិ
ដចពេនលថកេលសនពន ,
ូ
ម,
ងកយរបស់ ពះអងគរលត់រ
យ េ
េនះគឺនិពនខងភ
ថ
េកតបនជ
ិ ិ
េហយបរនពនជថមី
ំ
សែដងធម៌េ បសសត
ិ
ថ “ ធតុ នពន ” ។ល។
ខនធ
ឹ
ិ
ស់ដង េ ពះអស់កេលស េ
ពះធតុ កុ ងទីេផ ងៗរមចលគ
ន
ួ
ូ
ន
ពះពទអងមងេទ ត
ុ ធ
គ
េ
ំ
ំ ិ
ិ
ឹ
ែដលអកមនគនតមនងយនងមនជេន ,
ន
ិ
នពន , ធតុ និពន ។ គឺ ពះពទ ធ
ុ
ិ
ិ
ថ “ កេលសនពន ”
អន
ិ
យេឈះនពនែបបេនះ គន
ម
ម
ំ
ពេនលកងកបនត មេ កយៗ ,
ួ
ុន
េ
សមន ំគពនតយេមល ជងមយេទ ត
ូ
ន ិ ិ
ួ
ិ
នពនេនឯ
ិ
ិ
បរយតធម៌ ឬភ
ឹ
បកត សងមន
ួ
៉
់
ិ
ិ
ឹ
យងសមបណ , ែតគនទកទងដល់ ករ បតបតគឺមនមក តមែតជ
ម
ូ ៌
េរ ងរបស់អក បជជ
ន
ំ
ខងផវេលងសដ ី ,
ូ
ិ
ិ
៌ ុ៉
បរយតធមបនេនះ ។ ភ
ខងផវបក
ូ
យែផក
ន
ំ ួ
ិ
ិ
អនតែបបេនះ , អក បតបតធម៌េដមបី
ន
ិ
ិ
ិ
ិ ូ
ិ
នពនពតៗ ែមនៗ មនច ំបច់គតគរដល់ ក៏បន ។ េបកជននពន
ខ
័
គរ បកន់យកនយរបស់និពន
ួ
ី
ិ
បនេហយ បសនេបព ងកេ
ំ ៉
ឹ
ឹ
តមែតជភព តជក់ តជុ បុ ននង
យធំ ឬេពលេ
ភព តជក់ែដលេកតមនេឡង
យែវងជងេនះ ក៏គ ឺ
ុ
េ ពះអស់េភងទកខ
ិ
េភងកេលស
ឹន
ិ
ហងឯង ។ េ ពះអី ? េ ពះភព តជក់ជភវៈៃននពន េ គ ងេធ
េ
ំ
ិ
យភព តជក់ ជទេវៃននពន
ំ
ំ
កររលត់កេ
េហយ
ថ បន
51
- 13. ិ
នពនេនឯ
?
ិ ញ
ិ ញ
ិ
ំ
ិ
មពទត មស់ថ “ វញណ អនទស នំ ” ែតវញណមនែមនជតួ
ុ ធ
ិ
ឬ ជភពៃននពនេឡយ ។
ិ
កងេរ ងនពនដែដល
ុន
មនពំេនលខះេទ តថ
ិ
នពនជ
ំ ឹ
ធមៈ ជធមៈ បេសរកនង ជធមៈកពល ជេកះ ជពនង ជកែនង
ម
ម
ម ំ ូ
ំ
ិ
ិ
តទល់ ស តវ ជកែពងករពរទក ខ ។ល។ នពនែបបេនះនយយ
ុ
មយៃថង ល់
ួ
ឹ
ិ
ិ
ិ
ង ចក៏មនចប់ េហយមនដងថនពនគឺជអីផង ។ េ ក
ិ
ំ
ិ
ពីេនះមនពេនលថ នពនជអមតធម៌ ជអសងតធម៌ ជវសងរ
ខ
ខ
ជអពយកតៈ ( គឺេ
ិ
យេឈះថជអីក៏មនបន ) ។ ជមយគេនះ
ម
ួ
ន
ិ
េទ ត នពន តវបនេ
ិ
ជសវេមកខ , ជម
យេឈះថ ជនគរ , ជអមតម
ម
នគរ ,
ិ
អមតៈ ។ល។ នពន ែដល តវបនេគសនត
ម
ំ
ុន
េទ ជ សក បេទស នគរ ។ល។ េនះ គឺេធេឡងកងបណង េ
៉
មនស េធបុ ណយយងេ ចន ,
ុ
យ
៉
យង បញប់ បញល់ បេយជន៍
ិ
េដមបីខនបន បេយជន៍ផល់ ខួ នបនសេ មចនពន
ទ
ួ
ឬចលេទេន
ូ
ិ
ឹ
ិ
កងនគរ គឺនិពនេនះ ។ នពនមនេឈះេ ចនេលសនងនយយ
ម
ុន
លះ
ុ
ំ
ទេន
ំ
ិ
ំ ូ
ចងេ កយបងស់ មនគេហញខះៗេទ តថ នពនជកពល
ុ
ជបរមសញញ
ុ
ធមជត ិ ។
ម
ំ
៉
ំ ូ
ំ ុ
គឺជធតុ ទេនយងកពលកងទីបផតៃន
ុន
ិ
េនះគឺជនពន
័
ិ
ិ
មនយៃនបរយតធម៌ខងែផក បកត
ន
ួ
ំ
ឹ
ិ
ិ
ចេណះ សងនយយគអស់ៃថង ែខ ឆ ំ បននក៏មនចប់ ។
ន
ន ុ៉ ម
ំ
ំ
ពេនលទង
ំ ី
ិ
ំ
យអពេរ ងនពន ដចបនេធសេនរមកេនះ
ូ
ំ
ិ
េយងមនគេហញថ េបនិពនេកតេឡងេ ពះេឃញ អនចចំ េ
ិ ិ ិ
“ អនមតនពន ” ,
50
េបនិពនេឡងេ ពះេឃញ
ទកខំ
ុ
េ
ិ
បញៃននពន
ឹ
បននងេទ , បែនមេលេនះគឺផល់ េ គះថក់ដល់ ជតិ , ដល់ បក ពក
ុ៉
ថ
ន
ួ
របស់ខួ នផង ។
បគលពកខះេទ ត ,
ុ គ
ួ
ួ ឹ
ឹ
លកណៈល បេសរ គរនង ប ពតេទ
ខ
់ ួ
ិ
មេសចកី បថរបសខន នង
ន
ំ
ិ
ភលន់ , ន ំគអនវតទេវែចកពភពេ
ន
ុ
ឹ
ី
ំ
េហយព ងងកមងព ងកអ ំ
ច កងភមភគមយៗេរ ងៗខន , លះ
ួ
ុ
ុន ូ ិ
ួ
ិ
ិ
ំ ិ
យេ បគនត ជះជន់ែផកេលពនឺវទយ
ិ ញ
វញណអកសល
ុ
នវគនត
ូ ំ ិ
ំ ិ
ំ
កជចណតៗ ចែណកៗ
ំ
បនឱកសក៏ចប់អនវតទេវឈនពន
ុ
េ
កេនកង
ុន
ំ
គេហញេនះបនផល់ ឲយពកេនះ
ួ
បក្ សពករបស់ខួ ន ។
ួ
េ
េមលេឃញេ
យប
ំ ិ
ំ
របផចបផញគ
ន
័
ស េនកង កបខណៃន
ុន
ឹ
ំ
ែដលខននងបក ពកសន បនេ ចន
ួ
ួ
ឹ
លមនងដតបេពះរ ំ
ម
ុ
ឆ
ិ
យពភពេ
កេ
គប់ គន់
យកយជែផ ង
េខចជ
ទ
ិ
ំ
ំ
ឹ ួ
េផះ កងរយះេពល តមមយវនទី េដមបីបេពញចណង់ត
ុន
កខក់
ិ
ំ ិ
របស់ខួ ន នងបក ពក ។ ដៃទពីេនះេទ ត , គនតរបស់មនស មកៗ
ួ
ុ
ន ់
ិ
មនករ បកន់យករបស់ែដលមនភពមនេទ ង ជទកខ ជអន
ុ
។ កំ
ថជេទ ង ជសខ ជអ
ុ
ិ
ំ
ន់ នងគេហញេនះ ន ំេ
យេគ
ឹ
ី
ំ ិ
ិ ចឹ
ចញមេសចកីសងឃឹម , ខំព ងកេសចកីសបបយ , ខំព ងងគនតយល់
ខសបែនមេឡងេទ ត
ុ
ថ
គនចប់គនអស់េហយេឡយ ។
ម
ម
ំ
របស់េគកងេរ ងេនះ គឺសេនច
ុន
សមត
ូ
យក ំ
ច ។ល។
េ
យសេងគេខចផ េ
ថ
របស់ស
យសំ
ិ
ផស់បូ រគេទវញេទមក
ន
ំ
័
កបខណៃនករដតបផញខនឯង
ុ
ួ
ថ
ំ
ំ ួ
យទនញ សអប់
េ
លទផល
ធ
ញ់
េនកង
ុន
ិ ី
៉
យវធេផ ងៗយងមខគរ
ុ
ួ
ឹ
យគនដងខនេឡយ ។
ម
ួ
ំ
ំ
គេហញកេ
បនបេងតឲយេគនវគនតថ របស់េផ ងៗែដលជេ គ ង
ក
ូ ំ ិ
7
- 14. ិ
បញៃននពន
ំ
ី
់ ួ
បេរ េសចកសបបយរបសខន
េសចកីសបបយេនះ
ំ
េដមបីបេរ
ឬែដលខនយកមកេ ប
ួ
ំ ិ
គឺជគនត តវ ,
ំ ិ
ែតគនតសចធម៌មនមកថ
ច
ំ
មនស ទង
ុ
ំ
ំ
យេទែដលបនយកខនេទបេរ របស់ទងអស់េនះ
ួ
ំ
ដេនត
ំ
ទង
័
ំ
េនកង កបខណៃនករបេរ ត
ុន
...
