Tema 11 presentación o sistema urbano

TEMA 11 O SISTEMA URBANO
http://www.recursosacademicos.net/web/sobr
e-esta-web/

O proceso de urbanización en España.
• Concepto de cidade.
• Axentes sociais urbanos.
• Urbanismo e ordenación do territorio.
• Morfoloxía urbana (tipos de planos).
• Funcións urbanas.
Sobre tipos de planos
http://www.recursosacademicos.net/web/la-
morfologia-urbana-video/

• Cidade: espazo humanizado, delimitado cunha
organización e morfoloxía características.

Concepto de cidade
– Criterios cuantitativos: considera urbanos os municipios
con +10.000 hab ( INE) e debe haber alta densidade
demográfica
– Criterios cualitativos:
• Morfolóxicos, aspecto formal :alta densidade
edificación, tipo de edificación (colectiva, alta)
• Funcional: actividades industriais e servizos
• Sociolóxico: maior diversidade social, modos de vida
A cultura urbana
• Espacial :capacidade de organizar o espazo que a
circunda. Influencia e interrrelacións con outras
cidades. Difusor de innovaciónsDepende tamaño
cidade e variedade funcións.

• Proceso de urbanización
– É a progresiva concentración na cidade da poboación,
das actividades económicas e das innovacións máis
destacadas, así como a difusión destas procesos cara ao
contorno
– Etapas
• Preindustrial
• Industrial
• Postindustrial

• A urbanización preindustrial
desde a orixe das cidades ata o inicio da
industrialización no século XIX
A porcentaxe da poboación urbana non superaba o
10% e poucas cidades superaban os 100.000 hab.
Factores que favorecían a urbanización:
- Estratéxico- militares
- Político-administrativos
- Económicos
- Relixiosos
- Culturais

• Etapas
• Antigüidade, en España as primeiras cidades colonización
fenicia e grega

• Coa romanización s. III a.c. fundáronse moitas cidades
con funcións político-militares, administrativas e
económicas.
• Decadencia do imperio decaen as cidades

As cidades españolas na Idade Media

• Na Idade Media
- Cidades musulmás,
Esplendor desde sec VIII

• Cidades cristiás revitalización das cidades a partir do sec.
XII

• Idade Moderna
• Sec XVI expansión económica crecemento urbano
destaca Sevilla e Madrid (cap 1563)
• Sec XVII crise demográfica,estancamento, perde
importancia cidade castelás en favor das
periféricas
• Sec XVIII recuperación demográficareactivación
cos Borbóns

• A urbanización industrial
• Gran crecemento debido á industrialización A
división provincial impulsou o crecemento das
capitais de provincia
• Etapas:
• Ata mediados do s. XIX crecemento baixo por
debilidade da industrialización.
• Mediados do s. XIX ata Guerra civil crecemento por
industria
• 1936-1959 decrecemento, problemas de
abastecemento a xente permanece no campo
• 1960-1975 desenvolvemento etapa de maior
crecemento urbano. Industria e actividades
terciarias.

• A urbanización postindustrial
• A partir de 1980 a taxa de urbanización
desacelera o seu crecemento (crise industrial,
redución crecemento natural..)
• 1990 recuperación grazas á inmigración
estranxeira.
• Difusión cara a cidades medias e pequenas
urbanización difusa
• Cambio nos factores de urbanización
- Perde peso a industria
- Gañan importancia as actividades terciarias

Morfoloxía urbana (tipos de planos).
• A morfoloxía é o aspecto externo que presenta a
cidade. Esta influída por unha serie de factores:
• Emprazamento ou localización espazo xeográfico sobre
o que se asenta a cidade( outeiros, vias de
comunicación..)asociado con función en orixe.
• Situación, posición en relación co seu contorno
xeográfico amplo,función respecto ao contorno( control
rutas comerciais, control politico-militar)
• O plano urbano: irregular, radiocéntrico, ortogonal
cuadrícula o en dameiro.
• Construción:
Trama: disposición dos edificios. Aberta ou Pechada
Edificación: colectiva, ou individual

