SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 30
Descargar para leer sin conexión
ประวัติศาสตร์วฒนธรรมอีสาน
              ั
   จากหลักฐานโบราณคดี


            ศูนย์พฒนาการเรียนรูประวัติศาสตร์
                  ั            ้
    โรงเรียนสนมวิทยาคาร อําเภอสนม จังหวัดสุรินทร์
ซากปรักหักพังของ
อาคารโบราณสถาน เศษ
   ซากชิ้นส่วนของ
โบราณวัตถุ คือหลักฐาน
โบราณคดีที่แสดงถึงการ
  มีอยู่ของผูคนที่ผ่าน
             ้
มาแล้วในอดีตอัน ยาว
 ไกลของแต่ละท้องถิ่น
การใช้หลักฐานโบราณคดีในการศึกษา
ประวัติศาสตร์ทองถิ่น
              ้
             โบราณวัตถุ / การขุดค้น
          โบราณสถาน / การขุดแต่ง
                ศิลาจารึก
             บันทึกการเดินทาง
       ลักษณะรูปแบบศิลปะโบราณวัตถุสถาน
การใช้หลักฐานโบราณคดี
เพื่อการอธิบาย หรือเล่าเรื่องทางสังคมวัฒนธรรม
           - คติความเชื่ อ
           - คติทางศาสนา
           - ภูมิปัญญา การประดิษฐ์คิดค้น
           - วิถีชีวิต
           - ความสัมพันธ์ระหว่างชุมชน
           - ประเพณี พิธีกรรม ฯลฯ
ความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ
ที่ประกอบด้วยเทือกเขา ทุ่งราบ สายนํ้า แหล่งเกลือ คือปั จจัยสําคัญ ที่ทาให้
                                                                      ํ
ผูคนเข้ามาตังถิ่นฐานอยู่ในบริเวณภาคอีสาน ตังแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์
   ้        ้                                ้
อดีตอีสาน
จากหลักฐานโบราณคดี แบ่งได้เป็ น 4 สมัยทางวัฒนธรรม
 วัฒนธรรมสมัยก่อนประวัติศาสตร์         ประมาณ 1,000 – 14,000 ปี ที่ผ่านมา

 วัฒนธรรมสมัยทวารวดี       ประมาณพุทธศตวรรษที่ 12 - 16

 วัฒนธรรมแบบเขมรในประเทศไทย ประมาณพุทธศตวรรษที่ 14 - 18

 วัฒนธรรมสมัยล้านช้าง - อยุธยา ตัง้ แต่พุทธศตวรรษ 19 เป็ นต้นมา
คนอีสานสมัยก่อนประวัติศาสตร์
           ในสังคมแบบนายพราน
 นับตังแต่เมื่อประมาณ 15,000 ปี ที่ผ่านมา เป็ นช่วงเวลาที่ คนอีสาน
      ้
ในสมัยก่อนประวัติศาสตร์มีวิถีชีวิตแบบสังคมเร่ร่อน ยังชีพด้วยการ
หาอาหารที่มีอยู่ตามธรรมชาติ
คนอีสานสมัยก่อนประวัติศาสตร์
        ในสังคมแบบเกษตรกรรม
จนถึงช่วงประมาณ 5,600 ปี ที่ผ่านมา คนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ใน
  ภาคอีสานจึงเริ่มอยู่อาศัยเป็ นหลักแหล่ง มีวิถีชีวิตแบบสังคม
     เกษตรกรรม รูจกทําการเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ หล่อโลหะ
                   ้ ั
คนอีสานสมัยก่อนประวัติศาสตร์
     คนสมัยก่อนประวัติศาสตร์มีการประกอบพิธีกรรม บวงสรวง
บูชาในอํานาจเหนื อธรรมชาติ มุ่งหวังในความอุดมสมบูรณ์ มีการ
กําหนดพื้นที่ศกดิ์สิทธิ์ เชื่อเรื่องจิตวิญญาณและโลกหลังความตาย
               ั
มีการอุทิศสิ่งของเครื่องใช้ให้แก่คนตายในหลุมฝังศพ
วัฒนธรรมบ้านเชียง คือรากฐานวัฒนธรรมของสังคม
เกษตรกรรมสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่มีอายุเก่าที่สดในภาค
                                               ุ
         อีสาน และเอเชียตะวันออกเฉี ยงใต้




