Lezing gegeven op de info-voormiddag van de "Stichting tegen Kanker" op 22 november 2014 in het ICC te Gent. (20min.) Waarom? Wanneer? Wie? Hoe? 4 vragen met 4 antwoorden.

1. OPSPORING van DARMKANKER
Dr. Luc Colemont
GZA Sint-Vincentiusziekenhuis
Antwerpen

2. Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Bij wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont

3. Dikkedarm
Endeldarm
Colon
Rectum
@LucColemont

6. Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Bij wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont

7. N° 2 qua aantal overlijdens
@LucColemont

8. LONG 6487
DARM 2930
BORST 2329
@LucColemont VERKEER 847 Belgian Cancer Registry 2008

9. 13
5
Nieuwe gevallen
overlijdens
IEDERE DAG
@LucColemont

10. Darmkanker
“ideale ziekte om vroegtijdig op te sporen”
• Frekwente aandoening
• Zowel mannen als vrouwen
• Voorloper (poliep) die kan opgespoord worden
• Trage evolutie van poliep naar kanker
• Verschillende testen voor vroegtijdige opsporing
• Maar….
– Aanvankelijk geen klachten
– Nog te weinig vroegtijdige opsporing (screening)

11. Risico om darmkanker te krijgen...
5 %
@LucColemont

12. 19/20 om géén darmkanker te krijgen !

13. Risico om darmkanker te krijgen...
5 %
Risico om van darmkanker te sterven
Stadium I : 95 % om na 5 jaar nog te leven
Stadium IV : 10 % om na 5 jaar nog te leven
“Hoe vroeger, hoe beter …”
“Gelukkig zijn er poliepen”
@LucColemont

14. Poliep
goedaardig gezwel
@LucColemont

15. Colon poliepen
Gesteelde poliep Sessiele (platte) poliep
@LucColemont

17. Kanker
kwaadaardig gezwel
@LucColemont

19. 25 kanker
100
> 1cm
1000
poliepen
Dr. Marc Polus
@LucColemont CHU Sart Tilman Luik

20. @LucColemont

21. VAN POLIEP TOT KANKER
@LucColemont

22. 0 jaar 8 à 10 jaar
VAN POLIEP TOT KANKER
@LucColemont

23. LC 18.11.08
“Poliep tot kanker” - evolutie
poliep kanker
2014 2024
verwijderen poliep vroege opsporing
Minder darmkankers Minder sterfgevallen

24. Screening redt levens!
Mandel JS et al. N Engl J Med 1993 328:1365-71.
33%
reductie }

25. Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont

26. LC 25.09.08
600
500
400
300
200
100
0
Mortaliteit Mannen
Colon en rectum kanker
30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85+
Age Group
Rate per 100,000
Incidentie Mannen
Incidentie Vrouwen
Mortaliteit Vrouwen
Wanneer ?
Source: SEER Cancer Statistics Review, 1973-1999

27. LC 25.09.08
Life begins at 40
Screening starts at 50 …
and never ends !

28. Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Bij wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont

29. LC 16.03.10
Wie ?
Drie eenvoudige vragen :
1. Is er in je familie iemand met darmkanker ?
- zo ja, is het een eerste- of tweedegraadsverwante,
op welke leeftijd, en hoeveel ?
2. Heb jij zelf een voorgeschiedenis van
ziekte van Crohn of colitis ulcerosa ?
3. Heb jij zelf vroeger ooit poliepen gehad ?
Als driemaal NEEN, en je bent 50 jaar of ouder, dan
heb je “gemiddeld” risico van 5 %
en is SCREENING aangewezen !

30. LC 18.11.08
Wie ?
Dikkedarm !
“Gemiddeld Risico”
Iedereen vanaf 50 jaar en ouder
Borst Prostaat

31. Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Bij wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont

32. Hoe vroegtijdig darmkanker opsporen ?
1. Microscopisch bloedverlies of “occult bloed” in de
stoelgang opsporen afkomstig van poliepen of kanker
guaiac FOBT
Maar…
- Minstens 3 maal
- Opletten met voeding
- Opletten met medicatie
- Vaak vals positief
2. Darmonderzoek “coloscopie” om poliepen op te sporen
@LucColemont