Defensiva
(Toledo)
Marítima
(A
Coruña)
Emprazamento. Asociado á función

Cidade de Cuenca
Segovia
Emprazamento

Situación , control
Cartagena
Madrid

Tipos de planos
Irregular.Musulmán Córdoba
Hipodámico. Mileto
Roma
Radiocéntrico. Palmanova
ortogonal

Vitoria
raiocentrico
Barcelona ortogonal
Tipos de planos

• Os usos do solo, a estrutura urbana
• Os uso do solo son as diferentes utilizacións do
espazo urbano:
• Comercial e de negocios
• Residencial
• Industrial
• Equipamentos
• etc

Estrutura urbana
• Concepto: división da cidade en áreas con
morfoloxía e función características esta definida
pola relacion e localización dos usos do solo.

• Etapas e zonas:
– Casco antigo, urb preindustrial.. dende a orixe
ata século XIX.
– Ensanches ,Cidade industrial.. mediados XIX-
mediados XX.
– A periferia actual (1975…
– Aglomeracións urbanas. Conexión da cidade
con outros núcleos de poboación

O casco Histórico: Etapa
preindustrial.
1. Herdanza preindustrial (orixe ata XIX)
– Común: muralla ( defensiva , fiscal, sanitaria); plano (
irregular, regular, radial, ); trama ( cerrada con edificación
baixa), usos do solo diversos; coexistencia de diversos
grupos pero xerarquización.
– Específico:
• I Antiga ( cidade romana): plano regular, ( Zaragoza,
Tarragona, Barcelona)

• I. Media cidades musulmás-> murallas e plano
irregular, rúas estreitas e tortuosas, adarves (
Córdoba) e cristiás: murallas e planos máis variados,
( ´Segovía)

• Renacemento ( XVI): plano regular
extramuros, prazas e rúas maiores. ( Madrid
Austrias)
Pamplona

Madrid renacentista
Renacemento ( XVI) prazas, rúas maiores, plano regular

• Barroco e Ilustración ( XVII-XVIII): rúas
amplas, xardíns, grandes prazas, edificios
monumentais. Santiago Compostela

Santiago-barroco
Madrid ilustrado
Barroco, Ilustración (XVII-XVIII): grandes prazas, rúas amplas, xardín, edificios
monumentais

2. As transformacións da época industrial:
– Plano, :
– S. XIX-1º terzo s XX reformas interiores
• Desamortización de inmobles con espazos interiores-
>ensanche rúas e prazas, trazado máis rectilíneo.
• Saneamento e revalorización do solo-> Grandes Vías.
– Anos 60 política de renovación para aumentar
rendibilidade
– Trama: densificación da edificación, reutilización de
edificios desamortizados. Destrución de parte do casco
histórico. Edificios en altura
– Uso do solo: terciarización do casco histórico culmina
anos 60, (centros comerciais e de negocios,
bancos..)Desprazamento de usos residenciais.
Saturación e deterioración.
– Segregación social: burguesía - grupos baixos
ingresos.

Segovia
medieval
Córdoba
musulmana
Zaragoza
romana
Herdanza preindustrial

Ensanches e barrios:a cidade industrial
• Mediados do XIX a 1º terzo do XX a industrialización atrae
poboación. Derrúbanse as murallas. Créanse paseos de
rolda, boulevares. Barrios burgueses, barrios obreiros e
barrios axardinados.
• O ensanche burgués:
• Responde a desexos da burguesía: ideas orde ( plano
regular); hixiene ( servizos); beneficio económico
• Plano regular ( accesibilidade, automóbil, tranvia…).
• Trama aberta,baixa densidade en quinteiros abertos
edificación media altura, palacetes.
• Uso: residencial burgués.
• Primeiros ensanches: Madrid ( Carlos Maria de Castro
1860) Barcelona ( Ildefonso Cerdá 1859).

