Enviar búsqueda
Cargar
9789740331315
•
1 recomendación
•
995 vistas
CUPress
Seguir
Denunciar
Compartir
Denunciar
Compartir
1 de 6
Descargar ahora
Descargar para leer sin conexión
Recomendados
ทิ้งถ่วง หรือ หิ่งห้อย
ทิ้งถ่วง หรือ หิ่งห้อย
Nassaree Jeh-uma
Sea animals in Thailand
Sea animals in Thailand
newja
Biome and Biodiversity
Biome and Biodiversity
Wan Kanlayarat
04 017 p51
04 017 p51
Nichaphat Sanguthai
ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม4
ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม4
Tatthep Deesukon
ความหมายของระบบนิเวศ (Ecosystem) m3
ความหมายของระบบนิเวศ (Ecosystem) m3
kkrunuch
Pw ecosystem
Pw ecosystem
Oui Nuchanart
การวิเคราะห์ Scene, Shot
การวิเคราะห์ Scene, Shot
Apida Runvat
Recomendados
ทิ้งถ่วง หรือ หิ่งห้อย
ทิ้งถ่วง หรือ หิ่งห้อย
Nassaree Jeh-uma
Sea animals in Thailand
Sea animals in Thailand
newja
Biome and Biodiversity
Biome and Biodiversity
Wan Kanlayarat
04 017 p51
04 017 p51
Nichaphat Sanguthai
ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม4
ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม4
Tatthep Deesukon
ความหมายของระบบนิเวศ (Ecosystem) m3
ความหมายของระบบนิเวศ (Ecosystem) m3
kkrunuch
Pw ecosystem
Pw ecosystem
Oui Nuchanart
การวิเคราะห์ Scene, Shot
การวิเคราะห์ Scene, Shot
Apida Runvat
9789740331780
9789740331780
CUPress
Camera technique
Camera technique
Apida Runvat
ตัวอย่างวิเคราะห์ Scene/Shot
ตัวอย่างวิเคราะห์ Scene/Shot
Apida Runvat
9789740330905
9789740330905
CUPress
9789740329770
9789740329770
CUPress
9789740331063
9789740331063
CUPress
9789740330462
9789740330462
CUPress
9789740331421
9789740331421
CUPress
9789740333517
9789740333517
CUPress
Ebook เทรด binary option
Ebook เทรด binary option
Narudol Pechsook
ขั้นตอนการเขียนบทภาพยนตร์
ขั้นตอนการเขียนบทภาพยนตร์
Tuf Rio
สรุป Master the market
สรุป Master the market
Akarawat Thanachitnawarat
หุ้นซิ่ง (รวบรวมเนื้อหาเกี่ยวกับหุ้นซิ่งจากอินเตอร์เน็ท)
หุ้นซิ่ง (รวบรวมเนื้อหาเกี่ยวกับหุ้นซิ่งจากอินเตอร์เน็ท)
Akarawat Thanachitnawarat
ทำไมเทรดโดยใช้ Indicator จึงไม่ประสบความสำเร็จ
ทำไมเทรดโดยใช้ Indicator จึงไม่ประสบความสำเร็จ
Akarawat Thanachitnawarat
ระบบนิเวศ
ระบบนิเวศ
Jira Boonjira
อาณาจักรสัตว์Science
อาณาจักรสัตว์Science
teeraya
ความหมายของนิเวศวิทยา
ความหมายของนิเวศวิทยา
weerabong
การเคลื่อนที่สมช
การเคลื่อนที่สมช
Wichai Likitponrak
ธรณีประวัติ
ธรณีประวัติ
เรียนฟิสิกส์กับครูเอ็ม Miphukham
อนุกรมวิธาน+อาณาจักรสัตว์
อนุกรมวิธาน+อาณาจักรสัตว์
feeonameray
Kingdom protista
Kingdom protista
Thanyamon Chat.
