Κούκλες και παιχνίδια

1. Παραδοσιακά τσέχικα παιδικά παιχνίδια
Από την Εβελίνα Βάλλα
Η Τσεχία έχει πλούσια ιστορία στα παιδικά παιχνίδια και την ψυχαγωγία, τα οποία
είναι υψηλής αισθητικής και αποτελούνται από πρωτότυπα animation. Τα
παραδοσιακά παιχνίδια για τα παιδιά διατρέχουν όλο το φάσμα, από το διάσημο
θέατρο μαριονέτας, κούκλες και μαριονέτες μέχρι τον αξιαγάπητο κινούμενο
χαρακτήρα Little Mole ο οποίος έχει διασκεδάσει τα παιδιά από την Τσεχία και τους
γονείς τους για περίπου μισό αιώνα. Επίσης, η Τσεχία έχει παράδοση σε ξύλινα
παιχνίδια, αμέτρητα ξύλινα puzzle, ξύλινα αυτοκίνητα και ξύλινες μαριονέτες που
παράγονται από πολλά εργοστάσια. Επιπλέον, υπάρχουν πολλά ξύλινα παιχνίδια που
σχετίζονται με την κατασκευή κατοικιών ή πύργων και βέβαια πολλές ξύλινες
φιγούρες, όπως η Σταχτοπούτα, η Χιονάτη και οι επτά νάνοι και η
Κοκκινοσκουφίτσα. Πολλά από αυτά είναι και μαγνητικά, έτσι ώστε τα παιδιά να
παίζουν στο σπίτι τους κουκλοθέατρο ευχάριστα, δημιουργώντας τις δικές τους
θεατρικές παραγωγές.
Η Τσεχία επίσης έχει πλούσια ιστορία με το θέατρο μαριονέτας και κουκλοθέατρου
από τα αρχαία χρόνια με αναφορές ήδη από το Μεσαίωνα. Οι Τσέχοι καλλιτέχνες
ανήκουν από τότε στην κορυφή αυτής της τέχνης.Κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού
του δέκατου έβδομου αιώνα το έθνος άρχισε να αναπτύσσει το δικό του προσωπικό
στυλ του τσέχικου κουκλοθέατρου. Η κουλτούρα της μαριονέτας και του
κουκλοθέατρου συνεχίζεται ισχυρή μέχρι σήμερα. Το κίνημα του κουκλοθέατρου για
τα παιδιά εντάθηκε κυρίως μετά την ίδρυση της Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας.
Υπάρχουν διάφορες μαριονέτες, χειροποίητες και μη, ξύλινες ή από άλλα υλικά, για
παιδιά και συλλέκτες. Δημοφιλείς μαριονέτες είναι: μάγισσες, μπαλαρίνες αλλά και
κλασικοί χαρακτήρες της Τσεχίας, όπως το ζεύγος πατέρα-γιου Spejbl and Hurvinek,
από τη δεκαετία του 1930. Για την «κακιά μάγισσα», οι Τσέχοι πιστεύουν ότι φέρνει
γούρι στο σπίτι. Είναι πασιφανές βέβαια ότι τα τελευταία χρόνια στα τουριστικά
μαγαζιά κυριαρχούν οι φθηνές αλλά κακής αισθητικής και ποιότητας “κινέζικες”
κούκλες… Οι καλές μαριονέτες ξεχωρίζουν στα ποιοτικά καταστήματα: από την όψη
και την τιμή τους…

2. Σήμερα οι τεχνίτες προσπαθούν να σκαλίσουν μαριονέτες που να μοιάζουν σε
συγκεκριμένα άτομα, για παράδειγμα στη διάρκεια της μεγάλης επιτυχίας του Harry
Potter μερικά χρόνια πίσω κατασκευάστηκε αυτός ο χαρακτήρας.

3. Κάποιες χαρακτηριστικές κούκλες και παιχνίδια
Igracek: Το διάσημο αυτό πλαστικό «αγαλματίδιο» Igracek, οκτώ ιντσών,
δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του κομμουνισμού από δύο σχεδιαστές για μια
συγκεκριμένη εταιρία και αυτό το παιχνίδι έδειχνε στα παιδιά πώς δουλεύουν οι
πραγματικοί άνθρωποι. Το αρχικό μοντέλο ήταν ένας οικοδόμος. Επίσης άλλα
μοντέλα ήταν μια νοσοκόμα, ένας μάγειρας, ένας καπνοδοχοκαθαριστής, ένας
ναύτης, ένας που διόρθωνε τους δρόμους, ένας αστυνομικός, ένας πυροσβέστης, ένας
κοσμοναύτης και ακόμη μια νοικοκυρά με τα παιδιά.
Krtek ή (Little Mole): Έκανε τον γύρο του κόσμου και επίσης ακόμα και ένα ταξίδι
στο Διάστημα αλλά σχεδόν 60 χρονών ο Krtek δεν δείχνει σημάδια γήρατος. Είναι ο
αγαπημένος των παιδιών αλλά και των ενηλίκων, είναι ένα κινούμενο σχέδιο το οποίο
δημιουργήθηκε το 1956. Ο Krtek είναι παρόμοιος με τον Mickey Mouse.Ο Krtek
μοιράζεται το ενδιαφέρον μαζί με το τσέχικο έθνος σχετικά με την προστασία της
φύσης και την αγάπη της υπαίθρου με τους φίλους του. Με το κουνέλι, το βάτραχο

4. και τον σκαντζόχοιρο. Η φήμη του Krtek επεκτείνεται από τη δυτική Ευρώπη μέχρι
την Ανατολή, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Ιαπωνία.
Merkur: Είναι ίσως η πιο διάσημη μάρκα συνόλων μεταλλικών οικοδομημάτων και
κατασκευών είναι κάτι σαν το lego αλλά της Τσεχικής Δημοκρατίας από το 1920. Η
εταιρία αυτή εξακολουθεί να παράγει σύνολα κατασκευαστικά, σιδηρόδρομους,
ρομποτικά και ηλεκτρονικά σύνολα.

