http://e-taksh.blogspot.gr/ Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

1. Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής
Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 7ης
Ενότητας:
΄΄ Μουσική ΄΄
Κύρια πηγή επανάληψης: e-selides.gr
http://e-taksh.blogspot.gr
Θεωρία - Γραμματική
Επαναληπτικά

2. Παλάνης Αθανάσιος
 Να αναγνωρίζουμε τα μεταβατικά και τα αμετάβατα ρήματα
 Τα ρήματα που δείχνουν ότι το υποκείμενό τους ενεργεί και η ενέργειά
τους πηγαίνει (μεταβαίνει) σε άλλο πρόσωπο ή πράγμα ονομάζονται
μεταβατικά.
π.χ. Η Ελένη ανοίγει το παράθυρο.
 Τα ρήματα που δείχνουν ότι το υποκείμενό τους ενεργεί αλλά η ενέργειά
τους δεν πηγαίνει σε άλλο πρόσωπο ή πράγμα ονομάζονται αμετάβατα.
π.χ. Η Γεωργία τρέχει.
 Να αναγνωρίζουμε το υποκείμενο και το αντικείμενο
 Υποκείμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ποιος, -α, -ο έκανε
ή έπαθε κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
π.χ. Ο τεχνίτης επισκευάζει τη βρύση.
 Για να βρούμε το υποκείμενο απαντάμε στην ερώτηση ποιος, -α, -ο.
 Το υποκείμενο βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική και είναι
συνήθως ουσιαστικό ή αντωνυμία. Μπορεί όμως να είναι και μια ολόκληρη
πρόταση, όταν έχουμε απρόσωπα ρήματα.
 Αντικείμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει το πρόσωπο ή το
πράγμα στο οποίο πηγαίνει η ενέργεια του υποκειμένου.
π.χ. Ο τεχνίτης επισκευάζει τη βρύση.
 Για να βρούμε το αντικείμενο απαντάμε στην ερώτηση τι ή ποιον.
 Το αντικείμενο μπαίνει σε πτώση αιτιατική και είναι συνήθως
ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία ή μετοχή. Μπορεί ακόμα να είναι και
ολόκληρη πρόταση.
π.χ. Θέλω να έρθω μαζί σου.
 Σε λίγες περιπτώσει το αντικείμενο μπαίνει σε πτώση γενική.
π.χ. Ο Γιώργος μοιάζει του πατέρα.
 Μερικά ρήματα παίρνουν δύο αντικείμενα.
π.χ. Ο γυμναστής μαθαίνει στα παιδιά χορούς.
Θ Ε Ω Ρ Ι Α

3. Παλάνης Αθανάσιος
 Να ξεχωρίζουμε το αντικείμενο από το κατηγορούμενο
 Κατηγορούμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι το
υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια
κατάσταση.
 Κατηγορούμενο παίρνουν μόνο ορισμένα ρήματα που λέγονται
συνδετικά, επειδή συνδέουν το υποκείμενο με το κατηγορούμενο. Τα
συνδετικά ρήματα που συναντάμε πιο συχνά είναι:
είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, γεννιέμαι, θεωρούμαι, λέγομαι, παρουσιάζομαι,
ονομάζομαι, ορκίζομαι, διορίζομαι, σπουδάζω κ.ά.
 Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία,
μετοχή ή και ολόκληρη πρόταση.
 Το κατηγορούμενο μπαίνει στην ίδια πτώση, στο ίδιο γένος και στον
ίδιο αριθμό με το υποκείμενο.
π.χ. Ο Μάριος σπουδάζει γιατρός.
 Να αναγνωρίζουμε εξαρτημένες προτάσεις ως υποκείμενο,
αντικείμενο ή κατηγορούμενο.
 Μια εξαρτημένη πρόταση μπορεί να έχει θέση υποκειμένου, αντικειμένου ή
κατηγορουμένου.
 π.χ. Φαίνεται πως διασκεδάζει.
Ειδική πρόταση, υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος φαίνεται.
 π.χ. Θέλω να φύγεις αμέσως.
Βουλητική πρόταση, αντικείμενο του ρήματος θέλω.
 π.χ. Η μπάλα είναι εύπλαστη. Γίνεται ό,τι θέλεις.
Αναφορική πρόταση, κατηγορούμενο του ρήματος γίνεται.
 Όταν η πρόταση έχει θέση υποκειμένου, αντικειμένου ή κατηγορουμένου,
δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα από το ρήμα.

