1. UNIVERSITETI I PRISHTINES
FAKULTETI I SHKENCAVE TË APLIKUARA TË BIZNESIT
PEJË
Sjellja Organizative
Motivimi permes nevojave, projektimit te punes dhe
kenaqesise
Driton Sylqa
1
2. Tematikat kryesore per tu trajtuar
► Motivimi i performancës së punës;
► Motivimi përmes nevojave;
► Motivimi përmes projektimit të punës;
► Modeli i karakteristikave të punës;
► Kënaqësia në punë;
2
3. Modeli i motivimit t performancës s pun ës
INPUTET Feedback
•Nevojat dhe
ndryshimet individuale
• Mbeshtetja e mbikqyresit Perpjekja Performanca
dhe keshillimi;
•Qellimet e eperformances; Pasojat
•Karaktersitikat e punes
Ambienti i punes dhe
kufizimet e jashtme
Satisfaksioni / kenaqesia
ne pune
Devotshmeria ndaj
organizates
Dhe qellimeve te
performances
3
4. Teoritë e motivimit
Nevojat, nxitja, njohja dhe karakteristikat e punës – 4
mënyrat e shpjegimit të sjelljes që shkaktojnë evolucionin e teorive
moderne të motivimit.
Teoritë moderne rrjedhin nga Hedonizmi!!!
► Nevojat – teoritë e nevojave bazohen në nevojat e paplotësuara të
cilat edhe nxisin motivimin;
► Nxitja – sjellja kontrollohet nga pasojat e saj. Shpërblimet kanë
ndikim në motivimin e punëtorëve;
► Njohja – teoritë motivuese të njohjes konstatojnë se sjellja është
funksion i besimeve, vlerave, shpresave dhe njohjeve mendore;
► Karakteristikat e punës – puna rutinë dhe përsëritshme nuk
shkakton motivim; punët sfiduese janë ato që rrisin motivimin;
përbërësit e një punë sfiduese janë: llojshmëria, autonomia dhe
autoriteti i marrjes së vendimit.
PERFORMANCA = AFTËSI X MOTIVIM
4
5. Teoria e motivimit dhe rezultatet në vendin e punës
Motivimi përfshin ato procese psikologjike që shkaktojnë aktivizim, drejtim dhe
këmbëngulje në veprimet vullnetare që janë të drejtuara nga qëllimet!
Matrica për zgjedhjen e teknikave motivuese
Teoritë e Motivimit
Rezultati i interesuar Nevoja Nxitja Drejtësia Shpresa Vendosja e Karakteristikat e
qëllimeve punëve
Zgjedhja për të ndjekur X
një kurs veprimi
Përpjekja X X X X X X
Performanca X X X X
Kënaqësia X X X
Abstenizmi X X X
Qarkullimi X X X X
5
6. Teoritë e nevojave të Motivimit
► Teoria e hierarkisë së nevojave të Maslow-it
► Teoria e nevojave të McClelland-it
Vetë-aktualizim
Dëshira për të bërë më
të mirën e mundshme
Respekt
Nevojë për mirënjohje
nga të tjerët, nevojë për
w -it
fuqi dhe vetë-besim
l o
as
Dashuri
Përmban nevojat për M
marrëdhënie të mira të
v e
Siguri
o ja
Të qenit i sigurt nga v
dëmtimet fizike dhe ne
psikologjike
së
s ë
Psikologjike
r ki
a
er
Nevojat bazë - ajër,
hi
ujë dhe ushqim
e
ria
T eo
6
7. Teoria e nevojave të Mc-Clelland-it
► Nevoja për arritje – thekson nevojën për arritje rezultatesh
në mënyrë efikase dhe te shpejtë. Njerëzit e motivuar për arritje
kanë 3 karakteristika:
preferenca për të punuar në punë të vështirësive mesatare;
rezultatet janë fryt i përpjekjeve të tyre dhe
dëshira për të reflektuar suksesin dhe dështimin e tyre (feedback-u);
► Nevoja për përfshirje – preferon marrëdhënie të mira me
kolegët;
► Nevoja për fuqi – pasqyron nevojën për këshillimin,
inkurajimin dhe mësimin e tjerëve.
7
8. Trajtimet historike të projektimit të punëve
1. Përshtatja e njerëzve ndaj punës
► Së pari projektohen punët për të dhënë maksimumin ekonomik dhe
teknologjik. Nisen nga supozimi se njerëzit me kohë i përshtaten çdo
situate pune. Ky trajtim përdor parimet e menaxhimit shkencor dhe
thjeshtëzimin e punës.
► Menaxhimi shkencor bazohet në specializimin dhe standardizimin e
punëve ku përdorim të gjerë gjen teknologjia e linjave zingjir.
► Pasojë pozitive – rritja e produktivitetit dhe efikasitetit;
► Pasojë negative – injoron qëndrimet e punëtorëve për punën; punët
përsëritëse çojnë në pakënaqësi në punë, shëndet të dobët mendor dhe
sens të ulët të arritjeve personale; nuk shfrytëzon njohuritë dhe
karakteristikat personale në punë;
► Dukuritë negative të këtij trajtimi motivojnë zhvillimin e projektimeve të
reja të punës. Trajtimet e reja tentojnë të rrisin kënaqësinë e brendshme
të punëtorëve.
8
9. Trajtimet historike të projektimit të punëve
2. Përshtatja e punëve ndaj njerëzve
Trajtim modern ky i cili merr parasysh vlerat dhe karakteristikat e punëtorëve para
se të bëjë ndarjen e punëve, preferon punët sfiduese dhe me përgjegjësi.
Në kuadër të këtij trajtimi hyjnë teknikat motivuese si në vijim:
► Zgjerimi i punës, përfshin ushtrimin e dy apo më shumë punëve të natyrës së njëjtë;
► Rrotacioni i punës, ka për qëllim që punëtorët të kenë varietet në punë;
► Pasurimi i punës, ka të bëjë me faktorët higjienikë dhe faktorët motivues. Ky
model quhet modeli i Herzberg-ut, i cili perbehet:
Faktorët Higjienikë (paga, politika e kompanisë, mbikqyrja teknike, marrëdhëniet
personale me menaxherin dhe kushtet e punës) janë faktorë që duhet plotësuar në
mënyrë që të mos ketë pakënaqësi.
Faktorët Motivues (arritjet, mirënjohja, karakteristikat e punës, përgjegjësia dhe
avancimi) janë faktorë që ndikojnë në kënaqësinë e punëtorëve e me këtë edhe në
motivimin e tyre.
► Karakteristikat e punës, poashtu luajnë rol të madh në motivimin e
brendshëm të punëtorëve që përcaktohet nga tre gjendje psikologjike të përcjella
me 5 dimensionet vijuese: llojshmëria e mjeshtërive, identiteti i detyrës, rëndësia e
punës, autonomia, dhe feedback-u. 9