5. Τσεχία: Η πολιτιστική κληρονομιά του θεάτρου μαριονέτας
Το θέατρο μαριονέτας έχει μακρά ιστορία στην Τσεχία. Οι ρίζες του βρίσκονται στις
αρχές του Μεσαίωνα. Το σύγχρονο κουκλοθέατρο χρονολογείται από τον 18ο αιώνα.
Τώρα, η UNESCO εξετάζει την προσθήκη του κουκλοθεάτρου της Τσεχίας και της
Σλοβακίας στον Παγκόσμιο Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Εκτός από
τους επαγγελματίες, στη χώρα δραστηριοποιούνται περίπου 3.000 ερασιτέχνες.
Η Ανατολική Βοημία θεωρείται η πρωτεύουσα του θεάτρου μαριονέτας. Στην πόλη
Τσουντρίμ, βρίσκεται και το φημισμένο μουσείο.
«Στις αρχές του 20ού αιώνα, μια έκθεση κουκλοθέατρου προσέλκυσε την προσοχή
μιας ομάδα ζωγράφων. Οι νέοι αυτοί καλλιτέχνες έβλεπαν παραδοσιακές μαριονέτες
που έμοιαζαν με ανθρώπους, αλλά την ίδια ώρα έβλεπαν και κάποια γλυπτά που
είχαν τη δυνατότητα να κινηθούν. Αισθάνθηκαν λοιπόν πως με τις μαριονέτες

6. μπορούσαν να εμπλουτίσουν την ιστορία του κουκλοθεάτρου» υποστηρίζει η Σιμόνα
Τσαλούποβα, διευθύντρια του μουσείου μαριονέτας.
Ο Τζίρι Μπάρες είναι ένας από τους πλέον έμπειρους κατασκευαστές μαριονέτας.
Υποστηρίζει ότι χρειάζεται πολύς χρόνος, ταλέντο και λεπτοδουλειά για να φτιάξεις
μια κούκλα: «Νομίζω ότι οι μαριονέτες λειτουργούν ως ένας εξαιρετικός
διαμεσολαβητής μεταξύ παιδιών και ενηλίκων. Τα παιδιά αντιδρούν θετικά και
μπορώ να πω διαφορετικά σε σχέση με το θέατρο, όπου παίζουν ενήλικες. Νομίζω ότι
είναι διασκεδαστικό για τα παιδιά που παρακολουθούν, αλλά και μια ωραία εμπειρία
για τους ενήλικες που παίζουν. Σε αυτό πιστεύω οφείλεται ο μεγάλος αριθμός των
ανθρώπων που ασχολούνται με τις μαριονέτες. Αυτό ισχύει σε ερασιτεχνικό, αλλά
και σε επαγγελματικό επίπεδο».
Δείτε το βίντεο:
http://gr.euronews.com/2016/11/29/czech-puppets-vie-for-unesco-nod
Λαϊκό τσέχικο παιχνίδι
Ο Πέσεκ κάνει βόλτες γύρω μας
Όλα τα παιδιά κάθονται στον κύκλο. Ένας από αυτούς επιλέγεται ως Πέσεκ.
Όλοι (εκτός από τον Πέσεκ) κλείνουν τα μάτια και ο Πέσεκ περπατάει γύρω
από τον κύκλο των παιδιών και τραγουδάνε : «O Πέσεκ κάνει βόλτες γύρω μας,
μην τον κοιτάξετε, όποιος τον κοιτάξει , θα χτυπηθεί από τον Πέσεκ."
Εν τω μεταξύ, ο Πέσεκ χτυπάει κάποιον. Αυτός πρέπει να τρέξει μετά Πέσεκ και
να τον πιάσει. Υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα πιάσει Πέσεκ νωρίτερα από ό,τι ο
Πέσεκ κάτσει στην θέση του, γίνεται ο νέος Πέσεκ.

7. ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ KUCKOO
ΔΗΜΟΦΙΛΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Πώς παίζεται
Μέρος: Στην τάξη ή σε ένα μεγαλύτερο δωμάτιο
Αριθμός παικτών: 10 και άνω
Χρόνος: Περίπου 20 λεπτά, εξαρτάται από το αριθμό παικτών
Δύο παιδιά επιλέγονται και στέλνονται πίσω από την πόρτα.

8. Οι μαθητές είναι αριθμημένοι και όλοι οι αριθμοί γράφονται στον πίνακα.
Βάζουν τα κεφάλια τους στο θρανίο. Αν ακούσουν τον αριθμό τους, φωνάζουν Kuckoo.

9. …πίσω στην τάξη

10. Το κορίτσι προσπαθεί να μαντέψει ποιος ονομάζετε kuckoo. Αν το μαντέψει σωστά,
μπορεί να συνεχίσει. Αν το μαντέψει λάθος, ο kuckoo θα είναι αντίπαλός της.
Ο νικητής είναι αυτός που θα μαντέψει τους περισσότερους αριθμούς.