Baigiang t cmangvt

NguyÔn TuÊn Minh – Bé m«n §iÖn tö ViÔn th«ng - §H KTCN Th¸i Nguyªn

Bµi gi¶ng
Tæ chøc m¹ng viÔn th«ng
Tµi liÖu tham kh¶o :
• Quy ho¹ch ph¸t triÓn m¹ng viÔn th«ng – NXB Bu ®iÖn (ViÖn kinh tÕ Bu
®iÖn)
• Kü thuËt lu lîng ViÔn th«ng – (Häc viÖn Bu chÝnh ViÔn th«ng)

Ch¬ng I – Tæng quan vÒ m¹ng viÔn th«ng

1.1.

Giíi thiÖu

1.2. Çc bé phËn cÊu thµnh hÖ thèng viÔn th«ng
Nh×n trªn quan ®iÓm phÇn cøng, HÖ thèng ViÔn th«ng bao gåm thiÕt bÞ
®Çu cuèi, thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch vµ thiÕt bÞ truyÒn dÉn.
1.2.1. ThiÕt bÞ ®Çu cuèi
ThiÕt bÞ ®Çu cuèi giao tiÕp gi÷a mét m¹ng vµ con ngêi, cho phÐp trao ®æi
th«ng tin víi m¹ng líi.
1.2.2. ThiÕt bÞ chuyÓn m¹ch
ThiÕt lËp (huû bá) mét ®êng truyÒn dÉn (kÕt nèi) gi÷a çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi
1.2.3. ThiÕt bÞ truyÒn dÉn
ThiÕt bÞ ®îc sö dông ®Ó kÕt nèi çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi víi çc tæng ®µi
hoÆc gi÷a çc tæng ®µi víi nhau.
a. ThiÕt bÞ truyÒn dÉn thuª bao
KÕt nèi çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi víi çc tæng ®µi. §êng truyÒn thêng sö dông lµ
çp kim lo¹i, çp sîi quang, v« tuyÕn.
b. ThiÕt bÞ truyÒn dÉn chuyÓn tiÕp
KÕt nèi gi÷a çc tæng ®µi. §êng truyÒn sö dông lµ çp sîi quang, hÖ thèng
çp ®ång trôc, hÖ thèng vi ba, th«ng tin vÖ tinh, ...
2


Tho¹i

Tho¹i

Fax

Fax
§êng
truyÒn

§Çu
cuèi
sè
liÖu
ThiÕt bÞ
chuyÓn m¹ch

ThiÕt bÞ
truyÒn
dÉn

§Çu
cuèi
sè
liÖu

ThiÕt bÞ
truyÒn
dÉn

ThiÕt bÞ
chuyÓn m¹ch

H×nh1.1: Çc bé phËn cÊu thµnh hÖ thèng ViÔn th«ng

1.3. Kü thuËt m¹ng líi ViÔn th«ng
Kü thuËt nµy bao gåm: CÊu h×nh m¹ng líi, ®¸nh sè, b¸o hiÖu, ®ång bé m¹ng
líi, vµ chÊt lîng liªn l¹c.
1.3.1. Kü thuËt cÊu h×nh m¹ng líi
Kü thuËt cÊu h×nh m¹ng líi ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh tæ chøc m¹ng líi b»ng
çch kÕt hîp çc tæng ®µi nh çc ®iÓm, çc ®êng truyÒn dÉn nh çc ®êng, vµ
çc luång lu lîng nh m¹ng líi.
a. Tæ chøc m¹ng líi
- Khi sè lîng çc ®Çu cuèi kh«ng nhiÒu, çc ®Çu cuèi ®îc thu xÕp vµo mét
tæng ®µi. Khi sè ®Çu cuèi trë lªn qu¸ lín th× ph¶i thiÕt lËp nhiÒu h¬n mét
tæng ®µi vµ kÕt nèi chóng bëi çc ®êng trung kÕ. Nh vËy lµ ®· h×nh
thµnh mét m¹ng líi.
- Tæ chøc m¹ng líi tiªu biÓu lµ m¹ng h×nh líi, m¹ng h×nh sao vµ m¹ngh kÕt
hîp c¶ hai lo¹i trªn.
- M¹ng h×nh líi: lµ mét tæ chøc m¹ng mµ t¹i ®ã tÊt c¶ çc tæng ®µi ®îc nèi
trùc tiÕp víi nhau mµ kh«ng cÇn tæng ®µi chuyÓn tiÕp.
Khi sè tæng ®µi lµ n th× sè ®êng kÕt nèi lµ tæ hîp chËp 2cña n phÇn tö =
n*(n-1)/2. Nh vËy khi sè tæng ®µi t¨ng lªn th× sè ®êng kÕt nèi qu¸ lín, do ®ã
mµ cÊu h×nh m¹ng líi kh«ng thÝch hîp m¹ng ph¹m vi réng. NÕu ®¸nh gi¸ vÒ
chi phÝ th× chi phÝ cho chuyÓn m¹ch lín h¬n chi phÝ truyÒn dÉn.
-

M¹ng h×nh sao: lµ tæ chøc m¹ng t¹i ®ã çc tæng ®µi néi h¹t ®îc nèi ®Õn
tæng ®µi chuyÓn tiÕp nh h×nh sao. Lu lîng gi÷a çc tæng ®µi néi h¹t ®îc
3


-

tËp trung bëi tæng ®µi chuyÓn tiÕp, do ®ã mµ m¹ch ®îc sö dông hiÖu
qu¶.
M¹ng h×nh sao thÝch hîp cho ph¹m vi réng, chi phÝ truyÒn dÉn lín h¬n chi
phÝ chuyÓn m¹ch.
M¹ng hçn hîp: Trong m¹ng nµy, khi khèi lîng lu lîng gi÷a çc tæng ®µi néi
h¹t nhá, cuéc gäi gi÷a çc tæng ®µi nµy ®îc kÕt nèi qua mét tæng ®µi
chuyÓn tiÕp. Khi khèi lîng lu lîng lín, çc tæng ®µi néi h¹t ®îc nèi trùc tiÕp
víi nhau. §iÒu nµy cho phÐp çc tæng ®µi vµ thiÕt bÞ truyÒn dÉn ®îc sö
dông mét çch hiÖu qu¶ vµ gãp phÇn n©ng cao ®é tin cËy cña toµn m¹ng
líi.

b. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh cÊu h×nh m¹ng
- Tæ chøc ph©n cÊp: Tæ chøc ph©n cÊp cho m¹ng cã ph¹m vi (qui m«)
réng.Mçi tæng ®µi néi h¹t sÏ ®îc kÕt nèi víi tæng ®µi cÊp trªn nã mµ ®îc
biÕt nh lµ trung t©m c¬ së. Khi ph¹m vi m¹ng líi réng h¬n, tæng ®µi trung
t©m c¬ së ®ã l¹i ®îc nèi víi tæng ®µi cÊp cao h¬n nã.. Qu¸ tr×nh cø tiÕp
diÔn t¹o nªn tæ chøc ph©n cÊp.
-

§Þnh tuyÕn: Khi cã nhiÒu kÕt nèi gi÷a çc tæng ®µi th× viÖc lùa mét ®êng kÕt nèi gi÷a chóng gäi lµ ®Þnh tuyÕn.
Çc d¹ng cña m¹ch: bao gåm m¹ch c¬ b¶n, m¹ch ngang, m¹ch cuèi, m¹ch
sö dông cao.

c. VÝ dô vÒ cÊu h×nh m¹ng líi ®iÖn tho¹i
1.3.2. §¸nh sè
§èi víi chuyÓn m¹ch tù ®éng th× viÖc ®¸nh s« kh«ng chØ ®Ó lùa chän mµ
cßn ®Ó tÝnh cíc.
a.
-

Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cho viÖc ®¸nh sè
§èi víi ngêi dïng, nã ph¶i dÔ nhí vµ dÔ sö dông
Kh«ng cÇn thiÕt thay ®æi trong mét thêi gian dµi
§Þnh tuyÕn vµ tÝnh cíc dÔ dµng
§a ra çc dÞch vô míi dÔ dµng

b. HÖ thèng ®¸nh sè më vµ ®ãng
- HÖ thèng ®¸nh sè ®ãng
- HÖ thèng ®¸nh sè më
c. CÊu t¹o s«
4


