''İş Analizi ve Uygulamaları'' dersi için yapılmış; işin en kısa sürede yapılabilmesi için önce işin gözlenmesi, sonrasında ise elde edilen sayısal verilerin bazı proses şemalarına işlenmesi,standart zamanların hesaplanmasını, işin yapımında kazınılan sürelerin sayısal olarak görülmesini anlatan bir çalışma.

1. 0
T.C.
YALOVA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
İNSAN KAYNAKLARI VE ÇALIŞMA EKONOMİSİ
BİR İŞLETMEDE ZAMAN ETÜDÜ, İŞ ETÜDÜ VE
AKIŞ ŞEMALARI
TUĞBA ÖZEN
Doç. Dr. SELAMİ ÖZCAN

2. 1
YALOVA DUMANTEPE KERESTE ŞİRKETİ’NDE İŞ ETÜDÜ İLE İLGİLİ UYGULAMA
1-DUMANTETEPE KERESTE ŞİRKETİNDE TAHTA İSTİFLEME İŞİ FAALİYET
ŞEMASI
TAHTAYI TAŞIMAK İÇİN
MAKİNEYE GİDİLİR
TAHTA TAŞINMAK İÇİN
TUTULUR
TAHTA İKİ EL KAVRANDIKTAN
SONRA ARABAYA TAŞINIR
ARABAYA KONAN
TAHTALAR YERE
DÜŞTÜ MÜ?
KONTROL EDİLİR
DÜŞEN PARÇALAR KALDIRILIR
ARABAYA KONUR
İŞLEM BİTMİŞTİR
İŞLEM BİTMİŞTİR.
YENİ TAHTA ALMAK İÇİN
TEKRAR MAKİNAYA GİDİLİR.

3. 2
2- DUMANTETEPE KERESTE ŞİRKETİ’NDE TAHTA İSTİFLEME İŞİNİN İŞ ETÜDÜ
ÇALIŞMASI

4. 3
Fotoğtaf :1 Malzemeyi yanlış tutma şekli
Fotoğraf: 2 Malzemeyi yanlış tutma şekli

5. 4
Fotoğraf: 3 Malzemeyi doğru tutma biçimi
1.Yukarıda ki örnek çalışmada yapılan iş, makineden gelen kesilmiş tahtaların makineden
alınması ve depoyagötürülmeküzere arabaya istiflenmesidir.
2.Yapılan gözlem esnasında 5 farklı işçi ile farklı ölçümler yapılmıştır.
3.Gözlem sonucunda makineden gelen tahtaları B işçisinin hareket yönü
kaynaklı olarak taşıma süresini ve tahtayı itme süresini uzattığı tespit edilmiştir.
4.İyileştirme faaliyeti olarak B işçisi nin makineden gelen tahtayı kavradıktan
sonra hareket yönünü düzeltmesi sağlanarak işlem süresi aşağıya çekilmiştir.
5.Sonuç olarak;
İşletme açısından hareket yönündeki iyileştirme ile zaman tasarrufu sağlanmıştır.
İşçi açısından ise; işçinin daha ergonomik hareket etmesi ve az yorulmasına sağlanmıştır.

6. 5
3-DUMANTEPE KERESTE’DE ZAMAN ETÜDÜ ÇALIŞMASI
İŞ
ELEMANI
GÖZLEM (Saniye/Eleman) TEMPO
TAKDİRİ
%
1 2 3 4 5
A 6,16 8,73 7,15 6,5 5,53 80
B 8,14 4,5 8,3 12 10,30 80
C 6,25 9 7,96 10,39 10,12 80
D 7,29 6,3 7,87 8,01 8,55 80
E 7,47 8,5 5,4 7,5 7,78 80
İŞLEM İÇİN ORTALAMA SÜRE= Her iş elamanına ilişkin kaydedilen süre
Gözlem sayısı
İş Elemanlarına İlişkin Ortalama Süreler
( A ) İş Elemanı =
6,81
( B ) İş Elemanı =
8,65
( C ) İş Elemanı =
8,74
( D ) İş Elemanı =
7,60
( E ) İş Elemanı =
7,33

7. 6
TOPLAM NORMAL SÜRE=(Ortalama Süre) x (Tempo takdiri)
İş Elemanlarına İlişkinToplam Normal Süreler
( A ) İş Elemanı =
6,81 x 0,8
=
5,45
( B ) İş Elemanı =
8,65 x 0,8
=
6,92
( C ) İş Elemanı =
8,74 x 0,8
=
7,00
( D ) İş Elemanı =
7,60 x 0,8
=
6,08
( E ) İş Elemanı =
7,33 x 0,8
=
5,86
İŞİN TOPLAM NORMAL SÜRESİ= İş elemanına ilişkin normal sürelerin hepsinin
toplamı
İŞİN TOPLAM NORMAL SÜRESİ= 5,45 + 6,92 + 7,00 + 5,46 + 5,86 =30,68
STANDART ZAMAN HESAPLAMASI = NORMAL SÜRE
(1-TÖLERANS PAYI)
STANDART ZAMAN HESAPLAMASI = 30,68= 38,36
1-(0,20)
EN UYGUN ÖRNEK BÜYÜKLÜĞÜ N= Z2
[nƩx2
– (Ʃx)2
]
P2
(Ʃx)2