ชีววิทยาเรื่องระบบขับถ่าย Excretion
ชีววิทยาเรื่องระบบขับถ่าย Excretion
kasidid20309
Más contenido relacionado
Destacado
9789740331780
9789740331780
CUPress
Camera technique
Camera technique
Apida Runvat
ตัวอย่างวิเคราะห์ Scene/Shot
ตัวอย่างวิเคราะห์ Scene/Shot
Apida Runvat
9789740330905
9789740330905
CUPress
9789740329770
9789740329770
CUPress
9789740331063
9789740331063
CUPress
9789740330462
9789740330462
CUPress
9789740331421
9789740331421
CUPress
9789740333517
9789740333517
CUPress
Ebook เทรด binary option
Ebook เทรด binary option
Narudol Pechsook
ขั้นตอนการเขียนบทภาพยนตร์
ขั้นตอนการเขียนบทภาพยนตร์
Tuf Rio
สรุป Master the market
สรุป Master the market
Akarawat Thanachitnawarat
หุ้นซิ่ง (รวบรวมเนื้อหาเกี่ยวกับหุ้นซิ่งจากอินเตอร์เน็ท)
หุ้นซิ่ง (รวบรวมเนื้อหาเกี่ยวกับหุ้นซิ่งจากอินเตอร์เน็ท)
Akarawat Thanachitnawarat
ทำไมเทรดโดยใช้ Indicator จึงไม่ประสบความสำเร็จ
ทำไมเทรดโดยใช้ Indicator จึงไม่ประสบความสำเร็จ
Akarawat Thanachitnawarat
Destacado
(14)
9789740331780
9789740331780
Camera technique
Camera technique
ตัวอย่างวิเคราะห์ Scene/Shot
ตัวอย่างวิเคราะห์ Scene/Shot
9789740330905
9789740330905
9789740329770
9789740329770
9789740331063
9789740331063
9789740330462
9789740330462
9789740331421
9789740331421
9789740333517
9789740333517
Ebook เทรด binary option
Ebook เทรด binary option
ขั้นตอนการเขียนบทภาพยนตร์
ขั้นตอนการเขียนบทภาพยนตร์
สรุป Master the market
สรุป Master the market
หุ้นซิ่ง (รวบรวมเนื้อหาเกี่ยวกับหุ้นซิ่งจากอินเตอร์เน็ท)
หุ้นซิ่ง (รวบรวมเนื้อหาเกี่ยวกับหุ้นซิ่งจากอินเตอร์เน็ท)
ทำไมเทรดโดยใช้ Indicator จึงไม่ประสบความสำเร็จ
ทำไมเทรดโดยใช้ Indicator จึงไม่ประสบความสำเร็จ
Similar a 9789740331315
ระบบนิเวศ
ระบบนิเวศ
Jira Boonjira
อาณาจักรสัตว์Science
อาณาจักรสัตว์Science
teeraya
ความหมายของนิเวศวิทยา
ความหมายของนิเวศวิทยา
weerabong
การเคลื่อนที่สมช
การเคลื่อนที่สมช
Wichai Likitponrak
ธรณีประวัติ
ธรณีประวัติ
เรียนฟิสิกส์กับครูเอ็ม Miphukham
อนุกรมวิธาน+อาณาจักรสัตว์
อนุกรมวิธาน+อาณาจักรสัตว์
feeonameray
Kingdom protista
Kingdom protista
Thanyamon Chat.
ชีววิทยาเรื่องระบบขับถ่าย Excretion
ชีววิทยาเรื่องระบบขับถ่าย Excretion
kasidid20309
สิ่งมีชีวิต
สิ่งมีชีวิต
tarcharee1980
ชีวะวิทยา.pdf
ชีวะวิทยา.pdf
ssuser09955f
ชีวะวิทยา.pdf
ชีวะวิทยา.pdf
ssuser09955f
1วิวัฒนาการ
1วิวัฒนาการ
Wan Ngamwongwan
4.ตรวจเอกสาร
4.ตรวจเอกสาร
PinNii Natthaya
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
cahtchai
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
cahtchai
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
cahtchai
Hr1 Type And Physical Prop Fth 467
Hr1 Type And Physical Prop Fth 467