ំ
ចនក់ ,
របស់ខួ ន។
ី ិ
យមនេនេពរេពញកងជវតស
ុន
ិ ិ ិធ ំ ូ
ច់រងត់ កនុង លវដសង រ គនវតថុសកសទខងពែក
គ
ម
េ គ ងចក់ េ គ ងេ
ំ
ជនល់ ,
ំ ុ
ែដលកពង
ចដក
ត េ គ ងជល់ ... េនះបនេឡយ
ិ
បសនេប
ឹ
ិ
ិ
ិ
ិ ូ
ិ
បជសត េនែតមនយល់ មនដង មនឮ មនចលចតសចធម៌
ច
ម
ែបបែដល ពះេគតមបរម គបនរកេឃញ , បនែសងជប ។ េដមបី
ួ
ិ
ដកពសសរ
េ គ ងចក់េ
ិ
ំ
េពលគឺកេលសទង
ិ ញ
តេលវញណសកលស
ី
េ គ ងដក េ គ ងជក
សមសមទ្េឡយ ។
ម
ុព ធ
យ
ែដលជេ គ ងមតកប់ ,
ុ
េនះ
ិ
េគមនេឃញមន
ដៃទ េ កពីសទមែដល បកសេ
្ធ ម
កងេពលបចបបនេនះ , សតេ
ុ
ន
ុន
ំ
វ ី ជល ចបល់ ែតេលដេនត គប់សរ
យ ពះ
ំ ុ
ឹ
កកពងមន ពលងឈក់វក់
ិ
គប់ ពញៃនកេលសត
ិ
ឧបទន ែដលបនមតចលេទកងចតរបស់ខួ ន ។ េ
ុ
ូ
ុន
យអ ំ
ច
ិ
៉
ំ
ពសសរេនះ េគបនទទលករេពតចប់ចុ កេស តយងខងក , ែត
ួ
ឹ
ិ
េគមនដងេធយ៉ ង
ំ
របស់េគេឡយ ។ េគទង
ទកខ
ុ
េវ
8
េ
ិ ញ
ិ
យពសសរេនះបនដកេចញពីវញណ
ព ុ
យសប់េខមទកខ ពយ
ិ
នពនេនឯ
ំ
ស់ , ចង់បបត់
ស់ , ែតេគមនកងះខងមេធយបយស មប់អនវត ។ េពល
ុ
ិ ញ
ំ
េចះែតេដរេទេរ យៗគនឈប់ ដេបេលវញណរបស់េគ េចះ
ម
សងរ
ខ
?
ិ
ិ ិ
ំ ុ
ិ
៣. នពន ជករយអករៈ គឺជចនចអស់កេលស រលត់
សនយឧបទន
ូ
៉
ំ ូ
យនវកេលសយងកពលគឺេ
ូ ិ
រ
េទសៈ េមហៈ ។ល។
ភៈ
ិ
ិ
៤. នពន ជផលៃនករអស់កេលស ជបរមសខ ជភព
ុ
តជក់ តជុ ំ គនេ គ ងចក់េ
ម
៉
ំ ូ
ិ
យងកពល ។ល។ នង ។ល។
ំ
ត គនេ គ ងដតបពក់
ម
ុ
ិ
ិ
នពនជធតុ វេសសែដល
ំ
ី
ពេនលកងទដៃទេទ តថ
ុន
សកលសត
ឹ
តវដង តវ
គ ល់
ំ
ធតុ ទេន
ិ
េ ពះនពនជផវចងេ កយបងស់
ូ ុ
ិ
ិ
របស់ធមជត ិ ។ អកនពនបនេឃញ ពះៃ តបដកមយកែនង េ
ម
ន
ធ
ួ
ិ ញ
ិ ញ
ិ
ិ
េឈះនពនថ “ វញណ ” ែតមនែមនចកខុវញណ េ
ម
យ
ិ ញ
តវញណ
ិ ញ
ិ ញ
ិ ញ
ិ ញ
ឃនវញណ ជ ី វញណ កយវញណ មេនវញណ កង បេភទ
ុន
ិ ញ
ខនធ ៥ ឬវញណ
ិ
ៗេទ ត ែដលមននយយកងទីដៃទេឡយ ។
ុន
ិ ញ
ពកយថ “ វញណ ” កងទីេនះ េ
ុន
កេ
យែ ប េ
ិ
ឺ
េសចកីថ នពនគជធតុ មួ យែដលសកលសត តវ
តវេឃញចបស់ េ
យ
យ បកន់យក
គ ល់
ឹ
តវដង
ិ ញ
ិ ញ
័
សយវញណ ។ េបគនវញណេដរតួ ឬ
ម
ិ ញ
ំ
ិ
គនវញណជ បធនកងេរ ងេនះ , ពេនលថ “ នពន ” ក៏គន
ម
ម
ុន
ែដរ។
័
បននយថ
ឹ
ំ ុ
របស់ែដលសកលសត តវដងកងទីបផត
ុន
ំ ឹ
ឹ
ដណងែដលសកលសត តវដង
ឬ
ំ
តវេឃញជចងេ កយបងស់អពី
ុ
ិ
ឹន
ធមជតេនះ គឺនិពនហងឯង ។ ដចេនះ េទបេ
ូ
ម
ិ
ិ
ជេឈះៃននពន េ ពះនពន េគ
ម
គ ល់ បនេ
ិ ញ
កយកវញណេធ
ិ
ិ ញ
យវញណវេសស
49
- 15. ិ
នពនេនឯ
?