                                  บริเวณเนิ นดินแหล่งโบราณคดีบานเชียง
                                                              ้
                                          อ.หนองหาน จ.อุดรธานี
ความหลากหลาย
 ของโบราณวัตถุ
ที่พบในหลุมขุดค้น
ทางโบราณคดี ซึ่ง
 ในอดีตคือพื้นที่ที่
 เป็ นสุสานฝังศพ
โครงกระดูกคนสมัยก่อนประวัติศาสตร์
 ที่พบจากการขุดค้นทางโบราณคดี คือหลักฐานสําคัญที่
นํามาใช้อธิบายเกี่ยวกับความเชื่ อ วิถีชีวิตของผูคนในอดีต
                                                ้
ภาชนะเครื่องปั้ นดินเผาที่มีพบในหลุมขุดค้นเป็ นจํานวนมากนัน  ้
คือภาชนะที่ใส่อาหาร สิ่งของเครื่องใช้ แล้วนําไปวางอุทิศให้ผูตาย
                                                            ้
      ในหลุมฝังศพตามความเชื่อเรื่องโลกหลังความตาย
การฝังศพในไหของคนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย
บริเวณลุ่มแม่นํ้ามูล-ชี ในช่วงประมาณ 2,000 ปี ที่ผ่านมา
คนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในภาคอีสาน
รูจกการปลูกข้าว คือการเริ่มต้นพัฒนาเป็ นสังคมเมือง
  ้ ั

                              เปลื อกเมล็ ดข้าวซึ่งเป็ น
                              เมล็ ดข้าวปลูกที่ติดอยู่
                              บนใบหอกเหล็ ก
ภาชนะดินเผา
 ที่มีลายเขียนสี
คือภาชนะที่ใช้ใพิธี
กรรมลวดลายเขียนสี
บนภาชนะมีลกษณะ ั
เป็ นรูปอวัยวะเพศชาย
เพศหญิ งซึ่งเป็ น
สัญลักษณ์ท่ีมี
ความหมายถึง
ความอุดมสมบูรณ์
การหล่อโลหะ สําริด
      กําไลข้อมือ ข้อเท้า
       ที่หล่อจากสําริด




             กําไลข้อมือหล่อจากสําริด
           ใส่ซอนหลายวงตลอดช่วงแขน
               ้
เครื่องมือ / อาวุธแบบต่างๆที่หล่อจากเหล็ ก
ร่องรอยผ้าไหมที่ติดอยู่บนเครื่องมือโลหะ
ความสําคัญของแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์
    วัฒนธรรมบ้านเชียง ที่พบในภาคอีสาน
     เป็ นวัฒนธรรมสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ที่เป็ นสังคม
เกษตรกรรม ที่มีอายุเก่าที่สดแห่งหนึ่ งในภูมิภาคเอเชีย
                            ุ
ตะวันออกเฉี ยงใต้ ที่มีอายุไม่นอยกว่า 5,600 ปี ที่ผ่านมา
                               ้

     เป็ นชุมชนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ท่ีมีความก้าวหน้า
ด้านโลหะกรรม และการปลูกข้าวที่มีอายุเก่าแก่ไม่นอยกว่า
                                                ้
แหล่งอารยธรรมแห่งอื่นๆของโลก หรืออาจจะเก่ามากกว่า
แหล่งภาพเขียนสีท่ีพบตามเทือกเขา ถํ้าและเพิงผาที่มีพบ
 ในบริเวณภาคอีสานมีอายุประมาณ 2,000 – 3,000 ปี ที่
ผ่านมาคือพื้นที่ศกดิ์สิทธิ์ของคนสมัยก่อนประวัติศาสตร์
                 ั
ภาพเขียนสีสมัยก่อนประวัติศาสตร์
บนเพิงผาริมฝังแม่นํ้าโขงที่ผาแต้ม อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี
             ่
 เป็ นภาพเขียนสีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่มีพ้ ืนที่เขียนภาพ
        ยาวที่สดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉี ยงใต้
               ุ
ภาพเขี ยนสีสมัยก่อนประวัติศาสตร์บนเพิงผาถํ้า
มีลกษณะเป็ นภาพสัญลักษณ์ท่ีใช้ในการสื่อความหมาย
   ั
ภาพสัญลักษณ์รปมือ บนผนังถํ้าพระอานนท์ อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี
             ู
กลองมโหระทึก กลองศักดิ์สิทธิ์ ทีมีพบในภาคอีสาน
สมัยก่อนประวัติสาสตร์ ในวัฒนธรรมดองซอน หล่อจากโลหะสําริด
แหล่งที่พบกลองมโหระทึก
 สมัยก่อนประวัติศาสตร์
   วัฒนธรรมดองซอน
    ในประเทศไทย
ลายดาวกระจายเป็ นแฉกบนหน้ากลองมโหระทึก       คือ
    เอกลักษณ์ของกลองมโหระทึกในวัฒนธรรมดองซอน
ลวดลายบนหน้ากลอง รวมทังรูปกบที่มีความหมายว่าเป็ นสัตว์ศกดิ์สิทธิ์
                      ้                                ั
  คือสัญลักษณ์ท่ีเกี่ยวกับนํ้า เสียงฟาร้อง และความอุดมสมบูรณ์
                                     ้
ลายบนหน้า
กลองมโหระทึก
ที่เวียนซ้าย
ลายสลักที่เวียนไปทางซ้าย
บนหน้ากลองมโหระทึก
เป็ นสัญลักษณ์ท่ีเกี่ยวกับความตาย ซึ่งอาจตีกลองมโหระทึกเพื่อส่งวิญญาณ

