Autor: lek. stom. Jakub Urban

1. Lek.dent. Jakub Urban Historia chorób zębów i przyzębia - diagnostyka, profilaktyka i leczenie

2. STAROŻYTNOŚĆ I ŚREDNIOWIECZE

3. 7000 BC – Era Wiertła Łukowego + korzenie stomatologii biorą swój początek na terenach dzisiejszych Indii i Pakistanu + medycy indyjska - 3 okresy: I. 1500-800 p.n.e - Okres Vedic II. 800 p.n.e. -1000a . d . - Okres Brahmański Susruta Samhita &Charaka Samhita. Susruta - opisuje choroby i objawy chorób dziąseł Charaka - magia i religia, leczy urokami i inkantacjami III. Od 1000 n.e. Okres Mongolski Indie

4. 5000 p.n.e tekst sumeryjski opisuje „zębowego robaka” jako przyczynę psucia się zębów . + cała wiedza na temat medycyny Asyrii i Babilonu pochodzi od glinianych tablicach wielkiej biblioteki Ashurbanipal a ( króla Asyri i ) + choroba zębów = opętaniu przez demony Sumer ia , Asyr ia & Bab ilon

5. Dawno dawno temu… u Egipcjan + medycyna oparta na magii i religii + choroba jako opętanie przez demony Faraoni często cierpieli na periodontopatie jak wynika z licznych analiz mumii znalezionych przez archeologów + recepty na wzmocnienie zębów 1 część proszku z owocu palmy, zielonego ołowiu i miodu 1 część proszku z krzemienia, zielonego ołowiu i miodu  wcierać w zęby po zmieszaniu 3000 p.n.e skryba Hesi-Re - najwcześniej praktykujący dentysta którego imię jest znane 1700-1550 p.n.e „ Papirus Ebers’a” odnosi się do chorób zębów i różnych leków na ból zęba

6. Chiny Od 2000 p.n.e. – praktykowanie stomatologii ok. 2 n.e . - wynalezienie pasty z amalgamatu srebra do wypełnień (1000 lat przed dentystami z zachodu ) 11 wiek n.e. - T’ing i Yu Shu opisują proces połykania Metody leczenia: - leki (proszki, tabletki, emulsje i maści) - akupunktura - mieszanki ziół, minerałów - tłuczone mysie kości i mocz dzieci

8. 700 p.n.e. - pierwsi tworzą mosty dentystyczne - pierwsze zamysły stomatologii estetycznej 166-201 n.e. - rozwój protetyki (złote korony i doskonalenie stałych mostów) Zarówno Etruskowie i Egipcjanie spajali zęby złotym drutem Etruskowie

9. + ligatura ze złotego drutu do unieruchomienia zębów  spajanie ruchomych zębów dotkniętych chorobą przyzębia Fenicjanie

10. Grecja Hipo k rates (460-377 p.n.e. ) - „Ojciec Medycyny” Ar y stote les (384-322 p.n.e. ) - dyskutował nad istotą zgryzu oraz kształtu zębów - przedstawiał przyczyny chorób przyzębia - błędnie założył że mężczyźni mają 32 zęby a kobiety 30 ( Stąd wziął się termin „zęby mądrości”, które miały występować tylko u mężczyzn )  Diokles - zalecał pocieranie zębów i dziąseł jako instrukcja higieny “ dlaczego figi, które są miękkie i słodkie niszczą zęby ? Czy z uwagi na ich kleistość penetrują do dziąseł będąc ważną i szybką przyczyną ubytków ? ”

11. Wszystkie zęby prowadzą do Rzymu i Bizancjum Bizancjum : Oribasius, Aetios z Amid y , Alexander z Tralles i Paul z Aegin y Oribasius – teksty o bólach zębów i zapaleniu dziąseł + Złote korony odtwarzające zęby z ubytkami + Duży nacisk na higienę jamy ustnej . Rzymianie używali szczoteczek zwanych „patykami żucia” - małe gałązki z postrzępionym końcem Celsus (25 p.n.e – 50 n.e. ) - terapia na choroby przyzębia, ból zębów oraz zaopatrzenia złamań żuchwy