ិ
ិ
ិ
នពនភព មនជនចច ជនរនរ ៍ ជអននកល េហយជ
។ល។
ិ
ី ំ
ករសក មនភពរកចេរន ,
ខងេ កយពទកល ,
ុ ធ
សមបណគមរកបនខត ,
ពី ួ
ន
ូ ៌
អក
ន
េល ក
េគបក
ិ
ិ
ទវមន ។ល។ នង
ំ
ន គនផះសែបង គន ប
ម
ទ
ម
ភពគនភព គន
ម
ម
សមបណត មវណកមម ។
ូ ៌
ិ
អកសក
ន
,
ិ
វ ជវ , អកេធវភគពទវចនៈ សមបណចក់គរដចេដមផ ិត
ន
ុ ្ធ
ូ
ូ ៌
ម
យ,
ិ
បឹថពី ។ នពន , េទប តវេគបញត , េគ
ញ
េគេ
ិ
នពន ,
ិ
័
៉
េ ចនេឡងៗ ។ នយយខី គឺមននយយងពិ
ី
ំ ិ
គនតថមែដលេគ
មសេមង
រទលទូ
ូ ំ
យគនទី
ម
ឬសពទថែដលេគបញតេឡង
មី
ញ
ឬ
យ
ិ ជ
័
អវជ ឬវដសង រ ។ កងនយថ ែដនេនះទីេនះ ជែដន ជទីសប់
ង
ុន
២.
ិ
៍
នពនជេ គ ងឧបករណ
ិ
ជធមជតេធេ
ម
ិ
សកលកេលស អស់េ គ ងអសវៈ ។ សកលសត
យអស់
័
ឹ
សយពងែផក
់ ិ
េលនិពន េទបសមបកេលស សមប់អសវៈបន ។ល។
48
េ ពះ
ដចេនះេឃញថ
ូ
ី ំ ី
បនទទលផល បេយជន៍អអពនិពន
ួ
គប់កែនង គប់េវ
គ ល់ ពះសទម ម ,
ធ
ំ
ងពីេកតមក
គននរ
ម
សកលសតគន
ម
ែដលជធតុ មនេន គប់ទី
ិ
សមបីបនចបនចេឡយ ។ េ ពះអី ? េ ពះគន
ូ
ម
ួ
ិ ុ
គនយកចតទក
ម
ក់េលន័យរបស់ ពកយថ
េមល ជងមយេទ ត
ួ
ិ
ំ
់
១. នពនជែដនសប់ , ជទីគនទកខ , រលតសងរ , រ ំ
ង
ម
ុ
ខ
អស់សងរ អស់វដសង រ ។ល។
ខ
ះបន ។
េម
យ
មនដចេនះ ៖
ូ
មកេច ស ងេគចេ
ន ់
ក់ បែហល កន់ែត
ំ
ឹ
សងមនែចងកងគមរទង
ពី
ុន
ក់បញលមក
ូច
ំ
ជលេញ ន
ំ
់
ដេនតសរេនះបនមតចលកងខនរបស់េគ គបៗអ ម
ុ
ូ
ុន ួ
ឹន
ខបជ ” ហងឯង ។
ូ
ិ
ចប់ គនទីអស់េហយ ។ សេមងថ “ នពន ” ក៏េចះែតមនអតថ មន
ម
ិ
័
នយេរមងបនចៗេទ
បនកយជទមប់,
“ វិ
េទបមនេឈះេវវចនៈ ,
ម
េឈះ បដច , េឈះេ ប បេធ ប , េឈះ ប
ម
ូ
ម
ម
របស់េគ
ំ
ិ
ឺ
ងេប តេប នចក់រុកខនេគជនច្ ច , េសចកីឈចប់
ួ
ម
ំ ិ
មគនត ,
យេយបល់ េផ ងៗ
ិ
វចរណញណេរ ងៗខន ។
ញ
ួ
ក់េឈះ ,
ម
ែតបេញញក ំ
ច
ិ
បញៃននពន
ិ
ំ
នពន ែ បថ បសចកបណង , បសចក ប
បសចក ប
ប់េវញ កង ។
័
ប់រុ ំពទ ធ ,
័
ិ ុ
អីជេ គ ងចង េ គ ងរុ ំពទ ធ ? េសចកីចូ លចតខសកងបញ
ុន
ី ិ
ជវត េ ពះ
័
ំ
សយកេ
ិ ័
ែដលមនេនកង គប់វសយ គប់ ជង ជ
ុន
័
េ គ ងចង េ គ ងរុ ំពទ ធ ។ េសចកីេ
ំ
ំ
ចែននកី គនុ ំក ី ក ំ
ចកី ក ំ
ំ
ំ ឹ
ភកី សមញ់ កី សអប់ក ី កហងកី
់
ំ
នក ី ។ល។ ទងអស់េនះសទែតជ
ុ ធ
ិ ញ
័ ធ ិ ួ
ិ
េ គ ងចងពទរតរតចត , ជេ គ ងខប់េវចវញណរបស់ស
ច
េមលេឃញផវេដរ
ូ
ិ
នងមេធយបយេ
ិ
គកកេលសែបបេនះ , កល
ុ
ះ
យ។
សតគកទទល
ុ
ួ
ិ
ឬរបស់ ែដលខនចលចត , ខន ស
ូ
ួ
ួ
ិ
មនឲយ
ី ិ
ជវតរស់ េនកង
ុន
គ ល់ នូ វេសចកីសុ ខ
ញ់ ថជរបស់ ខួ ន , ខនក៏ តវ
ួ
9
- 16. ិ
បញៃននពន
គ ល់ ទុកខ
ទទល
ួ
ិ ូ
ិ
ឬរបស់ែដលខនមនចលចតថជរបស់ ខួ នែដរ
ួ
ជខនគនចង់
ម
ួ
េទះ
គន បថក៏េ
ម
ន
ិ ុ
ិ ួ
ិ
េ ពះេជ សមនផត េគចមនរច មន
, គនច ំ
ម
រែមងបនដល់ នូ វភវៈគន
ម
ក់ គឺគនេ គ ងចក់រុកេ
ម
ិ
័
ត កងចត ។ កងនយ
ុន
ំ
ិ
ិ
ថ ជសះេសបយអស់ជហឺចត េ ពះអស់កេលសត
ំ
យេកតកេ
បេញះេ
ឆ
េពលគឺេសចកីទុកខ
ំ
ិ
ឹន
បនសេរចនពនហងឯង ។
េ
សគ
ុម
ំ
ទង
ែដលេ
ជេ គ ង
កេពលថ
័
ំ ុ
កេយងសមយេនះ កពងអសទញគចលេទកន់ភព
ូ
្ន ូ
ិ
ិ
ម ញ ខងករនេយបយ , ករេសដកចច , ករស ងម នងករ
គ
យដៃទេទ ត កន់ែតធំេឡងៗេ ជេទៗ ។ េនះជតួ យ៉ ងមយ
ួ
ិ
ិ
ិ
បញកឲយេឃញលកណចត ែដល តវកេលសទេទ គបសងត់ នង
ជ ់
ខ
ូ
ក
ិ
ិ ជ
ំ ី ំ
ផលវបកែដលេកតេឡង អពចណងៃនអវជត
៉
ែតេទះជយង
កល
ក៏េ
ំ
យចេពះ ។
យេសចកីពិតបន បប់េយងថ
ិ
របស់ែដលឋតេនជវញខនេយង
ុំ ិ
ួ
ំ
ឧបសគគដល់ ទេវករងររបស់េយង
េ
េ
ធលដចូលែភកេយងេហយ េយង តវេធច េយងេមលអី
ូ ី ី
ន
ម
គនេឃញេទ ,
ម
់
យធកជេណរ ឬរេ
បនកយជ
គឺេយង តវទទលេ គះថក់
ួ
ន
ី
ិ
ឹ
៉
ែកបរខង ឬបះទងចនងវតថុអៗជមនខន
គិ
ំ
បសិនេបគនអកន ំផវកងេពលេនះ ។ េនះគឺជលទផលៃនទេមច
ធ
ម
ន
ូ ុន
េ ពះធលដចូ លែភករប ។
ូ ី ី
ន ូ
ែភកវញណ
ន ិ ញ
10
ិ
នពនេនឯ
ដូ ចេនះេ ពះអី ?