-

Sè quèc gia
Sè quèc tÕ

1.3.3. B¸o hiÖu
a. Nh÷ng yªu cÇu ®èi víi b¸o hiÖu

b. Çc d¹ng b¸o hiÖu

c. B¸o hiÖu ®êng d©y thuª bao

d. B¸o hiÖu gi÷a çc tæng ®µi

1.3.4. TÝnh cíc
a. Çc d¹ng vµ ®Æc ®iÓm cña hÖ thèng tÝnh cíc
b. TÝnh to¸n trong tÝnh cíc cuéc gäi
c. Çc d¹ng cña hÖ thèng tÝnh cíc
1.3.5. HÖ thèng ®ång bé m¹ng líi

M

G

M

G

M: §ång hå chñ
(Master Clock)
G: ChuyÓn m¹ch quèc
tÕ (Gateway)

H×nh 1.2 :Ph¬ng ph¸p cËn ®ång bé

§ång hå tí
§ång hå chñ

5
H×nh 1.3: Ph¬ng ph¸p ®ång bé chñ - tí

TÝn hiÖu ®ång
bé


M

M

S2

S2

S3

S4

M
Sn

§ång hå
chñ
§ång hå tí cÊp
n
TÝn hiÖu ®ång bé s¬
cÊp hiÖu ®ång bé dù
TÝn
phßng

H×nh 1.4: Ph©n cÊp trong ph¬ng ph¸p ®ång bé chñ tí - cã dù
phßng

PRC

Nót
m¹ng

H×nh 1.5: §ång bé t¬ng hç cã nguån chñ

6


B¶ng so s¸nh çc ph¬ng ph¸p ®ång bé m¹ng
Ph¬ng
ph¸p

¦u ®iÓm

Nhîc ®iÓm

CÊu h×nh

§é phøc
t¹p

Ph¹m vi
øng dông

CËn ®ång
bé

§é æn
®Þnh tÇn
sè cao

Gi¸ thµnh
cao

§¬n gi¶n

Ýt phøc t¹p

M¹ng quèc
tÕ

§ång bé
chñ tí

Tin cËy

Gi¸ thµnh
trung b×nh

Phï hîp víi
cÊu h×nh
m¹ng h×nh
sao

§é phøc
t¹p trung
b×nh

-M¹ng
quèc gia

Phï hîp víi
cÊu h×nh
m¹ng m¾t
líi

Phøc t¹p

§ång bé t¬ng hç

Tin cËy
Gi¸ thµnh
thÊp

Phøc t¹p

- M¹ng néi
h¹t
M¹ng néi
h¹t

a. HÖ thèng cËn ®ång bé
- ¦u ®iÓm: Linh ho¹t trong më réng, ®iÒu chØnh vµ lo¹i bá m¹ng líi. Kh«ng
cÇn mét m¹ng ph©n phèi ®ång bé.
- Nhîc ®iÓm: Ph¶i cÇn mét ®ång hå cã ®é tin cËy cao cho mçi tr¹m. CÇn
thiÕt mét cÊu h×nh phøc t¹p cña çc ®ång hå trªn. Chi phÝ cho ®ång bé
m¹ng cao.
b. §ång bé chñ – tí
- ¦u ®iÓm: Kh«ng cÇn ®ång hå tin cËy cao cho mçi tr¹m
- Nhîc ®iÓm: Kh«ng cÇn mét m¹ng ph©n phèi ®ång bé. Lçi vµ rèi lo¹n ®êng
truyÒn trong ph©n phèi ®ång bé cã ¶nh hëng tíi çc tr¹m tí.
c. §ång bé t¬ng hç
- ¦u ®iÓm: Kh«ng cÇn ®ång hå tin cËy cao trong mçi tr¹m cña m¹ng líi.
Kh«ng ®ßi hái sù ph©n cÊp gi÷a çc tr¹m

7


-

Nhîc ®iÓm: Khi ®ång hå cña mét tr¹m háng sÏ ¶nh hëng tíi toµn bé m¹ng líi. Do ®êng ph©n phèi ®ång hå cã cÊu t¹o vßng lµm cho çch ly lçi khã
kh¨n.
1.3.6. ChÊt lîng th«ng tin
a. ChÊt lîng chuyÓn m¹ch
b. ChÊt lîng tiÕng
c. ChÊt lîng æn ®Þnh
Ch¬ng II – CÊu tróc m¹ng viÔn th«ng viÖt nam(4t)
2.1
.CÊu tróc m¹ng viÔn th«ng ViÖt nam hiÖn nay
CÊu tróc m¹ng viÔn th«ng ViÖt nam hiÖn t¹i ®îc chia lµm ba cÊp :
- CÊp quèc tÕ bao gåm çc tr¹m vÖ tinh mÆt ®Êt vµ çc tæng ®µi Gateway do
c«ng ty VTI qu¶n lý, vËn hµnh vµ khai th¸c.
- CÊp quèc gia (liªn tØnh) bao gåm çc tuyÕn truyÒn dÉn ®êng trôc, çc tæng
®µi Transit quèc gia do c«ng ty VTN qu¶n lý, vËn hµnh, khai th¸c.
- CÊp néi tØnh bao gåm çc tuyÕn truyÒn dÉn néi tØnh, çc tæng ®µi Host, çc
tæng ®µi vÖ tinh vµ tæng ®µi Transit néi tØnh (Tandem) do çc bu ®iÖn
tØnh, thµnh phè qu¶n lý, vËn hµnh vµ khai th¸c.

Quèc gia
( VTN )

Gateway
quèc tÕ

TOLL
quèc gia

TOLL
quèc gia

Tandem

Quèc tÕ
( VTI )

Gateway
quèc tÕ

Host

P&T
Host

M¹ng tæng ®µi vÖ tinh néi tØnh
8


H×nh 2.1 CÊu tróc m¹ng viÔn th«ng ViÖt nam hiÖn t¹i
2.2. M¹ng truyÒn dÉn quèc tÕ
M¹ng truyÒn dÉn quèc tÕ g¾n liÒn víi 3 cöa ngâ quèc tÕ t¹i Hµ néi, §µ n½ng,
vµ TP Hå ChÝ Minh.
- Hai tr¹m vÖ tinh Intersputnik t¹i phñ lý vµ TP Hå ChÝ Minh ®îc x©y dùng
vµ ®a vµo sö dông tõ cuèi thËp kû 70 (1979). §Õn nay ®· ®îc sè ho¸ ®Ó
n©ng cao chÊt lîng khai th¸c vµ hiÖu suÊt sö dông.
- S¸u tr¹m vÖ tinh Intersat híng Ên §é D¬ng vµ Th¸i B×nh D¬ng, trong ®ã:
Tr¹m Intersat 60 0 t¹i C2 Hµ néi.
Tr¹m Intersat 177 0 t¹i 1B – Lý Tù Träng - §µ N½ng.
Khu vùc miÒn Nam 3 tr¹m: 147 0, 157 0, 166 0 t¹i B×nh D¬ng.
-

Cuèi n¨m 1996, hÖ thèng çp quang biÓn TVH (Th¸i Lan – ViÖt Nam –
Hång K«ng) ra ®êi. T¹i ViÖt nam, tuyÕn kÕt nèi ë Vòng Tµu vµ chuyÓn
tiÕp vÒ TP Hå ChÝ Minh qua tuyÕn Viba sè 140Mb/s cÊu tróc (3+1). Tr¹m
Intersat 157 0 t¹i B×nh D¬ng lµ tr¹m dù phßng cho tuyÕn çp biÓn TVH.