4. Γιάννης Μαυροζούμης
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ … ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΟ 7ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ «ΜΟΥΣΙΚΗ»
«ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ - ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ –ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ
ΡΗΜΑΤΑ – ΜΟΝΟΠΤΩΤΑ ΚΑΙ ΔΙΠΤΩΤΑ ΡΗΜΑΤΑ – ΑΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ»
1. Υποκείμενο
Το υποκείμενο είναι η λέξη που φανερώνει ποιος ενεργεί , ποιος παθαίνει αυτό που λέει το ρήμα ,
ποιος είναι κάτι ή ποιος βρίσκεται στην κατάσταση που δηλώνει το ρήμα
Για να βρούμε το υποκείμενο του ρήματος ρωτάμε ποιος / ποιοι κάνει /κάνουν ή παθαίνει / παθαίνουν ή
βρίσκεται ή βρίσκονται στην κατάσταση που δηλώνει το ρήμα.
Υ Υ
Π.χ. Το παιδί διαβάζει ( ποιος διαβάζει;) O πατέρας κοιμάται (ποιος κοιμάται;)
Υ Υ
Παίζεις ( Υ = εσύ, εννοείται) Eγώ και η Μαρία θα πάμε εκδρομή (ποιοι θα πάμε; 2 υποκ)
Το Υποκείμενο ενός ρήματος είναι πάντοτε σε πτώση Ονομαστική , βρίσκεται μπροστά ή πίσω από το
ρήμα και δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα. Μερικές φορές παραλείπεται γιατί εννοείται.
Το Υποκείμενο μπορεί να είναι: ουσιαστικό (Ο αέρας φυσάει δυνατά), αντωνυμία (Εγώ δε θα έρθω),
ουσιαστικοποιημένο επίθετο (Οι καλοί αμοίβονται) ή μετοχή (Οι εργαζόμενοι κάνουν απεργία), φράση ή
και ολόκληρη πρόταση με άρθρο ή χωρίς άρθρο ( Το ότι απέτυχε δεν εξηγείται)(Δεν επιτρέπεται να
μολύνετε το περιβάλλον (Υποκείμενο η δευτερεύουσα πρόταση στο απρόσωπο ρήμα δεν επιτρέπεται))
2. Αντικείμενο
Η λέξη που δηλώνει το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα στο οποίο μεταβαίνει (πηγαίνει) η ενέργεια του
ρήματος λέγεται αντικείμενο
Για να το βρούμε, κάνουμε την ερώτηση τι ή ποιον;
Π.χ. Ο δάσκαλος εξετάζει τον ασθενή. (Ποιον εξετάζει;)
Ο δάσκαλος τιμώρησε το μαθητή. (Ποιον τιμώρησε;)
Φοβάται μήπως βρέξει. (Τι φοβάται;)
Το αντικείμενο ακολουθεί συνήθως το ρήμα ή βρίσκεται και πριν από αυτό(αν είναι προσωπ.αντων.) και
ποτέ δε χωρίζεται από το ρήμα με κόμμα.
Το αντικείμενο μπορεί να είναι: ουσιαστικό (Ο γεωργός οργώνει το χωράφι), αντωνυμία( (Ο Γιώργος τον
χτύπησε), ουσιαστικοποιημένο επίθετο (Να φοβάσαι τους κακούς) ή μετοχή (Να βοηθάς τους
δυστυχισμένους), μια εξαρτημένη πρόταση (Δε θέλω να έρθει μαζί μας αυτός -Δεν είπε πού θα πάει) ή
άλλο μέρος του λόγου ή φράση(Ρώτησε το πού και πώς).
Σε μερικές περιπτώσεις ένα ορισμένο αντικείμενο εννοείται, όταν η έννοια του ρήματος είναι τέτοια
Π.χ. Πήγαινε να αλλάξεις. (εννοείται ρούχα)