ិ
ឹន
គ ល់ មនបនហងែតមង ។ ភវៈ
ំ
៉
ៃនករ បសចកចណង គប់ែបបយង
ំ
កេ
យ។
ំ
ចែណកធលដអវជ
ូ ី ី ិ ជ
ែដលចល
ូ
ឹ
ិ ួ
ក៏ជេហតុ េធឲយដងចតដង ពលងរបស់េយង
ួ
បន
?
ិ
ំ ួ
ំ
នពនគឺជអី ? សនរេនះអកេធសេនរ 4 បនេ
ន
យចេមយ
់
ិ
់
មកេហយកងខងេដមេទះសព គបក ី មនសព គបក ី ។ អកសរេសរ
ន
ុន
មនេសចកីសងឃឹមថ
ិ
ខះៗជមនខន ។
ំ ិ
ចេមយេនះគង់មនពនឺដល់ គនតអក
ន
េនកងឃេនះេទ ត
ុន
ិ
ំ ុ
ំ ួ
នពន កងចណចៃនសនរថ េនឯ
ុន
អក
ន
ន
ឹ
ឹ
ននងបនដងេរ ង
តវបនសេ មចកងជតិ
ុន
់
បេហយេទបបនសេ មចកងជតិមុ ខ ។ េដមបីជពនឺដល់
ុន
េនះ ឬ
ំ ិ
គនតអក
ន
ន
កងេរ ងេនះ
ុន
អកសរេសរសមេធេសចកីបញក់ថ
ន
ូ
ជ
់ ិ
ូ
ិ
ិ
ិ ូ
ិ
មនស េយងចលចតសងនពន ឬបេងតនពនខនឯង មនចលចត
ុ
ក
ួ
ិ
ែសងរកនពន
ប់ែដលរកេឃញេ
យ ពះសមសមទេឡយ ។
ម
ុព ធ
ំ ូ
ិ ូ
ចណលចតដចេនះេហយែដលបនផល់ េ
ំ ិ
៉
ឬគនតបន់
ំ
កែពង
ិ
ម នថ នពនជធតុ មនផះមស , ផះ បក់ , មន
ទ
ទ
ំ ឹ
៉
ំេព ជ , មនថល់ កលែកវ , មនេកះជពនងយងម ំ ,
ន
មនេលន
ំ
៉
នជជរកយងពែក ,
ូ
ំ
ទងអស់ បកបេ
ំ ូ
កពល ែដលៃ តេ
៍ ិ
ែតករណពត
ំ
់
ឹ ឹ
មនទីពនកយ៉ ងរងពងមនអី
ំ
៉
ំ ុ
យតៃលយងខស់បផត
ព
ិ
់
កមនធបបន
មយេឡយ ។
ួ
េ
៉
យគណភពយង
ុ
់
ិ
គ ល់ មនធបបនេឃញ ។ល។
ិ
នពនជធតុ មនឯង ។
ិ
ំ
មនែមនជសណង់របស់មនស
ុ
4
ំ ិ
យេគេនគនតគសេ
ូ
មក់
ន
េកតឯងៗ
ឬ ពះ
បកដឯងៗ
ិ
ទេទពអងគ
អនកេធសំេនរ “ អនកនិពនធ “
47
- 17. ី ិ
៊ំ
ិ
សនួ ៃនជវតេដមបីនពន
ិ ជ
ឃៈ , វេជឃៈ ) ។ល។ ជមយគេនះ ,
ួ
ន
ិ
( កេមឃៈ , ភេ ឃៈ , ទេ
ំ
ពះអងគមនគេហញថ
ំ
ទង
ី
បរមធម៌១០
យេទកន់េ តយអស់ទុកគនិពន ។
ខ ឺ
ជ
ព នឆងចកអនង់
ខស់ជងេនះ
ព
ពះ
ំ
សមសមទ ធ បនមនគេហញថ ទកខ ជផលរបស់ សមទយ ឬ
ម
ុ
ុ ័
ុព
ិ
ិ
ំ
, នេ ធ ជផលរបស់ មគគ ឬមជឈិមបដទ ។ ពះគេហញេនះ
ត
បញកេ
ជ ់
ភពេក ក
ិ
ឹ
ិ
ំ
ំ ិ
យដងថសកលពភពឋតេនកងភពលបកលបន ,
ុន
ិ
ិ
យមនែមនឋតេនកងភពសខ សល
ុ
ុន
ំ
ំ
ំ
តជុ េឡយ ។ “ លបកខង ”
ំ
“ លបក
ភ
ភព តជក់
ពះសមសមទេ បភ
ម
ុព ធ
ថ “ ទកខ ”
ុ
ថ “ សខ ” ែដលេយងធប់
ុ
ល ” េ បភ
មនស ថ “ ទកធន់ ” “ ទកខ
ុ
ុ
ុ ខ ង
គ ល់
ម
ល ” ឬ “ ទកធ ំ ” “ ទកតូ ច ”
ុ ខ
ុ ខ
៉
ំ
៉
ឹ
េ ពះ “ ទកខ ” ែ បថ “ អត់បនយងលបក ” ឬ “ អត់បនយងតង ”
ុ
“ សខ ”
ុ
ែ បថ
៉
“ អត់បនយងធូ រ ”
ឬ
៉
“ អត់បនយងងយ ” ។
ិ
ិ
ិ
ិ
បសនេបមនស េយងមនឧតមគតយ៉ ងឧតមគតៃនេពធសត
ុ
ឬ
ី ិ ិ
ិ
ិ
េបកជនៃននពនេនះ , សកលជវតនងមនភពសនភពសមបណ
ខ
ូ ៍
សបបយ ។
េភងស ងម
គ
សិ
រយេម តី )
ឹទ
ទនមគេនះ
ន
ិ
ពភពេ
ំ ុ
កែដលកពង តវេឆះេ
ឹ
ិ
នង តវបនកយជពភពៃនអរ ិយេមេតយយ
ជទីគួ រេ
័ ធ
កបខណៃនេសចកី
េ
់
យចងរស់ចង់េនចង់េឃញ
ះ
័
ិ
ិ
លយ េបមនេ ចនក៏តចែដរ។
យ
( ពះ
េនកង
ុន
ទទលេ គះថកដូ ចរបែដរ
ួ
ន ់
ូ
ិ
ែតេយងេមលមនសវ
ូ
គ ល់ ,
គ ល់
ិ
េហយយល់ មនសវចបស់ េទបេយងរកមេធយបយយកធលដអវជ
ូ
ូ ី ី ិ ជ
ិ
េចញពីែភកវញណរបស់េយងមនបន ។
ន ិ ញ
សកលសតពុ ំ
ំ
ំ ិ
ចលប់បបត់គនតេ
ែដលមនេនកង
ុន
ម ខន ។
ួ
គឺដូ ចេនះេហយបនជ
ំ ិ
ំ
ំ ិ
ំ
ម ភ , គនតសអប់ , គនតកេ
ី ិ ំ
កងរយៈកលែដលជវតកពុ ងអេនល
ទ
ុន
បនបេងតចមបំងឲយសកលសត
ក
ំ ិ
គនតអកសលេនះ
ុ
ដចែដល
ូ
ិ ញ
េយងបនេឃញបនទទលរងេ គះមកេហយ ។ វញណសតេ
ួ
ំ ុ
កងសតវត េនះ កពង តវបនជប់សំ
ុន
ំ ិ
េកតគនតអកសលកន់ែតេ ចនេឡងៗ ។ េ
ុ
េហតុ ,
ំ ី
េទបទេវអៗែដលសតេ
ក
ំ ុ
ញ់ េមហៈ , កពង តវរស់
ឹ
ិ ជ
ិធ
េនកងគកអវជ ។ ឥទពលៃនភពងងតេនះ បនេធេ
ុន ុ
កអនវត
ុ
យមនស
ុ
ំ ិ
ំ
យមនគនតកេ
ជ
ំ
េគេឃញសទែតជទេវ
ុ ធ
័
យកឈះអកដៃទេ ចនជងយកឈះខនឯង ។ កងនយថ មនស