2.3. M¹ng chuyÓn m¹ch quèc tÕ
Cã 3 cöa ngâ quèc tÕ lµ:
- Cöa ngâ quèc tÕ miÒn B¾c:
VÞ trÝ: C2 – L¸ng Trung – Hµ Néi
Tæng ®µi AXE-105, dung lîng l¾p ®Æt: 150 luång E1
- Cöa ngâ quèc tÕ miÒn Trung:
VÞ trÝ: Thµnh phè §µ N½ng
Tæng ®µi AXE-105, dung lîng 53 luång E1
- Cöa ngâ quèc tÕ miÒn Nam:
VÞ trÝ: Khu c«ng viªn M¹c §Ünh Chi – TP. Hå ChÝ Minh
Tæng ®µi: AXE-105, dung lîng l¾p ®Æt 269 luång E1
2.4. M¹ng truyÒn dÉn liªn tØnh
Tõ cuèi n¨m 1995 vµ trong n¨m 1996, s¶n lîng viÔn th«ng liªn tØnh ®· t¨ng lªn
®¸ng kÓ, ®· h×nh thµnh çc trung t©m truyÒn dÉn Quèc gia, Hµ néi, §µ n½ng,
TP. HCM vµ çc nót truyÒn dÉn khu vùc CÇn Th¬, Quy Nh¬n, Pleiku, H¶i D¬ng, ... vµ sÏ h×nh thµnh thªm çc nót truyÒn dÉn khu vùc kh¸c nh Nam §Þnh,
Qu¶ng Ninh, Th¸i Nguyªn, §¾c L¾c, ... Ngoµi ra, m¹ng néi h¹t tØnh còng ®îc
n©ng cÊp më réng. NhiÒu thµnh phè xuÊt hiÖn çc cÊu tróc m¹ng ®a tr¹m, çc
thanh phè lín nh Hµ néi, TP.HCM ®· h×nh thµnh çc Tandem néi h¹t

9


Do xuÊt hiÖn nhiÒu nót vïng nªn cÊu tróc m¹ng cã nhiÒu thay ®æi. §Ó ®¶m
b¶o an toµn cho m¹ng líi vµ n©ng cao chÊt lîng phôc vô kh¸ch hµng, tuú thuéc
vµo ®Þa h×nh mçi khu vùc, viÖc kÕt nèi gi÷a çc nót vïng vµ çc nót khu vùc
®îc thùc hiÖn b»ng çc Ring çp quang hoÆc hai ph¬ng thøc truyÒn dÉn lµ
Viba vµ çp quang. ThiÕt bÞ bao gåm c¶ truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch t¹i çc
nót vïng cã kh¶ n¨ng hç trî çc nót khu vùc vÒ t¶i träng vµ t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng
®é an toµn cña m¹ng líi.
* TruyÕn trôc B¾c – Nam :
Ph¬ng thøc : çp quang vµ vi ba
C«ng nghÖ: PDH vµ SDH
Dung lîng vµ thiÕt bÞ:
Çp quang: SDH 2,5 Gb/s , cÊu tróc kü thuËt RING, ThiÕt bÞ do h·ng
Nortel (Canada) cung cÊp.
Vi ba: PDH 140Mb/s , cÊu tróc kü thuËt 2+1 , thiÕt bÞ do h·ng Siemen
(§øc) cung cÊp tõ Hµ néi ®Õn §µ N½ng; H·ng Acatel cung cÊp tõ §µ N½ng
vµo TP.HCM.
2.5. Çc hÖ thèng trung chuyÓn m¹ch liªn tØnh
Çc tæng ®µi trung chuyÓn (Transit) liªn tØnh hiÖn nay h×nh thµnh ba trung
t©m chuyÓn m¹ch Quèc gia ®ang ho¹t ®éng t¹i 3 khu vùc lµ:
* Trung t©m chuyÓn m¹ch miÒn B¾c:
Gåm 2 tæng ®µi l¾p ®Æt t¹i C2 L¸ng Trung, Hµ Néi
+ TDX-10: Dung lîng l¾p ®Æt lµ 160 E1 R2
+ AXE-10: Dung lîng l¾p ®Æt : 150 E1 R2 + 150 E1 C7
* Trung t©m chuyÓn m¹ch miÒn Nam:
Gåm hai tæng ®µi l¾p ®Æt t¹i 137 Pasteur – QuËn 3 – Tp.HCM
+ TDX-10: Dung lîng l¾p ®Æt: 266 E1 R2
+ AXE-10: Dung lîng l¾p ®Æt: 167 E1 R2 + 167 E1 C7
* Trung t©m chuyÓn m¹ch miÒn Trung:
Tõ gi÷a T8/1996 ®· hoµn thiÖn viÖc triÓn khai l¾p ®Æt tæng ®µi Transit t¹i
¤ng Ých Khiªm - §µ N½ng cho khu vùc miÒn Trung vµ ®a vµo ho¹t ®éng
chÝnh thøc
Dung lîng l¾p ®Æt: 167 E1 R2
167 E1 C7
2.6. Çc tuyÕn truyÒn dÉn néi tØnh
Trong ph¬ng thøc truyÒn dÉn Viba, c«ng nghÖ PDH lµ chñ yÕu. Dung
lîng 34 Mb/s, 16 Mb/s, 8 Mb/s, 4 Mb/s vµ 2 Mb/s víi cÊu tróc kü thuËt hoµn
toµn ®¬n tuyÕn (1+0).

10


Çc tuyÕn truyÒn dÉn çp quang SDH (STM_16, STM_4, STM_1) néi
tØnh vµ néi h¹t míi ®ang ®îc x©y dùng vµ ®a vµo khai th¸c ë hai thµnh phè lín
lµ Hµ Néi vµ Tp.HCM
KÕ ho¹ch çp quang ho¸ th«ng tin néi h¹t ®ang ®îc triÓn khai t¹i nhiÒu
tØnh.
2.7. Çc hÖ thèng chuyÓn m¹ch néi tØnh
Tõ cuèi n¨m 1989 míi chØ l¾p ®Æt vµ ®a vµo khai th¸c mét tæng ®µi E
10B, ph¬ng thøc khai th¸c ®iÖn tho¹i ®êng dµi chñ yÕu vÉn lµ nh©n c«ng lÉn
b¸n tù ®éng. Nhng ®Õn th¸ng 3 n¨m 1993, tØnh cuèi cïng cña ViÖt nam (Bu
®iÖn Hµ Giang) ®· ®îc l¾p ®Æt vµ ®a vµo khai th¸c tæng ®µi ®iÖn tö,
nghµnh Bu chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam ®· thùc hiÖn khai th¸c tæng ®µi tù
®éng liÖn tØnh trong c¶ níc. TÝnh ®Õn th¸ng 7/1997, trªn toµn bé m¹ng ViÔn
th«ng ViÖt nam ®· cã 73 tæng ®µi HOST vµ 523 tæng ®µi vÖ tinh ®îc ®Êu
nèi víi çc trung t©m bu ®iÖn tØnh thµnh phè, gåm nhiÒu lo¹i tæng ®µi kh¸c
nhau.
Ch¬ng III – thuyÕt lu lîng cho viÖc lËp qui ho¹ch

§Æt vÊn ®Ò: Trong lÜnh vùc ViÔn th«ng, lu lîng theo nghÜa réng cã nghÜa
lµ toµn bé dßng th«ng tin, hay theo nghÜa hÑp lµ lîng th«ng tin ch¶y trong
m¹ch. Lý thuyÕt vÒ lu lîng nh»m ®Ò cËp ®Õn mèi quan hÖ theo sè lîng gi÷a
thiÕt bÞ vµ çc dÞch vô khi ®é lín lu lîng nµo ®ã qua thiÕt bÞ.
3.1. §Æc ®iÓm cña cuéc gäi
Cuéc gäi lµ sù kiÖn mµ User chiÕm gi÷ thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch vµ thiÕt bÞ
truyÒn dÉn cho viÖc th«ng tin. Cuéc gäi kh«ng liªn quan hay kh«ng bÞ rµng
buéc bëi kho¶ng thêi gian th«ng tin.
3.1.1. Sù thay ®æi cña cuéc gäi