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

ถอดความบทประพันธ์เรื่อง โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
ถอดความบทประพันธ์เรื่อง โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการถอดความบทประพันธ์เรื่อง โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
ถอดความบทประพันธ์เรื่อง โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
supaporn2516mw
 
สำรวจความสะอาดของห้องน้ำ
สำรวจความสะอาดของห้องน้ำสำรวจความสะอาดของห้องน้ำ
สำรวจความสะอาดของห้องน้ำ
Pattanachai Jai
 
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพแบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
Sirintip Arunmuang
 
การเคลื่อนที่แบบ shm
การเคลื่อนที่แบบ shmการเคลื่อนที่แบบ shm
การเคลื่อนที่แบบ shm
Aey Usanee
 
โครงสร้างสาระวิทย์ป.5
โครงสร้างสาระวิทย์ป.5โครงสร้างสาระวิทย์ป.5
โครงสร้างสาระวิทย์ป.5
supphawan
 

La actualidad más candente (20)

ถอดความบทประพันธ์เรื่อง โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
ถอดความบทประพันธ์เรื่อง โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการถอดความบทประพันธ์เรื่อง โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
ถอดความบทประพันธ์เรื่อง โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
 
สรุปกฎหมายปกครองฉบับเข้าใจง่าย ข้อ 1
สรุปกฎหมายปกครองฉบับเข้าใจง่าย ข้อ 1สรุปกฎหมายปกครองฉบับเข้าใจง่าย ข้อ 1
สรุปกฎหมายปกครองฉบับเข้าใจง่าย ข้อ 1
 
รูปเล่มวิชาโครงงาน
รูปเล่มวิชาโครงงานรูปเล่มวิชาโครงงาน
รูปเล่มวิชาโครงงาน
 
กฎหมายทะเบียนราษฎร
กฎหมายทะเบียนราษฎรกฎหมายทะเบียนราษฎร
กฎหมายทะเบียนราษฎร
 
ฟิสิกส์ 5 ไฟฟ้าสถิตย์ ตอนที่ 3
ฟิสิกส์ 5 ไฟฟ้าสถิตย์ ตอนที่ 3ฟิสิกส์ 5 ไฟฟ้าสถิตย์ ตอนที่ 3
ฟิสิกส์ 5 ไฟฟ้าสถิตย์ ตอนที่ 3
 
ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตม.4
ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตม.4ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตม.4
ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตม.4
 
การออมและการลงทุน ม.2
การออมและการลงทุน ม.2การออมและการลงทุน ม.2
การออมและการลงทุน ม.2
 
สำรวจความสะอาดของห้องน้ำ
สำรวจความสะอาดของห้องน้ำสำรวจความสะอาดของห้องน้ำ
สำรวจความสะอาดของห้องน้ำ
 
แนวทางสอบสัมภาษณ์
แนวทางสอบสัมภาษณ์แนวทางสอบสัมภาษณ์
แนวทางสอบสัมภาษณ์
 
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพแบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
 
การพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิจัย และนวัตกรรม
การพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิจัย และนวัตกรรมการพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิจัย และนวัตกรรม
การพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิจัย และนวัตกรรม
 
การเคลื่อนที่ของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
การเคลื่อนที่ของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวการเคลื่อนที่ของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
การเคลื่อนที่ของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
 
โมเมนต์
โมเมนต์โมเมนต์
โมเมนต์
 
บท3การเคลื่อนที่สมช
บท3การเคลื่อนที่สมชบท3การเคลื่อนที่สมช
บท3การเคลื่อนที่สมช
 
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องการจำแนกสาร ชุดที่ 1 การแยกสารด้วยวิธีการกรอง
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องการจำแนกสาร ชุดที่ 1 การแยกสารด้วยวิธีการกรองชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องการจำแนกสาร ชุดที่ 1 การแยกสารด้วยวิธีการกรอง
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องการจำแนกสาร ชุดที่ 1 การแยกสารด้วยวิธีการกรอง
 
การรับรู้และการตอบสนอง
การรับรู้และการตอบสนองการรับรู้และการตอบสนอง
การรับรู้และการตอบสนอง
 
การเคลื่อนที่แบบ shm
การเคลื่อนที่แบบ shmการเคลื่อนที่แบบ shm
การเคลื่อนที่แบบ shm
 
โครงสร้างสาระวิทย์ป.5
โครงสร้างสาระวิทย์ป.5โครงสร้างสาระวิทย์ป.5
โครงสร้างสาระวิทย์ป.5
 
อิเหนา
อิเหนาอิเหนา
อิเหนา
 
8. ชุดที่ 5 การลำเลียง
8. ชุดที่ 5 การลำเลียง8. ชุดที่ 5 การลำเลียง
8. ชุดที่ 5 การลำเลียง
 

Destacado

กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร11
กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร11กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร11
กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร11
teacherhistory
 
Pmi pmp-resume template-16
Pmi pmp-resume template-16Pmi pmp-resume template-16
Pmi pmp-resume template-16
vishvasyadav45
 
Pmi pmbok-resume template-6
Pmi pmbok-resume template-6Pmi pmbok-resume template-6
Pmi pmbok-resume template-6
vishvasyadav45
 
Mission vishvas-resume template-9
Mission vishvas-resume template-9Mission vishvas-resume template-9
Mission vishvas-resume template-9
vishvasyadav45
 
Vishvas resume template-18
Vishvas resume template-18Vishvas resume template-18
Vishvas resume template-18
vishvasyadav45
 
Decimals longitudrectes21 1_13
Decimals longitudrectes21 1_13Decimals longitudrectes21 1_13
Decimals longitudrectes21 1_13
jsole125
 
Vishvas resume template-14
Vishvas resume template-14Vishvas resume template-14
Vishvas resume template-14
vishvasyadav45
 
Mission vishvas-resume template-13
Mission vishvas-resume template-13Mission vishvas-resume template-13
Mission vishvas-resume template-13
vishvasyadav45
 
Ima conference 2011 emma aldridge, turn2us
Ima conference 2011   emma aldridge, turn2usIma conference 2011   emma aldridge, turn2us
Ima conference 2011 emma aldridge, turn2us
csiarkiewicz
 
Vishvas resume template-7
Vishvas resume template-7Vishvas resume template-7
Vishvas resume template-7
vishvasyadav45
 

Destacado (19)

กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร11
กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร11กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร11
กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร11
 
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
 
Pmi pmp-resume template-16
Pmi pmp-resume template-16Pmi pmp-resume template-16
Pmi pmp-resume template-16
 
Pmi pmbok-resume template-6
Pmi pmbok-resume template-6Pmi pmbok-resume template-6
Pmi pmbok-resume template-6
 
Mission vishvas-resume template-9
Mission vishvas-resume template-9Mission vishvas-resume template-9
Mission vishvas-resume template-9
 
Vishvas resume template-18
Vishvas resume template-18Vishvas resume template-18
Vishvas resume template-18
 
CII Policy Watch, June 2014 : Accelerating Growth, Creating Employment
CII Policy Watch, June 2014 : Accelerating Growth, Creating EmploymentCII Policy Watch, June 2014 : Accelerating Growth, Creating Employment
CII Policy Watch, June 2014 : Accelerating Growth, Creating Employment
 
