Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ Λυκείου

1. TO ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΣΚΕΨΗ ΤΩΝ
ΧΟΜΠΣ ΚΑΙ ΛΟΚ
TO ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΣΚΕΨΗ ΤΩΝ
ΧΟΜΠΣ ΚΑΙ ΛΟΚ
ΚΩΣΤΑΣ ΘΕΡΙΑΝΟΣΚΩΣΤΑΣ ΘΕΡΙΑΝΟΣ

2. Τι είναι οι πολιτικοί φιλόσοφοιΤι είναι οι πολιτικοί φιλόσοφοι
 Ο «πολιτικός φιλόσοφος» δεν είναι επάγγελμα. Δεν υπήρχαν, δηλαδή, κάποιοι
άνθρωποι αργόσχολοι που στον απεριόριστο χρόνο τους έγραφαν «από το κεφάλι
τους» πραγματείες και δοκίμια για την πολιτεία των ανθρώπων.
 Ήταν επαγγελματίες που ασχολούνταν με την πολιτική στην εποχή τους και μέσω των
έργων τους διατύπωσαν τις απόψεις τους για την πολιτική και την οργάνωση της
πολιτείας.
 Ο Χομπς ήταν παιδαγωγός και έκανε μαθήματα σε παιδιά αριστοκρατικών οικογενειών,
μιας και στην εποχή του μόνο τα παιδιά των αριστοκρατών εκπαιδεύονταν.
 Ο Λοκ ασχολούνταν με το εμπόριο λόγω της εταιρείας που είχε η οικογένεια του και
ήταν και γιατρός.

 Ο «πολιτικός φιλόσοφος» δεν είναι επάγγελμα. Δεν υπήρχαν, δηλαδή, κάποιοι
άνθρωποι αργόσχολοι που στον απεριόριστο χρόνο τους έγραφαν «από το κεφάλι
τους» πραγματείες και δοκίμια για την πολιτεία των ανθρώπων.
 Ήταν επαγγελματίες που ασχολούνταν με την πολιτική στην εποχή τους και μέσω των
έργων τους διατύπωσαν τις απόψεις τους για την πολιτική και την οργάνωση της
πολιτείας.
 Ο Χομπς ήταν παιδαγωγός και έκανε μαθήματα σε παιδιά αριστοκρατικών οικογενειών,
μιας και στην εποχή του μόνο τα παιδιά των αριστοκρατών εκπαιδεύονταν.
 Ο Λοκ ασχολούνταν με το εμπόριο λόγω της εταιρείας που είχε η οικογένεια του και
ήταν και γιατρός.


3. Τόμας ΧομπςΤόμας Χομπς
Η θεμελίωση του
απολυταρχικού κράτους.
Η θεμελίωση του
απολυταρχικού κράτους.

4. Κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες.Κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες.
 Ο Χομπς (1588-1679) έζησε στην Αγγλία.
 Σε μια ταραγμένη εποχή εμφυλίου πολέμου.
 Οι μάχες και οι λεηλασίες ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.
 Ο Χομπς ζει τον φόβο και την ανασφάλεια.
 Αναζητά μια κοινωνική κατάσταση όπου οι άνθρωπο θα ζουν
ειρηνικά και ασφαλείς.

 Ο Χομπς (1588-1679) έζησε στην Αγγλία.
 Σε μια ταραγμένη εποχή εμφυλίου πολέμου.
 Οι μάχες και οι λεηλασίες ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.
 Ο Χομπς ζει τον φόβο και την ανασφάλεια.
 Αναζητά μια κοινωνική κατάσταση όπου οι άνθρωπο θα ζουν
ειρηνικά και ασφαλείς.


5. Η φυσική κατάσταση του ανθρώπου.Η φυσική κατάσταση του ανθρώπου.
 Ο όρος φυσική κατάσταση σημαίνει την «προκοινωνική» κατάσταση του
ανθρώπου. Πως δηλαδή γεννιούνται οι άνθρωποι, με ποιες ιδιότητες, πριν η
κοινωνία επιδράσει μέσω της αγωγής πάνω τους.
 Ο Χομπς πιστεύει ότι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου δεν είναι η
κοινωνικότητα.
 Οι άνθρωποι είναι μοναχικοί και εγωιστές. Ο καθένας κοιτάει το ατομικό του
συμφέρον ενάντια στους άλλους.
 Στην κοινωνία επικρατεί ο «πόλεμος όλων εναντίον όλων».
 Οι άνθρωποι κινούνται από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και την επιθυμία να
αποκτήσουν μεγαλύτερη δύναμη.

 Ο όρος φυσική κατάσταση σημαίνει την «προκοινωνική» κατάσταση του
ανθρώπου. Πως δηλαδή γεννιούνται οι άνθρωποι, με ποιες ιδιότητες, πριν η
κοινωνία επιδράσει μέσω της αγωγής πάνω τους.
 Ο Χομπς πιστεύει ότι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου δεν είναι η
κοινωνικότητα.
 Οι άνθρωποι είναι μοναχικοί και εγωιστές. Ο καθένας κοιτάει το ατομικό του
συμφέρον ενάντια στους άλλους.
 Στην κοινωνία επικρατεί ο «πόλεμος όλων εναντίον όλων».
 Οι άνθρωποι κινούνται από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και την επιθυμία να
αποκτήσουν μεγαλύτερη δύναμη.