8. 7
N= En Uygun Örnek Büyüklüğü
P = Duyarlılık sınırı (Önem derecesi)
Z = Güven Aralığı
X = Elemanın Kronometre İle Ölçülen Süresi
n = Yapılmış Olan Gözlem Sayısı
NOT= % 95,7 Güven aralığı için Z=2 alınmıştır.
En Uygun Örnek Büyüklüğü
Toplam
( A ) İş
Elemanı = x2
37,9456 76,2129 51,1225 42,25 30,5809 238,11
( B ) İş
Elemanı = x2
66,2596 20,25 68,89 144 106,09 405,49
( C ) İş
Elemanı = x2
39,0625 81 63,3616 107,952 102,414 393,79
( D ) İş
Elemanı = x2
53,1441 39,69 61,9369 64,1601 73,1025 292,03
( E ) İş Elemanı
= x2
55,8009 72,25 29,16 56,25 60,5284 273,99
N= 405 n =5 ise 405-5=400 daha ölçüm yapılması gerekmektedir.

9. 8
BALIK KILÇIĞI DİYAGRAMI
Yapılan çalışmada balık kılçığı diyagramından yararlanılarak aşağıda ki sorunlar
tespit edilmiştir.
METOT MALZEME
İNSAN
ORTAM
TAHTAYI İSTİFLEME İŞİNİN
SÜRESİ NEDEN UZUN
taşıma şekli
malzemeyi tutma şekli
malzemenin talaşlarının
ele batması
işçinin boyu
mekanın ısısı
ürünün boy uzunluğu
istif arabasının mesafesi
mekanın ışıklandırması
ortamda havaya
karışan talaşlar
Yardımcı malzemeye
ihtiyaç olması
işçinin sağlak yada
solak olması

10. 9
1. İşçinin malzemeyi taşıma şeklinde sorun vardır, doğru yöntem bulunup
iyileştirme yapılmıştır.
2. Tahtayı tutarken tahta üzerinde mevcut olan küçük talaş parçaları ele
batmaktadır ve malzemeyi tutma işi ergonomiye uygun olarak
yapılamamaktadır. Konu ile ilgili işçilerin eldiven giymesi önerilmiştir.
3. Tahtalar 2m.- 3m. -4m. olarak işlenmektedir. İstif arabasının dolması ile
istif yapılacak yerin yükselmesi sonucu daha uzun boylu işçi ile iş değişimi
önerilmiştir. Diğer bir çözüm yöntemi olarak İstif arabasının yanına 30
cm yüksekliğinde bir merdiven önerilmiştir.
4. Mekanda havaya karışan çok fazla talaş vardır ve işçilerin nefes alamsını
önlemekte ve performansını düşürmektedir. Bu sebeple işçilere maske
takması önerilmiştir. Fotoğraf 4’te şekle ilave yapılarak
örneklendirilmiştir.
5. Kesilen malzemeyi arabaya istiflerken işçinin sağ el yada sol el kullanıyor
olmasının bir önemi olmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak iş verimini arttırmak için Balık Kılçığı Diyagramından
yararlanılmış bazı konularda işletme çalışanlarına tavsiyelerde
bulunulmuştur.

11. 10
Fotoğraf : 4 Taşıma arabasının üzeri tahtalarla doldukça işçinin işini
kolaylaştırmak için ok yönü ile gösterilen yere yeterli yükseklikte bir merdiven
konulması önerilmiştir.
İKİ EL PROSES ŞEMASI

12. 11
İki el proses şemasından da anlaşılacağı gibi B işçisi üzerinde yapılan
ölçümlerde iyileştirme sonrası zamandan tasarruf edildiği görülmektedir. Sol el
ilk ölçümde 11,04 saniye son ölçümde 6,99saniye olarak hesaplanıp işlemde
4,05 saniye tasarruf yapılmıştır. Sağ el ise ilk ölçümde 9,62 saniye, son ölçümde
5,77 saniye olarak hesaplanmış ve 3,85 saniye tasarruf sağlanmıştır.
AIRTIES KABLOSUZ İLETİŞİM A.Ş. ŞİRKETİNDE ARIZALI MODEM KABULÜNÜN

