1. Лекц-11

2.  Эдийн засгийн нөөцүүд, тэдгээрийн үнэ
 Хүчин зүйлийн зах зээлийн бүтэц
 Хүчин зүйлийн эрэлт, түүнд нөлөөлөх хүчин
зүйл
 Хүчин зүйлийн эрэлтийн мэдрэмж
 Хөдөлмөрийн зах зээл
 Газрын зах зээл
 Капиталын зах зээл

3. Үйлдвэрлэлийн Эдийн засгийн
хүчин зүйлс нөөц
Газар
Хөдөлмөр
Капитал
Удирдах ур чадвар

4. ҮХЗ ҮХЗ-н үнэ
Хөдөлмөр Цалин
Газар Рент
Капитал Хүү
Үйлдвэрлэл эрхлэх Ашиг, урамшуулал
ур чадвар

5. Хэрэглэгчийн орлого
Пүүсийн зардал
Нөөцүүдийн хувиарлалт

6.  Хүчин зүйлийн эрэлт нь тухайн хугацаанд
тогтож байгаа тухайн хүчин зүйлийн үнийн
түвшинд пүүсийн зүгээс худалдан авахад бэлэн
байгаа хүчин зүйлийн тоо хэмжээгээр
илэрхийлэгдэнэ.
 ХЗЗЗ дээр:
◦ Пүүс эрэлтийг бий болгодог
◦ Өрх гэр нийлүүлэлтийг бий болгодог

7.  ҮХЗ-н ýðýëò ¿¿ñìýë,
óëàìæëàãäñàí øèíæ чàíàðтай.
 ¯ХЗ íü ýäèéí çàñãèéí ñóáúåêò¿¿äèéí õýðýãöýýã
øóóä õàíãàäàãã¿é
 ҮХЗ-н тóñëàìæòàéãààð ¿éëäâýðëýãäñýí
á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éëчèëãýýãýýð äàìæèæ äàì
áàéäëààð õàíãàäàã

8. Үнийн хүчин зүйл
• Тухайн хүчин зүйлийн үнэ
Үнийн бус хүчин зүйлс
• Хүчин зүйлийн бүтээмж
• Бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний эрэлт
• Бусад хүчин зүйлийн үнэ

9.  Хүчин зүйлийн эрэлтийн муруй нь тухайн хүчин
зүйлийн ахиуц бүтээгдэхүүний орлогын
муруйгаар тодорхойлогдоно.
X  MPx  MRPx 

10.  Хүчин зүйлийн хэмжээг нэг нэгжээр
нэмэгдүүлэхэд нийт орлогод гарч байгаа
өөрчлөлт юм.
TR
MRPx 
X
 MRPx – Х хүчин зүйлийн ахиуц бүтээгдэхүүний
орлого
 ΔTR – Нийт орлогын өөрчлөлт
 ΔX – Х хүчин зүйлийн тоо хэмжээний өөрчлөлт

11. MRP, r
A
r1
B
r2
D=MRP
0
x1 x2 Хүчин зүйлийн
тоо хэмжээ

12. 1. Õ¿÷èí ç¿éëèéí á¿òýýìæ õýäèé чèíýý ºíäºð
áàéíà òºäèé чèíýý ýðýëò íü èõ áàéíà.
2. Á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éë÷èëãýэíèé ýðýëò èõ áàéíà
òýð á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éëчèëãýýã ¿éëäâýðëýõýä
îðîëöîæ áàéãàà õ¿чèí ç¿éë¿¿äèéí ýðýëò
òºäèé чèíýý ºíäºð áàéíà.
3. Áóñàä õ¿÷èí ç¿éëèéí ¿íý ãýäýãò òóõàéí
íººöòýé õàðèëöàí îðîëäîã áîëîí õîñîëäîã
õ¿чèí ç¿éë¿¿äèéí ¿íèéí ººðчëºëòèéã àâч
¿çäýã.

13. ҮХЗ-н
үнэ Эрэлтийн өсөлт
Эрэлтийн бууралт
D2
D0
D1
0
ҮХЗ-нТоо хэмжээ

14. Хүчин
зүйлийн зах
зээл
Газрын зах Капиталын зах Хөдөлмөрийн
зээл зээл зах зээл

15.  Газар арилжуулагдаж буй зах зээлийг газрын
зах зээл гэнэ
 Үйлдвэрлэлийн үйл явцад ашиглагддаг
байгалын гаралтай бүх зүйлсийг багтаадаг.
 Газрын дээрх болон доорх баялгыг газар гэсэн
нөөцөд хамруулдаг.
 Үйлдвэрлэлийн салбар бүрийн хувьд газар
гэдэг нөөц нь харилцан адилгүй байдлаар
ашиглагддаг.

16.  Газрын эрэлт нь үүсмэл эрэлт байна.
 Газрын эрэлт нь тухайн үнийн түвшинд(рент)
пүүсийн зүгээс худалдан авахад бэлэн байгаа
газрын хэмжээ юм.

17. Рент
R1
R2
Dгазар
0
La1 La2 Газрын
хэмжээ

18.  Ãàçðûã õýí ч ¿éëäâýðëýí á¿òýýæ чàäàõã¿é
 Гàçðûã îðëóóëàõ нөөц байхгүй
 Ãàçðûã í¿¿ëãýí øèëæ¿¿ëýõ áîëîìæã¿é
 Ãàçðûí íººöèéí õýìæýý хÿçãààðëàãäìàë буюу
нийлүүлэлт нь огт мэдрэмжгүй байна

19. Рент
Sгазар
R1
R2
0
La Газрын
хэмжээ

20.  Газрын рент нь газрын эрэлт, нийлүүлэлтийн
тэнцвэрээр тодорхойлогдоно.
 Ãàçðûí õýñýã òóñ á¿ð íü õºðñíèé ¿ðæèë øèì
áîëîí áàéðøëûí ÿëãààíààñ õàìààðààä
õàðèëöàí àäèëã¿é ¿íý öýíýòýé áàéíà.

21. Рент
Sгазар
R*
Dгазар
0
La* Газрын
хэмжээ

22.  Эдийн засгийн рент гэж юу вэ?
 Рентийн төрлүүд?