Tû lÖ ph©n bè

Khu vùc th¬ng m¹i

15

Khu vùc d©n c

10

5

6
8
g ia n

10

12

14

16

18

20

11
H×nh 3.1: Sù thay ®æi lu lîng ®iÖn tho¹i theo giê

22

Thê i


1,0
C¸c cuéc gäi liªn quan

0,8
0,6
0,4
0,2

T. Ha i

T. ba

T. t

T. n¨m

T. s ¸ u

T. b¶
y

C. nhËt

H×nh 3.2: Sù thay ®æi lu lîng trong tuÇn

1,2
C¸c cuéc gäi liªn quan

1,0
0,8
0,6

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
(Th¸ ng )
(Lu lîng cã liªn quan = 1 ®èi víi th¸ng trung b×nh)

12

H×nh 3.3: Sù thay ®æi lu lîng trong n¨m
-

-

Sù thay ®æi cuéc gäi ®îc ph©n lo¹i thµnh sù thay ®æi hµng giê, hµng
tuÇn, hµng n¨m. Th«ng thêng thiÕt bÞ ®îc thiÕt kÕ víi môc u tiªn cho giê
cao ®iÓm. Giê cao ®iÓm lµ 60 phót cña mét ngµy mµ ë ®ã sè lÇn thùc
hiÖn cuéc gäi lµ lín nhÊt.
Khi ®Æc ®iÓm thay ®æi lu lîng dµi h¹n cã thÓ theo dâi th× gäi lµ thay ®æi
cã xu híng vµ trong viÖc lËp kÕ ho¹ch dµi h¹n th× ®iÒu nµy rÊt quan
träng.

12


3.1.2. Ph©n bè thêi gian chiÕm dông cuéc gäi
- Thêi gian tæng ®µi hoÆc m¹ch bÞ cuéc gäi chiÕm gi÷ mét çch liªn tôc (Cã
nghÜa lµ tõ lóc b¾t ®Çu cuéc gäi ®Õn lóc kÕt thóc cuéc gäi) ®îc gäi lµ thêi
gian chiÕm dông.

Ph©n bè çc cuéc
gäi

f(t)

Thêi gian chiÕm dông cuéc gäi

H×nh 3.4: Ph©n bè chiÕm dông cuéc
gäi
§êng cong ph©n bè chiÕm dông f(t) ®îc tr×nh bµy díi c«ng thøc sau:
f(t) = exp(-t/h)/h
Trong ®ã:
h: lµ thêi gian chiÕm dông trung b×nh
t: Thêi gian chiÕm dông
3.2. Lîng tö ho¸ lu lîng
3.2.1. §é lín lu lîng
Tæng thêi gian chiÕm dông cho çc cuéc gäi xuÊt hiÖn trong thêi gian T tõ t 0
®Õn t1 ®îc gäi lµ ®é lín lu lîng trong kho¶ng thêi gian T. Gi¶ sö sè cuéc gäi lµ
C vµ thêi gian chiÕm dông cã nh÷ng cuéc gäi xuÊt hiÖn trong kho¶ng thêi
gian T lµ h1, h2, h3, ...., hn th× ®é lín lu lîng ®îc tr×nh bµy bëi c«ng thøc sau:
Tc = h1+ h2+ h3 + ....+ hn [thêi gian]
Gi¶ sö thêi gian chiÕm dông trung b×nh cho çc cuéc gäi xuÊt hiÖn trong
kho¶ng thêi gian T lµ h
§é lín lu lîng Tc = C*h [thêi gian]
3.2.2. MËt ®é lu lîng
MËt ®é lu lîng cã ®îc khi ta chia ®é lín lu lîng Tc cho kho¶ng thêi gian T cña
nã.
MËt ®é lu lîng a = Tc/T = C*h/T
§¬n vÞ mËt ®é lu lîng ®îc miªu t¶ b»ng erl (Erlang)
13


Nh vËy, 1 erl lµ mËt ®é lu lîng tèi ®a mµ m¹ch cã thÓ truyÒn t¶i ®îc vµ t¬ng
øng víi mËt ®é lu lîng khi m¹ch bÞ chiÕm gi÷ mét çch liªn tôc víi mét kho¶ng
thêi gian nµo ®ã. Th«ng thêng, mËt ®é lu lîng sÏ ®îc sö dông nh d÷ liÖu c¬
b¶n ®o ®îc trong mét giê cao ®iÓm ®Ó tÝnh to¸n thiÕt bÞ.
Gi¶ sö mËt ®é lu lîng ®îc ®o xuÊt hiÖn trong mét nhãm m¹ch nh h×nh vÏ:
Chia thêi gian ®o lêng T tõ T1 ®ÕnT2 thµnh n phÇn b»ng nhau cho
TÝnh Tc
TÝnh a = Tc/T
TÝnh amax = ...

t

3.2.3. Tû lÖ cuéc gäi
- Tû lÖ cuéc gäi cã ®îc khi chia mËt ®é lu lîng cho sè thuª bao. §iÒu nµy cã
nghÜa lµ mËt ®é lu lîng trung b×nh trªn mçi thuª bao.
- §Ó ®Þnh lîng ®îc thiÕt bÞ, cÇn thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh mËt ®é lu lîng trªn
thiÕt bÞ ®ã.
- NÕu kh«ng cã sè liÖu vÒ mËt ®é lu lîng th× cã thÓ lÊy sè thuª bao nh©n
víi tû lÖ cuéc gäi (NÕu tû lÖ cuéc gäi ®Æc trng biÕt tríc).
Tû lÖ cuéc gäi CR =(MËt ®é lu lîng)/ (Sè thuª bao)
3.2.4. X¸c suÊt tæn thÊt cuéc gäi
- X¸c suÊt tæn thÊt cuéc gäi lµ tû lÖ nh÷ng cuéc gäi kh«ng thÓ liªn l¹c ®îc
v× nh÷ng thuª bao bÞ gäi ®ang bËn hoÆc çc m¹ch bÞ chiÕm gi÷ khi çc
cuéc gäi xuÊt hiÖn.
- X¸c suÊt tæn thÊt cuéc gäi t¬ng øng víi tû sè cña lu lîng mÊt m¸t víi lu lîng
xuÊt hiÖn.
- X¸c suÊt tæn thÊt cuéc gäi: B
B = a1/a = (a-ac)/a = 1- ac/a
Trong ®ã:
a: lµ mËt ®é lu lîng
ac: lµ lu lîng t¶i
a1: lµ lu lîng tæn thÊt
Tõ c«ng thøc trªn, ta cã:
Lu lîng t¶i: ac = a(1-B)
Lu lîng tæn thÊt: a1 = aB
Mèi quan hÖ gi÷a x¸c suÊt tæn thÊt cuéc gäi vµ thiÕt bÞ

14


3.3. C«ng thøc Erlang B
C«ng thøc ErlangB chøa ®ùng nh÷ng ®iÒu kiÖn tríc hÕt sau:
- Çc cuéc gäi xuÊt hiÖn mét çch ngÉu nhiªn
- D¹ng tæn hao trong vËn hµnh khi tÊt c¶ çc m¹ch ®Òu bËn
- Nhãm m¹ch ra lµ nhãm trung kÕ cã kh¶ n¨ng sö dông hÕt
- Thêi gian chiÕm dông cña cuéc gäi gÇn ®óng víi sù ph©n bè hµm mò
- M¹ch vµo th× v« h¹n, cßn m¹ch ra th× h÷u h¹n
X¸c suÊt tæn thÊt cuéc gäi trong c«ng thøc Erlang B ®îc tr×nh bµy díi c«ng
thøc sau:
B = (an/n!)/(1 + a/1! + a2/2! + ... + an/n!)
Trong ®ã:
a: lµ lu lîng xuÊt hiÖn
n: lµ sè ®êng ra (sè m¹ch)
Chó ý: Trong c«ng thøc Erlang B, khi a vµ n rÊt lín hoÆc a kh«ng ph¶i lµ sè
nguyªn th× viÖc tÝnh to¸n gÆp rÊt nhiÒu rÊc rèi. Tuy nhiªn, mèi quan hÖ
gi÷aB, a,n ®îc tÝnh to¸n mét çch chÝnh x¸c vµ ®· s¾p xÕp trong b¶ng lu lîng.