5. Γιάννης Μαυροζούμης
3. Κατηγορούμενο
Το όνομα που δίνει κάποια πληροφορία για το υποκείμενο – φανερώνει δηλαδή κάποια ιδιότητα
λέγεται κατηγορούμενο. Η σύνδεση του υποκειμένου με το κατηγορούμενο γίνεται με τη μεσολάβηση του
ρήματος είμαι ή άλλου συγγενικού ρήματος που λέγεται συνδετικό, ακριβώς επειδή συνδέει τους δύο
όρους της πρότασης.
Τα πιο συνηθισμένα συνδετικά ρήματα είναι: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι, παρουσιάζομαι,
βρίσκομαι, γεννιέμαι, ζω, μένω, παθαίνω, διορίζομαι, λέγομαι, ονομάζομαι, θεωρούμαι, αποδεικνύομαι,
μοιάζω, εκλέγομαι κλπ
Π.χ. Ο ήλιος είναι φωτεινός. Η κυρία Ελένη είναι νοικοκυρά. Η Κάτια έγινε δασκάλα.
Οι αιχμάλωτοι βρέθηκαν δεμένοι. Το ρούχο φαίνεται λερωμένο.
Με μερικά ρήματα που χρησιμοποιούνται ως συνδετικά, το κατηγορούμενο παίρνει μπροστά του συνήθως
τα μόρια για, σαν , ως.
Π.χ. Ο Σπύρος υπηρέτησε ως αξιωματικός
Το κατηγορούμενο βρίσκεται πάντοτε στην ίδια πτώση με το υποκείμενο (δηλ. σε Ονομαστική) και έτσι
δεν το μπερδεύουμε με το αντικείμενο που είναι σε αιτιατική και δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα.
Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι: ουσιαστικό (Ο πατέρας είναι γιατρός), επίθετο (Η φίλη σου φαίνεται
πολύ εργατική), μετοχή (Η μητέρα είναι κουρασμένη), αριθμητικό (Τα Ευαγγέλια είναι τέσσερα),επίρρημα
(Το σπίτι είναι άνω κάτω), εμπρόθετος προσδιορισμός (Το δαχτυλίδι είναι από ασήμι) ή εξαρτημένη
πρόταση (Η εμφάνισή του ήταν να τον λυπάσαι).
4. Μεταβατικά και Αμετάβατα ρήματα
Τα ρήματα που χρειάζονται αντικείμενο για να συμπληρωθεί η έννοιά τους λέγονται μεταβατικά, ενώ
εκείνα που δεν χρειάζονται αντικείμενο λέγονται αμετάβατα.
Π.χ. Σκάβω τον κήπο. (Τι σκάβω; τον κήπο [αντικ]. Άρα το σκάβω είναι μεταβατικό)
Κοιμάμαι νωρίς συνήθως. (τι κοιμάμαι; Δεν υπάρχει απάντηση, άρα το ρήμα είναι αμετάβατο)
5. Μονόπτωτα και δίπτωτα ρήματα
Τα μεταβατικά ρήματα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες.
Στα μονόπτωτα ρήματα τα οποία χρειάζονται ως συμπλήρωμα ένα μόνο αντικείμενο, που βρίσκεται σε
πτώση αιτιατική (συνήθως) ή γενική (σπανιότερα).
Π.χ. Η μητέρα καθαρίζει το σπίτι. Ο Γιάννης μου μίλησε άσχημα. Ο οικοδόμος έχτισε τον τοίχο.
Αγόρασε πουκάμισο, σακάκι, παντελόνι και παπούτσια. (περισσότερα αντικείμενα που λογίζονται ως ένα)
Στα δίπτωτα είναι τα ρήματα που χρειάζονται ως συμπλήρωμα δύο αντικείμενα, που βρίσκονται στην ίδια
πτώση (αιτιατική) ή και σε διαφορετική πτώση (αιτιατική και γενική).
Π.χ. Τα εγγόνια έδωσαν στον παππού δώρα.
Του δάνεισε χρήματα.

