Prezentacja na pierwsze 3h zajęć na kierunku asystent producenta.

1. PRODUKCJA ORAZ
POSTPRODUKCJA
FILMOWA
I TELEWIZYJNA
Tomek Kreczmar (tkreczmar@gmail.com)

2. Debiutant

3. Poznajmy się…
 Studia
 Filozofia, matematyka, dziennikarstwo
 Publicystyka
 Gadzetomania, Komórkomania, PSX, Gramy! itp.
 Gry
 RPG, The Witcher, Thorgal CCG
 Konferencje
 Game Industry Trends
 Telewizja
 Cyfra+/ITI

4. To byłem ja…
A Państwo?
Imię
Background
Dlaczego ten kierunek
Kilka słów o sobie

5. Część pierwsza…
Czym tak naprawdę jest produkcja filmowa
i telewizyjna? A czym może być za chwilę?

6. Co to jest produkcja filmowa i
tv?

7. Co to jest produkcja filmowa i
tv?

8. Co to jest produkcja filmowa i
tv?

9. Co to jest produkcja filmowa i
tv?

10. Co to jest produkcja filmowa i
tv?

11. Co to jest produkcja filmowa i
tv?

12. Co to jest produkcja filmowa i
tv?

13. Co to jest produkcja filmowa i
tv?

14. No właśnie…
“Broadcast TV will
probably last until 2030,
kind of like the horse, you
know, the horse was good
until we had the car.”
Reed Hastings, Netflix.
Nielsen’s upcoming
ratings system for SVOD
services like Netflix and
Amazon Prime are “not
very relevant” because the
rating system does not
take into account mobile
video consumption.

15. Nie tylko YouTube…
Netlifx, UPC, HBO…
Play, Ipla
Onet, Wirtualna Polska, Agora…
TV na życzenie, VOD, Streaming…
Xbox, PlayStation, Apple TV, Google TV

16. Przyszłość liniowej telewizji…
Nie jawi się w różowych barwach.
Ale ruchome obrazy jako medium będą istniały.

17. Problem

18. Problem

19. Część druga…
Narzędzia do pracy nad ruchomymi obrazami.

20. Narzędzia

21. Narzędzia

22. Narzędzia

23. Narzędzia

24. Narzędzia

25. Narzędzia

26. Narzędzia

27. Narzędzia

28. Narzędzia

29. Dron

30. Helikopter

31. Narzędzia

32. Handheld vs Shoulder Rig vs
Steadicam

33. Steadicam

34. Narzędzia

35. Narzędzia

36. Narzędzia

37. Jazda kamerą równoległa

38. Narzędzia

39. Narzędzia

40. Narzędzia

41. Narzędzia

42. Live…

43. Sztuczki: make-up & FX &
kostiumy

44. Część trzecia…
Producent…

45. Definicja…
 Producent filmowy – główny inwestor produkcji filmowej zatrudniający wszystkie
potrzebne osoby do jego produkcji i zapewniający sprzęt oraz środki materialne. Po
wyprodukowaniu filmu jest właścicielem praw autorskich i głównym beneficjentem
ewentualnych dochodów z jego sprzedaży. Ewentualne splendory (nagrody dla
najlepszego filmu np. Oscary) również spływają na producenta.
 Jego wpływ na kształt artystyczny filmu może być bardzo różny, zależy to w głównej
mierze od stosunków między nim, reżyserem, scenarzystą, aktorami i innymi
osobami realizującymi film. Jedni producenci kontrolują i wpływają na film
bezpośrednio, inni zawierzają reżyserowi pozwalając mu na swobodną realizację
jego wizji artystycznej. Producenci dokonują czasem ponownego montażu gotowego
filmu. Aby uniknąć tak dużego wpływu producenta na efekt artystyczny, niektórzy
reżyserzy zostają producentami własnych filmów lub zakładają własne wytwórnie
filmowe
 Specyficznym typem producenta jest producent wykonawczy, nie angażujący
własnych środków w produkcję, lecz nadzorujący powstawanie filmu w imieniu
producenta.
 Dawniej producentem filmowym nazywano osobę spełniającą rolę współczesnego
kierownika produkcji filmowej, czyli osoby organizującej na bieżąco produkcję
filmową poprzez zarządzanie ekipą techniczną, gromadzenie odpowiedniego sprzętu
i rekwizytów, zapewnianie cateringu, transportu i noclegu dla osób realizujących film
itp.

