ХАМТЫН ХЭЛЭЛЦЭЭР

1. СТОУС 11: ХАМТЫН
ХЭЛЭЛЦЭЭР
НББ-ИЙН 4-Р ТҮВШНИЙ ОЮУТНУУДАД ЗОРИУЛАВ.

2. ЗОРИЛГО
Хамтарсан хяналт бүхий хэлэлцээр (өөрөөр хэлбэл хамтын
хэлэлцээр)-т хувь оролцоотой аж ахуйн нэгжүүдийн санхүүгийн
тайлагналын зарчмыг тодорхойлж өгөх явдал.

3. ХАМРАХ ХҮРЭЭ
Хамтарсан хэлэлцээрт оролцогч тал болох аж ахуй нэгж ашиглана.

4. ХАМТЫН ХЭЛЭЛЦЭЭР
Хамтын хэлэлцээр гэдэг нь хоёр ба түүнээс дээш хамтын хяналттай
тал бүхий хэлэлцээр.
Хамтын хэлэлцээр нь дараах шинж чанартай.
1. Талууд нь гэрээт хэлэлцээрийг биелүүлэх үүрэгтэй.
2. Уг хэлцэлд оролцогч хоёр ба түүнээс дээш тал хамтын хяналт тавьдаг.
Хамтын хэлэлцээрийг 2 ангилна.
1. Хамтын үйл ажиллагаа
2. Хамтарсан үйлдвэр

5. ХАМТЫН ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙН
АНГИЛАЛ
ААН өөрийн оролцсон хамтын хэлэлцээрийн төрлийг тодорхойлно.
1. Хамтын үйл ажиллагаа гэдэг нь хэлэлцээрт хамтын хяналттай
талууд хэлэлцээрийн хөрөнийг ашиглах, өр төлбөрийг хариуцах
үүрэг бүхий хамтын хэлэлцээр юм. Үүнд оролцогч талуудыг
хамтран үйл ажиллагаа явуулагчид гэнэ
2. Хамтарсан үйлдвэр гэдэг нь хэлэлцээрийн цэвэр хөрөнгийг
ашиглах эрхтэй тухайн хэлэлцээрт хамтын хяналттай тал бүхий
хамтын хэлэлцээр юм. Эдгээр талуудыг хамтарсан үйлдвэрд
оролцогч талууд гэнэ.

6. ХАМТЫН ХЯНАЛТ
Энэ нь гэрээний дагуу зөвшөөрсөн хэлэлцээрийн хяналтыг хамтран
эзэмших явдал бөгөөд энэ нь зөвхөн холбогдох үйл ажиллагааны
талаар гаргасан шийдвэрийн дагуу оролцогч талууд хяналтыг
хамтран эзэмшихээр санал нэгтэй зөвшөөрсөн тохиролцоо юм.

7. Хамтын үйл ажиллагаанд оролцогч талуудын
санхүүгийн тайлан
Хамтын үйл ажиллагаа явуулагч нь хамтын үйл ажиллагаан дахь
өөрийн хувь оролцоотой холбоотойгоор дараах зүйлсийг хүлээн
зөвшөөрнө.
1. Хамтран эзэмшиж буй аливаа хөрөнгийн өөрт ногдох хувийг
бүртгэлдээ тусгана.
2. Хамтран хариуцаж буй аливаа өр төлбөрийн өөрт ногдох хувийг
бүртгэнэ.
3. Хамтын үйл ажиллагаанаас бий болсон бүтээгдэхүүний гарцын өөрт
ногдох хувийг борлуулсны орлогыг болон хамтын үйл
ажиллагаанаас олсон орлогын өөрт ногдох хувийг бүртгэнэ.
4. Хамтран гарсан аливаа зардлын өөрт ногдох хувийг бүртгэнэ.
Хамтын хяналтгүй боловч хамтын үйл ажиллагаанд оролцогч тал нь
хамтын хөрөнгө, өр төлбөрийг хариуцах эрх үүрэгтэй бол дээр
дурьдсан зүйлсийн өөрт ногдох хувийг бүртгэнэ