ុ
ន ន
ន ួ
ុន
ិ
មន ពម បកសស ងម ,
គ
ត
ិ
ិ
មន ពមេធសកមម បយទនឹងកេលស
ុ ធ
ឹ
របស់ខួ ន ែតស ម គ បកសស ងម េធសកមម បយទជមយនង
ុ ធ
ួ
គ
ិ ជ
ិ
ិ ុន
មនស គឯង ែដលមនចតលង់លចកងអនង់អវជ មនេសចកីទុកខ
ុ
ន
ិ
ពយដចគេទវញ ។
ូ
ន
បនេ
ំ ិ
យគនតថ
មនស គឯង
ុ
ន
ខន
ួ
ី ិ
ិ
េដមបីសនភពៃនសកលជវត
ពទ ធ
ុ
សន
ឹ
សកលមនស្ ស តវឈប់េលកេធចមបំងនង
ុ
ឹ
ិ
េហយ តឡប់មកេធស ងមនងកេលសត
គ
័
េនកង កបខណរ ំ
ុន
េសចកីបញក់ថ
ជ
យសកលទក ខ ។
ុ
ំ
មនែតទេវេនះេទ ,
ី ិ
ិ
ជវតបនទទលសនភពជ
ួ
46
ិ
បញៃននពន
ែដល
ពទ ធ
ុ
ចេធេ
របស់
សនបនេធ
យសកល
ថ ពរបន ។
11
- 18. ិ
បញៃននពន
ិ
ី ិ
ំ
ំ ុ
់ ិ
សពៃថងេនះសកលជវត កពងឋតេនកងភពជពក់ កវន,
ុន
ភពសគ
ុម
ំ
ំ
ំ ុ
ម ញទងខងេ កទងខងកង , កពងរស់េនកងជេមះ ,
ុន
ុន
ំ ុ
កពងរស់េនកងសំ
ុន
បេងតេឡងេ
ក
ញ់
៉
ឬអនកៃនេមហៈយងធំេធង
ទ ់
ែដល
ឹ
ិ
ឹទ
យធមជតឬមរ ។ ទទមគេនះេគគនដងថ ខនេគ
ម
ន
ម
ួ
ជសតជប់ ទងជប់អនកមរេឡយ សតេ
ទ ់
កគន បថេ
ម
ន
ំ ី ំ
េចញពីអនក់មរ , គនេឃញ បេយជន៏ ែដលេកតអពដេ
ទ
ម
ិ
ះចត
ះៃន
ឹ
ំ
អនកេនះ , េ ពះេគគនដងថ ខនេគរស់េនកងជនប់ៃនអនក់
ទ ់
ម
ទ
ួ
ុន
ឹ
ំ
គនដងថជនប់េនះ
ម
េឡយ ។
បនផល់ េ
យេគនវេសចកីទុកខ គប់ បករ
ូ
ី ិ
៊ំ
ិ
សនួ ៃនជវតេដមបីនពន
ំ
ិ
ំ ិ
េ តកអរ 2 , ែតេធបុ ណយេនេលឧតមគត ិ ៃនគេហញខស់ 3 នងគនត
ព
ៃ តលកណ ។ល។
ខ ៍
ធមធ ិ
ម
“
េយងបន
គ ល់ នរក
ំ
ែដលសែដងេ
ន
ុន
ិ
ែដលេកតេឡងកងចតឬនរកជ
ំ ុ
តង់ចណចថ
យ ពះសមសមទ ធ
ម
ុព
គគិ , េទសគគិ , េមហគគិ “ េហយ ។ ទនទឹមគេនះ , េយង តវ
ន
ធិ
នរកជបគ គ
ុ
ែដលេ
ី ិ
នែដលេកតេលរូបកយៃនមនស កងជវតសពៃថង
ុ
ុន
យេឈះេ
ម
មនស សតនរក ,
ុ
៍
េ គ ងឧបករណ
ំ
ដបង
ំ
បនដល់ មនស ែដលរស់េនេ កមទេវេក ប
ុ
មនទត់ធក់ចក់កប់ជេដមឬ
យ
ឹ
ំ
យមនងេងកេភង ទកេក រពត់
ថ បនទកទង
ុ ខ ំ
ំ
វ លែពង គក ច ក់ ជេដម ។ កល
ុ
ជធមធ ិ
ម
ិ
មន
ិ
យ ពះសមសមទថ “ មនស នរយេក ” ជ
ម
ុ
ុព ធ
ំ ុ
ំ
ទេវទរណទង
សងត់ ,
ក
ិ
ន នងនរកជបគគ
ុ
ឹ
ិ
ចនងមន
បទះកងេ
ុន
គ ល់
គ ល់
ធិ
នកងេ
ុន
េយង
គ ល់ នរក
កេនះេហយ , េយង
ិ
ឬមនយល់ នូ វនរកែដលេយង តវបនជប
ួ
កដៃទេឡយ ។
ដចេនះ
ូ
ធមធ ិ
ម
ិ
នឬនរកកងចត េកតមនេឡងេ
ុន
េឡងេ
យ
េទសៈ , េមហៈ , នរកជបគគ
ុ
ធិ
េ ពះអ្ ី ?
យ
េ ពះនរកជ
័
សយេភងគឺ
គៈ ,
ន ឬនរកេលរូបកយ េកតមន
ិ ញ
ឹន
័
ិ
សយ ចតនរក ឬ វញណនរក ហងឯង។
ពះសមសមទ ធ
ម
ុព
ំ
បនមនគេហញកងេរ ងេនះថ
ុន
់
់
់ ិ
ិ ជ
សកលសតរស់េនកងអនងកម , អនងភព , អនងទដ ិ , អនង់អវជ
ុន
2
12
េសចកីេ តកអរ “ េ
3
គំ េហញខពស់ “ ឧេបក “។
ខ
មនស “។
45
- 19. េម
សកលសត
ី ិ
៊ំ
ិ
សនួ ៃនជវតេដមបីនពន
ជមនស តវខំបេងតកី ស
ុ
ក
េសមនិង ស
េរសមខ , េរសជតិ
ុ
ញ់ ប់
ញ់ ប់
នខនឯងឬខស់ជងេ
ព
ូ
ំ
ចេពះ
យគន
ម
៌
សន អមបរ តកលវណៈពណសមបរ ។ល។ េន
ូ
ូ
ុ
័
ី
៉
ិ ុ
៉
កង កបខណៃនភកភពយងបរសទ ធ យងេ
ុន
មនស ធម៌ គប់េពលេវ
ុ
ប់
ន
័
។ កនុងនយថ ស
ម ះស័ ម គ បកបេ
ញ់ េ
ម ះ ជយេ
ួ
ិ
ិ
ម ះេនេលឧតមគតេកតេដមបីជយ រស់េដមបីមត ... ។
ួ
នេ
យ
មះ
ំ
ិ
ំ ិ
ឧេបក ជមនស តវេរ នេ បគេហញខស់ ចនេ ជ គនត
ខ
ុ
ព
ី ិ
័
ែវងជវញសកលធតុ និងសកលជវត េនកង កបខណៃនសចធម៌ គឺ
ុំ ិ
ច
ុន
ី
ី
េធទនេដមបីទន កន់សលេដមបីសល
ងេនកមៈ េដមបីេនកមៈ
ខ ម
ខ ម
័
។ល។ កងនយថ េធទនេដមបីជយអក ក េឃញទកអក ក េឃញ
ួ
ន
ុ ខ ន
ុន
ី
កងះអក ក ... កន់សលេដមបីយតធម៌ៃនសងម , េឃញទកមនស
ន
ុ ិ
គ
ុ ខ ុ
់
ិ
ទនេខ យ េឃញចតេថមអកតច
ន ូ
ច េឃញក ំ
ចសកលសត ...
