Although the political regime in the Austrian Netherlands was relatively liberal, the publication of a newspaper was a delicate job. International diplomacy and internal affairs were quite volatile, and editors risked publishing sensitive information without realizing it. Throughout the eighteenth century the censorship system repeatedly stopped functioning, with grave results for publishers.
The private memoirs of an Antwerp newspaper editor, Jacob van der Sanden, shed light on the strategies journalists and publishers employed to avoid problems. Next to a rigid self-censoring, the publisher frequently paid censors to ensure their vital cooperation, even illegally employing ecclesiastical censors.
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
With a little help from my censor. Publishing a newspaper in Antwerp in the 18th century
1. With a little help from my censor.
Publishing a newspaper in Antwerp in
the 18th century
Steven Van Impe
Antwerp, Hendrik Conscience Library
2. Censorship studies
- Robert Darnton, The literary underground of the old regime.
Cambridge (Mass.), 1982.
- Barbara Negroni, Lectures interdites: le travail des
censeurs au 18e siècle, 1723-1774. Paris : Michel, 1995.
- Ingeborg Jostock, La censure négociée. Le contrôle du
livre à Genève, 1560-1625. Genève : Droz, 2007.
2
5. Who was responsable for censoring?
... que des nouvelles trop vagues et trop précipitées ne
s'insèrent plus à l'avenir dans cette gazette contre l'intérêt du
service de Sa Majesté, et n'influent dans l'esprit du public des
idées peu convenables et chimériques.
... that in the future no more very vague and hasty stories were
to be added in this newspaper, which were against the
interest of His Majesty, and that it wouldn't inspire
unfavourable and misty ideas in the minds of the public.
5
6. Who was responsable for censoring?
... un point de police, et par consequent de votre resort;
... a case of public order, and therefor in your jurisdiction;
... sans ultérieure replique.
... without further discussion.
6
7. Obligatory statistical slide
Indications of censorship per year
excluding the year 1764
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1763
1764
1765
1766
1767
1768
1769
1770
1771
1772
1773
1774
1775
1776
1777
1778
1779
1780
1781
7
8. Ecclesiastical censorship
Censure van den seer eerw. plebaen Verheijen: Dien
Helvetius is eenen materialist, die leert dat onze ziel met het
lichaem sterft, en naer dit leven geen ander exteert. Hij en
verdiend niet, dat men hier met zoo veel lof van hem
spreekt.
Censored by the revd. dean Verheijen: This Helvetius is a
materialist, who teaches that our soul dies with the body,
and that no life exists after this one. He does not deserve, to
be spoken of so highly here.
8
9. Censorship by the city authorities
Censored,
probably for
being related
to Ms. Nettine
in Brussels
Foto: Vlaamse Erfgoedbibliotheek – Stefan Tavernier
9
10. Censorship by city authority
... The frost, which has persisted since the first days of
january, may be judged, according to meteorological
measurements, from the 26th friday evening until ... 19
january, to have supplanted the severity of ... january 1740.
... The sudden and benevolent thaw lessens the utter misery of
the poor, sweetens the needs of the honest craftsmen, halts
the public damages occuring through the standstill of all
work, and restores good hope for the seeded acres, and the
activities of commerce.
This article was surprisingly deleted by the alderman Torfs.
10
11. "Notwithstanding that this
ordinance is only a law in
Flanders and cannot serve
in Brabant, his lordship
alderman Goris had it
deleted, because there was
no order from the
government, and because it
was not published in
Antwerp; which is
unnecessary and not to be
expected ..."
11
12. O France rejouis Toi ! un Dauphin Te doit naître :
Une Fille est venue pour en être témoin.
O France, rejoice ! You need a crown prince to be born :
Now a girl has come to be witness.