Ch¬ng IV – Nghiªn cøu kinh tÕ cho x©y dùng qui ho¹ch

4.1. Giíi thiÖu
4.1.1. Kh¸i niÖm nghiªn cøu kinh tÕ
Nghiªn cøu kinh tÕ nghÜa lµ ®a ra nh÷ng tiªu chuÈn quan träng ®Ó x¸c ®Þnh
chÊp nhËn hay lo¹i bá vµ lùa chän mét ph¬ng ¸n. Ph¬ng ¸n nghiªn cøu kinh tÕ
lµ mét ph¬ng ph¸p mang tÝnh kü thuËt ®ßi hái ph¶i ®¸nh gi¸ ph¬ng ¸n, tÝnh
to¸n ph¬ng ¸n..
4.1.2. Qui tr×nh nghiªn cøu kinh tÕ
a. Çc vÊn ®Ò chÝnh
- KiÕn thøc vÒ çc ph¬ng ph¸p ®Æt ra vµ çc ®iÒu kiÖn m«i trêng(Con ngêi, nguyªn liÖu, vèn, ...) cho viÖc thùc hiÖn chóng.
- Chän läc çc môc tiªu chñ ®¹o cña ph¬ng ¸n môc tiªu ®Ò ra vµ nh÷ng ¶nh
hëng dù ®o¸n.
- KiÓm tra xem cã môc tiªu nµo bÞ bá sãt hay kh«ng.
- Lo¹i trõ çc môc tiªu ch¾c ch¾n kh«ng cã tÝnh kh¶ thi.
- KiÓm tra xem çc môc tiªu ®Æt ra cã thÓ thùc hiÖn ®îc hay kh«ng.
15


-

§iÒu chØnh vµ s¾p xÕp çc tiªu chuÈn vÒ cÊp ®é dÞch vô, an toµn vµ
nh÷ng tiªu chuÈn kh«ng thÓ chØ ra ®îc theo khèi lîng tiÒn vèn.

b. Nghiªn cøu so s¸nh
- Ph©n biÖt nh÷ng biÕn ®éng chi phÝ phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn m«i trêng
vµ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng vµ ph¶n ¸nh nh÷ng biÕn ®éng nµy vµo íc tÝnh
chi phÝ.
- X¸c ®Þnh xu híng thay ®æi chi phÝ trong t¬ng lai vµ nh÷ng thay ®æi kh¸c,
ph¶n ¸nh chóng vµo viÖc íc tÝnh chi phÝ.
- §¬n gi¶n hãa viÖc tÝnh to¸n so s¸nh b»ng viÖc bá qua nh÷ng chi phÝ
gièng nhau cña mçi ph¬ng ¸n.
- X¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ
- KiÓm tra xem cã bao gåm c¶ çc yÕu tè chñ yÕu cña chi phÝ nh©n c«ng
trong nghiªn cøu kinh tÕ hay kh«ng.
c. §¸nh gi¸ vµ b¸o ço kÕt qu¶
- Tr×nh bµy mét çch dÔ hiÓu çc gi¸ trÞ theo sè thø tù thu ®îc tõ tÝnh to¸n
so s¸nh.
- Tæng sè nhËn xÐt bao gåm hµng lo¹t çc yÕu tè còng nh hiÖu qu¶ kinh
tÕ

4.2. Cë së tÝnh to¸n nghiªn cøu kinh tÕ
Nghiªn cøu kinh tÕ t¹i nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau ph¶i ®îc so s¸nh c©n ®èi víi
nhau. Tuy nhiªn, gi¸ trÞ cña tiÒn vµo nh÷ng thêi ®iÓm thanh to¸n kh¸c nhau
®ßi hái ph¶i ®îc qui vÒ gi¸ trÞ t¹i mét thêi ®iÓm cè ®Þnh, cã liªn quan ®Õn l·i.
Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n ®èi víi viÖc qui ®æi nµy gäi lµ ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n l·i
kÐp.
4.2.1. Çc kh¸i niÖm c¬ b¶n
- L·i xuÊt (i): L·i ®îc ®Þnh nghÜa lµ sè tiÒn tr¶ cho viÖc sö dông kho¶n
tiÒn vay. Tû lÖ gi÷a l·i vµ kho¶n tiÒn vay gäi lµ l·i suÊt. Cã thÓ coi ®©y lµ
mét chi phÝ cho viÖc sö dông vèn.
- Kú tÝnh l¹i: ViÖc tÝnh l·i ®îc tÝnh theo çc kho¶ng thêi gian ®Òu ®Æn vµ
kho¶ng thêi gian nµy gäi lµ kú tÝnh l·i.
- Gi¸ trÞ hiÖn t¹i (P): Kho¶n tiÒn t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i hoÆc kho¶n tiÒn ®îc
qui ®æi gi¸ trÞ theo thêi ®iÓm hiÖn t¹i gäi lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i.
- Gi¸ trÞ t¬ng lai (F): Kho¶n tiÒn t¹i mét thêi ®iÓm trong t¬ng lai hoÆc lµ
kho¶n tiÒn ®îc qui ®æi gi¸ trÞ theo thêi ®iÓm trong t¬ng l¹i gäi lµ gi¸ trÞ t¬ng lai.

16


-

Kho¶n niªn kim (A): Lµ kho¶n tiÒn thanh to¸n hµng n¨m theo mét lîng tiÒn
®Òu ®Æn ®îc thanh to¸n liªn tiÕp, n¨m nµy qua n¨m kh¸c trong suèt mét
thêi gian nhÊt ®Þnh (n n¨m)

4.2.2. Mèi quan hÖ trong tÝnh to¸n l·i kÐp
a. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i vµ gi¸ trÞ t¬ng lai:
Gi¸ trÞ hiÖn t¹i P sau mét n¨m t¹o ra l·i vµ ®îc tÝnh nh sau:
Sau hai n¨m:

P + .i =P (1 + )
P
i

P (1 + ) + (1 + ).i = (1 + ) 2
i
P
i
P
i
T¬ng tù, sau n n¨m:
P (1 + ) n
i

Do vËy, gi¸ trÞ t¬ng lai F ®îc tÝnh sau n n¨m lµ :
F = (1 + ) n
P
i
Gi¸ trÞ t¬ng lai ®îc qui ®æi thµnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i theo c«ng thøc:
1
P = .
F
(1 + ) n
i
1
Trong ®ã:
®îc gäi lµ thõa sè gi¸ trÞ hiÖn t¹i
(1 + ) n
i

b. Thõa sè quÜ tÝch luü vµ thõa sè chiÕt khÊu
Thõa sè quÜ tÝch luü vµ thõa sè chiÕt khÊu ®îc sö dông ®Ó qui ®æi c¶ gi¸
trÞ t¬ng lai vµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i trong tæng thµnh luång niªn kim t¬ng øng hµng
n¨m.
- Thõa sè quÜ tÝch luü ®îc sö dông ®Ó qui ®æi gi¸ trÞ t¬ng lai thµnh luång
niªn kim t¬ng øng hµng n¨m.
Quü tÝch luü n¨m ®Çu tiªn sÏ sinh ra l·i tõ n¨m thø hai. Do ®ã, sau n n¨m, tiÒn
vèn vµ l·i ®îc tÝnh trong kho¶n niªn kim n¨m thø nhÊt A ®îc thÓ hiÖn th«ng
qua A(1 +i)n-1. Còng nh vËy, gi¸ trÞ t¬ng lai cña quü tÝch luü n¨m thø hai trë
thµnh A(1 +i)n-2. Quü tÝch luü trong n¨m thø n kh«ng sinh lîi mµ gi÷ nguyªn gi¸
trÞ t¬ng lai A.
Mçi quan hÖ gi÷a A vµ F ®îc thÓ hiÖn nh sau:
1
2
A(1 + ) n − + (1 + ) n − +
i
A
i
........ + (1 + ) + =
A
i
A
F
2
⇔ + n − + +) n − +
A
(1
i) 1
(1
i
........ + +) + F
(1
i
1
=

BiÕn ®æi, ta ®îc:

A = .
F

Thõa sè

i
(1 +) n −
i
1

i
(1 +) n −
i
1

®îc gäi lµ thõa sè quü tÝch luü.