off5230
ทิ้งถ่วง หรือ หิ่งห้อย
ทิ้งถ่วง หรือ หิ่งห้อย
Nassaree Jeh-uma
Sst primate
Sst primate
KruSirichai Bio
การเคลื่อนที่ของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
การเคลื่อนที่ของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
nokbiology
Similar a 9789740331315
(20)
ระบบนิเวศ
ระบบนิเวศ
อาณาจักรสัตว์Science
อาณาจักรสัตว์Science
ความหมายของนิเวศวิทยา
ความหมายของนิเวศวิทยา
การเคลื่อนที่สมช
การเคลื่อนที่สมช
ธรณีประวัติ
ธรณีประวัติ
อนุกรมวิธาน+อาณาจักรสัตว์
อนุกรมวิธาน+อาณาจักรสัตว์
Kingdom protista
Kingdom protista
ชีววิทยาเรื่องระบบขับถ่าย Excretion
ชีววิทยาเรื่องระบบขับถ่าย Excretion
สิ่งมีชีวิต
สิ่งมีชีวิต
ชีวะวิทยา.pdf
ชีวะวิทยา.pdf
ชีวะวิทยา.pdf
ชีวะวิทยา.pdf
1วิวัฒนาการ
1วิวัฒนาการ
4.ตรวจเอกสาร
4.ตรวจเอกสาร
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
พันธุ์ปลาน้ำจืดในประเทศไทย
Hr1 Type And Physical Prop Fth 467
Hr1 Type And Physical Prop Fth 467
ทิ้งถ่วง หรือ หิ่งห้อย
ทิ้งถ่วง หรือ หิ่งห้อย
Sst primate
Sst primate
การเคลื่อนที่ของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
การเคลื่อนที่ของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
Más de CUPress
9789740337737
9789740337737
CUPress
9789740337560
9789740337560
CUPress
9789740337478
9789740337478
CUPress
9789740337270
9789740337270
CUPress
9789740337102
9789740337102
CUPress
9789740337096
9789740337096
CUPress
9789740337072
9789740337072
CUPress
9789740337027
9789740337027
CUPress
9789740336914
9789740336914
CUPress
9789740336907
9789740336907
CUPress
9789740336686
9789740336686
CUPress
9789740336457
9789740336457
CUPress
9789740336440
9789740336440
CUPress
9789740336389
9789740336389
CUPress
9789740336280
9789740336280
CUPress
9789740336365
9789740336365
CUPress
9789740336303
9789740336303
CUPress
9789740336242
9789740336242
CUPress
9789740336235
9789740336235
CUPress
9789740336099
9789740336099
CUPress
Más de CUPress
(20)
9789740337737
9789740337737
9789740337560
9789740337560
9789740337478
9789740337478
9789740337270
9789740337270
9789740337102
9789740337102
9789740337096
9789740337096
9789740337072
9789740337072
9789740337027
9789740337027
9789740336914
9789740336914
9789740336907
9789740336907
9789740336686
9789740336686
9789740336457
9789740336457
9789740336440
9789740336440
9789740336389
9789740336389
9789740336280
9789740336280
9789740336365
9789740336365
9789740336303
9789740336303
9789740336242
9789740336242
9789740336235
9789740336235
9789740336099
9789740336099
9789740331315
1.
บทนำ� _12-23(001-006)P3.indd 1 8/1/13
8:34 AM
2.
2 ปลา :