12
Notas del editor
De oorsprong van de Erfgoedbibliotheek gaat terug tot 1481. In 1481 schenkt stadsadvocaat Willem Pauwels zijn verzameling van 41 boeken aan de stad Antwerpen. Het oudste handschrift is: xxxxx. Het oudste gedrukte boek is: xxxxx. De eerste bibliotheekcatalogus van de huidige Erfgoedbibliotheek is Miraeus’ Bibliothecae Antverpianae primordia uit 1609. Dit werkje is gedigitaliseerd. Ik laat nu ook even het origineel rondgaan. Je merkt al dat het een heel verschillende ervaring is: omgaan met dit fysieke exemplaar is een veel tastbaarder ervaring dan het doorbladeren van zijn digitale broertje op het scherm, het is een concreet ding op zich waarvan de gedigitaliseerde versie a.h.w. een afschaduwing is, een surrogaat. Ik heb hier ook het eindwerk van Helen Lauryssen uit 2009 mee: De beginjaren van de Antwerpse Stadsbibliotheek: een kritische analyse van de boekencollectie en van de schenkers op basis van Miraeus' catalogus van 1609. Als het je interesseert, neem het na deze introductie even ter hand. [Terzijde: merk ook de foxing op de titelpagina van dit catalogusje – foxing = chemische schade; vossevlekken, weervlekken, spikkelvormige vlekken; stukje voorlezen uit Schadeatlas archieven.] INCIPIT: eerste woorden, openingslijn, bij ontbreken van een “echte” titelpagina 4800 incunabels Lage Landen | EHC 109, uit heel Europa
We verzamelen vooral over de volgende onderwerpen: Nederlandse taal- en letterkunde (inclusief juegdliteratuur); geschiedenis van Vlaanderen, Vlaamse kunst en cultuur, volkskunde in Vlaanderen; boekgeschiedenis en geschiedenis van de boekdrukkunst; geschiedenis van de wetenschappen; preciosa (vóór 1830); Antverpiensia: boeken gedrukt te Antwerpen, boeken geschreven door Antwerpenaars, boeken over Antwerpen, boeken uitgegeven door Antwerpse organisaties en instellingen.
De Erfgoedbibliotheek is maandag, dinsdag en donderdag doorlopend open van 9.00 u tot 17.00 u, woensdag van 9.00 u tot 20.00 u, vrijdag van 9.00 u tot 17.00 u en zaterdag van 9.00 u tot 13.00 u. Een kwartier voor sluitingstijd klinkt een belsignaal. Dat is het teken om je werk af te ronden en je materiaal terug in te geven aan de leeszaalbalie. Je hebt enkel toegang tot de leeszaal met een lezerskaart van de Erfgoedbibliotheek. Lidmaatschap is gratis. Je kan je inschrijven aan de onthaalbalie, kant Korte Nieuwstraat. Je jas en je tas – óók die van je laptop – laat je achter in de vestiaire bij het onthaal. Je mag niet met jas of tas binnen in de leeszaal. In de leeszaal is videobewaking. Bij je vertrek uit de leeszaal kunnen de leeszaalmedewerkers het gebruikte materiaal controleren. Aanvragen van materiaal gebeurt, zoals in de UA-bibliotheek, met een geautomatiseerd online magazijnaanvraagsysteem. Meer uitleg daarover vind je in je mapje. Om aanvragen te kunnen plaatsen, heb je een gebruikersnaam en een wachtwoord voor inlog nodig. Dit krijg je bij inschrijving. Op het einde van je bezoek kan je je materialen terug laten gaan naar het magazijn of tot twee weken in lezing laten houden op je naam aan de leeszaalbalie. Een volgende keer kan je het dan onmiddellijk opvragen aan de leeszaalbalie en hoef je het dan niet opnieuw aan te vragen uit het magazijn. In deze introductie zullen we het verder uitvoerig over het raadplegen van oudere materialen hebben. Je kan met een eigen fototoestel foto’s nemen. Werken met flits of statief is verboden in de leeszaal. Wil je toch met een statief werken, maak dan via een leeszaalmedewerker een afspraak om dit te doen op onze microfilm/foto/digitaliseringsafdeling. Als je wilt fotograferen, moet je steeds hiervoor een formulier invullen aan de leeszaalbalie. Je kan ook zelf scans maken (zwart-wit) op onze boekenscanner en deze opslaan op een eigen geheugenstaaf. Scannen doe je gratis. Zowel bij foto’s als bij scans ben je nog steeds onderworpen aan de Belgische wetgeving i.v.m. het auteursrecht. Als je een afbeelding uit de collectie van de Erfgoedbibliotheek wil publiceren, vraag je – via e-mail – de toestemming aan onze directeur. Je geeft ook een exemplaar van je boek of je artikel aan de Erfgoedbibliotheek.
We verzamelen vooral over de volgende onderwerpen: Nederlandse taal- en letterkunde (inclusief juegdliteratuur); geschiedenis van Vlaanderen, Vlaamse kunst en cultuur, volkskunde in Vlaanderen; boekgeschiedenis en geschiedenis van de boekdrukkunst; geschiedenis van de wetenschappen; preciosa (vóór 1830); Antverpiensia: boeken gedrukt te Antwerpen, boeken geschreven door Antwerpenaars, boeken over Antwerpen, boeken uitgegeven door Antwerpse organisaties en instellingen.