Jeroen De Boer, coördinator Muziek bij de stichting Bibliotheken Midden-Fryslân, toont aan hoe de digitalisering van muziek en het gebruik van online diensten bibliotheken nieuwe kansen bieden om hun dienstverlening te verbeteren.
4. Eigen catalogus:
15 uitvoeringen
in het schap/archief
Muziekweb:
100+ uitvoeringen
gedigitaliseerd, luisterbaar binnen vier muren bibliotheek
Spotify:
300+ uitvoeringen
instant overal luisterbaar
De huidige bibliotheek vormt de context. Daarmee wil ik zeggen dat content zich in toenemende mate in het digitale domein bevindt. En waar de content gaat volgen de gebruikers. Een unieke eigenschap van deze content is het gebruik ervan. Het ervaren ervan wordt namelijk gestimuleerd te delen. In de eerste plaats is dit positief voor de betreffende dienst die de content aanbiedt. Ten tweede beantwoordt het aan een puur menselijke eigenschap: we willen delen.\n
Of zoals blogger Cory Doctorow het verwoordt:\n\nHere in the Digital Age, we copy like we breathe.\n
Dit geval geeft aan dat de hoeveelheid content op het web veel groter en toegankelijker is dan onze fysieke collecties. Hoe goed het transport ook geregeld is.\nBibliothecarissen moeten zich hier rekenschap van geven en op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen.\n
Dit geval geeft aan dat de hoeveelheid content op het web veel groter en toegankelijker is dan onze fysieke collecties. Hoe goed het transport ook geregeld is.\nBibliothecarissen moeten zich hier rekenschap van geven en op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen.\n
Dat er andere tijden aangebroken zijn blijkt tevens uit de gestaag dalende uitleencijfers voor cd’s. Over de termijn dat het medium nodig heeft volledig aan haar eind te komen lopen de meningen uiteen, maar er is wel eensgezindheid óver deze ontwikkeling.\n
Tegelijkertijd zien we de ontwikkeling dat de omzet van de muziekindustrie hoger is dan ooit tevoren. Het probleem is echter dat deze omzet niet meer alleen uit de verkoop van geluidsdragers komt, maar ook uit de verkoop van digitale tracks, merchandise etc. De verschuiving van fysiek naar digitaal betekent dus niet dat er geen fysieke items meer verkocht worden, maar dat consumenten andere keuzes maken. Zo is de verkoop van LP’s bijvoorbeeld weer in een stijgende lijn terechtgekomen.\n
De belangrijkste gidsen en inspiratiebronnen blijven die, naast radio,  mensen van vlees en bloed. Om muziekbibliothecarissen op de hoogte te brengen van de mogelijkheden van online muziek, maar vooral de rol die ze er zelf in kunnen spelen, is begonnen me de ontwikkeling van Muziekdingen. Deze serie dingen wordt ontwikkeld op basis van het 23 Dingen-principe.\n
Ik wil in deze presentatie in het bijzonder kijken naar de onderdelen daarvan die de content curator in de bibliothecaris kunnen aanspreken. Hierbij probeer ik aan te geven wat de mogelijkheden voor onszelf zijn, maar ook hoe anderen dit tot een dienst hebben gemaakt.\n
Streaming muziekdiensten als Spotify en Grooveshark bieden in principe niets meer dan toegang tot een ontzettend grote hoeveelheid muziek. Luistersuggesties worden wel gedaan, maar op basis van een aanbodsgerichte systematiek: als je dit leuk vindt vind je dit ook leuk.\nMensen waarderen het echter wanneer er persoonlijke suggesties gedaan worden.\n
Het antwoord op algoritme of persoonlijk advies is daarom duidelijk. En de manieren om dat te bewerkstelligen zijn er voldoende.\n
De bibliothecaris kan dit naar zich toetrekken door zich de rol van content curator toe te eigenen.\n
Zowel een dienst als Spotify, maar ook een niet-muziekdienst als Scoop.it, kan gebruikt worden om lijstjes te maken.\n