ชีววิทยาและอนุกรมวิธาน ปลาเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีชีวิต ซึ่งสามารถผลิตลูกหลานมาทดแทนได้ (renewable resource) เป็นสัตว์น�้ำที่มีความส�ำคัญยิ่งทางเศรษฐกิจ เป็นอาหารโปรตีนที่ส�ำคัญของมนุษยชาติ มนุษย์รู้จักน�ำปลามาเป็นอาหารตั้งแต่สมัยดึกด�ำบรรพ์ จนไม่อาจประมาณได้ว่ารู้จักมานาน เท่าใด เนื่องจากปลาอาศัยอยู่ในน�้ำและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ก็อยู่ใกล้แหล่งน�้ำ ในระยะแรก คงเป็นปลาน�้ำจืดที่สามารถจับได้ตามแม่น�้ำ ล�ำคลอง หนอง บึงต่าง ๆ ต่อมา เมื่อมีการอพยพ ย้ายถิ่นตามล�ำน�้ำจนถึงชายทะเล จึงได้น�ำปลาทะเลมาเป็นอาหาร ยิ่งมนุษย์ในสมัยต่อมารู้จัก การต่อแพต่อเรือขึ้นมาใช้ การจับปลาจึงมีความส�ำคัญมากขึ้นตามล�ำดับ ดังปรากฏจากภาพ วาดของคนโบราณ มักมีภาพปลาปรากฏอยู่ หรือจากการขุดซากมนุษย์โบราณมักพบชิ้นส่วน โครงกระดูกปลาอยู่ในบริเวณใกล้เคียงเสมอ จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ พบว่าปลามีความเกี่ยวพันกับมนุษย์อย่างแน่นแฟ้น เช่น เมืองส�ำคัญของชาวฟินิเชียน (Phoenician) คือเมือง “ไซดอน” (Sidon) มีความหมายว่า “ปลา” ชาวกรีกถือว่าการประมงมีความส�ำคัญต่อปากท้องของเขาเป็นอย่างมาก เขารู้จักวิธี ถนอมปลาโดยการตากแห้ง การท�ำเค็ม มีอยู่หลายสมัยที่ชาวกรีกและโรมันถือว่าปลาบางชนิด เป็นอาหารชั้นเยี่ยม กฎหมายของอังกฤษสมัยหนึ่งบัญญัติไว้ว่า ปลาเป็นพระราชทรัพย์ส่วน พระองค์ของพระมหากษัตริย์ซึ่งจะทรงให้ใครหรือเก็บภาษีอย่างไรก็ได้ ชาวจีนรู้จักเลี้ยงปลา สวยงามมานานหลายพันปี ดังที่เห็นได้จากภาพวาดและศิลปะการเย็บปักถักร้อยมักมีรูปปลา สวยงามอยู่ด้วยเสมอ ชาวไทยรู้จักว่า ปลาเป็นอาหารโปรตีนชั้นดีมานานแล้ว ดังค�ำกล่าว ที่มักพูดติดปากกันอยู่เสมอ ๆ เช่น ในน�้ำมีปลาในนามีข้าว ข้าวปลาอาหาร กินข้าวกินปลา บางครั้งเป็นค�ำพังเพยและสุภาษิต เช่น ปลาตกน�้ำตัวโต น�้ำมาปลากินมด น�้ำลดมดกินปลา ตีปลาหน้าไซ ปลาใหญ่กินปลาเล็ก เป็นต้น นอกจากปลาจะถูกน�ำมาเป็นอาหารแล้ว ยังมี การน�ำมาใช้ประโยชน์ในด้านอื่น ๆ อีก เช่น ในด้านนันทนาการโดยน�ำมาเลี้ยงเป็นปลา สวยงาม ร่างกายของปลาบางชนิดมีความโปร่งใส จึงถูกน�ำมาศึกษาเพื่อดูการท�ำงานของ ระบบอวัยวะภายใน บางชนิดน�ำมาเลี้ยงเพื่อศึกษาด้านสรีรวิทยา พฤติกรรม นิเวศวิทยา วิวัฒนาการ พันธุกรรมและการผสมข้ามพันธุ์ บางชนิดใช้เป็นดัชนีชี้วัดภาวะมลพิษ ปลา บางชนิดน�ำมาถ่วงดุลธรรมชาติ เช่น ช่วยกินวัชพืช กินไข่แมลง ฯลฯ ในบางครั้งมีการใช้ ปลาช่วยรักษาโรคและเป็นอาหารเสริมด้วย เช่น น�้ำมันปลา น�้ำมันจากตับปลา พิษจากปลา บางชนิดใช้เป็นยาชาในทางการแพทย์ จากเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าไปอย่างไม่หยุดยั้งในปัจจุบัน ประกอบกับความต้องการอาหารโปรตีนที่เพิ่มขึ้น ปลาจึงเพิ่มความส�ำคัญมากขึ้น ท�ำให้ มีการผสมเทียมและการเพาะเลี้ยงมากขึ้นเรื่อย ๆ ข้อที่ควรค�ำนึงถึงก็คือ ท�ำอย่างไรไม่ให้ปลา ชนิดต่าง ๆ สูญพันธุ์ไปจากโลกนี้ จากผลการกระท�ำของมนุษยชาติ _12-23(001-006)P3.indd 2 8/1/13 8:34 AM
3.