46. Producentów jak mrówków…

47. Producentów jak mrówków…
 Koncepcyjny (twórczy): wychodzą z inicjatywą,
doglądają prac nad kolejnymi etapami, mają wpływ na
obsadę aktorską, w pełni odpowiadają za stronę
artystyczną, ekonomiczną; powiązani są z dziełem
przez wiele lat; mają prawa autorskie majątkowe do
dzieła nad którym pracują; ma wpływ na zmiany w
projekcie;
 Wykonawczy – realizują zlecenia producenta
głównego (TV, towarzystwa filmowe). Nie mają
wpływu na koncepcje; sprawują nadzór nad
projektem; nie mają praw autorskich; ich rola kończy
się w momencie wprowadzenia filmu do dystrybucji.

48. Producentów jak mrówków
(film)…
 Leading producer – tzw. wiodący producent, najbardziej zaangażowany;
posiada prawa autorskie do tego filmu na ogół ma najwyższy udział w
zyskach, wnosi największy wkład do filmu, stoi na czele całych prac.
 Associate producer – tzw. towarzyszący producent lub współproducent,
z mniejszym wkładem w produkcję , który odpowiada za codzienne
działania.
 Co-producer – koproducent, wnosi środki i dzieli się zyskami oraz prawami
autorskimi.
 Delegate producer – producent delegowany przez towarzystwo filmowe,
które chce mieć większy wpływ na efekt.
 Executive producer – producent wykonawczy, tj. pełnomocnik głównego
producenta, nie ma praw autorskich, a zajmuje się realizacją zlecenia
głównego producenta.
 Line producer – coś na kształt kierownika produkcji, zawiadującego
zatrudnionym zespołem i poszukującego nowych pracowników.
 Edit producer – producent edycji, który odpowiada za część twórczą i
edycyjną na etapie montażu programu.

49. Producentów jak mrówków (głównie
TV)…
 Supervising producer – tzw. producent nadzorujący, który pilnuje procesu
tworzenia scenariusza, pomaga w poprawkach, wspiera nowych
scenarzystów.
 Coordinating producer – koordynator odpowiadający za plany i organizację
zespołów.
 Consulting producer – konsultanci, byli producenci wykonawczy czy
reżyserzy, którzy od czasu do czasu pomagają scenarzystom lub
specjalizują się w konkretnym elemencie show.
 Assistant producer – asystent producenta dostarcza do programu fabułę i
przygotowuje źródła.
 Chase producer – producent „bieżący”, który w programach niusowych i
typu talk show odpowiada za gości.
 Segment producer – producent segmentu, odpowiadający za konkretny
fragment programu.
 Field producer – producent „liniowy”, który koordynuje działania poza
studiem, odpowiadając za nakręcenie materiału

50. Producentów jak mrówków…
 I grupa
 Producenci koncepcyjni: Badają rynek, odpowiadają
artystycznie i finansowo, inicjują produkcję; są związani z
filmem przez wiele lat (dopóki jest na rynku).
 Leading producer
 Co-producer
 II grupa
 Producenci organizacyjni: Organizują przebieg produkcji
zgodnie
z założeniami producentów z I grupy. Producenci
organizacyjni pracują od momentu odesłania filmu do
produkcji do premiery. Nie mają praw autorskich. Nie
interesuje ich klapa lub zysk filmu.

51. Obowiązki producenta
 model producenta twórczego:
 inicjuje pomysł;
 zamawia scenariusz i kupuje prawa autorskie;
 decyduje o zespole realizatorskim;
 tworzy budżet filmu;
 decyduje o aktorach;
 opracowuje dystrybucję;
 gromadzi środki na film;
 ma bardzo szeroki zakres uprawnień.

52. Obowiązki producenta
 model producenta biernego:
 zna różne dziedziny;
 zna mechanizmy ekonomiczne;
 zna podstawy prawa i ew. historię filmu;
 ocenia scenariusz;
 umiejętność zdobywać pieniądze;
 zna technologię;
 zna sztukę realizatorską;
 ma doświadczenie i kontakty w branży.

