DHS-PCA ความเชื่อมโยง : แนวคิด เป้าหมาย แนวทางการพัฒนา

1. DHS PCAความเชื่อมโยง : แนวคิด เป้ าหมาย แนวทางการพัฒนา
นพ.สุรเดชช ชวะเดช
MD, MA(Public Administration),
Diploma of Thai Board of Preventive Medicine.

2. เป้ าหมายเดียวกัน
• พัฒนาระบบบริการสุขภาพชุมชนที่สอดคล้องตามบริบท
ของชุมชน เสริมศักยภาพการดูแลตนเอง และศักยภาพ
ชุมชนในการจัดการสุขภาพ เกิดคุณค่าทั้งผู้รับและผู้
ให้บริการ
• เครือข่ายบริการสุขภาพระดับอาเภอ
–โรงพยาบาล
–สาธารณสุขอาเภอ
–รพ.สต.
–ภาคีเครือข่าย

3. ชุมชน
Self-Care
D&D D&D
D&D D&D
L&G L&G
L&G L&G
Standard
Network
Appreciate
เป้ าหมายเดียวกัน

4. แนวคิด PCA
• กรอบแนวคิดการจัดการคุณภาพ
องค์กรของ Malcolm Baldridge

5. บริบท(Context)
ลักษณะสาคัญขององค์กร สภาพแวดล้อม ความสัมพันธ์ และความท้าทาย
หมวดที่ 7 ผลลัพธ์
7.1 ด้านประสิทธิผล
7.2 ด้านคุณภาพการให้บริการ
7.3 ด้านประสิทธิภาพของ
กระบวนการให้บริการ
7.4 ด้านการพัฒนาองค์กร
เครือข่ายบริการปฐมภูมิ
หมวดที่ 1
การนาองค์กร หมวดที่ 3
การให้ความสาคัญกับ
ประชากรเป้ าหมาย ชุมชน
และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
หมวดที่ 2
การวางแผนเชิงกลยุทธ์
หมวดที่ 5
การมุ่งเน้นทรัพยากรบุคคล
หมวดที่ 6 ระบบ
บริการ
6.1 กระบวนการให้บริการที่สร้าง
คุณค่าของระบบบริการปฐมภูมิ
6.2 กระบวนการสนับสนุนการ
ให้บริการที่สร้างคุณค่าของระบบ
บริการปฐมภูมิ
หมวดที่ 4 การวัด วิเคราะห์ และการจัดการความรู้
กรอบแนวคิด PCA

6. แนวคิด DHS
• ระบบการทางานด้านสุขภาพระดับอาเภอ
• ร่วมกันทุกภาคส่วน
• บูรณาการทรัพยากรภายใต้บริบทของพื้นที่
• กระบวนการชื่นชมและการจัดการความรู้
• ประชาชนและชุมชนพึ่งตนเองได้และไม่
ทอดทิ้งกัน
• ODOP
• UCARE

7. ทาไมต้องเป็นระดับอาเภอ

8. Strategy & KPI

9. Strategy & KPI

10. ระบบสุขภาพระดับอาเภอ
• ระบบการทางานด้านสุขภาพระดับอาเภอร่วมกันของทุกภาคส่วนด้วย
การบูรณาการทรัพยากรภายใต้บริบทของพื้นที่ผ่านกระบวนการชื่นชม
และการจัดการความรู้ส่งเสริมให้ประชาชนและชุมชนพึ่งตนเองได้ และ
ไม่ทอดทิ้งโดยมีเป้าหมายร่วมเพื่อสุขภาวะของประชาชน

11. คุณภาพ
คุณภาพ หมายถึง มีผลการดาเนินการ ดังนี้
1. มีระบบสุขภาพระดับอาเภอ (District Health System :DHS) ที่
เชื่อมโยงระบบบริการปฐมภูมิกับชุมชนและท้องถิ่น ตามองค์ประกอบ
UCARE และมีผลลัพธ์การพัฒนาระบบสุขภาพระดับอาเภอที่สามารถ
ยกระดับขึ้นหนึ่งระดับทุกข้อ หรือตั้งแต่ระดับสามขึ้นไปทุกข้อ ตาม
แนวทางการพัฒนา DHS – PCA (ตามเอกสารแนบท้าย)
2. มีการบูรณาการ การจัดบริการใน 5 กลุ่มวัย และแผนที่เชื่อมโยงกับ
การพัฒนาระบบบริการ (Service Plan) ในบริบทของการบริการ
ระดับปฐมภูมิ

12. คุณภาพ
คุณภาพ หมายถึง มีผลการดาเนินการ ดังนี้
3. มีการจัดการให้มีการดูแลสุขภาพร่วมกัน เพื่อเพิ่มการเข้าถึงบริการทั้ง
Acute & Chronic care ไม่น้อยกว่า 3 เรื่อง (essential care เช่น
อุบัติเหตุฉุกเฉินและส่งต่อ การเยี่ยมบ้าน Home care & LTC
บริการแพทย์แผนไทย สุขภาพจิตชุมชนการฟื้นฟูสุขภาพ ส่งเสริม
สุขภาพช่องปาก เป็นต้น)

13. คุณภาพ
คุณภาพ หมายถึง มีผลการดาเนินการ ดังนี้
4. มีการดาเนินการให้มีทีมหมอครอบครัว เพื่อดูแลผู้สูงอายุที่ติดเตียง ผู้
พิการที่ต้องได้รับการดูแล และผู้ป่วย palliative care
5. มีระบบบริหารจัดการ การแก้ปัญหาสุขภาพระดับพื้นที่ โดยการมีส่วน
ร่วมของทุกภาคส่วน