33. @LucColemont

34. i-FOB test “Mascara” test
@LucColemont

35. 4 februari 2012 @LucColemont

36. DE “WINNENDE” NUMMERS
58 60
66 70
2014
68
56
62 64
72 74
@LucColemont

38. JUST DO IT !

39. °1950

40. 20.11.14
2013
48,7 %
deelname

41. iFOB-test bij 50-plusser
5 % positief Darmonderzoek
95 % negatief
Coloscopie
Herhalen na 2 jaar
@LucColemont

42. Colonoscopie
• Moeilijk
• Pijnlijk
• Ingrijpend
@LucColemont

43. Colonoscopie
• Moeilijk
• Pijnlijk
• Ingrijpend
• Niet moeilijk
• Niet pijnlijk
• Niet ingrijpend
@LucColemont

44. @LucColemont

45. @LucColemont

46. @LucColemont

47. Januari – Juni 2014
63,7 %
9,6 %
26,7 %
@LucColemont

48. Als coloscopie normaal…. minstens 5 jaar,
wellicht 7 à 8 jaar ok !
@LucColemont

49. LC 03.02.11
“Remember, there is a patient
attached to every polyp…”

50. Colonoscopy Complications
• Perforation 1/ 1000 procedures
• Bleeding 3/ 1000 procedures
• Mortality 1/ 50,000 procedures
@LucColemont

51. De vroegtijdige
waarschuwingstekens
van darmkanker
Je voelt je
prima
Je hebt een
goede eetlust
Je bent nog maar 50

52. • aanwezigheid van bloed in de ontlasting
• aanslepende buikpijn of krampen
• onverklaarbare en blijvende verandering van het
stoelgangpatroon
@LucColemont

53. • aanwezigheid van bloed in de ontlasting
• aanslepende buikpijn of krampen
• onverklaarbare en blijvende verandering van het
stoelgangpatroon
• vermagering zonder duidelijke oorzaak
• gevoel om naar het toilet te gaan, terwijl er niets
komt (valse stoelgangsnood)
• een ijzertekort of bloedarmoede (met aanslepende
vermoeidheid)
@LucColemont

54. • aanwezigheid van bloed in de ontlasting
• aanslepende buikpijn of krampen
• onverklaarbare en blijvende verandering van het
stoelgangpatroon
• vermagering zonder duidelijke oorzaak
• gevoel om naar het toilet te gaan, terwijl er niets
komt (valse stoelgangsnood)
• een ijzertekort of bloedarmoede (met aanslepende
vermoeidheid)
Raadpleeg je huisarts !
@LucColemont

55. Welk type screening anno 2014 ?
Coloscopie Coloscopie
Genetisch advies
> 50 jaar
Familiaal belast
FAP - HNPCC

56. @LucColemont

57. @LucColemont

59. @LucColemont

60. @LucColemont

62. 7 nieuwe gevallen per maand ...
M T W T F S S

63. FEBRUARI 2010
Ons budget = 0,000 Euro

64. WERK
GROEP
ACTIE
GROEP

65. International
CRC
Awareness Month

66. MAART
International
CRC
Awareness Month

67. gelukkige
burger
angstige
patiënt
@LucColemont

68. www.stopdarmkanker.be

71. En wat hebben we vandaag geleerd ?
1. Darmkanker is een frekwent probleem
2. Het risico op darmkanker bedraagt 1 op 20
3. Van poliep tot kanker = heel traag proces
4. Een iFOB-test kan heel wat ellende voorkomen
5. Een coloscopie is helemaal niet pijnlijk en moeilijk !
@LucColemont

72. LC 18.11.08
Screenen voor
darmkanker redt levens
Ja, dat begrijp ik …
Praat erover met uw huisarts !

74. Waarom darmkanker
vroegtijdig opsporen ?
@LucColemont

75. Waarom darmkanker
vroegtijdig opsporen ?
1. Minder sterfte door darmkanker
@LucColemont

76. Waarom darmkanker
vroegtijdig opsporen ?
1. Minder sterfte door darmkanker
2. Minder leed door darmkanker
@LucColemont

77. Waarom darmkanker
vroegtijdig opsporen ?
1. Minder sterfte door darmkanker
2. Minder leed door darmkanker
3. Minder kosten door darmkanker
@LucColemont

78. Waarom darmkanker
vroegtijdig opsporen?
1. Minder sterfte door darmkanker
2. Minder leed door darmkanker
3. Minder kosten door darmkanker
WIN – WIN - WIN @LucColemont