53. Zadania kier-prod
 tworzy reżyserowi/realizatorowi optymalne warunki pracy;
 zarządza ekipą;
 dysponuje finansami zorganizowanymi przez producenta/tv;
 zatrudniony od początku toku produkcji;
 zwykle kompletuje grupę zdjęciową/ekipę;
 gromadzi informacje niezbędne do zrealizowania procesu produkcji (plany
zdjęciowe, obsada);
 odpowiada za umowy i zlecenia prac;
 opracowuje informacje potrzebne do stworzenia planu zdjęciowego/studia;
 kontroluje pracę na etapie zdjęć (czas realizacji, warunki socjalne ekipy,
budżet);
 zapewnia przepływ informacji
 czasem współpracuje przy kampanii promocyjnej;

54. Producent a reżyser (film)

55. Producent a reżyser (film)
David O. Selznick
Victor Fleming

56. Producent a reżyser (film)
 W USA reżyser ma mniejsze znaczenie niż
producent, który ma twórczą rolę. Producent
kontroluje reżysera w związku z nakładami
finansowymi, reżyser ubiega się o status
koproducenta, aby mieć możliwość
współdecydowania.
 W Europie (szczególnie w Polsce) często
producentowi odmawia się tej twórczej roli
 Wielu producentów, będących jednocześnie
wybitnymi reżyserami, pracuje bezpośrednio na
planie, wspierając kreatywnie ekipę.

57. Producent a reżyser (TV)
David Lynch Aaron Spelling Ridley Scott
To producenci – Oprah Winfrey, Aaron
Spelling, Jan de Mol – są twórcami wielu
ważnych produkcji telewizyjnych.

58. Producent a reżyser (TV)
Gwiazdy często zostają producentami,
także wykonawczymi.
Kiefer Sutherland (Jack Bauer):
Producent drugiego sezonu
„Przez 24 godziny”
Hugh Laurie (Dr House):
Producent szóstego sezonu
„Doktora House’a”

59. Producent a reżyser (YT)
Jack
of All
Trades
And
Master
of None

60. W efekcie w TV…

61. …też coraz więcej JoAT

62. Część czwarta…
Powstawanie „dzieła”

63. Teoria a praktyka…
Produkcja ruchomych obrazów łączy teorię
z praktyką: Nic nie działa, nikt nie wie dlaczego,
ale i tak wszystko zawsze się udaje… bo musi 

64. W idealnym świecie…

65. Preprodukcja, produkcja i
postprodukcja
 1. Faza preprodukcji
 2. Faza produkcji:
 okres przygotowawczy
 okres zdjęciowy
 3. Faza postprodukcji:
 montaż i udźwiękowienie
 prace końcowe i likwidacyjne

66. Preprodukcja
 „Literackie” opracowanie
 pomysł
 scenariusz; akcja, charakterystyka postaci, okoliczności...
 inne prace: temat, szkic scenariusza (synopis), treatment,
postacie, sceneria, skrypt
 poszukiwanie inwestorów, środków finansowych,
budżetowanie
 wstępne prace dokumentacyjne
 umowy z koproducentami
 wstępne koszty
 czasem umowy z dystrybutorami
 zatwierdzenie scenariusza

67. Kluczowe w preprodukcji

68. Produkcja
Okres przygotowawczy:
 Dobór zespołu
 Dokumentacja
 Wybór plenerów
 Uzyskanie zezwoleń
 Scenopis/Storyboardy
 Wybór obsady i próbne zdjęcia
 Projekty dekoracji, kostiumów, rekwizytów
 Dokumentacja techniczna
 Kosztorys i budżet
 Plan kampanii reklamowej

69. Produkcja
Okres zdjęciowy:
rozpoczyna się z 1. dniem zdjęciowym
a kończy z ostatnim.
 Co ważne:
 wcześniejsze załatwienie zezwoleń na zdjęcia
 dojazd, droga, środki transportu
 metoda komunikacji
 kiedy zdjęcia? jakie oświetlenie, czas ekspozycji
 jaka akustyka? hałas, zakłócenia

70. Postprodukcja
Okres montażu i udźwiękowienia:
po ostatnim dniu zdjęciowym do dnia kolaudacji
 montaż obrazu
 efekty specjalne
 postsynchronizacja dialogów
 nagranie ścieżki dźwiękowej
 nagranie głosów tła i efektów
 oprawa graficzna
 miksowanie dźwięku
 kolaudacja i poprawki

71. Postprodukcja
Prace końcowe:
od kolaudacji do skompletowania wszystkich
materiałów
 wykonanie poprawek
 wykonanie materiałów informacyjno-reklamowych
 wykonanie materiałów wyjściowych
 przygotowanie zwiastunów i materiałów reklamowych
 opracowanie dokumentacji (metryka, listy dialogowe
itp.)