บทนำ� 3 ปลาคืออะไร เมื่อเอ่ยถึงปลา ทุกคนจะทราบว่า
เป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในน�้ำ หายใจด้วยเหงือก ว่ายน�้ำ โดยใช้ครีบ แต่ความหมายของศัพท์ในพจนานุกรมเก่า ๆ ปลามีความหมายมากกว่านั้น โดยหมายถึงสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในน�้ำซึ่งสามารถน�ำมาใช้ประโยชน์ทางการประมงได้ เช่น ปลาชนิดต่าง ๆ ปลาวาฬ แมวน�้ำ หอยนางรม ปลาหมึก ปลาดาว แมงกะพรุน ฟองน�้ำ ตลอดจนดอกบัวและพืชน�้ำชนิดต่าง ๆ ในภาษาอังกฤษค�ำว่า “fish” หมายถึง “ปลา” แต่อาจมีค�ำอื่นมาควบเข้ากลายเป็น สัตว์น�้ำชนิดอื่น ซึ่งไม่ใช่ปลา เช่น Cuttlefish หมายถึง สัตว์จ�ำพวกหมึกกระดอง Shellfish หมายถึง สัตว์มีเปลือกประเภทกุ้ง ปู หอย ต่าง ๆ Crayfish หมายถึง กุ้งมังกร ในภาษาไทย สัตว์บางชนิดใช้ค�ำว่า “ปลา” น�ำหน้า แต่ความจริงสัตว์ชนิดนั้นไม่ใช่ปลา เช่น ปลาดาว ปลาหมึก ซึ่งเป็นสัตว์ประเภทไม่มีกระดูกสันหลัง ปลาวาฬ ปลาโลมา และปลาพะยูน คือ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน�้ำนมที่อาศัยอยู่ในน�้ำ เป็นต้น ในวิชานี้จะเรียนเฉพาะ “ปลา” ที่อยู่ในค�ำจ�ำกัดความนี้เท่านั้น ๑. เป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในน�้ำ หรืออย่างน้อยต้องเป็นที่ชื้นแฉะ ๒. เป็นสัตว์เลือดเย็น (poikilothermal animal) ๓. ร่างกายแบ่งออกเป็นส่วนหัว ล�ำตัว และหาง ชัดเจน ๔. ร่างกายสมมาตรแบบซ้ายขวา (bilateral symmetry) ยกเว้นกลุ่มปลาซีกเดียว ๕. ร่างกายถูกปกคลุมด้วยเกล็ด (scale) หรือมีเมือกห่อหุ้ม ๖. มีรยางค์คู่ไม่เกิน ๒ คู่ ๗. เคลื่อนที่โดยใช้ครีบ (fin) ๘. มีระบบอวัยวะต่าง ๆ แยกกันชัดเจน ๙. มีโนโตคอร์ด (notochord) และถูกแทนที่ด้วยกระดูกสันหลังเมื่อเจริญวัยขึ้น ๑๐. ระบบโครงสร้างประกอบด้วยกระดูกอ่อนและกระดูกแข็ง ๑๑. มีฟันบนกระดูกขากรรไกร ๑๒. หายใจด้วยเหงือก (gill) และมีช่องเปิดเหงือก (gill slit) ให้น�้ำออกสู่ภายนอก ๑๓. ระบบทางเดินเลือดเป็นแบบวงจรปิด ๑๔. มีหัวใจ ๒ ห้อง คือ auricle และ ventricle ๑๕. มีท่อประสาทกลวงอยู่เหนือทางเดินอาหาร ๑๖. มีจมูกใช้ส�ำหรับดมกลิ่นเท่านั้น _12-23(001-006)P3.indd 3 8/1/13 8:34 AM
4.
