Nota Sejarah Bab 16 Tingkatan 6 Penggal 2

1. Bab 16
Gerakan Nasionalisme
Pembentang : S.Thanushah
Tingkatan 6AK1

2. Faktor-faktor Kemunculan Gerakan Nasionalisme di Mesir
dan Syria pada Abad ke-20
Pendahuluan
1. Mesir pada awal abad ke-20 berada di bawah naungan
empayar Turki Uthamaniyah namun pegaruh British di Mesir
sangat kuat.
2. British mula berkuasa di Mesir sejak 1882 hingga 1918 iaitu
sehingga tamat perang Dunia Pertama.
3. Selepas 1918 mula melonggarkan sedikit cengkaman ke atas
pentadbiran Mesir namun tetap melindungi kepentingan
ekonomi mereka.
4. Pentadbiran tradisional di bawah kepimpinan Khedif wakil
pemerintah empayar Turki Uthmaniyah hanyalah sekadar
mengawal penduduk tempatan sahaja dan penduduk tempatan
sering ditindas menyebabkan muncul gerakan nasionalisme .

3. 1. Peranan Bahasa dan Kesusasteraan
1. Peranan bahasa dan kesusasteraan membantu kemunculan
gerakan nasionalisme di Mesir pada abad ke-20.
2. Terdapat beberapa tokoh sasterawan yang terkenal dan juga
cukup berpengaruh di Mesir.
3. Taha Husayn merupakan salah seorang sasterawan dan penulis
terkenal di Mesir.
4. Beliau telah menghasilkan karya dalam beberapa kategori
seperti :
- Pengajian Arab dan kebudayaan
- Kesusasteraan Islam
- Karya fiksyen yang menjadi refleksi sosial masyarakat yang
mengkritik masalah kemiskinan dan kejahilan.
5. Beliau menyarankan agar pendidikan diberikan percuma
kepada rakyat negara Mesir.

4. 1. Peranan Bahasa dan Kesusasteraan
6. Tokoh yang seterusnya ialah, Najib al-Kilani. Beliau
mengasaskan kesatuan Rabitah Adab al-Islami al- ‘Alamiyyah,
iaitu suatu gerakan yang merintis kepada hasil karya
kesusasteraan Islam.
7. Karya-karya beliau sangat istimewa kerana lahir daripada
penghayatan nilai-nilai kemanusiaan,persaudaraan dan cinta di
tengah-tengah himpitan kezaliman dan penyeksaan di penjara.
8. Beliau menulis novel yang memaparkan pembelaan terhadap
kaum yang lemah dan teraniaya serta melawan kezaliman dan
kebatilan.
9. Karya beliau banyak menyentuh pelbagai aspek dalam
kehidupan manusia,terutama kedudukan umat Islam yang
ditindas oleh penjajah Barat.

5. 2. Pengaruh Kewartawanan dan Penerbitan Media Massa
1. Pengaruh kewartawanan khususnya majalah al-Manar
menyebarkan konsep pembaharuan dan tajdid di Kaherah oleh
Rasyid Rida yang dilahirkan di Syria.
2. Penyebaran idea-idea pembaharuan dan dakwah Islamiah oleh
majalah ini merupakan pendorong kepada gerakan nasionalisme.
3. Majalah ini memberikan ruang untuk perbincangan pelbagai
isu,mempelopori pertukaran idea serta mengemukakan cara-cara
baharu menangani isu-isu sosial.
4. Penerbitan akhbar al-Mu’ayyad yang menekankan isu umat
Islam seperti pendudukan kuasa Barat di Sudan dan perjuangan
umat Islam Mesir terhadap penjajahan Britain.
5. Penulis wanita juga turut memperjuangkan hak mereka seperti
Malak Hifni nama penanya Bahithat al-Badiya. Beliau
membincangkan isu pendidikan dan peranan wanita.