72. System organizacji produkcji

73. Grupa zdjęciowa (zespół)
Czyli wieloosobowy zespół zadaniowy
 podstawowa część zespołu produkcyjnego, powoływane
przez producenta na czas realizacji projektu;
 nie ma konkretnej liczebności;
 skład zależy od typu produkcji (parametry techniczne,
tematyka, cykliczność, miejsce)l
 skład zależy też od etapów produkcji (nie wszyscy są
potrzebni od początku do końca;
 skład grupy jest bardzo różnorodny: ludzie z różnych
środowisk, czasem stali pracownicy/współpracownicy,
a często osoby spoza ogólnie pojętej produkcji filmowej

74. Cechy dobrego zespołu
 umiejętność dostosowywania się do warunków zewnętrznych;
 pęd do samorealizacji;
 dobór współpracowników podług kwalifikacji i umiejętności;
 dyscyplina pomimo nienormowanego czasu pracy;
 bardzo duża samodzielność pracowników;
 brak dozorowania nie oznacza braku zaangażowania!

75. Rola producenta vs. skład
zespołu
Producent ma prawo (a nawet obowiązek):
 narzucać schematy, metody i sposoby
organizacyjne, które uznaje za odpowiednie;
 kształtować skład i strukturę grupy zdjęciowej
wg własnego uznania;
Ale musi też mieć na uwadze
 ograniczenia technologiczne, budżetowe,
osobowe…

76. Kierownik produkcji i jego
przyboczni
 kierownik planu
 odpowiada za sprawny przebieg zdjęć w ramach ustalonego planu;
 nadzoruje prace przygotowawcze poprzedzające dzień zdjęciowy;
 sporządza i gromadzi całą dokumentacje;
 pisze raporty i protokoły;
 sprawuje generalny nadzór;
 sekretarka planu
 na planie prowadzi książkę zdjęć, zapisuje wszystkie szczegóły (m.in. charakteryzacje czy
rekwizyty, sprawdza zgodność ze scenopisem); dba o ciągłość (contuinuity)
 notuje ustawienia kamery i oświetlenia;
 pilnuje czasu trwania dialogów;
 opisuje ujęcia;
 sekretarka grupy zdjęciowej
 przygotowuje m.in. materiały (maszynopisy itp.)

77. Skład zespołu
 Realizatorzy
filmowi
 Pracownicy
pomocniczo-twórczy
 Pracownicy
techniczno-produkcyjni

78. Realizatorzy filmowi
 operator dźwięku (realizator i/lub technik)
 operator obrazu (kamerzysta, operator ramienia)
 technik wizji
 charakteryzator
 realizator światła
 scenograf/rekwizytor
 kostiumograf/stylista
 reżyser/realizator wizji
 montażysta
 grafik/specjalista ds. FX

79. Pracownicy pomocniczo-twórczy
 asystenci reżysera
 opieka nad statystami;
 kontrola planu;
 przynieś, podaj, pozamiataj;
 administrator (księgowy)
 sekretarka planu
 kierownik planu

80. Pracownicy techniczno-produkcyjni
 technicy dźwięku
 technicy budowy dekoracji
 mikrofoniarze
 wózkarze
 inżynier studia
 ew. operator promtera
 maszynista
 dyżurny planu

81. Takie tam drzewko…

82. Część piąta…
Słowniczek pojęć…

83. Podstawowe pojęcia filmowe
 KADR
Najmniejsza, statyczna jednostka filmu. Jedna klatka naświetlonej taśmy
lub jeden pełen zarejestrowany obraz.
 UJĘCIE
Najmniejsza dynamiczna jednostka filmu, odcinek taśmy między dwoma
najbliższymi połączeniami montażowymi (tzw. sklejkami).
 SCENA
Odcinek filmu złożony z kilku lub kilkunastu ujęć, wyróżniający się
jednością miejsca i czasu.
 SEKWENCJA
Część filmu złożona z kilku lub kilkunastu scen, wyróżniająca się jednością
akcji, choć najczęściej pozbawiona jedności miejsca i czasu.
 FILM
Zamknięta całość kompozycyjna, złożona na ogół z kilku lub kilkunastu
sekwencji.