6. Το απολυταρχικό κράτος.Το απολυταρχικό κράτος.
Καταλήγει ότι ένα ισχυρό απολυταρχικό κράτος
είναι αυτό που μπορεί να παρέμβει στα
αντιμαχόμενα μέρη και να διασφαλίσει την ειρήνη
και την ασφάλεια των πολιτών.

Καταλήγει ότι ένα ισχυρό απολυταρχικό κράτος
είναι αυτό που μπορεί να παρέμβει στα
αντιμαχόμενα μέρη και να διασφαλίσει την ειρήνη
και την ασφάλεια των πολιτών.


7. Τζων ΛοκΤζων Λοκ
Η φιλελευθεροποίηση του
κράτους.
Η φιλελευθεροποίηση του
κράτους.

8. Κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες.Κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες.
 Ο Τζων Λοκ (1632-1704) έζησε μια εποχή όπου τα αστικά στρώματα (έμποροι,
τραπεζίτες) είχαν ανέβει οικονομικά.
 Διεκδικούσαν συμμετοχή στην πολιτική εξουσία, την οποία μέχρι τότε κατείχαν οι
φεουδάρχες μέσω της μοναρχίας.
 Αναζητά τον τρόπο εισόδου των ανερχόμενων αστών στην πολιτική εξουσία, ώστε
αυτή να μην είναι προνόμιο και μονοπώλιο των φεουδαρχών.

 Ο Τζων Λοκ (1632-1704) έζησε μια εποχή όπου τα αστικά στρώματα (έμποροι,
τραπεζίτες) είχαν ανέβει οικονομικά.
 Διεκδικούσαν συμμετοχή στην πολιτική εξουσία, την οποία μέχρι τότε κατείχαν οι
φεουδάρχες μέσω της μοναρχίας.
 Αναζητά τον τρόπο εισόδου των ανερχόμενων αστών στην πολιτική εξουσία, ώστε
αυτή να μην είναι προνόμιο και μονοπώλιο των φεουδαρχών.


9. Η φυσική κατάσταση του ανθρώπου.Η φυσική κατάσταση του ανθρώπου.
 Ο Λοκ, αντίθετα με τον Χομπς, θεωρεί ότι οι άνθρωποι έχουν την ελευθερία να
ορίζουν τις πράξεις τους.
 Το να είναι ο ένας εναντίον του άλλου δεν είναι η φυσική τους κατάσταση.
Αντίθετα, οι άνθρωποι δείχνουν αλληλεγγύη και βοήθεια ο ένας προς τον άλλο.
 Αν δεν υπάρχει μια νομική τάξη πολύ εύκολα στην «φυσική κατάσταση», οι ισχυροί
θα επιβάλουν την βούληση τους στους ανίσχυρους.

 Ο Λοκ, αντίθετα με τον Χομπς, θεωρεί ότι οι άνθρωποι έχουν την ελευθερία να
ορίζουν τις πράξεις τους.
 Το να είναι ο ένας εναντίον του άλλου δεν είναι η φυσική τους κατάσταση.
Αντίθετα, οι άνθρωποι δείχνουν αλληλεγγύη και βοήθεια ο ένας προς τον άλλο.
 Αν δεν υπάρχει μια νομική τάξη πολύ εύκολα στην «φυσική κατάσταση», οι ισχυροί
θα επιβάλουν την βούληση τους στους ανίσχυρους.


10. Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία.Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία.
 Γιατί οι φεουδάρχες έχουν το προνόμιο συμμετοχής στην πολιτική εξουσία και οι
αστοί όχι;
 Επειδή κληρονομούν μεγάλη έγγεια ιδιοκτησία.
 Όμως, οι αστοί αποκτούν ιδιοκτησία με την αξία τους και την δουλειά τους.
 Γι’ αυτό έχουν, επίσης, το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτική εξουσία.
 Όμως, πώς θα καθοριστεί ποιοι θα εξουσιάζουν;
 Όχι πλέον κληρονομικά αλλά με εκλογές.
 Οι άνθρωποι εκχωρούν μέρος της φυσικής τους κατάστασης (ελευθερία) μέσω
των εκλογών στους αντιπροσώπους τους. [Κοινωνικό Συμβόλαιο].

 Γιατί οι φεουδάρχες έχουν το προνόμιο συμμετοχής στην πολιτική εξουσία και οι
αστοί όχι;
 Επειδή κληρονομούν μεγάλη έγγεια ιδιοκτησία.
 Όμως, οι αστοί αποκτούν ιδιοκτησία με την αξία τους και την δουλειά τους.
 Γι’ αυτό έχουν, επίσης, το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτική εξουσία.
 Όμως, πώς θα καθοριστεί ποιοι θα εξουσιάζουν;
 Όχι πλέον κληρονομικά αλλά με εκλογές.
 Οι άνθρωποι εκχωρούν μέρος της φυσικής τους κατάστασης (ελευθερία) μέσω
των εκλογών στους αντιπροσώπους τους. [Κοινωνικό Συμβόλαιο].