ងេនកមៈ េដមបីសខសបៃនសងម , េឃញេទសកមគណ េឃញ
ខ ម
ុ
ង ់
គ
ុ
ិ
ពសក ំ
ចៃនត
ិ
... ។ ែ បថ មនេធទនេដមបីមន , េដមបីយក
ិ
ំ ួ
័
ំ ិ
់ ន
ំ ិ
េឈះ , េដមបីអនតេនកង កបខណៃនគនតជះជនអក ក , គនត
ម
ុន
ិ
ី
ួ
េលកខនឯងបនបអកដៃទ ។ល។ មនកន់សលេដមបីអតល , េដមបី
ទ
ន
ួ
ំ ុ
ំ
ិ
ក់ទេវពករលយ , ទេវអយតធម៌ ។ល។ មន
ួ
ុ ិ
េបកសងម
គ
េដមបី កពះ
ំ
េដមបីបេរ កម
ិ
ិ
។ល។ ខស់ជងេនះ , គឺមនេធចតេ
ព
ងេនកមៈ េដមបី
ខ ម
ំ
េដមបីេលកទេវអយតធម៌
ុ ិ
ី
ំ
ំ
យសបបយរក យចេពះទេវ
ិ
ំ
ំ
ិ
ិ
ែដលខនេធបនសេ មច នងមនថងថក់តូ ចចតចេពះទេវ ែដល
ន ំ ន
ួ
ិ
ខនេធមនបនសេ មច ,
ួ
44
័
ិ
មនេធបុ ណយេនកង កបខណៃនេសចកី
ុន
ី ិ
់
ចងេ កយបងសៃនជវត
ុ
ិ
ំ ុ
ិ
នពនជចនចទសេ
ិ
ិ
ិ
ិ
ិ
នពន មនែមនជធតុ ចត មនែមនជធតុ េចតសត ែដល
ឹ
ិ
េកតេឡងជមយនងចត េហយ
ួ
ង បកបេ
ំ
យដុ េ
័
ិ
ិ
សយចត មនែមនជធតុ មនរប
ូ
ិ
យកង់ កង បេភទរបធម៌ , មនែមនជ សកជ
ូ
ុន
ំ ិ
ិ
ិ
េទស មនែមនជដងផយ មនែមនជដុ ពភពេ
ួ
ក
កមយៗ ។ ខស់
ួ
ព
ិ
ិ
ិ
ជងេនះ , នពនមនែមនជរបស់ ែដលមនភពេកតមក , មនែមន
ំ
ិ
មនែមនជភពមនដេណរេទ ,
ជរបស់ែដលមនភពរលត់េទ ,
ំ
ិ
មនែមនជភពមនដេណរមក ,
ិ
មនែមនជភពមនឧបតិ ,
ិ
មន
ិ
ិ
ែមនជភពមនចត ិ ។ល។ ែតនពនជសភវៈៃនធមជតមួ យែបប,
ុ
ម
េហយជរបស់ែតមយគត់ ែដលគន បភពៃនករបចេបម េកតមន
ួ
ម
ួ
ូ
ំ
េឡងដចរបស់ទង
យដៃទ ។
ិ
បែននពនជរបស់ មនេហយេចះ
ុ៉
ែត មនេនរហូ តជអននកល , គនេចះរលត់ , គនេចះសនយ ,
ម
ម
ូ
េ ពះគនេពល តវរលត់ , គនេពល តវផស់បូ រែ ប បល ។
ម
ម
មធមម
ំ
វតថុទង
ំ ូ
ំ ី
ំ ុ
យដៃទ េ កអពនិពន , ដបងបផត ,
ំ
តវមនករបួចេបមចប់កេណត ,
ំ ុ
េ ទម , ទីបផត តវមនភពរលត់រ
ំ
បនេនះ ។ េ ពះអី ? េ ពះរបស់ ទង
ុ៉
មនេឡងេ
យ
័
ំ
សយកេណត ។
ិ
ី
ែដលែតងែតមនករវវតន៍ពដ ំ
មនេកតមន ទឌេ ទម
បនប់មក តវមនភព ទឌ
ទ
ិ
យជនច ច , ខសគែតយរឆប់
ុ
ន
ូ
យេនះ សទែត តវបចេបម
ុ ធ
ួ
េនះគឺជចបប់របស់ធមជត ិ
ម
់
កមួ យេទដ ំ
មនរលត់រ
យជធមម
ក់មួ យេទ ត
គឺ
ិ
មនថរបស់
13
- 20. ជរបស់
ិ
ំ ុ
ិ
នពនជចនចទសេ
ី ិ
់
ចងេ កយបងសៃនជវត
ុ
េទ សមបីែតវតមនៃនដង
ូ
ួ
បន បប់ថ
ស់មកេហយ
មនេនកង
ុន
ិ
ិ
ទតយ ែដលវទយ
ស
កសធតុ អស់រយៈកលយរអែងង
ូ
ុ
ី
ំ
គឺេកតមនេឡងមនអៗទងអស់កុ ងសកល
ន
ំ ុ
ិ ួ
ច ក ឡក៏គង់េច ស ងទីបផតមនរចេពល
មយ វតមនៃនដង
ួ
ួ
ំ
ំ
ឹ
េទ ត , ដ ី , ទក , េភង , ខយល់ , ជនក់ 1 , កេ
។ល។ ែដលេយងបន
ិ
ឹ
ិ
ទតយនងកយេទជអវតមនជមនខនេឡយ ។
េឃញ , បនេ ប បស , បន
ី ំ ុ
ះពីទបផតបនេឡយ , េពល
េ
ជមយគេនះ
ួ
ន
័
សយេនសពៃថងេនះ ក៏ពុំ
ចេគច
ំ
មយវតមនៃនសកលធតុ ទង
ួ
ឹ
អស់េនះ នងកយេទជអវតមនដចៗគ ។ េ ពះអី ? េ ពះសកល
ូ
ន
ំ
វតថុសទែតមនកេណត , មនវតមនេ
ុ ធ
េយងបនេចះច ំមកថ
យ
័
សយរបស់ ដៃទ ែដល
ំ
័ច
កេណតមនបចយតបែតង ។
ុ
ំ
ី
ិ
កេណត គឺជ បៃពណៃនធមជតក ី សងតវតមនកី មយ
ម
ខ
ួ
ជមយ
ួ
ំ ុ
ទីបផតរបស់
គឺរលត់រ
ំ
ចែណករបស់ ែដលេយងេ
លកណៈខសពីរបស់ ដៃទ
ខ
ុ
ំ
ិ
កេណត , មនមន
ឹន
យហងឯង ។
សងត
ខ
ក៏ដូ ច
ិ
័
ថ “ នពន ” មននយ មន
គឺនិពនជអសងតវតមន ,
ខ
័
ឹ
សយនងរបស់ដៃទ ។ េ
ិ
មនមន
ិ
យេហតុ ថ នពន
ិ
ិ
មនឯងេនកងភពៃននពនែតមង េទបបនធតុ េនះមនេចះរលត់
ុន
ិ
មនេចះរ
យ។
ិ
វតមនៃននពន
ិ
មនេនរហតអស់កលជនចច
ូ
ិ
ំ ុ
ំ
ំ
នរនរ ៍ គនទីបផតខងេដមគឺគនជតិកេណត , គនទីបផុ តខងចង
ម
ម
ម
ុ
គឺគនរលត់រ
ម
1
ិ
ិ
យ ។ េហតុ េនះ នពន េទបមនែមនជរបស់ែដល
េ
ី ិ
៊ំ
ិ
សនួ ៃនជវតេដមបីនពន
យអកដៃទ
ន
ពហវ ិ
ម
បកបេ
រ ។ល។
សចចធម៌
សចៈ
ច
េហយខំបណះនវសច្ ចធម៌
ូ
ុ
បរមតសចច ,
ថ
ំ
ី
ទងវចសចច ,
ី
អរយសចច ,
េ
ំ
អនវតទេវ ,