6. Γιάννης Μαυροζούμης
6. Άμεσο και Έμμεσο Αντικείμενο
Τα δίπτωτα ρήματα συντάσσονται με δύο αντικείμενα από τα οποία το ένα λέγεται:
 Άμεσο γιατί σε αυτό μεταβαίνει άμεσα η ενέργεια του ρήματος
και το άλλο
 Έμμεσο, γιατί σε αυτό μεταβαίνει έμμεσα η ενέργεια του ρήματος.
Το άμεσο αντικείμενο είναι συνήθως σε αιτιατική και απαντά στην ερώτηση «τι;».
Το έμμεσο αντικείμενο είναι συνήθως σε πτώση γενική και απαντά στην ερώτηση «σε ποιον;» ή
μερικές φορές σε αιτιατική και απαντά στην ερώτηση «ποιον».
 Στα ρήματα που συντάσσονται με γενική και αιτιατική το άμεσο είναι αυτό που βρίσκεται
σε αιτιατική και το έμμεσο αυτό που βρίσκεται σε γενική.
Π.χ. Του έκανα σινιάλο από μακριά.
έμμεσο άμεσο
 Στα ρήματα που συντάσσονται με δύο αιτιατικές το άμεσο είναι αυτό που δηλώνει πρόσωπο,
εκτός αν μπορεί να αντικατασταθεί με εμπρόθετο αντικείμενο, οπότε είναι έμμεσο.
Π.χ. Με ρώτησε κάτι.
άμεσο έμμεσο
Διδάσκει τους μαθητές ( στους μαθητές ) μαθηματικά .
έμμεσο άμεσο
 Στα ρήματα που συντάσσονται με δύο αιτιατικές που δηλώνουν πράγμα , το έμμεσο
αντικείμενο είναι εκείνο που μπορεί να αντικατασταθεί με εμπρόθετο αντικείμενο.
Π.χ. Έσπειρε το χωράφι λαχανικά . ( με λαχανικά)
άμεσο έμμεσο
Π.χ. Διδάσκει το μαθητή χημεία.
έμμεσο άμεσο
αντικείμενο αντικείμενο
Μας είπες ψέματα .
έμμεσο άμεσο
αντικείμενο αντικείμενο

7. Παπατσάνη Κατερίνα
ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ-ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ
Απρόσωπα λέμε τα ρήματα που δεν έχουν υποκείμενο πρόσωπο ή πράγμα αλλά
ολόκληρη πρόταση και συνηθίζονται στο τρίτο ενικό πρόσωπο.
π.χ. Απαγορεύεται να καπνίζετε.
απρόσωπο ρήμα υποκείμενο
Εκτός από απρόσωπα ρήματα υπάρχουν και απρόσωπες εκφράσεις. Αυτές
σχηματίζονται συνήθως με το γ' ενικό πρόσωπο του ρήματος είμαι και ένα επίθετο ή
ουσιαστικό. Και η απρόσωπη έκφραση έχει για υποκείμενο μια ολόκληρη πρόταση.
π.χ. Είναι κακό να αδικούμε τους άλλους.
απρόσωπη έκφραση υποκείμενο
Είναι κρίμα να πάει χαμένος.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Ένα ρήμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως προσωπικό είτε ως
απρόσωπο.
π.χ. Φαίνεται πως θα χιονίσει. Το σπίτι φαίνεται μεγάλο.
απρόσωπο προσωπικό
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Να κυκλώσεις το απρόσωπο ρήμα ή την απρόσωπη έκφραση και να
υπογραμμίσεις το υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις.
Πρέπει να με ακούσεις οπωσδήποτε.
Δεν πρόκειται να μιλήσω σε καμιά περίπτωση.
Δε συμφέρει να γίνει όπως προτείνεις.
Φαίνεται πως δε θα ξαναγυρίσει.
Ακούστηκε πως σκοτώθηκαν πολλοί.
Κρίμα είναι να χαθεί ο άνθρωπος.
Καλό είναι να πηγαίνουμε τώρα.
Είναι ώρα να πάμε στο σχολείο.

