1. ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ
۩ 22η
ημέρα. Το σκηνικό αλλάζει .
Ο ποιητής μας μεταφέρει για πρώτη φορά στην Τροία, το ένδοξο Ίλιον.
Αρχικά παρουσιάζει την κάμαρη της Ελένης στο παλάτι ( στ. 121-138) και στη συνέχεια
το κάστρο του Ιλίου( στ. 139-244).
۩ Μια θεά, η Ίρις, παίρνει την πρωτοβουλία να ειδοποιήσει την Ελένη για τη μονομαχία.
Δεν εμφανίζεται όμως ως θεά αλλά με τη μορφή μιας θνητής, της Λαοδίκης, κόρης του
Πριάμου . Αυτού του είδους η εμφάνιση ονομάζεται ……………………… και επιλέγεται από
τον ποιητή προκειμένου να εξασφαλιστεί φιλική ατμόσφαιρα και εμπιστοσύνη. Βέβαια
οι θεοί παρουσιάζονται και με την αληθινή τους ταυτότητα, δηλαδή με την
……………………………
► «Την ήβρεν.. πολέμους» (-πολιτιστικό στοιχείο ): Η Ελένη, αν και βασίλισσα, ασχολείται
με οικιακές εργασίες. Θυμηθείτε την Καλυψώ, την Αρήτη, την Πηνελόπη. Συγκεκριμένα
υφαίνει ένα υφαντό που απεικονίζει σκηνές από τον τρωικό πόλεμο. Η περιγραφή των
σκηνών του υφαντού είναι ένα είδος έκφρασης, δηλαδή περιγραφή ενός έργου εικαστικών
τεχνών, πραγματικού ή φανταστικού. Στόχος είναι να παρουσιαστεί το έργο
ολοζώντανο.
Αφού διαβάσετε το ποίημα του Κώστα Κρυστάλλη «Το κέντημα του μαντηλιού»
σελ.127-128, εντοπίστε τις διαφορές με το υφαντό της Ελένης(Γ 125-128)
Υφαντό Ελένης Το κέντημα του μαντηλιού Διαφορές
Ραψωδία Γ 121-244
«Ὅρκοι. Τειχοσκοπία. Ἀλεξάνδρου καί Μενελάου μονομαχία»
(Όρκοι – Θέα από τα τείχη – Μονομαχία Αλέξανδρου και Μενέλαου)
φύλλο εργασίας 5

2. ۩Η Ελένη βγαίνει βιαστικά από την κάμαρή της καλύπτοντας το κεφάλι της με το
μαγνάδι(- πολιτιστικό στοιχείο). Για ποιο λόγο το κάνει; Τι όριζαν οι κανόνες της
ομηρικής κοινωνίας για την εμφάνιση των γυναικών αριστοκρατικής τάξης ενώπιον
των αντρών;( Γ 141-144 ,θυμηθείτε και την εμφάνιση της Πηνελόπης α 368 κ. εξ.)
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………....................................................................................
...................................................................................................................................................................
۩ Για ποιο λόγο ο ποιητής φέρνει την Ελένη στα τείχη; Τι εξυπηρετεί η παρουσία της ;
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
► Στα τείχη μαζί με τον Πρίαμο είναι συγκεντρωμένοι οι δημηγόροι. Τι ήταν και ποιος ο
ρόλος τους; Πώς αντιδρούν στην παρουσία της;
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………….......……………………………………………………
……….…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
►Πώς συμπεριφέρεται ο ίδιος ο Πρίαμος;
………………………………………………………………………………………………..…………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………................................................................................................................
۩Ο Όμηρος δεν περιγράφει την ομορφιά της Ελένης. Μας αφήνει να τη φανταστούμε.
Πώς το πετυχαίνει; Ποιοι στίχοι αποτελούν το μεγαλύτερο εγκώμιο για την ομορφιά
της;
…………………..................……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………

3. ۩ Ο Πρίαμος ζητά πληροφορίες για τους αρχηγούς των Αχαιών. Ποια χαρακτηριστικά
τους εντοπίζει ο ίδιος και ποια η Ελένη;
► Η Ελένη δεν δίνει πληροφορίες για το Μενέλαο. Γιατί πιστεύετε το κάνει αυτό ο
ποιητής;
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
۩ Ένα χαρακτηριστικό των ομηρικών επών είναι και η επική ειρωνεία, η τεχνική που
παρουσιάζει τους ήρωες να αγνοούν μιαν αλήθεια που γνωρίζει όμως ο ακροατής του
έπους.( «Επική ειρωνεία έχουμε, όταν ο ακροατής/αναγνώστης του έπους γνωρίζει κάτι
που όμως τα πρόσωπα του έπους το αγνοούν» (Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων, Π.Ι. - ΟΕΔΒ,
Αθήνα 2000). Σε ποιους στίχους της ενότητας εντοπίζετε επική ειρωνεία στην πλοκή του
μύθου; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Ο Μενέλαος καταδιώκει με γυμνό ξίφος τον Πάρη, που φεύγει κοιτάζοντας πίσω.
Ερυθρόμορφη κύλικα, γύρω στο 485 π. Χ. Παρίσι, Μουσείο Λούβρου (αντίγραφο).
Α Αγαμέμνονας Οδυσσέας Αίαντας Ιδομενεύς
Π
πρ Πρίαμος
Ελένη

4. Δώστε με χαρακτηριστικά επίθετα ή φράσεις μέσα από το κείμενο το ήθος των
πρωταγωνιστών
Συνοψίζοντας τη σκηνή της Τειχοσκοπίας ποιο ρόλο θα λέγατε ότι εξυπηρετεί
μέσα στο έργο;
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Τελικά αθώα ή ένοχη η Ελένη; Ευθύνεται και κατά πόσο για τον Τρωικό
πόλεμο; Ποια συμπεράσματα βγάζετε εσείς βασιζόμενοι στα λόγια και τη συμπεριφορά
του Πριάμου;
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………….............................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
………………………………………………………………………………………………………………
Ελένη Πρίαμος Γέροντες