ុ
ំ
ិ
ំ
គេ ងនងតេរះ
ំ
កេណតមនស
ុ
ឹ
គឺខំ បងេធយ៉ ង
ំ ិ
អនវតគនតេ
ុ
ឹ
េទ ង តង់នង
ែ បថ
ំ
យឲយកេណតេនះ
ំ
េទជកេណត
ី
ំ
ិ
មនេធអៗទងអស់ឲយ
ំ
ត់ , ខសសនយ , ខសកលកណត់ ។ល។
ុ
ុ
អធិ
ឹ
ន ជមនស តវខំេរ នហក
ុ
េនកងភពជក់
ុន
ភពសបសន
ុ៊
ួ
ក់ ,
គឺកល
, េគលករ
ំ ួ
ភពមមន ,
បន
ឬកមវធ ី
ម ី
៉
បនសេ មចដចកីបង បថ
ូ
ន
ំ
មសដ ី ,
ិ
យពត បកដ
ែផកេលសចភពទេទ ។
ច
ូ
ិ
មនបេ
យខីគ ឺ អនវត
ុ
។ល។ និយយេ
ិ ឆ
ំ
សតតរចន ... េទ ង តង់ចេពះេពលេវ
លះ
ុ
សភវសចច ,
ិ
ំ
ំ
ខនមនសចធម៌ ។ ជពេសស , សចធម៌ចេពះខន , ចេពះ
ច
ច
ូ
ួ
ំ
ពេនល ,
ធតុ
គ ល់ នូ វ
ុន
យេកតមនេឡងកង
សមតសចច ,
ម ិ
ិ
ិ
នងនពនសចច ។
ំ
មនស ដៃទ , ចេពះេពលេវ
ុ
ខស
ុ
ិ
ំ
នងគេហញ
ឹ
យេចះដងយល់
ជមនស តវខំេរ នេ
ុ
ិ ញ
វញណរបស់ខូ ន
លះ
ុ
ំ ិ
ិ
យគនតសនភព
់ ួ
ត់ អបរ ំខនេ
ឹ ឹ
ភពរងពង ,
យរស់
ឹ
ភពនងនរ ,
ិ
ំ
ិ
ំ
ក់ចតឬសេរចចតេលទេវ
,
េហយ , ខំេធេហយេធេទ ត
ិ
មនដក ,
ិ
មន គែវងេចល
ំ ី
ិ
បសនេបគនបញអពវចរណញណ ឬត មវអពេហតផល េដមបី
ញ
ុ
ម
ជ ំ ី ិ
បេយជន៍និងអកដៃទ ។ល។
ន
ជំនក់ ពកយនមមកពីកិរ ិយស័ពទថ”ជក់ ”ែដលកយមកជ” តជក់ ” ។
14
43
- 21. ី ិ
៊ំ
ិ
សនួ ៃនជវតេដមបីនពន
សកលសតកងៃ តេ
ុន
អកដៃទ
ន
ក។
មផវេនកមៈ
ខ ម
ូ
េនះឯងគឺជករផល់ បេយជន៍េ
ែដល តស
ិ
េពធសត ។
យទកមកេ
ុ
បញ ជមនស តវែតខំេរ ន , ខំ
ញ
ុ
យ ពះបរម
ិ
ំ ួ
ប់ , ខំគត , ខសរ , ខំ
ិ ញ
យវញណរបស់ខួ នមនពនឺ មនចនះេន
ុ
សរេសរ ។ល។ េដមបីេ
ជវញសងតធម៌យ៉ ង តចះ តចង់
ុំ ិ
ខ
ជវញធមជត ិ ,
ុំ ិ
ម
ស មប់សង
ិ ័
៉
យចេមយេលបញ គប់វសយបន , យងដចេ
ូ
ំ ួ
សនរ , េ
ិ
ំ
ិ
នងទស នវទូទង
ំ
េ បពនឺទង
យ កងសកលេ
ុន
ិ
កវទូ
ំ ិ
ក ែដលមនពនឺគនតេហយ
េដមបី បេយជន៍ដល់ អកដៃទ
ន
យេនះ
័
ំ ំ
កបខណៃនទេវរេ
យ
ំ
ះទកខ , ចេរនសខដល់ ពួ កមនស ។ល។
ុ
ុ
ុ
េនកង
ុន
ិិ
ំ ិ
ំ
ំ ិ
៊ំ
ំ ិ
វរយៈ ជមនស តវខំបណះគនតកហំ , គនតសនួ , គនត
ុ
ុ
ំ
ំ ិ
ំ
អណត់ , គនតសណង់ ។ល។ េដមបីផល់ បេយជន៍េ
ំ ិ
ែដលេនរស់ ជុ វញខន េនកង បេទស , េនកងសកលេ
ួ
ុន
ុន
័
កបខណៃន ពហវ ិ
ម
ិ
នយយេ
ឺ
យខីគៈ ខំ
សកលជតិ បកបេ
េឡងេ
រធម៌
ិ
នង
យមនស
ុ
ក េនកង
ុន
សមបជញៈៃនមនស ជត ិ ។
ញ
ុ
ថ បនខនេដមបី បេយជន៍ដល់ ជតិ , ដល់
ួ
ំ ិ
ិ
ិ
យគនតមនស ធម៌ នង អរយធម៌ ែដលបេងត
ុ
ក
ំ ូ ុ ្ធ ូ ក
យអបរពទងរ ( ពទងល ) ។ល។
ុ ្ធ ូ ក
ខនិ ជមនស តវខំេរ នអត់ , េរ នធន់, េរ នស៊ូ , េរ ន ទ ំ ,
ុ
ិ
ំ ិ
ំ ិ
ំ ិ
េរ ន បយទនឹងគនតពករលយ , គនតអយតធម៌ , គនតជះជន់ ,
ុ ធ
ុ
ួ
ុ ិ
ំ ិ
័
៉
គនតេឃញ បេយជន៍ផល់ ខួ ន ។ល។ កនុងនយថ ខំអត់ ទ ំយង
ទ
បរផច់
ូ
42
េដមបី
ិ
ថ បនខនេនេលបនត់ៃនឧតមគតផល់ បេយជន៍
ទ
ួ
នរ
ិ
ំ ុ
ិ
នពនជចនចទសេ
ិ
ៗេលកមកនយយ
េ
ី ិ
់
ចងេ កយបងសៃនជវត
ុ
យសំ
ងេហតុ ផល
ំ
មគេហញ
ិ
ី
របស់ខួ នថ នពនគឺជអតតកល , អនគតកល , បចបបនកល
ន
ុច
ិ
បនេឡយ ។ ដចេនះេ ពះអី ? េ ពះភពមនៃននពនេនះ មន
ូ
ំ
លកខណៈខសពីភពមនៃនរបស់ទង
ុ
អក
ន
មក់
ន
ិ
នពន
៉
ិ
យដៃទយងអតបរម គន
ម
ំ
់ ន
ំ
ចកណតកុ ងពេនលរបស់ខួ នបនេឡយ ។
ំ ុ
មនេនរហតគនទីបផត
ូ
ម
ិ
ំ
នងគនកណត់េ
ម
យ
។ េ ពះអី ? េ ពះេពលេវ
ក៏
ិ ច
កបប៍កល គឺមនេនជនចជអននកល ។ របស់ែដលគរេលកមក
ួ
ិ
េធជគូ និងនពនេនះ គឺេពលេវ
ំ ុ
ិ
ំ
័
គនទីបផត , គនទីចប់ដូ ចនពនែដរ ។ ែតកុ យកនយថ េពលមន
ម
ម
ំ ុ
ទីបផតដចជេពលៃថងចនទបនអស់េទ
ូ
មនេពលៃថងអងរចលមក
គ
ូ
ំ ួ
ំ
ំ
ជនស េហយកងចេនះរ ងចនទនិងអងរ កណត់ជទីបផុ តៃនេពល
គ
ុន
័
ំ ុ
េឡយ ។ គឺ តវយកនយថ េពលគនទីបផត , គនចងចប់េទ រ ីឯៃថង
ម
ម
ុ
ំ
ឹ
ែខ ឆ ំ ។ល។ ធតុ ទងអស់េនះ បន តមជខច់ស មប់ ប់ ស មប់