8. Παπατσάνη Κατερίνα
Είναι άδικο να τον υποτιμάς.
2. Να χαρακτηρίσεις τα υπογραμμισμένα ρήματα ως απρόσωπα ή
προσωπικά.
Αξίζει να προσπαθήσεις κι άλλο …………………………………………………….
Δεν επιτρέπεται να λες ψέματα. ……………………………………………………
Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα. …………………………………………………...
Η Μαρία φαίνεται χαρούμενη. …………………………………………………...
Φαίνεται πως θα βρέξει. …………………………………………………..
Χρειάζεται να έχεις υπομονή. …………………………………………………..
Ο Κώστας χρειάζεται χρήματα. ……………………………………………………
3. Να γράψεις προτάσεις με τα ρήματα φτάνει, ακούγεται, χρειάζεται, αρκεί,
διαδίδεται, αξίζει.
(τα ρήματα να χρησιμοποιηθούν ως προσωπικά και ως απρόσωπα)
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
Όνομα:………………………………………………………

9. Σιαντίκου Αγγελική
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:………………………………………………………………………………………………………..
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:…………………………………………………………….
ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
(Υποκείμενο, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο)
Ρήμα: Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι
κάποιος ή κάτι ενεργεί, παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια
κατάσταση.
π.χ. Ο Κώστας παίζει κιθάρα.
Υποκείμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που δείχνει
κάποιος (κάποια, κάποιο, κάποιοι, κάποιες, κάποια) κάνει
ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
π.χ. Ο Κώστας παίζει κιθάρα.
Για να βρούμε το υποκείμενο, απαντούμε στην ερώτηση
ποιος/ ποια/ποιο …
Το υποκείμενο βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική και
είναι (συνήθως) ουσιαστικό ή αντωνυμία. Συχνά το
υποκείμενο παραλείπεται, γιατί εννοείται. Στην
περίπτωση, όμως, που το ρήμα είναι απρόσωπο το
υποκείμενο είναι μία ολόκληρη πρόταση. Όταν το ρήμα
είναι απρόσωπο, η πρόταση (που είναι υποκείμενο στο
ρήμα) ξεκινάει με το να, το ότι ή το πώς. Σε αυτήν την
περίπτωση το υποκείμενο απαντά στην ερώτηση τι.
π.χ. Η μαθήτρια διαβάζει τα μαθήματά της.
(Ποια διαβάζει; Η Ελένη –υποκείμενο/ ουσιαστικό)
Αυτή διαβάζει τα μαθήματά της.
(Ποια διαβάζει; Αυτή –υποκείμενο/ αντωνυμία)
Διαβάζει τα μαθήματά της.
(Ποια διαβάζει; Αυτή –το υποκείμενο εννοείται)
Φαίνεται ότι/ πως θα βρέξει σήμερα.

10. Σιαντίκου Αγγελική
(Τι φαίνεται; Ότι/Πως θα βρέξει σήμερα. –το
υποκείμενο είναι πρόταση)
Αντικείμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει το
πρόσωπο ή το πράγμα στο οποίο πηγαίνει η ενέργεια του
υποκειμένου.
π.χ. Ο Κώστας παίζει κιθάρα.
Για να βρούμε το αντικείμενο, απαντούμε στην ερώτηση τι
ή (σε) ποιον. Το αντικείμενο είναι πάντα σε πτώση
αιτιατική και είναι (συνήθως) ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή
ή αντωνυμία (στην τελευταία περίπτωση συχνά
χρησιμοποιείται ο ασθενής τύπος της αντωνυμίας).
Επίσης, το αντικείμενο μπορεί να είναι ονοματική φράση
(φράση χωρίς ρήμα) ή ολόκληρη πρόταση (φράση με ρήμα).
Σε μία πρόταση μπορεί να υπάρχουν δύο αντικείμενα. Τα
ρήματα που έχουν αντικείμενο λέγονται μεταβατικά, ενώ
αυτά που δεν έχουν αμετάβατα.
π.χ.* Η Μαρία μού χάρισε το μολύβι.
(Τι χάρισε; Το μολύβι –αντικείμενο/ ουσιαστικό
Σε ποιον το χάρισε; Σε εμένα/ μου –
αντικείμενο/αντωνυμία- ασθενής
τύπος). Το ρήμα είναι μεταβατικό, γιατί έχει
αντικείμενο.
* Η θεία κάνει παρέα στη μητέρα μου.
(Τι κάνει; Παρέα στη μητέρα μου –
αντικείμενο/ονοματική φράση).Το ρήμα
είναι μεταβατικό.
* Κανονίσαμε να συναντηθούμε.
(Τι κανονίσαμε; Να συναντηθούμε –
αντικείμενο/πρόταση). Το ρήμα είναι
μεταβατικό.