12. Medycyna arabska 3 główne postacie: - Abu Bakr Muhammed Ibn Zakariyya Al Razi - Al Ibnu’l Abbas Al Majusi and - Abu Ali Al-Hussain Ibn Sina Znani jako: = Rhazes = Haly Abbas = Avicenna Haly Abbas - opracowuje metody higieny jamy ustnej Avicennas - diagnostyka i usystematyzowanie chorób jamy ustnej Abulcasis - badania nad złogami kamienia - czynniki etiologiczne w chorobach przyzębia - technika skalingu ręcznego

13. Zestaw narzędzi ze zbiorów arabskich

14. Datowany na około 900 r.n.e Jadeitowy Inlay w przednim zębie Ma jowie

15. Średniowiecze Guy de Chauliac - lekarstwa na choroby zębów, dziąsła i śluzówki - sok z granatu jako płukanka do jamy ustnej o działaniu ściągającym - odszedł od szeroko stosowanych w tym czasie dziwnych dodatków typu „brew czarownic” Aż do 16 wieku n.e. stomatolodzy jako osobny zawód nie istnieli a stomatologia była praktykowana przez lekarzy ogólnych i golibrodów

16. 1210 - założenie Gildii Golibrodów we Francji . Podział obowiązków na dwie grupy: operacje ściśle chirurgiczne i higieniczno-chirurgiczne 1400 - książęce dekrety we Francji zakazują drugiej grupie wykonywać wszystkich procedur chirurgicznych Średniowiecze 1130-1163 - seria papieskich edyktów zabraniająca mnichom paraniem się chirurgią, upuszczaniem krwi oraz ekstrakcjom zębów. Golibrodzi przejmują od mnichów obowiązki chirurgiczne

17. RENESANS I WIEKI PÓŹNIEJSZE

19. Renesans Leonardo DaVinci - studia nad anatomią człowieka + kompletne szkice - różnicuje trzonowce od przedtrzonowców Ambroise Pare - „Ojciec nowoczesnej chirurgii” - chirurg golibroda - metody ekstrakcji i reimplantacji zębów 1575 „ Complete Works ”

20. Wiek XVII ” The operator for the teeth ” - najważniejsza książka tego okresu autorstwa Charles a Allen a Swammerdan & Malphigi + odkrycia mikrobiologiczne i histologiczne Antony van Leeuwenhoek + odkrycie mikroorganizmów w jamie ustnej, określenie płytka nazębna He & Marcello Malphigi + rozwój nauki, która stanie się podwaliną Periodontologii Szkic Leeuwenhoek’ a „ Bacteri e jamy ustnej człowieka”

25. Pierwszy silnik stomatologiczny autorstwa J ohn a Greenwood a Stworzony z napędzanego nogą koła obrotowego 1790 – Pierwszy „nożny” silnik stomatologiczny

26. Josiah Flag g zastosował drewniane krzesło typu Windsor z zagłówkiem 1790 – Pierwsze specjalistyczny unit stomatologiczny

27. Periodontologia kliniczna 1821 Leonard Koecker - opisuje proces zapalny i zmiany w dziąśle John Rigg s - uważany za pierwszego periodontologa - opisuje etapy chorób przyzębia (od brzeżnego gingivitis do periodontitis z utratą zębów) - rozwój profilaktyki chorób przyzębia - projekt sześciu instrumentów sierpów do ręcznego skalingu

28. Terapia niechirurgiczna 1832 James Snell – wykonanie sześciu ręcznych skalerów William.J.Younger zestaw instrumentów (kirety) będących znacznym udoskonaleniem projektów John a Riggs a