• Posteriormente houbo modificacións.
• A trama densificouse
• A edificación verticalizouse
• Funcións terciarias
• Na actualidade
modernización de
inmobles

Gran Vía de Vigo
Gran Vía Madrid
Transformacións etapa industrial
Densificación e verticalización
Usos solo: terciarización
Grandes Vías

Madrid. Carlos María de Castro
O ensanche burgués

Ildefóns Cerdá. Ensanche burgués
Barcelona
Especulación solo

• Barrios obreiros e industriais no extrarradio:
– Instalación: a carón de industria e estación ferrocarril (
barrios estación).
– antes 1960 plano desorganizado; trama pechada densa ;
edificacións pequenas e de mala calidade usos do solo,
mestura residencial, talleres, industrias.Escasas
infraestruturas, servizos e equipamentos.
– actualidade: instalacións industriais obsoletas-> baleirado
industrial; barrios proletarios incorporados á cidade.
• Os barrios xardin (finais do sec XIX ideas naturalistas e
hixienistas)
– Idea cidade-xardín de Howard-> ocupación clase media e
proletariado. Desenvolveuse parcialmente barrios-
xardín. Lei de casas baratas (1911-1922).
– Cidade Lineal de Arturo Soria.

Barrios obreiros
Vigo
Barcelona

Barrios obreiros
Barcelona
Vigo
Huelva

Cidade Lineal Arturo Soria
Casas para obreiros/as 1908

Cidades e barrios xardín
Colonia Prosperidad. MadridVigo

Século XX. ( 1911-22). Lei de casas baratas
Ferrol
Inspirado no urbanismo utópico

A periferia actual
• Guerra civil. Descenso actividade
constructiva
• Anos 50-60. crecemento demográfico-
desenvolventismo-> extensión periferia a
carón liñas comunicación áreas urbanas
(cidade rodeada da periferia urbanizada que
depende dela)
• Hoxe. “Cidade difusa”. Poboación e
actividades na periferia: áreas periurbanas
ou suburbanas

O Boom constructivo
no litoral.
O Desarrollismo dos 60. A desfeita
urbanística.

• Áreas
– Barrios residenciais da periferia
• Barrios marxinais de infravivenda ou chabolas ilegais
de autoconstrución. Máxima dimensiónnos 50 co éxodo
rural masivo. Para solucinalos, realoxo en:
• Vivendas de promoción oficial (1940-60): axuda
estatal, prezos reducidos, trama aberta ,baixa calidade.
Ex : Unidade Veciñáis de Absorción, construcións de
baixa calidade provisionais pero que se prolongaron.

Barrios marxinais de infravivenda ou chabolas
Asturias

• Polígonos de promoción privada (1960…). uso
residencial. Trama aberta en torres ou bloques,
masificación monotonía, colmeas.

• Barrios de quinteiro pechado (1980-90).Uso colectivo dos
patios par xardíns,piscinas, xogos infantis.
Quinteiro pechado. A Miñoca

• Áreas de vivenda unifamiliar 1980: Na periferia, clase
media, por desexo de contacto coa natureza, favorecida
por uso automóbil. Vivendas exentas ou acaroadas

http://www.lavozdegalicia.es/video/vigo/2012/04/17/vigo-
pudo-haber/00311334649393843640678.htm

–Industriais e de equipamento
• Áreas industriais:
– 1950-60. polígonos industriais
– Hoxe: novos espazos: parques empresariais e
tecnolóxicos, polígonos de naves acaroadas.

Parques tecnolóxicos
Parque tecnolóxico de valadares. Vigo

• Áreas de equipamento: resultado da descentralización
das actividades económicas á periferia
– Grandes superficies comerciais
– Equipamentos. Educación, sanidade, administración,
aeroportos etc

Transformacións recentes na
estrutura das cidades.
• A cidade transfórmase constantemente, non só
polo seu crecemento cara ao exterior, senón
tamén polos procesos de reestruturación que
teñen lugar no seu interior. As áreas urbanas
expándense coa creación de novos espazos
residenciais e áreas de actividade económica.

• Cidade difusa. Nos últimos anos cambios na morfoloxía
urbana. O modelo de cidade mediterránea, compacta, foise
substituíndo polo tipo de cidade difusa de modelo
anglosaxón.
A cidade difusa ou dispersa esténdese horizontalmente e
está separada en áreas especializadas e monofuncionais:
zonas residencias (diferenciadas por prezos e por
grupos sociais)
áreas comerciais, zonas de lecer, centros de ensino,
universidades, barrios administrativos e de oficinas...
Ademais disminúe aquilo que é propio da cidade: o
contacto humano, os intercambios e a sociabilidade
Espallamento urbano favorece a mobilidade e
movementos pendulares de poboación.