ន
ន
ំ
់
ំ ុ
ឹ
កណតេពលែដលកពង ប ពតេទបនេនះ ។
ុ៉
ិ
ំ
នពន ជធតុ េបកទរចហរ ច ំទទលអក តវករជប
ួ
ន
ួ
តវ
ិ
ិ
័
់
ឹ
ករទក់ទងជនចច នពន ពមជយ ពម ប សយទកទងជមយនង
ួ
ួ
ិ
់
ចតរបស់មនស គបៗ
ុ
ម ,
ិ
ែតចតធមម
់
ំ
របសេយងមនសបក
ី
ំ
េ ចនជន់ េ ចន សទប់េវចខប់ពខងេ ក ពុ បនេបកឱកសេ
ច
យ
ិ
់
ិ
នពនចលជប ចលទកទងបន ។ នពនេទបគនភព បកដ េន
ូ
ួ
ូ
ម
ិ
កងចតរបស់េយង ,
ុន
កងទី
ុន
ឹ
ំ
ិ
ិ
ចែណកេយងវញក៏មនដងថ
ិ
នពនមនេន
ិ
ិ
, េទះជនពនមនេន គប់ទសទី , មនភព
ច ជប
15
- 22. ី ិ
់
ចងេ កយបងសៃនជវត
ុ
ិ
ំ ុ
ិ
នពនជចនចទសេ
ិ
ី ំ
ចលេទកងទសទទង
ូ
ុន
ពិ
លៃ កែលងជង
ពសេពញសកលេ
ិ
មន
ំ
ទង
េ
ិ
ចចលជបនពនបន
ូ
ួ
េប
ក៏ន ំគ
ន
ិ
ិ
ី
ំ
នពនគនេន គប់ទសទដូ ចពេនល
ម
ជមយគេនះ ,
ួ
ន
ំ
ិ
យែដលមនអពីេរ ងនពនេនះ
េគន ំគយល់ ថ
ន
ំ
ពេនល
ឹ
ំ
តមែតជពេនលេលង
ំ ួ
ិ
ឹ
រេលងសនរ េដមបីពេ ះ តេច កអកលង់បននងេទ ។ អក
ន
ង ុ៉
ន
ិ
់ ំ ី ំ
ិ
គតថ មនស មនែភកខកអពកេណត រែមងមន
ុ
ន
សមេម
ូ
ំ
ពនឺទង
យែដលមនេនកងេ
ុន
ិ
ឹ
ជតបេងយនងែភករបស់ខួ នក៏េ
ន
ក
ិ
ខក់ែភកចត េ
ន
ិ
មន
មនទេទ
ូ
កេនះេទេទ ត ។ មនស េយង កល
ុ
បញបគនតរបស់ខួ នថ
ច ់ ំ ិ
យេឡយ ។
ិ
យពេសស
ែដលេយងច ំបនថ
កស
ំ
ំ ី
ិ
ចកណត់អពនិពនឬមន
ំ
ទង
មនភពទលទូ
ូ ំ
យបន ,
៉
យ , យង
គ ល់
េទះជពនឺេនះេន
ិ
មញ ។ បគលអក
ុ គ
ន
ិ ជ ិ
ិ
ំ
យអវជបទបងេវចខប់ ក៏មន
ច
ំ
ចកណត់និពនថ
បគលអក
ុ គ
ន
កេនះេទ ,
ន
ច
គ ល់ និពន ,
៉
ដចេនះដចេនះបនយងេនះែដរ ។
ូ
ូ
ិ
ិ
គ ល់ និពនឬចលចតនពនបន
ូ
មនែតមយពកបន
ួ
ួ
ុ៉
ំ
ិ
ំ ី ិ
េនះ គឺពួ កែដលបនបកសបក េពលគឺកេលសេចញអពចតរបស់
ឹ
ិ ជ
ិ
ខន , ជពេសសគឺជប់ផងងងត គឺអវជេចញេ
ទ ំ
ួ
របស់ខួ ន , េធេ
េនះ
ឹ
ិ ញ
ឹន
យវញណអស់កងក់ , អស់ងងតហងឯង ។
ី ិ
ជវតមនស េកតចកៃផទមយ
ុ
ំ
ខក់ែភកកងដចគទងអស់
ន ុន ូ
ន
ិ
នពន ។
ៃ កែលងជងេនះ ,
ឹ
េទ ត , គមន តមែតគន
ន ិ
ម
16
ិ ញ
យអស់ពីវញណ
ំ
ិ
រស់េនេលដុៃនពភពេ
ឹ
ិ
េទបមនដង,
ិ
មន
ក
គ ល់ េរ ង
មនស ែដលខក់ែភកេ កមយជន់
ុ
ន
ួ
ឹ
គ ល់ និពនបននងេទ , គឺគន
ុ៉
ម
គ ល់ ពនឺ
ំ
អេ
កងះ ,
ំ
អេ
ី ិ
៊ំ
ិ
សនួ ៃនជវតេដមបីនពន
យេដមបី បេយជន៍អកដៃទ ,
ន
ំ ួ
េដមបីជជនយដល់ អកមន
ន
ំ
ិ
ិ ៉
េដមបីបេរ ឧតមគតៃនមនស ជតបុ នេនះ
ុ
ិ
យរបស់េបកជននពន
ខ
ិ
ំ
មនែមនជអេ
។ល។
ដចេនះ
ូ
យទមទរយក
សគវមន , យកមខមត់ , យកេករ ៏េឈះ ដចពកយេឃសនែដល
ួ ៌ ិ
ុ
ម
ូ
ំ
ំ ិ
ជនខះបនេធ េដមបី បេយជន៍ផល់ ខួ ន េហយសែដងគនតេបក
ទ
ំ ិ
កងេគលគនតចង់រស់េនេលក ំ
ុន
ំ ន
ងអកដៃទ
ែដលធប់មនមក
័
័
ំ
ជមយសងមមនស កងសមយបូ ណ ឬសមយទេនបេនះ ។ល។
ួ
គ
ុ
ុន
ី
សលៈ
បញខនឯងេ
ជ ួ
ិ
ជមនស តវសក េរ យៗ
ុ
យរស់េនកងសងម បកបេ
គ
ុន
ំ ិ
ធមៈ ។ល។ កងេគលគនតផល់ បេយជន៍េ
ម
ុន
ិ
ិ
បតបតកយ ចេ
យបន បេសរ
ិ
ិ
ិ ៉
នងឧតមគតៃនមនស ជតបុ នេនះ
ុ
ិ
េបកជននពន
ខ
ិ ័
យវនយ ,
ចបប់ ,
យអកដៃទ ខងផវ
ន
ូ
័
េនេល កបខណៃនយតធម៌
ុ ិ
។ល។
ិ
៌
ដចេនះសលធមរបស់
ូ
ិ
មនែមនជធតុ ទមទរយក បេយជន៍ផល់ ខួ នជ
ទ
ី
សគវមន ឬជមខមត់េករ ៏េឈះអៗេឡយ ។
ួ ៌ ិ
ុ
ម
េនកមៈ
ខ ម
ី
អំពបញមនស េដមបី
ុ
ិ
ជមនស តវសក េ
ុ
ឹ
យបនេចះដង
ំ ី
អពបញ
ឹ
ំ ិ
ំ ិ
ំ ិ
េចញចកកមរមណ , េចញចកគនតេញ ន , គនត សវង គនត
ម ៍
ពករលយ េទះជកង
ុ
ួ
ុន
េធយ៉ ង
ត
មស់
ច
ំ
កុ េ
នសគក ី កង
ួ ៌
ុន
័
នមនស កី ។ កងនយថ ខំ
ុ
ុន
់
យខនធកចុ ះជទសភពៃនកមរមណ
ម ៍
ួ
ិ
។ គឺេធចតៃន
មេ
ិ
នសគជនចច ។ល។
ួ ៌
ិ ុ
មនឧតមគតមនស ,
យជមស់ៃន
ច
ដូ ចេនះ ,
រមណ , មស់ត
ម ៍
ច
ិ
េទបេនកមៈមនទសេ
ខ ម
ឬ
,
,
ិ
ិ
មនមនសករសនភពដចកីសងឃឹមរបស់
ូ
41