Een mooi voorbeeld van hoe dit kan/zou moeten is de afspeellijst KZ Musik in Spotify. Diensten als Spotify maken het mogelijk gedetailleerde afspeellijsten te maken.\n
Een dienst als scoop.it maakt het mogelijk allerlei informatie te verzamelen op basis van zelf geselecteerde bronnen. De geaggregeerde informatie moet vervolgens beoordeeld worden door de curator en wordt dan gepubliceerd.\n
Luisterdiensten waarbij het curatorschap hoog in het vaandel staat zijn de twee Nederlandse diensten Shuffler en 22tracks.\n
Voorbeelden van een commerciële dienst die dit doet is 22Tracks. Een team van kenners onderhoudt playlists van 22 verschillende genres, voortdurend gevuld met 22 nieuwe tracks. De kenners fungeren hierbij als curatoren.\n
Een ander, wat indirecter voorbeeld, is Shuffler.fm. Deze dienst haalt muziek uit blogs, wederom op basis van genre-kenmerken. Wat deze diensten waarschijnlijk zo populair maakt is dat er persoonlijke adviezen aan de keuzes ten grondslag vinden. In het geval van Shuffler worden deze tevens inzichtelijk in de bijbehorende blogs. Daarmee is het niet alleen een muziekvinddienst, maar ook een kennismaking met muziekblogs. In dat opzicht is het wat anders dan op algoritmes leunende adviesdiensten als Last.fm.\n
Het delen binnen de Muziekdingen kan verschillende vormen aannemen. Delen binnen online muziek heeft allereerst als betekenis dat het gaat om het delen van ervaringen. Eigenlijk alle online muziekdiensten bieden deze mogelijkheid. De enige beperking zijn auteursrechten. Tracks of playlists uit bijvoorbeeld Spotify zijn niet te embedden in blogs of websites.\n
Diensten als Souncloud of Bandcamp, waarbij de artiest zelf bepaalt wat zijn voorwaarden zijn, hebben deze mogelijkheid wel. Je vindt hier daarom veel muziek van minder bekende artiesten, maar ook grotere namen zien de mogelijkheid van een eigen platform.\n
Waar Soundcloud echt een geluidscommunity is, is Bandcamp een plaats waar acts hun muziek uitwisselen. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden bieden echter niet alleen bandjes hun muziek aan, maar is er bijvoorbeeld ook een ruime hoeveelheid klassieke muziek te vinden.\n
Diensten als Shuffler en 22tracks laten zien dat gewilde adviezen input van mensen vraagt. Dit is iets wat bibliotheekmedewerkers ter harte moeten nemen. Uit recent Amerikaans onderzoek is gebleken dat mensen, naast de radio, het meest in contact komen met (nieuwe) muziek door aanbevelingen van anderen. Een instrument als scoop.it, een content curating tool, maakt het mogelijk allerhande selecties te maken. Dit hoeft niet alleen muziek te zijn, maar ook beschrijvende informatie, artikelen  of links naar bladmuziek.\n
Muziekbibliothecarissen onderling kunnen natuurlijk ook prima informatie uitwisselen. Twitter is daarvoor een goede mogelijkheid. Daarom is de hashtag #muziekbieb in het leven geroepen, een online muziekvraagbaak, bemand door Nederlandse muziekbibliotheekmedewerkers. Daarnaast kan het ook uitstekend worden ingezet als instrument richting de klant. De technologie om te delen en adviseren is er, gebruik ‘m daarom ook.\n
De al eerder getoonde dienst Spotify heeft onlangs een functionaliteit toegevoegd die het mogelijk maakt kennis van muziekbibliotheekmedewerkers als app te integreren. Het is mijn doel te zorgen dat zo’n app er ook werkelijk gaat komen. Het is namelijk de eerste keer dat er op een onbeperkt toegankelijke catalogus van 15 miljoen tracks toegevoegde functionaliteit geboden kan worden. De meerwaarde van de bibliotheek blijft op deze manier niet voorbehouden aan leden, maar komt binnen het blikveld van de muziekconsument.\n