84. Plan
Odległość kamery zdjęciowej
od głównego obiektu
filmowanego w danym ujęciu.
Odległość ta przesądza o
wyrazie emocjonalnym i
przeznaczeniu danego
ujęcia, gdyż ukazuje odcięty
ramami ekranu obiekt główny
w różnym stosunku do tła,
(potocznie miejsce, w którym
w danym momencie
realizowane są zdjęcia do
filmu).
Plan jest wyobrażoną
odległością filmowanego
obiektu od widza.

85. Podział planów
 PANORAMA/TOTALNY (ang. extreme long shott)
Najszerszy z planów, ukazujący szerokie przestrzenie krajobrazu, postać ludzka jest ledwie
widocznym detalem obrazu.
 OGÓLNY/DALEKI/TOTALNY (ang. long shot, full shot, wide shot)
Pełny obraz miejsca akcji, widok ogólny, postać ludzka podporządkowana otoczeniu, drobna.
 PEŁNY (ang. full shot)
Postacie ludzkie pokazane od stóp do głów, tło zajmuje nadal ważne, choć nie główne miejsce.
 AMERYKAŃSKI (ang. American shot, 3/4)
Człowiek pokazany do kolan, zaczyna dominować nad tłem.
 ŚREDNI/PÓŁPEŁNY/PASOWANY (and. medium shot)
Człowiek pokazany do pasa, tło pełni drugoplanową rolę.
 BLISKI/PÓŁZBLIŻENIE (ang. medium close-up)
Popiersie postaci ludzkiej, dekoracja zostaje praktycznie wyeliminowana.
 WIELKI/ZBLIŻENIE (ang. medium close-up)
Twarz człowieka lub inny obiekt zajmuje większą część kadru. Ukazuje stan psychiki i emocje
postaci.
 DUŻE ZBLIŻENIE (ang. extreme close-up, italian shot)
Twarz człowieka zajmuje całą część kadru - broda i czoło są często ucięte (od kołnierzyka do
czoła).
 DETAL (and. detail)
Szczegół postaci ludzkiej albo powiększenie rekwizytu.
MARKODETAL (ang. macrodetail)

86. Warto zapamiętać!
 filming location = plan zdjęciowy
 film shot = plan filmowy

87. Panorama

88. Ogólny/daleki
Część źródeł utożsamia plan
ogólny z planem totalnym!

89. Pełny
Uwaga: angielskie full
shot może oznaczać
nie plan pełny, lecz
ogólny.

90. Amerykański

91. Średni

92. Bliski

93. Zbliżenie

94. Duże zbliżenie

95. Detal

96. Makrodetal

97. Punkty widzenia kamery
 PERSPEKTYWA NORMALNA
Kamera umieszczona
na wysokości oczu
stojącego człowieka

98. Punkty widzenia kamery
 PERSPEKTYWA „PTASIA”
Kamera skierowana
w dół, linia
horyzontu znajduje
się u góry kadru
lub została poza
górną ramką kadru

99. Punkty widzenia kamery
 PERSPEKTYWA „ŻABIA”
Kamera skierowana w górę,
linia horyzontu znajduje się
u dołu kadru lub została
poza dolną ramką kadru

100. Punkty widzenia kamery
 PERSPEKTYWA UKOŚNA
Kamera odchylona od pionu, linia horyzontu nie
biegnie równolegle do dolnej (lub górnej) ramki
kadru