17


Trong nghiªn cøu kinh tÕ, thõa sè quü tÝch luü thêng ®îc dïng trong khÊu
hao. Nã ®îc sö dung khi chi phÝ khÊu hao mçi n¨m ®îc tÝnh to¸n thao ph¬ng
ph¸p quü tÝch luü.
- Thõa sè chiÕt khÊu: Thêng ®îc sö dông ®Ó qui ®æi gi¸ trÞ hiÖn t¹i thµnh
luång niªn kim hµng n¨m. §ã lµ thõa sè ®Ó t×m kho¶n hoµn tr¶ hµng n¨m
trong trêng hîp kho¶n tiÒn vèn lµ ®ång nhÊt kÓ c¶ l·i ®îc tr¶ vµo cuèi mçi
n¨m ®Ó thanh to¸n çc kho¶n tiÒn vay trong n n¨m. Ta cã c«ng thøc
chuyÓn ®æi:
A = .
F

i
i
= (1 +) n
P
i
n
(1 +) −
i
1
(1 +) n −
i
1

A = .
P

(1 +) n .i
i
(1 +) n −
i
1

Thõa sè vÕ bªn ph¶i lµ thõa sè chiÕt khÊu.
c.

Thõa sè gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña luång niªn kim vµ thõa sè gi¸ trÞ t¬ng lai cña
luång niªn kim.
Thõa sè gi¸ trÞ t¬ng lai cña luång niªn kim ®îc thÓ hiÖn qua c«ng thøc:
F = .
A

(1 +) n −
i
1
i

Thõa sè gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña luång niªn kim ®îc thÓ hiÖn qua c«ng thøc:
P = .
A

(1 +) n −
i
1
(1 +) n .i
i

d. Thõa sè qui ®æi
Çc thõa sè trªn ®îc gäi lµ çc thõa sè qui ®æi. Ngêi ta sö dông chóng ®Ó qui
®æi gi¸ trÞ t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n nµy thµnh gi¸ trÞ t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n
kh¸c.
4.3. Çc kh¸i niÖm c¬ b¶n
4.3.1. Chi phÝ, doanh thu vµ lîi nhuËn
- Chi phÝ: Lµ kh¸i niÖm ®èi nghÞch víi doanh thu, lµ gi¸ trÞ kinh tÕ ph¶i bá ra
®Ó thu ®îc lîi nhuËn.
- Doanh thu: Tæng doanh thu ho¹t ®éng (thêng gäi lµ doanh sè) vµ doanh thu
phi ho¹t ®éng bao gåm c¶ l·i nhËn ®îc vµ lîi cæ phÇn nhËn ®îc, gäi lµ doanh
thu.
- Lîi nhuËn: Lîi nhuËn lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ.
4.3.2. §Çu t ban ®Çu
18


§Çu t ban ®Çu

Chi phÝ trùc tiÕp

Chi phÝ vËt chÊt
Chi phÝ l¾p ®Æt
T¹p phÝ

Chi phÝ gi¸n tiÕp
4.3.3. Thêi gian phôc vô
Thêi gian phôc vô lµ kho¶ng thêi gian tõ khi mua s¾m thiÕt bÞ ®Õn khi bá
hoÆc thµi lo¹i. Thêi gian phôc vô bÞ giíi h¹n do háng hãc vÒ mÆt vËt lý, cò kü
do çc tiÕn bé cña KHKT, kh«ng thÝch øng víi chøc n¨ng vµ ho¹t ®éng do
nh÷ng thay ®æi vÒ nhu cÇu dÞch vô, çc yªu cÇu bªn ngoµi, thiªn tai, çc tai
ho¹ do con ngêi g©y ra,…
Cã nhiÒu h×nh thøc thêi gian phôc vô kh¸c nhau cã thÓ ph©n chia thµnh ba
h×nh thøc sau ®©y:
- Thêi gian phôc vô vÒ mÆt vËt lý:
Lµ kho¶ng thêi gian ®Õn khi thiÕt bÞ kh«ng cßn sö dông ®îc n÷a do çc
nguyªn nh©n tù nhiªn nh háng, hao mßn, bÞ ph¸ huû, …
- Thêi gian phôc vô thùc tÕ:
Thêi gian thiÕt bÞ vÉn ®ang trong t×nh tr¹ng sö dông gäi lµ thêi gian phôc vô
thùc tÕ, bÊt kÓ cã thÓ cã çc nguyªn nh©n kh«ng dïng ®îc n÷a. Thêng ngêi ta
sö dông thêi gian phôc vô thùc tÕ trung b×nh, thêi gian nµy cã ®îc khi lÊy sè
trung b×nh çc thêi gian phôc vô thùc tÕ cña cïng mét lo¹i thiÕt bÞ.
- Thêi gian phôc vô vÒ mÆt kinh tÕ:
Nh×n chung, thêi gian ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ l©u h¬n thêi gian ph¶i tËp trung
®Çu t vèn hµng n¨m. Ngîc l¹i, chi phÝ cho b¶o dìng thiÕt bÞ vµ chi phÝ ho¹t
®éng sÏ cao h¬n khi thêi gian ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ dµi h¬n.
Do vËy, kho¶ng thêi gian tèi thiÓu tÝnh chi phÝ hµng n¨m sÏ ®îc tÝnh b»ng
tæng thêi gian tËp hîp chi phÝ vèn ®Çu t , chi phÝ b¶o dìng vµ chi phÝ ho¹t
®éng hµng n¨m. Kho¶ng thêi gian nµy ®îc gäi lµ thêi gian phôc vô vÒ mÆt
kinh tÕ.
Tõ quan ®iÓm vÒ mÆt kinh tÕ, çi thuËn lîi nhÊt ®Ó sö dông thiÕt bÞ lµ
n©ng cao thßi gian phôc vô vÒ mÆt kinh tÕ
4.3.4. Gi¸ trÞ cßn l¹i
-

Gi¸ trÞ cßn l¹i: Sau khi thêi gian phôc vô kÕt thóc vµ thiÕt bÞ ®îc
chuyÓn dêi, gi¸ trÞ cßn l¹i trong thiÕt bÞ ®îc gäi lµ gi¸ trÞ cßn l¹i.

19


-

Gi¸ trÞ cßn l¹i rßng: Gi¸ trÞ thu ®îc tõ thiÕt bÞ sau khi ®· trõ ®i chi
phÝ chuyÓn dêi.
Gi¸ trÞ thanh lý vµ gi¸ trÞ thanh lý rßng: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña phÕ
liÖu hoÆc gi¸ trÞ söa ch÷a vËt chÊt ®îc gäi lµ gi¸ trÞ thanh lý. Gi¸ trÞ thu
®îc sau khi trõ ®i chi phÝ thanh lý gäi lµ gi¸ trÞ thanh lý rßng.

4.3.5. KhÊu hao
-

-

Trong qu¸ tr×nh sö dông, gi¸ trÞ cña thiÕt bÞ gi¶m dÇn, ®Õn
cuèi cïng th× trë thµnh hÕt gi¸ trÞ. ViÖc ph©n bæ gi¸ trÞ gi¶m dÇn thµnh
mét kho¶n chi phÝ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng gäi lµ khÊu hao. Lîng khÊu
hao ph©n bæ theo tõng n¨m gäi lµ chi phÝ khÊu hao. Ph¬ng ph¸p tÝnh
ph©n bæ gäi lµ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao.
Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao theo ®êng th¼ng: (C-S) ®îc trõ dÇn
trong n n¨m:
Dt =

-

(C − S )
n

Ph¬ng ph¸p c©n b»ng gi¶m dÇn:
Dt = C.[ S / C ]

-

( t −1) / n

[

.1 − ( S / C )

1/ n

]

Ph¬ng ph¸p quü tÝch luü:
Dt = ( C − S )

i

(1 + i ) n − 1

4.3.6. Chi phÝ hµng n¨m
TÊt c¶ chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc khai th¸c thiÕt bÞ trong suèt mét n¨m gäi lµ
chi phÝ hµng n¨m. Nh÷ng chi phÝ nµy ®îc ph©n bæ vµo chi phÝ khÊu hao
®Ó tÝnh chi phÝ ban ®Çu vµ chi phÝ ho¹t ®éng.
Chi phÝ hµng n¨ m

Chi phÝ khÊu hao

Chi phÝ khÊu hao
L·i

Chi phÝ ho¹t ®éng

Chi phÝ b¶o dìng
Chi phÝ kh¸c

H×nh

: C¬ cÊu c¸c kho¶n chi phÝ hµng n¨m

20


-

-

Chi phÝ khÊu hao: lµ kho¶n chi phÝ ph©n bæ hµng n¨m ®îc tÝnh nh mét
kho¶n chi trong chi phÝ ban ®Çu bao gåm c¶ l·i cña nã. Tuy nhiªn, chi phÝ
khÊu hao kh«ng cã nghÜa lµ kho¶n chi phÝ thùc tÕ ph¶i tr¶ mçi n¨m.
Chi phÝ ho¹t ®éng: Lµ nh÷ng chi phÝ ngoµi chi phÝ khÊu hao.