Recentes transformacións urbanas
• Transformación dos barrios antigos
Actualidade( 1975..)
– Cascos históricos , problemas de degradación
Solucións con políticas de conservación e
rehabilitación.
– Trazado inadecuado para trafico – peóns
Rúas peonís ,axardinamento...
– Deterioración das edificacións rehabilitación,
cambio de funcións.
– Usos solo: perda dos usos tradicionais e instalación
doutros relacionados co ocio fomentar comercio
tradicional e usos culturais e turístico.
– Polarización social. Fomento instalación clases
medias, poboación nova

• Desenvolvemento do turismo cultural. -Rehabilitación
dos centros históricos españois, mediante a
restauración de edificios e a peonalización de rúas e
prazas.
Reconversión dás vellas áreas industriais en novos
espazos de ocio.
• Cambio de actitude da poboación local. Os
centros dalgunhas cidades están atraendo poboación
nova e de maior nivel de renda, o que contribúe a
conservar os edificios residenciais e revitalizar estas
zonas.

Allariz
Pontevedra
Covarrubias ( Burgos)
Trujillo ( Cáceres)
Actual. 1975……
Rehabilitación
Usos solo: tradicionais, turísticos
peonización
Edificios:Cambios función

• Transformacións dos barrios industriais
• Na actualidade baleirado industrial
• nas zonas máis valoradas aparición de usos
terciarios ou residenciais. Antigos barrios obreiros
en sectores máis apreciados remodeláronse e
revalorizáronse.
• os espazos menos valorados, menos accesibles e
desorganizados mantéñense como espazos
marxinais(terreos urbanizables e inmobles
abandonados) cuxa deterioración se acentúa.
.

• Transformación da periferia
• As grandes cidades teñen un ritmo de
crecemento menor, pero continúan
estendéndose no espazo, debido á difusión
de parte da súa poboación e da súa
actividade económica cara a periferias cada
vez máis afastadas.
• Formación de áreas suburbanas (espazo
da periferia urbana adxacente á cidade) ou
rururbanas( espazo de transición entre
campo e cidade, mesturanse usos e formas
de vida rurais e urbanas)

As aglomeracións urbanas
• Conexión da cidade con outros nucleos de
poboación:
• Áreas metropolitanas,
• Conurbacións
• Rexións urbanas
• Megalópoles

• Área metropolitana: rexión urbana que engloba unha cidade
central con importantes funcións, que dá nome á área e unha
serie de municipios,que poden funcionar como cidades
dormitorio, industriais, comerciais e servizos, todo iso
organizado dun xeito centralizado.
– Características:
• Cidade central ( metrópole)
• Relacións económicas e sociais cos núcleos da área
• Redes de transporte e comunicacións son esenciais
• Estilo de vida urbano e variedade social nos municipios
da área.
• Estrutura espacial :
• en coroas concéntricas arredor do núcleo
• Radial,por sectores especializados desde o cento á
periferia.
• Mestura das anteriores

– Orixe e evolución das áreas metropolitanas
• Etapa industrial 1º 1/3 XX Madrid, Barcelona Bilbao
1960-75: resto
• Etapa postindustrial 1975- mediados dos 90: crise
provoca estancamento ou retroceso
• Descentralización poboación e actividades económicas
cara aos núcleos da área coa crecente dotación de
infraestucturas
• Mediados dos 90 en adiante: recuperación grazas á
inmigración.

As cidades a finais do século XX

• Outros tipos de aglomeracións urbanas.
– Conurbación. Área urbana contínua formada polo
crecemento paralelo de dous ou máis cidades ata unirse.
Cada cidade da conurbación mantén a súa independencia
( Málaga-Marbella, Pontevedra-Marín)
– Rexión urbana: área urbana discontínua formada por
cidades dispersas ( nebulosa urbana), pero o suficiente
densa como para que todo o territorio posúa características
urbanas
– Megalópole: aglomeración a escala suprarrexional,
constituída por diversos elementos urbanos (conurbacións,
áreas metropolitanas etc) con funcións distintas. En España
eixe mediterráneo desde fronteira francesa ata
Cartagena.