14. ระบบบริการปฐมภูมิ
หมายถึง ระบบบริการระดับปฐมภูมิที่มีการให้บริการเป็นแบบ
ผสมผสานองค์รวมและต่อเนื่องทั้งบริการเชิงรุกเพื่อสร้างสุขภาพ
บริการควบคุมป้องกันโรคและปัญหาที่คุกคามสุขภาพ บริการ
รักษาพยาบาลและฟื้นฟูสมรรถภาพ สนับสนุนระบบการดูแลสุขภาพ
ตนเองและครอบครัว มีระบบการดูแลสุขภาพที่บ้านและที่ชุมชนและ
เชื่อมโยงกับระบบบริการระดับทุติยภูมิ ตติยภูมิ อย่างเป็นระบบมี
คุณภาพและมีประสิทธิภาพ โดยมีประชากรที่เป็นเป้าหมายในการ
ให้บริการ (catchments population) และผู้ให้บริการเป็นทีม
สุขภาพ

15. ชุมชนและท้องถิ่น
หมายถึง ประชาชน ครอบครัว หมู่บ้าน องค์การบริหารส่วน
ท้องถิ่น องค์กรอิสระ (NGO) ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคีเครือข่ายทุก
ภาคส่วน

16. อาเภอ
หมายถึง อาเภอที่มีโรงพยาบาล (รพศ., รพท., รพช.) ไม่นับรวม
อาเภอที่ไม่มีโรงพยาบาลในพื้นที่ จานวน 856 แห่ง

17. วิธีการประเมินผล
1. มีแผนยุทธศาสตร์/แผนปฏิบัติการและแผนการติดตามประเมินผล ที่
เชื่อมโยงระบบบริการปฐมภูมิกับชุมชนและท้องถิ่น อย่างมีส่วนร่วม
2. มีแผนบูรณาการ การจัดบริการใน 5 กลุ่มวัย และแผนการพัฒนาระบบ
บริการ(Service Plan) ในบริบทของการบริการระดับปฐมภูมิ
3. กาหนดอาเภอเป้าหมายประจาปี 2558 ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80

18. วิธีการประเมินผล
4. มีการประเมินตนเอง (Self- Assessment) โดยใช้แนวทางการพัฒนา
DHS – PCA
5. มีการดาเนินการให้มีทีมหมอครอบครัว เพื่อดูแลผู้สูงอายุที่ติดเตียง ผู้
พิการที่ต้องได้รับการดูแล และผู้ป่วย palliative care
6. มีการจัดการให้มีการดูแลสุขภาพร่วมกัน เพื่อเพิ่มการเข้าถึงบริการ ทั้ง
Acute &Chronic care ไม่น้อยกว่า 3 เรื่อง (essential care เช่น
อุบัติเหตุฉุกเฉินแลส่งต่อ การเยี่ยมบ้าน Home care & LTC บริการ
แพทย์แผนไทย สุขภาพจิตชุมชนการฟื้นฟูสุขภาพ ส่งเสริมสุขภาพช่อง
ปาก เป็นต้น)

19. วิธีการประเมินผล
7. มีระบบบริหารจัดการการแก้ปัญหาสุขภาพระดับพื้นที่ โดยการมีส่วน
ร่วมของทุกภาคส่วน
8. จานวนอาเภอที่มีระบบสุขภาพระดับอาเภอ (District Health
System : DHS)ที่สามารถยกระดับขึ้นหนึ่งระดับทุกข้อ หรือเกินระดับ
สามทุกข้อตามแนวทางการพัฒนา DHS – PCA โดย ผู้เยี่ยมระดับ
จังหวัด/ระดับเขต (External Audit)

20. DHS : UCARE
U Unity team
C Community
participation
A Appreciation
R Resource sharing and
Human development
E Essential care

21. ระบบสุขภาพอาเภอ : รสอ.
ท ทุกข์ของประชาชน E
ท ทีมเดียวกัน U
ช ใช้บริการ รับรู้ความต้องการ C
ช ชุมชนมีส่วนร่วม C
ช แชร์ทรัพยากรและความรู้ R
ช ชื่นชม A
๒ท ๔ช
District Health System : DHS
UCCARE

22. ระบบสุขภาพอาเภอ : รสอ.
๒ท ๔ช

23. DHS : UCARE
• U – DHML single
team/plan/management
• C – SRM กองทุนตาบล
• A – KM เรื่องเล่า ดูงาน
• R – CBL การสนับสนุนคน เงิน ของ
การเรียนรู้
• E – ระบบหมอครอบครัว หมอประจาตัว
ทุกครัวเรือน

24. กรอบแนวคิด DHS

25. SBB
(Six Building Blocks)
UCARE
ODOP
Outcome
Clinical & Psychosocial
DHS

28. DHS PCA
U 1, 2
C 3, 6.1
A 5
R 2, 5, 6.1, 6.2
E 6.1, 4

30. DHS-PCA Appreciation
• ODOP + 2 Best practice  UC2ARE
• 2 Major Criteria  UC
(Unity team + Community participation)
• 4 Minor Criteria CARE
–ทีมนา
–ทีมประสานงาน
–ทีมปฏิบัติงาน
ดูความเชื่อมโยงทั้ง 3 ระดับ

31. 2 ขยาย มี ODOP
1 เริ่ม มีแนวทาง
3 ระบบ มีผลลัพธ์
4 เรียนรู้ ทบทวน
5 บูรณาการ ทุกระบบ

32. Unity team

33. Customer Focus

34. Community Participation

35. Appreciation

36. Resources Sharing & HRD

37. Essential Care

38. Technique
• Dialogue: สุนทรียสนทนา
• Appreciative Inquiry: AI
• DHS-PCA: U-CARE
• ภาคประชาชน

39. DHS-PCA Thailand Workshop
Q & A