4.3.7. Chi phÝ khÊu hao
C r = ( C − S ).

(1 + i ) n .i + S .i
(1 + i ) n − 1

4.4. Ph¬ng ph¸p luËn nghiªn cøu kinh tÕ
4.4.1. X¸c ®Þnh môc tiªu kinh tÕ
- Ph©n lo¹i theo thø tù: lµ so s¸nh ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é u tiªn trong viÖc
thùc hiÖn çc ph¬ng ¸n ®éc lËp nhau.
- Ph©n lo¹i theo ®¸nh gi¸ chÊp nhËn hoÆc lo¹i bá: Dùa vµo yÕu tè kinh tÕ
®Ó ®¸nh gi¸ xem cã thÓ ®a ph¬ng ¸n ra ®îc hay kh«ng.
- Ph©n lo¹i theo viÖc lùa chän ph¬ng ¸n lo¹i trõ: Víi çc ph¬ng ¸n cã thÓ lo¹i
trõ lÉn nhau, x¸c ®Þnh ph¬ng ¸n cã thÓ mang l¹i lîi Ých kinh tÕ nhiÒu nhÊt.
Sau khi ph©n lo¹i çc môc tiªu so s¸nh, ngêi ta sÏ lùa chän çc chØ sè ®¸nh
gi¸ ®Ó tÝnh to¸n so s¸nh.
4.4.2. Çc ph¬ng ph¸p so s¸nh
a. So s¸nh chi phÝ
- So s¸nh chi phÝ ban ®Çu
- So s¸nh chi phÝ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña chi phÝ ban ®Çu
- So s¸nh chi phÝ hµng n¨m
- So s¸nh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña chi phÝ hµng n¨m
b. So s¸nh tû suÊt lîi nhuËn
- So s¸nh tû suÊt lîi nhuËn
- So s¸nh tû lÖ chi phÝ/doanh thu

21


Ch¬ng V – qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch

5.1. Kh¸i niÖm lËp kÕ ho¹ch m¹ng líi
Môc ®Ých cña viÖc lËp kÕ ho¹ch m¹ng líi lµ ®Ó ®Çu t ®óng thiÕt bÞ, ®óng
n¬i, ®óng thêi ®iÓm víi chi phÝ hîp lý ®¸p øng ®îc yªu cÇu vµ chÊt lîng chÊp
nhËn ®îc.
LËp kÕ ho¹ch m¹ng líi bao gåm çc néi dung sau:
- LËp kÕ ho¹ch m¹ng líi lµ mét qu¸ tr×nh lÆp ®i lÆp l¹i liªn tôc cña “Dù b¸o”,
“LËp kÕ ho¹ch” vµ “§¸nh gi¸”.
- Bëi viÖc lËp kÕ ho¹ch m¹ng líi yªu cÇu nhiÒu ®iÒu kiÖn kh¸c nhau nªn
kh«ng cã mét ph¬ng ¸n tæng hîp nµo chän ®îc tÊt c¶ ®iÒu kiÖn tèt nhÊt.
- Çc kÕ ho¹ch nªn linh ho¹t ®Ó chóng cã thÓ h¹n chÕ çc lçi dù b¸o.
- ViÖc sö dông hiÖu qu¶ çc thiÕt bÞ hiÖn t¹i vµ thiÕt bÞ míi lµ rÊt quan
träng.
- §Ó viÖc lËp kÕ ho¹ch ®îc nhanh chãng, ph¶i dùa trªn nh÷ng th«ng tin
chÝnh x¸c vµ cÇn cã sù céng t¸c chÆt chÏ víi çc tæ chøc kh¸c.

Dù b¸o
Liªn tôc
lÆp l¹i

LËp kÕ
ho¹ch
§¸nh gi¸

H×nh

: Qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch m¹ng líi

5.2. YÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn kÕ ho¹ch m¹ng líi
- ChÝnh s¸ch cña chÝnh phñ: chÝnh s¸ch t¬ng øng víi môc tiªu cña chÝnh
phñ vµ çc c¬ quan liªn quan
- ChÝnh s¸ch quèc gia: Sù tiÕn bé cña x· héi, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ sù tho¶
m·n çc dÞch vô c«ng céng
- Çc yªu cÇu cña kh¸ch hµng: Gi¸ thÊp, chÊt lîng cao, sù thuËn tiÖn vµ
®óng thêi h¹n ®èi víi viÖc cung cÊp dÞch vô.
- Çc ®Æc ®iÓm m¹ng líi: Ph¹m vi, khu vùc, vµ tæng vèn ®Çu t
22


-

Çc ®Æc ®iÓm cña thiÕt bÞ: Tuæi thä, chi phÝ vµ møc c«ng nghÖ
Çc yÕu tè c«ng nghÖ: Sù chuÈn ho¸ vµ sù ph¸t triÓn KHCN

5.3. Tr×nh tù thùc hiÖn qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch m¹ng líi
Môc tiªu qu¶n lý
X¸c ®Þnh môc tiªu
X¸c ®Þnh
nhu cÇu

LËp kÕ ho¹ch dµi h¹n
LËp kÕ ho¹ch trung h¹n
LËp kÕ ho¹ch ng¾n h¹n
LËp kÕ ho¹ch tèi u

H×nh

: Qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch m¹ng líi

5.3.1. Dù b¸o nhu cÇu:
Dù b¸o nhu cÇu lµ ®¸nh gi¸ sè lîng thuª bao kÕt nèi ®Õn mçi ®iÓm cña m¹ng
líi vµ xu híng ph¸t triÓn trong t¬ng lai.
Çc nh©n tè ¶nh hëng tíi dù b¸o nhu cÇu:
- Çc nh©n tè kinh tÕ: Tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, tiªu thô ç nh©n, khai th¸c
vµ s¶n xuÊt çc s¶n phÈm c«ng nghiÖp
- Çc nh©n tè x· héi: D©n sè, hé gia ®×nh, d©n sè lµm viÖc
- Gi¸ cíc: Gi¸ thiÕt bÞ, cíc c¬ b¶n, cíc phô tréi, cíc kÕt nèi
- ChiÕn lîc marketing: ChiÕn lîc vÒ s¶n phÈm vµ qu¶ng ço
5.3.2. Dù b¸o lu lîng
Dù b¸o lu lîng lµ ®¸nh gi¸ tæng sè lu lîng x¶y ra t¹i mçi thêi ®iÓm cña m¹ng líi.
Çc ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÝch thíc m¹ng líi vµ tèi u ho¸ m¹ng líi ®Òu dùa trªn
dù b¸o lu lîng.
Çc nh©n tè ¶nh hëng ®Õn dù b¸o lu lîng bao gåm kÕt qu¶ cña dù b¸o nhu
cÇu vµ çc nh©n tè sau ®©y:

23


-

Çc dao ®éng c¬ b¶n: Çc dao ®éng trong ho¹t ®éng x· héi, kinh tÕ vµ m«i
trêng sèng.
DÞch vô: Sù thay ®æi trong gi¸ c¶ vµ ®iÒu kiÖn dÞch vô.