4 ปลา :
ชีววิทยาและอนุกรมวิธาน ๑๗. ส่วนมากมีเส้นข้างตัว (lateral line) ๑๘. มีรูทวารอยู่บริเวณสันท้อง ๑๙. เพศผู้และเพศเมียแยกกันชัดเจน ๒๐. การสืบพันธุ์มีทั้งออกไข่ (oviparous) ออกลูกเป็นตัวแบบตัวอ่อนได้รับอาหารจาก ไข่แดง (aplacental viviparous) และแบบได้รับอาหารทางสายสะดือ (placental viviparous) ปลามาจากไหน สัตว์ในไฟลัมคอร์ดาต้า (Phylum Chordata) ที่เรียกว่า คอร์เดท (chordate) เป็นสัตว์ ที่มีวิวัฒนาการสูงขึ้นมาจากสัตว์จ�ำพวกไม่มีกระดูกสันหลัง (invertebrate) โดยกลุ่มที่เป็นสัตว์ ชั้นต�่ำยังคงใช้โนโตคอร์ดเป็นแกนพยุงร่างกายให้คงรูป และไม่มีกะโหลกหัว (acraniated chordate) ได้แก่ ไฟลัมย่อยยูโรคอร์ดาต้า (Subphylum Urochordata) และไฟลัมย่อย เซฟาโลคอร์ดาต้า (Subphylum Cephalochordata) ปลาจัดอยู่ในไฟลัมย่อยเวอร์ทีบราต้า (Subphylum Vertebrata) ซึ่งมีลักษณะส�ำคัญ คือ ใช้กระดูกสันหลังเป็นแกนพยุงล�ำตัวและมี กะโหลกหัว (craniated chordate) ซึ่งแตกต่างจาก ๒ ไฟลัมย่อยแรกที่ไม่มีกะโหลกหัว Romer (1965) ได้กล่าวถึงลักษณะส�ำคัญของสัตว์ในไฟลัมย่อยเวอร์ทีบราต้าไว้ดังนี้ คือ ๑. การมีล�ำตัวซีกซ้ายเหมือนกับซีกขวาเหมือนภาพที่เกิดในกระจกเงาเรียกว่าการสมมาตร แบบซ้ายขวา (bilateral symmetry) ท�ำให้เคลื่อนไหวได้คล่องตัว ต่างกับการมีล�ำตัวสมมาตร แบบกลม (radial symmetry) ที่มีรูปร่างเทอะทะ เคลื่อนไหวช้า หรือเกาะติดอยู่กับที่ ๒. การแบ่งส่วนของล�ำตัวมองเห็นชัดเจนจากภายนอก ได้แก่ ส่วนหัว ล�ำตัว และหาง ในส่วนของล�ำตัวอาจแบ่งเป็นส่วนอกและส่วนท้องด้วย ๓. ใช้เหงือกในการหายใจ และเมื่อเป็นสัตว์ชั้นสูงขึ้นมาจะถูกแทนที่ด้วยปอด ๔. ใช้โนโตคอร์ดเป็นแกนพยุงล�ำตัวจากส่วนหัวจนถึงหาง ในสัตว์ชั้นสูงขึ้นมาจะถูกแทนที่ ด้วยกระดูกสันหลัง (vertebral column หรือ backbone) ๕. ระบบประสาทอยู่เหนือโนโตคอร์ดหรือกระดูกสันหลัง ภายในกลวง ไม่มีโครงสร้าง ของปมประสาทแต่มีของเหลวบรรจุอยู่ ทางส่วนหน้าจะโป่งออกกลายเป็นส่วนของสมองและ อวัยวะรับความรู้สึกเป็นคู่ เช่น ตา หู จมูก เป็นต้น ๖. ระบบทางเดินอาหาร มีทางเข้าและออกแยกจากกัน โดยมีปากอยู่ด้านล่างของ ส่วนหน้า (anterior) และทวารหนักอยู่ส่วนท้ายสุด (posterior) ของล�ำตัว และส่วนหาง ซึ่งไม่มีส่วนของทางเดินอาหารอยู่ ท่อทางเดินอาหารแบ่งเป็นส่วน เพื่อท�ำหน้าที่ต่าง ๆ กัน เช่น ปาก ช่องคอ หลอดอาหาร กระเพาะอาหารและล�ำไส้ นอกจากนี้ ตรงส่วนต้นด้านล่างของ ทางเดินอาหารยังมีส่วนของตับด้วย _12-23(001-006)P3.indd 4 8/1/13 8:34 AM
5.