29. Wiek XIX 1839 - „ The American Journal of Dental Science ” pierwszy na świecie magazyn stomatologiczny 1839 - Charles Goodyear opracowuje proces wulkanizacji . „Vu lcanite ” niedrogi materiał dostosowujący się do jamy ustnej jako doskonała baza do sztucznych zębów 1825 - Samuel Stockton zaczyna produkcje porcelanowych zębów 1833 - Bracia Crawcours wprowadzają wypełnienia amalgamatowe w Stanach Zjednoczonych

30. 1 844 - odkrycie podtlenku azotu przez Horac ego Wells a (publiczna demonstracja zakończona niepowodzeniem, po tym jak pacjent krzyczał podczas operacji) 1846 - zastosowanie eteru przez William a Morton a ( Crawford Long zakłada że w 1842 zastosował eter ale nie opublikował badań) Horace Wells (1815-1848)

31. 1871 - George F. Green - pierwszy elektryczny silnik elektryczny 1855 - Robert Arthur opracowuje metodę wypełniania ubytków kohezywną złotą folią 1864 - Sanford C. Barnum – koferdam 1890 - Willoughby Miller „Mikroorganizmy jamy ustnej człowieka”  mikrobiologia ubytków zębowych hipoteza płytki niespecyficznej 1899 - Edward Hartley Angle - klasyfikacja zgryzu - tworzy podstawy ortodoncji - wprowadza specjalizację z ortodoncji

32. Mikrobiologia periodontologiczna 1880 ’ - Pasteur & Koch sugerują bakteryjne podłoże chorób przyzębia 1881 - Adolf Witzel – kliniczne objawy chorób przyzębia + recesja dziąsłowa + formowanie kieszonek dziąsłowych i kostnych + złogi kamienia + sączenie ropne

33. 1895 – odkrycie promieniowania X Wilhelm Conrad Roentgen (1845-1923)

34. Badania radiograficzne i sądowanie w periodontologii Sonda periodontologiczna Hanford & Patten 1896 William Herberst – pierwsze zastosowanie radiogramu w diagnostyce chorób przyzębia

35. Chirurgia periodontologiczna Techniki chirurgiczne w XIX wieku: - gingiwektomia - kiretaż (Root planning) - skaling + rozwój wiedzy na temat architektury kostnej + rozwój chirurgii płatowej 3 osobowości XIX wieku związane z chirurgią perio: R . Newmann L . Widman A.Ciesz yń ski

36. WIEK XX I HISTORIA NAJNOWSZA

37. Wiek XX Mikrobiologia periodontologiczna Barrett,Bass &Johns - za główny patogen uważano - Endameba Buccalis ( dziś - Entamoeba gingivalis ) Spirochet y - także były brane pod uwagę jako istotny patogen Hatzell &Henrici - obecność S treptococcus viridans w infekcjach przyzębia

38. Wiek XX 1903 - Charles Land jacketowa korona porcelanowa 1905 - Alfred Einhorn opracowanie formuły prokainy (Novokaina) 1930–1943 - Frederick S. McKay - powiązanie przebarwień ze składem wody pitnej (badania nad fluorozą)

40. Gabinet stomatologiczny Black’ a

41. II połowa XX wieku 1960 - wynalezienie i zatwierdzenie l aser ów do procedur medycznych na tkankach miękkich - pierwsza elektryczna szczoteczka – Szwajcaria 1949 - Oskar Hagger , pierwszy system bondingu (żywicy akrylowej do zębiny) 1950 - pierwsza pasta z fluorem 1955 - Michael Buonocore – technika wytrawiania 1957 - John Borden wprowadza turbinę

42. II połowa XX wieku 1997 laser Erb: YAG zatwierdzony i zastosowany do opracowania ubytku w zębie 1962 - Rafael Bowen odkrycie kompleksu żywicy Bis-GMA 1980 ’ - Branemark – opisanie procesu osseointegracji implantów 1990 ’ - dynamiczny rozwój stomatologii estetycznej

43. Quo vadimus? Implantologia Nanotechnologia i hodowle komórkowe (zęby z komórek macierzystych)