Megalópole do arco Mediterráneo

As aglomeracións
galegas
Vigo e A Coruña

Problemas das cidades españolas.
Impacto ambiental da urbanización.
• Problemas derivados da aglomeración
• Densificación demográfica e construtiva e presión
urbanasobre o espazo non urbanizado.
• Elevado prezo de compra ou alugueiro de vivendas.
• Necesidade de numerosos abastecementose
equipamentos(excesivo consumo de auga, enerxía..)
• Ordenación do tráfico e transporte vías de
circunvalación, ifraestruturas, estacionamentos, limitación
do tráfico .
• Problemas económicos derivados da terciarización
económica.

• Problemas sociais(estres, aillamento,
desemprego, desarraigo delincuencia,
marxinación , problemas de integración,
drogadicción..)
• Problemas ambientais
• Microclima urbano (temperaturas e precipitacións
máis altas)
• Contaminación atmosférica (polo tráfico,
calefaccións)
• Contaminación acústica e lumínica
• Producción e eliminación de residuos
• Desaparición de espazos verdes

Problemas das cidades españolas

• Necesidade de xestionar o espazo urbano
• A tarefa dos concellos, a través do urbanismo e dos plans
urbanísticos, é consensuar os intereses diverxentes dos
axentes sociais que interveñen na cidade.
• Os propietarios de solo urbano e promotores
inmobiliarios que buscan facer o maior negocio posible a
través da compra-venta de terreos e edificios especulando
con eles.
• Os empresarios industriais
que buscan a mellor localización para as súas instalacións.
Estes axentes urbanos crean postos e reclaman que a
administración lles constrúa infraestruturas (accesos,
equipamentos).
Urbanismo e ordenación do territorio

• Os cidadáns
que buscan satisfacer as súas necesidades
: vivenda, transporte, educación, sanidade,
lecer se organizan en movementos sociais
urbanos: asociacións de veciños, grupos de
defensa de valores ecolóxicos ou asociacións
de comerciantes.
• Os poderes públicos
Os concellos, deputacións e gobernos
autonómicos. Representan o conxunto dos
habitantes e os intereses dos diferentes
axentes sociais,deben resolver os conflictos
entre os axentes sociais.

• A través dos plans de urbanismo, os poderes públicos son
os encargados de decidiren os usos que lle atribúen a cada
unidade do solo e a orientación que se lle da á expansión da
cidade.
• A administración pública decide sobre o solo, pero tamén
sobre a estrutura e a morfoloxía urbana. Os poderes
públicos teñen capacidade para lexislar e planificar e
encargáranse da organización social da cidade.

PLANEAMENTO URBANÍSTICO
• O urbanismo e mais a ordenación do territorio son
o conxunto de procedementos técnicos e políticos que teñen
por obxecto ordenar o desenvolvemento urbano, dunha vila ou
dunha cidade.
• Preténdese así corrixir os déficits e os conflictos existentes, ao
mesmo tempo que planificar; isto é prever e orientar a
evolución futura da cidade, dando as pautas necesarias para
un uso racional, equilibrado e xusto do solo urbano.
• Os plans urbanísticos son un documento técnico que ten
unha dimensión política e legal, xa que nel se concentran todas
as disposicións e propostas relacionadas co crecemento e
evolución da cidade. Inclúen a normativa e ordenanzas de
edificabilidad habilitabilidade das casas, a altura e máis a
tipoloxía dos edificios, separación de usos e funcións, etc.

