1. ფერეიდანი

2. პირველი ქართველი, ვინც ფერეიდანში იმოგზაურა
ლადო აღნიაშვილი (1860-1904)
საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი, ეთნოგრაფი, ფოლკლორისტი.

3. რამდენიმეგზისი ლაშქრობის დროს შაჰ-აბაზს 400
ათასამდე ქართველი წაუსხამს და ცხვრებივით
.
გაურეკავს სპარსეთში

4. სპარსეთის შაჰმა ქართველები ძირითადად დაასახლა
ბახტიარსა და ისპაჰანს შორის

5. ფერეიდანი ირანის ყველაზე გახრიოკებული მხარე ყოფილა, მაგრამ
ქართველებმა თავისი ხელი დაატყვეს ,როდესაც ეს ადგილები
ინგლისელმა მოგზაურამა მოინახულა ისტორიას შემდეგი სიტყვები
დაუტოვა.„მათი სოფლების გარშემო გაშენებულ ბაღებსა და სახნავსათესებს მშრომელი კაცის მზრუნველი ხელი აშკარად ატყვია. ეს
სოფლები თვალის ერთი გადავლებითაც აშკარად გამოირჩევა სხვა
აქაური დასახლებებისაგან“.

6. ფერეიდნელი ქართველები

7. ფერეიდნელ ქართველთა მეტყველება
• მე ვარ მუხტარა... სოფელჩი (სოფელში) დაბადული, სამი წელია
ოთხი წელია თეირანჩი ვცოცხლოფ (ვცხოვრობ). თეირანჩი რა რომ
ვცოცხლოფ მივდივარ მუშოობ. მუშოობა ჩონთვის ძალიან
ვიღონებით (ვიღლებით), ვიღონებით რო არ ითქმის ადვილათ, არც
წერა არც კითხუა, პარსული (სპარსული) წერა-კითხუა ცოტათ
ვიცით, ქართული არცრა ვიცით... შარშა (შარშან) და შარშაწინ, რო
ჩონ (ჩვენი) ბიჭები გამოიდე (ჩამოვიდნენ, გამოვიდნენ)
საქართველოსაყე (საქართველოდან), გამოიტანეს და ჩონ ერთრამე
ეხლა ვწავლობთ და ვკითხობთ (ეხლა ვსწავლობთ ქართულს)... მე
ცოტა ლექსებსა ვწერ და პარსულადაცა უწერ ეგრე რო... შაიად
(შესაძლებელია) რო ქენ (თქვენ) გენახოსყე და გეკითხოსყე
(წაგეკითხოთ) ჩემ ლექსები და ღმერთსაყე მინდა რო თქენ
გამოგინდესყე იგრე მიშელეთ რო გამამინდეს ეს ლექსები ჩემ
დედას ენაზედა ვწერო და ღმერთმა გააწეროს (ინებოს) რო
გაკეთდეს და მაღლა (უმაღლესად, კარგად) დავწავლო (ვისწავლო)
ქართული, რო ქართულად ვწერო და ვიკითხო, და თქენყე ეს ჩემ
მოთხოვა არი, როგთხო (გთხოვთ) მე ჩემ ბიძებსა და ბიძაშვილებსა,
მშვიდათ (ნახვამდის)

8. ქართველებს დიდი ადგილი უჭირავთ ირანის ისტორიის განვითარებაში. ამის
თვალსაჩინო მაგალითია ალავერდი-ხან უნდილაძის მოღვაწეობა საფავიანთა
დინასტიის პერიოდში.
ალავერდი-ხან უნდილაძე ჭკვიანი, გამოცდილი და განათლებული პიროვნება იყო.
მისი დამსახურებაა ისპაჰანში – მაშინდელ დედაქალაში მდინარე ზაიანდე-რუდზე,
რომელიც ქართულად დედა მდინარეს ნიშნავს, ოცდაცამეტთაღიანი ხიდის აშენება.
იგი ამჟამადაც ფუნქციონირებს და მის სახელს ატარებს.

9. ,,ამას ამბობდა ქართველი, სპარსეთში გადახვეწილი, რა
გინდა მტანჯონ, მაწამონ მაინც დავრჩები ქართველი”...

10. ქალაქი მარტყოფი ( ფერეიდანი)
ამ სახლებში დილა ქართულად იწყება...

11. ,,რ-ა მძიმე გზა დევს, ოთხას წლიანი,
თ-მენა და ურვა-რამდენს გვავალებს?!
ვ-აგლახ ტყვეობის უღლით უდაბნოს
ე-დემ ბაღებად ქმნიდით ტრამალებს!...
ლ-ამაზი ქვეყნის შთამომავალნო,
თ-ავს გიხრით, თქვენს თავს მეც ღმერთს ვაბარებ! ”
მარიამ-ცინარი ხმიადაშვილი.