13. 12
İŞ AKIŞ ŞEMASI İŞÇİ TİPİ
Process
Ücretli
ürün değişimi
İsteniyor
mu?
Modem garanti
içi mi?
Hayır
Evet
Hayır
Ürün müşteriye
iade edilir
Evet
Hayır
Evet
Fiyat bilgisi ver
Kabul etti mi?Hayır Evet
Ürün müşteriye
teslim edilir.
Adap. var mı?
Evet
Hayır
Adap.lü
kayıt aç
Ariza nosunu
stickera yaz
arıza nosunu
modeme yapıştır
Adap.
modeme tak
Modemi onarım
merkezine götür
İşlem bitti mi?
Process
Kayıt kapalı mı?
Kontrol et
Ücreti
Tahsil et
Fiş kes
Adap.süz
kayıt aç
Ücretli onarım
istiyor mu?
Fiyat bilgisi ver
Hayır
Modemi müşteriye
teslim et
Kabul etti mi?
Hayır
EvetÜrün müşteriye
teslim edilir.
Adap. var mı?
Hayır
Adap.lü
kayıt aç
Ariza nosunu
stickera yaz
Adap.
modeme tak
Adap.süz
kayıt aç
Process
Arıza nosunu
modeme yapıştır
Modemi onarım
merkezine götür
İşlem bitti mi?
Process
Kayıt kapalı mı?
Kontrol et
Ücreti
Tahsil et
Fiş kes
Ürünü müşteriye
Ürünü müşteriye
Evet
Sayfa
2.de
Evet

14. 13
Sayfa 2
Modem garanti
içi mi?
Adap. var mı?
Hayır
Adap.lü
kayıt aç
Ariza nosunu
stickera yaz
Adap.
modeme tak
Adap.süz
kayıt aç
Process
Arıza nosunu
modeme yapıştır
Modemi onarım
merkezine götür
İşlem bitti mi?
Process
Kayıt kapalı mı?
Kontrol et
Ürünü müşteriye teslim et
Evet
Evet

15. 14
Kaynakça:
Bahadır, Emre (2009) ‘’ Akış Diyagramı’’
(http://www.muhendissohbetleri.com/akis-diyagrami/l, Erişim Tarihi: 16.04.2013)
Menteşoğlu, Mustafa ‘’Akış Diyagramları’’
(http://www.byte.com.tr/makaleler/default.asp/Gorev/MakaleGoster/Makale/42/Sayfa/160, Erişim Tarihi:
09.04.2013)
Özcan, Selami (2013) ‘Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi ,(2007) Ankara, ‘’Akış
Diyagramları’’
https://www.dropbox.com/s/f7l9szjc5n3kmh2/bir%20isletmede%20zaman%20etudu%20ve%20simulasyon
%20calismasi.pdf, Erişim Tarihi: 09.04.2013)
Murat, Güven (2009) ‘’Süreç Yönetimi ve İş Akış Şemaları’’
(https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CEEQFjAA&url=http%3
A%2F%2Fmimfakulte.ktu.edu.tr%2Fic_kontrol_uyum_eylem_plani%2Fis_akislari%2Fsurec_yonetimi.ppt&ei
=7ydvUdb5HsiD4gTIh4A4&usg=AFQjCNGtMmWauF7ePLcRDrj2C7WtYbQP6g&sig2=aSll4PIh8ng3qYbG6Y29q
A, Erişim Tarihi:10.04.2013)
http://www.bidb.hacettepe.edu.tr/eimza/isakisi.php, Erişim Tarihi8.04.2013
http://www.eniserdal.com/is-etudu-zaman-etudu-metod-etudu-nedir.html ;
erişim tarihi
Onarcan, Aysun, Mete Alikalfa ve Muzaffer Kapanoğlu (2011) ‘’Ms Visio 2010 İle İş Akışlarına yönelik Süreç
Şemalarının Oluşturulması’’ ,(http://www.enformatik.ogu.edu.tr/belgeler/MS_Visio_2010_Egitimi_v5.pdf,
Erişim Tarihi:09.04.2013)
Tekin, Mahmut (2012) ‘’Üretim Yönetimi Konya’’
‘’İş Etüdü ile İlgili Temel Bilgiler’’
http://www.genelbilge.com/is-etudu-ile-ilgili-temel-bilgiler.html, Erişim Tarihi: 10.04.2013)
(http://tr.wikipedia.org/wiki/Ak%C4%B1%C5%9F_%C5%9Femas%C4%B1, Erişim Tarihi:09.04.2013)
(http://dijitalders.com/icerik/620/akis_diagram_sembolleri.html, Erişim Tarihi:09.04.2013)
Özcan, Selami (2013) ‘’İş Analizi Ders Kitabı’’
http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi,Erişim Tarihi: 17.04.2013)
http://www.eniserdal.com/is-etudu-zaman-etudu-metod-etudu-nedir.html, Erişim Tarihi: 17.04.2013)

16. 15
http://notoku.com/verimlilik-artirma-teknikleri/, Erişim Tarihi: 17.05.2013)
http://evrak.wordpress.com/category/algoritma/, Erişim Tarihi: 17.05.2013)
http://sbe.erciyes.edu.tr/dergi/sayi_18/08_celikten.pdf, Erişim Tarihi: 18.05.2013)
http://www.belgeler.com/blg/2c0e/aki-emasi, Erişim Tarihi: 20.05.2013)
http://www.belgeler.com/blg/2kxw/acil, Erişim Tarihi: 17.05.2013)
http://enm.blogcu.com/metot-ve-zaman-etu, Erişim Tarihi: 17.04.2013), Erişim Tarihi: 17.04.2013
du-teknikleri-ile-verimliligin-arttirilmasi/11564333, Erişim Tarihi: 17.05.2013)

17. 16

18. 17

19. 18

20. 19

21. 20

22. 21