• Mediados do século XIX primeiros plans urbanísticos. As
principais actuacións foron:
• A regularización do plano
• Plans de saneamento(ideas hixienistas)
• Mellora de equipamentos e servizos
• 1939-1960 a planificación centrouse en:
• reconstrución das cidades mais afectadas pola guerra
(oviedo, Guernica..)
• Elaboración de leis sobre a vivenda (v. protexidas,
arrendamentos urbanos..)
• Organización do crecemento urbano (Lei de solo e
ordenación urbana 1956.
• 1960-75 problemas:
• destrución do patrimonio
• Aumenta a conxestión urbana e problemas ambientais,
aparecen polígonos de desconxestionamento

• Na actualidade as Autonomías asumen competencias sobre
ordenación do territorio e urbanismo, desenvolvidas polos
concellos a través dos plans urbanísticos.
• O Plan Xeral de Ordenación Urbana (PXOU) é
o instrumento que ordena o crecemento da cidade no seu
conxunto para un número de anos.
• establece a clasificación do solo do municipio en tres
categorías:
– Solo urbano: É a parte da cidade que vemos edificada ou
ben que xa dispón de todo o necesario para poder contruir .
– Solo urbanizable: son os terreos que nun futuro máis ou
menos inmediato poderán ser urbanizados e construidos
– Solo non urbanizable: trátase do solo que nunca poderá
ser urbanizado,polos seus valores ambientais, paisaxísticos,
históricos, culturais, etc., ou ben porque son áreas que sofren
riscos potenciais ou por outras razóns de beneficio colectivo

• Os plans fóronse abrindo nos últimos anos á participación
cidadá. Diversas asociacións reclaman medidas concretas
para mellorar a calidade de vida dos seus barrios, e aparecen
plans concretos para distintas zonas(rehabilitación de cascos
históricos , xentrificación..)
• Os Plans Especiais de Reforma Interior (PERI) ocúpanse
da remodelación de barrios xa consolidados e que requiren
un tratamento específico; por exemplo, polo seu especial
valor histórico ou polas precarias condicións en que se
desenvolveron, como no casco antigo.
• Plans estratéxicos de revitalización e de promoción ou
mercadotecnia urbana (difundir imaxe atractiva da cidade )
http://hoxe.vigo.org/movemonos/urbanismo.php

O sistema urbano español
• Sistema urbano: conxunto de cidades e as relacións que establecen
entre elas formando unha rede urbana. Segundo o tamaño e as
funcións, área exercen influencia sobre un área e ocupan unha
posición na xerarquía urbana.
• O tamaño das cidades
– Establécese según a regra rango-tamaño (orde no sistema
segundo tamaño demográfico) Así: Madrid, Barcelona, Valencia,
Sevilla, Bilbao, Cidade Astur, Málaga, Zaragoza…15
aglomeracións superan os 500.000 hab.
– Distribución espacial
• No centro Madrid, rodeada das principais aglomeracións
urbanas na periferia

• Funcións urbanas ( actividades económicas):
– Primarias. Agrocidades Andalucia, manchegas, levantinas,Asturias
– Secundarias: peso sectores industrias.P vasco, Cataluña, Asturias
– Terciarias Madrid, Canarias etc.
– L. Racionero
• Madrid , Valencia , Sevilla : Industria diversificada.
• Gijón y Oviedo: Minera
• Cadiz , León :Transportes
• Barcelona : industria , agua, electricidad , gas.
• Málaga : construcción.
• Vigo : Industria.
• A Coruña :comercio servicios.
• Zamora: agua , gas , electricidad , comercio , servicios .
• Santiago: Agricultura y servicios.
• Cuenca : servicios etc.
• https://www.youtube.com/watch?time_continue=58&v=lJB8PZgdDpQ

• Área de influencia da cidade
• As funcións cara ao exterior converte ás cidades en lugares
centrais, que abastecen de bens e servicios á súa área de
influencia.
• Según funcións, maior diversidade e centralidade->maior área
de influencia
• Teoria de Christaller: xerarquía urbana española ( tamaño
demográfico máis funcións)