8. Хамтарсан үйлдвэрд оролцогч талуудын
санхүүгийн тайлан
ААН нь хамтын хэлэлцээрт мэдэгдэхүйц нөлөөгүй бол хамтарсан
үйлдвэр дэх хувь оролцоогоо хөрөнгө оруулалтаар хүлээн зөвшөөрч
бүртгэх бөгөөд өмчийн аргыг ашиглан хөрөнгө оруулалтаа
тайлагнана.

9. жишээ
Бодлого №1: 2012-1-1-нд А компани мужааны үйл ажиллагаа
эрхэлдэг, Б компани дарханы үйл ажиллагаа эрхэлдэг, В компани
блок тоосгоны үйлвэрлэл эрхэлдэг 3 компани хамтарч Д компаниас
ирсэн захиалагын дагуу барилга барихаар гэрээ байгуулсан.
Барилгыг барихад шаардлагатай бүх хөрөнгө 60000000 төгрөгийг 3
компани 1:2:3 хуваан төлсөн. Барилгын ажлыг гүйцэтгэх ажилд А,
Б, В компаниуд харгалзан 2:3:1 оролцоотойгоор хийж гүйцэтгэсэн.
2012-12-31-нд Д компанид барилгыг хүлээлгэн өгч 90000000
төгрөгийг нэхэмжилсэн. Орлогыг хуваарилахдаа оруулсан хөрөнгө
болон гүйцэтгэсэн ажлын дундаж хувьд үндэслэдэг.
Гүйцэтгэх нь:Компани тус бүрийн хамтарсан үйл ажиллагаанаас олсон ашгийг тооц.

10. жишээ
№2: Хотоос зайдуу зэргэлдээ орших А, Б, В компаниуд халаалт
болон цэвэр усны шугамнаа шинэчлэн татахаар болж хотын
дулааны шугамаас 800 м шугамыг хамтран хийхээр болж гэрээ
байгуулсан. 800 м шугамын ажлыг санхүүжүүлэх зорилгоор ХААН
банкнаас 10000000 төгрөгийг 3 компани хамтран зээлсэн. Б компани
газрын зөвшөөрөл, техникийн нөхцөл авахад 3000000 төлсөн, А
компани өөрийн ажилчдад 2000000 төгрөгийн цалин өгч шугамын
ажлыг хийж дуусгасан. 3 компани уг шугамыг тэнцүү хувиар
эзэмшинэ.
Гүйцэтгэх нь: Компани тус бүрийн тайлагнах хөрөнгө болон өр төлбөрийн дүнг тодорхойл

11. жишээ
№3 А компани нь хөрөнгө оруулалт хийсэн компанидаа хамтын хяналт
тавьдаг. 2012-1-1-нд Б компанийн нийт эзэмшилийн 30%-ийг 20000
төгрөгөөр худалдан авсан. А ба Б компанийн баланс дараах байдалтай байв.
Гүйцэтгэх нь: Нэгтгэсэн балансыг хувь тэнцүүлэн нэгтгэх арга, өмчийн аргуудаар бэлтгэ.
Дансны нэр А Б
Мөнгөн хөрөнгө 40000 15000
Авлага 15000 10000
Бараа материал 21000 18000
Эргэлтийн бус хөрөнгө 186000 30000
Нийт хөрөнгийн дүн 262000 73000
Богино хугацаат өр төлбөр 55000 8000
Урт хугацаат өр төлбөр 20000 5000
Энгийн хувьцаа НҮ-10₮ 100000
Энгийн хувьцаа НҮ-4₮ 32000
НТК 50000 13000
Хуримтлагдсан ашиг 37000 15000
Нийт ӨТ ба ЭӨ-ийн дүн 262000 73000