Resume template 12
Resume template 12Resume template 12
Resume template 12
 
CII Union Budget Analysis 2014
CII Union Budget Analysis 2014CII Union Budget Analysis 2014
CII Union Budget Analysis 2014
 
Decimals longitudrectes21 1_13
Decimals longitudrectes21 1_13Decimals longitudrectes21 1_13
Decimals longitudrectes21 1_13
 
Trabajo carol sql
Trabajo  carol sqlTrabajo  carol sql
Trabajo carol sql
 
Vishvas resume template-14
Vishvas resume template-14Vishvas resume template-14
Vishvas resume template-14
 
գավառ
գավառգավառ
գավառ
 
Spectrum 2013 Edition Number 1
Spectrum 2013 Edition Number 1Spectrum 2013 Edition Number 1
Spectrum 2013 Edition Number 1
 
Программирование сети общественного контроля за деятельностью полиции в России
Программирование сети общественного контроля за деятельностью полиции в РоссииПрограммирование сети общественного контроля за деятельностью полиции в России
Программирование сети общественного контроля за деятельностью полиции в России
 
Mission vishvas-resume template-13
Mission vishvas-resume template-13Mission vishvas-resume template-13
Mission vishvas-resume template-13
 
Ima conference 2011 emma aldridge, turn2us
Ima conference 2011   emma aldridge, turn2usIma conference 2011   emma aldridge, turn2us
Ima conference 2011 emma aldridge, turn2us
 
spring bed murah makassar
spring bed murah makassarspring bed murah makassar
spring bed murah makassar
 
Vishvas resume template-7
Vishvas resume template-7Vishvas resume template-7
Vishvas resume template-7
 

Similar a ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1

หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
Gob_duangkamon
 
สังคม ม.6.7 เลขที่4,10
สังคม ม.6.7 เลขที่4,10สังคม ม.6.7 เลขที่4,10
สังคม ม.6.7 เลขที่4,10
mintmint2540
 

Similar a ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1 (20)

หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
3.4 อารยธรรมกรีก
3.4 อารยธรรมกรีก3.4 อารยธรรมกรีก
3.4 อารยธรรมกรีก
 
3.4 อารยธรรมกร ก
3.4 อารยธรรมกร ก3.4 อารยธรรมกร ก
3.4 อารยธรรมกร ก
 
Art
ArtArt
Art
 
A2 thai-history
A2 thai-historyA2 thai-history
A2 thai-history
 
เรื่องยุคประวัติศาสตร์สมัยโบราณ 1
เรื่องยุคประวัติศาสตร์สมัยโบราณ 1เรื่องยุคประวัติศาสตร์สมัยโบราณ 1
เรื่องยุคประวัติศาสตร์สมัยโบราณ 1
 
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่4,10
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่4,10การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่4,10
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่4,10
 
สังคม ม.6.7 เลขที่4,10
สังคม ม.6.7 เลขที่4,10สังคม ม.6.7 เลขที่4,10
สังคม ม.6.7 เลขที่4,10
 
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่ 4,10
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่ 4,10การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่ 4,10
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่ 4,10
 
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่4,10
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่4,10การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่4,10
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ ม.6.7 เลขที่4,10
 
Unit2 การสร้างสรรค์อารยธรรม
Unit2 การสร้างสรรค์อารยธรรมUnit2 การสร้างสรรค์อารยธรรม
Unit2 การสร้างสรรค์อารยธรรม
 
ประวัติศาสตร์จีน
ประวัติศาสตร์จีนประวัติศาสตร์จีน
ประวัติศาสตร์จีน
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
การแบ่งยุคสมัยประวัติศาสตร์
การแบ่งยุคสมัยประวัติศาสตร์การแบ่งยุคสมัยประวัติศาสตร์
การแบ่งยุคสมัยประวัติศาสตร์
 
G8 field trip (compress)
G8 field trip (compress)G8 field trip (compress)
G8 field trip (compress)
 
อารยธรรมจีน
อารยธรรมจีนอารยธรรมจีน
อารยธรรมจีน
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
มังกรหยกแกะสลักยุค
มังกรหยกแกะสลักยุคมังกรหยกแกะสลักยุค
มังกรหยกแกะสลักยุค
 
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ 6.1
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์  6.1การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์  6.1
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ 6.1
 

ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1