A xerarquía urbana española
• Tamaño demográfico, funcións e área de influencia
organización xerárquica das cidades:
• Metrópoles > 200.000 hab
- Metropoles nacionais, grandes áreas metropolitanas(Madrid,
Barcelona + 3.000.000 hab) funcións diversas e especializadas, enlace
sistema urbano europeo
- Metrópoles rexionais( Valencia,Sevilla, Bilbao, málaga e Zaragoza
entre 1,5 mile 500.000 hab)
- metrópoles subrexionais ou rexionais de segundo orde, areas
metropolitanas pequenas(Valladolid, Pamplona, Vigo, A Coruña.., entre
500.000 e 200.000 hab) algúns servizos altamente especializados
• Cidades medias, mayoría das capitais de provincia con funcións menos
diversificadas, puntos terminais de densa rede de autobuses
• Cidades pequenas ou vilas 50.000 e 10.000 hab (Astorga, Vilagarcía de
Arousa...)funcións escasase puco especializadas, aínda que con
equipamentos de certa especialización.

O sistema de cidades
• Madrid
• Eixes periféricos
• Grandes cidades disposición periferia:
– Eixe atlántico galego (Ferrol-Vigo),
– Eixe cantábrico: triángulo asturiano (Oviedo, Gijón, Avilés),
Santander,País vasco(Bilbao, Donosti, Vitoria)
– Eixe Mediterráneo. Girona-Cartaxena
– Eixe andaluz. Dobre. Guadalquivir, litoral (Almería- Huelva)
– Val do Ebro: une Cantábrico-Mediterráneo
• Grandes metrópoles concéntración nordés
• Interior Peninsular carece de eixes urbanos integrados
• Illas Balearese Canarias

• Cambios recentes no sistema urbano
• Debense a:
• Estado das autonomías, que favorece sistemas urbanos
rexionais, incremento do peso das capitais autonómicas.
- Sistemas monocéntricos: unha aglomeración urbana
principal concentra poboación e funcións, non hai niveis
intermedios(Madrid, Aragón, Cataluña, Cantabria, Baleares..).
- Sistemas monocéntricos xerarquizados:Unha cidade
principal concentra poboación e funcións, pero hai varios
niveis intermedios( C. Valenciana, Andalucía Occ, A Rioxa e
Navarra)
- Sistemas policéntricos: dúas ou varias cidades repártense
poboación e funcións (Galicia, Asturias, P. Vasco, Castelas,
Andalucía oriental, Estremadura e Canarias)

Sistema urbano galego
• Poboamento castrexo
• Epoca romana: villae con funcións admnistrativas e
comerciais(Chantada, Xinzo de Limia). Os conventus de
maior entidade (Lugo, Astorga, Braga)
• Na Idade Media
Epoca sueva: as parroquias , as aldeas principais
núcleos.
Repoboación en núcleos como Lugo, Tui e Ourense,
logo crecemento de Santiago de Compostela.
• Idade moderna destacan A Coruña, Betanzos, Santiago,
Pontevedra ou Tui
• Século XIX coa modernización do sector pesqueiro crecen
núcleos como Vigo, Cangas, O Grove ou Ribeira
• Século XX crecemento das cidades costeiras.

• Na actualidade
• Dúas metrópoles rexionais: Vigo e Coruña
• Cinco cidades medias: Ourense, Santiago, Lugo,
Pontevedra e Ferrol
• Numerosas vilas: Lalín, Monforte, Verín.....
• Sete cidades galegas, actividades:
• Vigo.industria e pesca
• A Coruña, comercio finanzas, sé do TSXG
• Ourense, administración e comercio, industria téxtil e
alimentación
• Lugo, administración pública
• Santiago turismo administración, universidade
• Pontevedra,administrativas
• Ferrol, función militar e industria naval
• Cidades Galegas https://www.youtube.com/watch?v=mrT78-IEOS8

20. Estructura de relacións xerárquicas urbanas
VIGO
O PorriñoCangas RedondelaTui PonteareasBaionaA Guarda A Cañiza

• Bibliografía:Xeografía 2º Bach. Anaya
• Imaxes de Google
• http://noespazoenotempo.webnode.es
• https://xacintariodotcom.wordpress.com

Tema 11 presentación o sistema urbano

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (19)

Similar a Tema 11 presentación o sistema urbano

Similar a Tema 11 presentación o sistema urbano (20)

Más de velazquezturnesnieves

Más de velazquezturnesnieves (20)

Tema 11 presentación o sistema urbano