6. 3. Peranan Pendidikan
1. Pendidikan juga memainkan peranan dalam kebangkitan
semangat nasionalisme di Syria.
2. Sebuah akademi bahasa ditubuhkan di Syria dan menjadi
tempat pertemuan golongan ahli linguistik untuk berkumpul dan
bertukar-tukar fikiran.
3. Di bandar Damsyik dan Beirut, universiti-universiti didirikan
dengan fungsi sebagai tempat perbincangan dan perdebatan
golongan intelektual.
4. Terdapat dua sistem pendidikan yang berlainan daripada segi
matlamatnya,iaitu :
a. Sistem pendidikan tradisional yang memfokuskan ilmu-ilmu
keagamaan.
b. Sistem pendidikan moden yang mengambil contoh dari Barat.
5. Tumpuan juga diberikan kepada bidang percetakan dengan
mencetak dan menerbitkan buku-buku berbentuk ilmu
pengetahuan dan bacaan umum.

7. 4. Peranan Golongan Intelektual
1. Tidak dapat dinafikan bahawa golongan intelektual
merupakan pendorong utama semangat nasionalisme.
2. Rasyid Rida seorang warganegara Syria berusaha untuk
mengembangkan ideologi pembaharuan dan Pan-
Islamisme.
3. Tokoh ini mengkaji kelemahan masyarakat Islam serta
cara mengatasinya dengan mengamalkan prinsip-prinsip
dasar Islam dan idea modenisme penulisan. Rasyid Rida
Berjaya membangkitkan semangat nasionalisme di Syria.

8. Sayyid Jamal al-Din al-Afghani
1. Beliau merupakan seorang tokoh pembaharuan yang hidup
pada abad ke-19.
2. Beliau berusaha mengembalikan kegemilangan umat Islam
yang ketika itu berada di bawah cengkaman penjajah.
3. Beliau mempunyai personaliti yang hebat dan mempunyai
semangat yang tinggi dalam perjuangan.
4. Nama penuh beliau ialah Muhamamad Jamal al-Din bin
Safdar.
5. Gagasan Pan-Islamisme merupakan projek beliau yang paling
popular.
6. Ianya bermatlamat untuk menyatukan umat Islam dan diangga
sebagai reaksi terhadap reformasi ynag pro-Barat.
7.Beliau juga menggerakkan umat Islam supaya sedar akan
kekurangan dan kelemahan mereka serta perlunya mengambil
contoh dari negara yang kuat.

9. Muhammad ‘Abduh
1. Nama penuh beliau ialah, Muhammad bin ‘Aduh bin Hassan
Khayr Allah.
2. Beliau berkongsi pemikirannya dalam bentuk artikel yang
memuatkann tentang isu-isu yang berlaku dalam masyarakat
Islam Mesir seperti nasib rakyat,pendidikan dan pengajaran.
3. Beliau bersama dengan al-Afghani telah menyusun sebuah
gerakan untuk memberikan kesedaran kepada seluruh umat Islam
dan dinamakan al- ‘Urwah al-Wuthqa.
4. Bagi mencapai cita-cita gerakan tersebut,sebuah majalah yang
diberi nama yang sama juga telah diterbitkan.
5. Apabila beliau dilantik sebagai Mufti Mesir, beliau
memanfaatkan peluang itu untuk kembali berjuang meniupkan
roh perubahan dan kebangkitan kepada umat Islam.

10. Muhammad Rashid Rida
1. Rida merupakan seorang penulis yang profilik dan
berpengaruhbdengan reformasi Islam, Pan-Arabisme serta
nasionalisme Arab.
2. Rida menyeru kepada umat Islam agar mengambil iktibar
daripada peradaban Barat dan mengambil aspek-aspek yang
positif seperti ilmu pengetahuan dan juga teknologi.
3. Rida juga menekankan pendidikan dakwah dan bimbingan
dengan menyerasikan pendidikan moden dan pendidikan agama
menerusi penubuhan Madrasah al-Da ‘wah al-Irshad.
4. Rida juga aktif dalam aspek pendidikan,Rida juga aktif dalam
dunia politik dengan memegang jawatan Presiden Kongres Syria
pada tahun 1920.