บทนำ� 5 ๗. ไตเป็นคู่อยู่ด้านบนของช่องว่างในส่วนล�ำตัว
มีท่อไตและกระเพาะปัสสาวะ ๘. อวัยวะสืบพันธุ์ แยกเพศ แต่การผสมพันธุ์อาจจะเป็นทั้งแบบภายนอกและภายใน ล�ำตัว ๙. ระบบทางเดินเลือดเป็นแบบวงจรปิด มีหัวใจช่วยสูบฉีดโลหิตส่งออกไปตามเส้นเลือด ทั่วร่างกาย ภายในเม็ดเลือดมีสารประกอบของเหล็ก เรียกว่า ฮีโมโกลบิน (haemoglobin) ๑๐. ช่องว่างภายในล�ำตัว แบ่งออกเป็นส่วนตามอวัยวะที่อยู่ เช่น ช่องว่างในส่วนท้อง (abdominal cavity) เป็นที่อยู่ของระบบทางเดินอาหาร ช่องว่างในทรวงอก (pleural cavity) มีปอดอยู่ และช่องว่างรอบหัวใจ (pericardial cavity) ๑๑. มีระบบกล้ามเนื้อช่วยในการขับเคลื่อนและเคลื่อนไหวส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ได้แก่ กล้ามเนื้อลาย กล้ามเนื้อเรียบ และกล้ามเนื้อหัวใจ ๑๒. ระบบโครงกระดูกยังคงเป็นกระดูกอ่อนในขณะที่เป็นตัวอ่อนและถูกแทนที่ด้วยกระดูก แข็งเมื่อเจริญวัยขึ้น ๑๓. มีรยางค์คู่ไม่เกิน ๒ คู่ ๑๔. การแบ่งเป็นข้อและปล้องของร่างกายเห็นไม่ชัดเจนจากภายนอก เช่น ข้อกระดูก สันหลัง และมัดกล้ามเนื้อ สัตว์ในไฟลัมย่อยนี้แบ่งออกเป็น ๕ กลุ่มใหญ่ ๆ โดยเรียงล�ำดับวิวัฒนาการจากต�่ำไปสูง ได้แก่ ปลา (pisces) สัตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำ (amphibia) สัตว์เลื้อยคลาน (reptilia) นก สัตว์มีปีก เป็นขน (aves) และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน�้ำนม (mammalia) จะเห็นว่าปลาเป็นกลุ่มของสัตว์มีกระดูก สันหลังที่มีวิวัฒนาการต�่ำที่สุด จ�ำนวนและความมากน้อย ปลาเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังที่มีมากทั้งชนิดและจ�ำนวน จากการค้นพบประมาณ กันว่ามีมากกว่าครึ่งหนึ่งของสัตว์มีกระดูกสันหลังที่มีชีวิตอยู่ในปัจจุบันทั้งหมด โดย Nelson (2006) คาดว่ามีสัตว์มีกระดูกสันหลังทั้งหมด ๕๔,๗๑๑ ชนิด ในจ�ำนวนนี้เป็นปลาประมาณ ๒๗,๙๗๗ ชนิด และในแต่ละปียังได้มีการค้นพบชนิดใหม่เพิ่มขึ้นอีก ในขณะที่สัตว์มีกระดูก สันหลังชนิดอื่นมีการค้นพบชนิดใหม่น้อยกว่า ในจ�ำนวนนี้เป็นปลาที่มีชีวิตอยู่ทั้งหมด ๕๑๕ ครอบครัว พบว่า ๙ ครอบครัวมีจ�ำนวนชนิดมากกว่า ๔๐๐ ชนิด (รวมประมาณ ๙,๓๐๒ ชนิด) ซึ่งคิดเป็นประมาณร้อยละ ๓๓ ของจ�ำนวนชนิดทั้งหมด ได้แก่ ครอบครัว Cyprinidae, Gobiidae, Cichlidae, Characidae, Loricariidae, Balitoridae, Serranidae, Labridae และ Scorpaenidae จะเห็นว่าใน ๙ ครอบครัวใหญ่นี้ประกอบด้วยปลาน�้ำจืดประมาณร้อยละ ๖๖ (ประมาณ ๖,๑๐๖ ชนิด) _12-23(001-006)P3.indd 5 8/1/13 8:34 AM
6.