101. Ruch kamery
 STATYCZNA (ang. static)
Rozumie się samo przez się 
 PANORAMA POZIOMA (ang. pan/panning)
Kamera wykonuje obrót wokół swej pionowej osi, śledząc poruszający się obiekt lub opisując
przestrzeń
 PANORAMA PIONOWA (ang. tilt)
Kamera wykonuje obrót wokół swej poziomej osi
 JAZDA (ang. dolly and truck)
Kamera na wózku jedzie przed lub za obiektem, który może być w ruchu lub może być statyczny.
W przypadku obiektu statycznego mówimy o tym, że kamera wykonuje NAJAZD lub ODJAZD
 PANORAMA ŁĄCZONA/UKOŚNA/KRANOWA (ang. crane/jib)
Połączenie obrotu kamery wokół poziomej i pionowej osi
 Z RĘKI (ang. handheld)
Dynamiczny, „nieskoordynowany” ruch w dowolnych kierunkach
 PŁYNNY RUCH/JAZDA RÓWNOLEGŁA (ang. stedicam/stabilizing shot/tracking shot)
Kamera na wózku jedzie równolegle do poruszającego się obiektu lub porusza się płynnie
„wokół” akcji lub podąża za nią
 ZBLIŻENIE (ang. zoom)
Powiększenie obrazu powoli wypełniającego ekran.
 ZBLIŻENIE EFEKTOWE (ang. dolly zoom/vertigo effect/zolly/contrazoom)
Powiększenie obrazu z jednoczesną modyfikacją wielkości tła.

102. Ruch kamery

103. Inne
 DOKRĘTKA
Fragment (zazwyczaj bardzo krótki), którego twórcy
nie przewidzieli ani w scenariuszu, ani też w
scenopisie, a który został zrealizowany po
zakończeniu zdjęć w okresie ostatecznego montażu,
albo nawet później.
 OFF
Głos ludzi dochodzący spoza ekranu przy
nieobecności mówiącego człowieka na ekranie.
 SETKA/100%
Ujęcie wykorzystujące i nagrany obraz, i dźwięk, np.
dziennikarza, prezentera.

104. Inne
 JAZDA
W rozumieniu ogólnym każde ujęcie, którym
kamera zmienia miejsce od punktu do punktu, z
każdej strony obiektu; może jechać do przodu lub
do tyłu.
 KONTRPLAN
Ujęcie stosowane powszechnie w filmowych
scenach dialogowych. W ujęciu takim jeden z
rozmówców stoi przodem do drugiego, a kamera
ustawiona jest za plecami i lekko z boku osoby
słuchającej.

105. Kontrplan

106. Inne
 PRZEBITKA
Ujęcie spełniające wielorakie funkcje:
(1) informacyjną,
(2) rolę akcentu,
(3) pokazuje akcję dziejącą się w innym
miejscu,
(4) pokrywa wszelkie „dziury” głównego ujęcia
(brak ciągłości itp.)

107. Przebitka

108. Inne
 MASTER SHOT/COVER
Jedno pełne ujęcie całej sceny, na ogół
we względnych pełnych planach,
ułatwiających zebranie ujęć zrealizowanych w
bliższych planach
i w detalach. Montując scenę montażysta
może
w każdej chwili wrócić do master shotu.

109. Master Master Shot

110. Przejścia
 CIĘCIE
Najprostsze możliwe przejście – natychmiastowe zastąpienie jednej sceny
inną. Cięcie można wykorzystać wtedy, gdy dwa sąsiadujące ze sobą
ujęcia łączy wyraźny wewnętrzny związek, na przykład kiedy kamera
zmienia położenie lub kąt ustawienia w obrębie tej samej sceny.
 PRZENIKANIE
Efekt optyczny, w którym obraz pojawiający się następuje po obrazie, który
znika.
 ZANIKANIE
Polega na rozpoczęciu od pustego ekranu i stopniowym wprowadzaniu
ujęcia albo na stopniowym wygaszeniu obrazu aż do pustego ekranu.
Zwykle stosowane na początku lub na końcu filmu oraz w miejscach, w
których ciągłość akcji ulega przerwaniu, na przykład między kolejnymi
epizodami.
 ROZPRASZANIE
Podobne do zanikania; rozjaśnienie nowej sceny jest nałożone na
ściemnienie sceny poprzedzającej. Za pomocą szybkiego rozproszenia
można wygładzić cięcie, a rozproszenie trwające dłużej pozwala
zasugerować widzom upływ czasu.

111. Wipe

112. Special