5.4. X¸c ®Þnh môc tiªu
§Ó x¸c ®Þnh môc tiªu, yªu cÇu çc nh©n tè sau ®©y:
- Môc tiªu qu¶n lý: §Ó ®a ra mét kÕ ho¹ch vÒ dÞch vô mét çch râ rµng.
- ChÝnh s¸ch quèc gia: V× m¹ng líi cã tÝnh chÊt céng ®ång nªn cã quan hÖ
chÆt chÏ víi chÝnh s¸ch quèc gia.
- Dù b¸o nhu cÇu vµ sù ph©n bè cña nã.
- Dù b¸o lu lîng.
Çc môc tiªu sau cÇn ®îc x¸c ®Þnh:
- Çc yªu cÇu vÒ dÞch vô: Lo¹i dÞch vô, cÊu tróc m¹ng cho viÖc më dÞch vô
()
- X¸c ®Þnh çc môc tiªu cña vïng dÞch vô
- X¸c ®Þnh çc môc tiªu cho chÊt lîng th«ng tin (ChÊt lîng chuyÓn m¹ch, chÊt
lîng truyÒn dÉn, chÊt lîng æn ®Þnh).
5.5. LËp kÕ ho¹ch dµi h¹n
KÕ ho¹ch dµi h¹n lµ khung c«ng viÖc c¬ b¶n cña lËp kÕ ho¹ch m¹ng líi, nã cã
thÓ bao trïm mét giai ®o¹n lµ 20 hoÆc 30 n¨m. KÕ ho¹ch nµy bao gåm nh÷ng
phÇn rÊt khã thay ®æi, cô thÓ:
- CÊu h×nh m¹ng líi
- KÕ ho¹ch ®¸nh sè
- KÕ ho¹ch b¸o hiÖu
- KÕ ho¹ch cíc
- KÕ ho¹ch vÞ trÝ çc tæng ®µi
5.6. LËp kÕ ho¹ch trung h¹n
KÕ ho¹ch trung h¹n thêng bao trïm thêi gian tèi ®a lµ 10 n¨m (Cã thÓ ng¾n
h¬n). So víi kÕ ho¹ch dµi h¹n, kÕ ho¹ch trung h¹n yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao
h¬n khi tèi u ho¸ ®Çu t, ®¸nh gi¸ vÒ quy m« vµ dung lîng thiÕt bÞ. Cô thÓ:
- TÝnh to¸n m¹ch
- KÕ ho¹ch m¹ng truyÒn dÉn
- KÕ ho¹ch m¹ng ®êng d©y thuª bao

24


Ch¬ng VI – dù b¸o nhu cÇu

6.1. Sù t¨ng trëng cña nhu cÇu
M¹ng ®iÖn tho¹i thêng ®îc ph©n thµnh 3 pha t¨ng trëng nh sau:
- Pha b¾t ®Çu: tèc ®é t¨ng trëng chËm
- Pha t¨ng trëng nhanh: tèc ®é t¨ng trëng nhanh hay cßn gäi ®©y lµ giai
®o¹n t¨ng tèc
- Pha b·o hoµ: tèc ®é t¨ng trëng gi¶m

Sè thuª
bao
Pha b¾t
®Çu

Pha t¨ng tr
ëng nhanh

Pha
b·o hoµ
Thêi
gian

H×nh

: Ba pha t¨ng trëng

6.2. Çc bíc dù b¸o nhu cÇu
Bíc 1: X¸c ®Þnh môc tiªu dù b¸o
Bíc 2: Xö lý çc ®iÒu kiÖn ban ®Çu
Bíc 3: Çc sè liÖu cÇn thu thËp
Bíc 4: TiÕp cËn vµ ph©n tÝch xu híng nhu cÇu
Bíc 5: Nghiªn cøu çc kü thuËt dù b¸o vµ tÝnh to¸n gi¸ trÞ dù b¸o
Bíc 6: X¸c ®Þnh çc gi¸ trÞ dù b¸o
6.3. Dù b¸o
Dù b¸o nhu cÇu ®îc ph©n lo¹i thµnh hai lo¹i: Theo môc tiªu vµ theo thêi gian dù
b¸o
6.3.1. Ph©n lo¹i dù b¸o theo môc tiªu
25


6.3.2. Ph©n lo¹i theo thêi gian dù b¸o
- Dù b¸o ng¾n h¹n
- Dù b¸o trung h¹n
- Dù b¸o dµi h¹n
- §iÒu chØnh dù b¸o
6.3.3. Ph©n lo¹i theo cÊp ®é dù b¸o
- Dù b¸o nhu cÇu vÜ m«
- Dù b¸o nhu cÇu vi m«
- §iÒu chØnh dù b¸o
6.4. C¸c ph¬ng ph¸p dù b¸o nhu cÇu
6.4.1. Ph¬ng ph¸p chuçi thêi gian
6.4.2. Ph¬ng ph¸p håi quy
6.4.3. C¸c ph¬ng ph¸p kh¸c

26


Ch¬ng VII – dù b¸o lu lîng

7.1. Sù biÕn thiªn cña lu lîng
- Lu lîng c¬ b¶n
- Lu lîng tham kh¶o
7.2. Çc nh©n tè ¶nh hëng tíi lu lîng
- Sè lîng thuª bao t¨ng
- Sù thay ®æi cña gi¸ cíc
- §iÒu kiÖn dÞch vô
- §Æc ®iÓm thµnh phè
- Sù thay ®æi theo mïa
- Mèi liªn hÖ vïng l©n cËn
- Sù c¶i thiÖn møc sèng
7.3. Quy tr×nh dù b¸o lu lîng
Bíc 1: X¸c ®Þnh môc ®Ých vµ ®èi tîng dù b¸o
Bíc 2: Thu thËp sè liÖu vµ x¸c ®Þnh gi¶ thiÕt
Bíc 3: Nghiªn cøu xu híng lu lîng
Bíc 4: Lùa chän ph¬ng ph¸p dù b¸o
Bíc 5: TÝnh to¸n lu lîng c¬ b¶n
Bíc 6: Dù b¸o lu lîng
Bíc 7: §¸nh gi¸/x¸c ®Þnh dù ¸n
Bíc 8: TÝnh to¸n lu lîng tham kh¶o
Bíc 9: Biªn so¹n çc b¸o ço
Bíc 10: Hoµn thiÖn dù b¸o
7.4. Çc ph¬ng ph¸p dù b¸o lu lîng
7.4.1. Khi sè liÖu s½n cã
- Ph¬ng ph¸p chuçi thêi gian
- Ph¬ng ph¸p håi quy
27


- Dù b¸o toµn bé cã xem xÐt ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn côc bé
- Dù b¸o ®¬n gi¶n tû lÖ t¨ng lu lîng ®iÓm-®iÓm
7.4.2. Khi sè liÖu lu lîng kh«ng cã s½n
- Dù b¸o tæng lu lîng khëi ®Çu
- Dù b¸o ®Çu ra lu lîng tho¹i ®êng dµi
7.5. M« h×nh träng trêng

Ch¬ng VIII – CÊu h×nh m¹ng

28


Ch¬ng IX – kÕ ho¹ch ®¸nh sè

29


Ch¬ng X – kÕ ho¹ch b¸o hiÖu

30


Ch¬ng XI – kÕ ho¹ch tÝnh cíc

31


Ch¬ng XII – chÊt lîng th«ng tin

32


Ch¬ng XIII – Qui ho¹ch vÞ trÝ tæng ®µi

33


Ch¬ng XIV – tÝnh to¸n m¹ch

34


Ch¬ng XV – qui ho¹ch m¹ng truyÒn dÉn

35


Ch¬ng XVI – kÕ ho¹ch m¹ng thuª bao

36

Baigiang t cmangvt

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (19)

Similar a Baigiang t cmangvt

Similar a Baigiang t cmangvt (20)

Más de vanliemtb

Más de vanliemtb (20)

Baigiang t cmangvt