6 ปลา :
ชีววิทยาและอนุกรมวิธาน จากการจ�ำแนกพบว่า มี ๖๔ ครอบครัวที่เป็น monotypic (ร้อยละ ๓๓ มีเพียง ครอบครัวละ ๒ ชนิดจาก ๑ หรือ ๒ สกุล) ในขณะที่อีก ๖๗ ครอบครัวมีจ�ำนวนชนิดครอบครัว ละ ๑๐๐ ชนิดหรือมากกว่า ในจ�ำนวนนี้มี ๓ ครอบครัวที่มีจ�ำนวนชนิดครอบครัวละมากกว่า ๑,๐๐๐ ชนิด มีจ�ำนวน ๑๕๑ ครอบครัวที่มีเพียง ๑ สกุล (จ�ำนวนชนิดรวมกัน ๕๘๗ ชนิด) มีครอบครัวที่มี ๑ สกุลและมีจ�ำนวนชนิดมากถึง ๕๔ ชนิด (Family Astroblepidae) อย่างไร ก็ตาม โดยเฉลี่ยแล้วในแต่ละครอบครัวจะมีจ�ำนวน ๕๔ ชนิด ความหลากหลาย ปลาอาศัยอยู่บนผิวโลกในส่วนที่เป็นแหล่งน�้ำธรรมชาติทั้งน�้ำจืด (freshwater) น�้ำกร่อย (brackish water) และน�้ำทะเล (saline water) ตั้งแต่บนภูเขาที่สูงจากระดับน�้ำทะเลมากกว่า ๕,๒๐๐ เมตร (ในทิเบต) จนถึงในมหาสมุทรที่มีความลึกมากกว่า ๗,๐๐๐ เมตร (ความกดจะ เพิ่มขึ้น ๑ บรรยากาศในทุกความลึกที่เพิ่มขึ้น ๑๐ เมตร) เช่น ทะเลสาบ Titicaca ที่สูงที่สุด ในโลก (อยู่สูงจากระดับน�้ำทะเล ๓,๘๑๑ เมตร บนเทือกเขาแอนดีสในทวีปอเมริกาใต้) ทะเลสาบ Baikal ซึ่งเป็นทะเลสาบที่ลึกที่สุดในโลก (ลึก ๑,๗๐๐ เมตร อยู่ในทวีปเอเชีย) เกี่ยวกับความ เค็ม บางชนิดอาศัยในน�้ำจืดที่มีความเค็มเพียง ๐.๐๑ ส่วนในพัน บางชนิดอาศัยในน�้ำที่มี ความเค็มมากกว่า ๑๐๐ ส่วนในพัน (ความเค็มของน�้ำทะเลปกติคือ ๓๔ ถึง ๓๖ ส่วนในพัน) เกี่ยวกับความลึก บางชนิดอาศัยที่ผิวน�้ำ (surface) บางชนิดมุดลงไปใต้พื้นดิน (subterranean หรือ hypogean) บางชนิดอาศัยในบริเวณ deep-sea thermal vent ของมหาสมุทรแปซิฟิก ตะวันออก เกี่ยวกับอุณหภูมิ บางชนิดอาศัยใน hot soda lake ที่มีอุณหภูมิสูงถึง ๔๒.๕ องศาเซลเซียส บางชนิดอาศัยในทะเลขั้วโลกมีแผ่นน�้ำแข็งปกคลุมอยู่ข้างบนที่อุณหภูมิ –๒ องศาเซลเซียส ปลาแต่ละชนิดมีความสามารถในการทนต่อสภาพแวดล้อมไม่เท่ากัน บางชนิด ทนได้ในช่วงกว้าง บางชนิดสามารถทนได้ในช่วงแคบ นอกจากนี้ ยังมีปลาบางชนิดอาศัยใน ถ�้ำ (cave) บางชนิดหลบซ่อนใต้พื้น (underground) บางชนิดอาศัยบริเวณธารน�้ำที่ไหลเชี่ยว (torrential stream) ปลาหลายชนิดที่มีอวัยวะช่วยหายใจ (air-breathing organ) ท�ำให้สามารถ อยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีอากาศจ�ำนวนน้อย เช่น ในน�้ำนิ่งตามหนองบึงต่าง ๆ ในขณะที่บางชนิด ต้องอยู่ในที่มีปริมาณออกซิเจนเพียงพอ จากความหลากหลายของสภาพที่อยู่อาศัย และปัจจัยด้านสภาวะแวดล้อมที่แตกต่างกัน ท�ำให้ปลามีรูปร่างลักษณะต่างกัน ปลาขนาดใหญ่ที่สุดในโลก คือ ปลาฉลามวาฬ (whale shark, Rhyncodon typus) มีความยาวมากกว่า ๑๒ เมตร ส่วนปลาขนาดเล็กที่สุดในโลก ที่ค้นพบในปัจจุบันคือ ปลาในกลุ่มตะเพียน ชื่อว่า Paedocypris progenetica เมื่อโตเต็มที่ มีขนาดเพียง ๗.๙ มิลลิเมตรเท่านั้น ปลาชนิดนี้อาศัยในประเทศอินโดนีเซีย และถือว่าเป็นสัตว์ มีกระดูกสันหลังที่มีขนาดเล็กที่สุดในโลกอีกด้วย _12-23(001-006)P3.indd 6 8/1/13 8:34 AM
Descargar ahora