11. Σιαντίκου Αγγελική
* Ο Γρηγόρης τρέχει γρήγορα. Το ρήμα είναι
αμετάβατο, γιατί δεν έχει
αντικείμενο.
Κατηγορούμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που
φανερώνει ότι το υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή ένα
χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Κατηγορούμενο παίρνουν μόνο ορισμένα ρήματα, τα οποία
ονομάζονται συνδετικά, επειδή συνδέουν το υποκείμενο με
το κατηγορούμενο. Τα πιο συνηθισμένα ρήματα είναι τα
εξής: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, λέγομαι, ονομάζομαι,
γεννιέμαι, θεωρούμαι, παρουσιάζομαι, ορκίζομαι,
σπουδάζω. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Ορισμένα από αυτά τα ρήματα
μπορεί άλλες φορές να παίρνουν κατηγορούμενο και άλλες
όχι! Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό,
επίθετο, αντωνυμία, ονοματική φράση ή και ολόκληρη
πρόταση. Το κατηγορούμενο μπαίνει πάντα στην ίδια
πτώση, γένος και αριθμό με το υποκείμενο και απαντά
στην ερώτηση τι.
π.χ. Ο Πέτρος φαίνεται αγχωμένος.
(Τι είναι; Αγχωμένος –κατηγορούμενο/μετοχή,
δείχνει την κατάσταση
του υποκειμένου)
Η Τασία σπουδάζει γιατρός.
(Τι σπουδάζει; Γιατρός –κατηγορούμενο/ουσιαστικό,
δείχνει την ιδιότητα
του υποκειμένου)
Ο γείτονάς μας θεωρείται εξαιρετικός στη δουλειά
του.
(Τι θεωρείται; Εξαιρετικός στη δουλειά του –
κατηγορούμενο/ονοματική
φράση, δείχνει ένα χαρακτηριστικό του υποκειμένου)

12. Σιαντίκου Αγγελική
Η Δήμητρα ορκίστηκε δασκάλα.
(Τι ορκίστηκε; Δασκάλα –κατηγορούμενο/ουσιαστικό,
δείχνει μία ιδιότητα
του υποκειμένου)
ΟΜΩΣ:
Λέγεται ότι θα πάμε εκδρομή.
(Λέγεται –απρ. ρήμα Τι λέγεται; Ότι θα πάμε εκδρομή
–υποκείμενο)
Ορκίστηκα να μην αποκαλύψω το μυστικό του.
(Ορκίστηκα –ρήμα Τι ορκίστηκα; Να μην αποκαλύψω
το μυστικό του
-αντικείμενο)
Σ’ αυτές τις προτάσεις δεν υπάρχει κάτι που να
φανερώνει ιδιότητα, χαρακτηριστικό ή κατάσταση του
υποκειμένου, οπότε δεν έχουμε κατηγορούμενο.

13. Σιαντίκου Αγγελική
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:…………………………………………………………………………………………….
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:……………………………………………………………
ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
(Υποκείμενο, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βρίσκω τα ρήματα και τα υποκείμενα του παρακάτω κειμένου:
Η Ασπρούδα ήταν το πιο περήφανο πουρνάρι της περιοχής. Ήταν θεόρατο.
Οι ρίζες του έμπαιναν βαθιά κι άγγιζαν την καρδιά της γης. Ο κορμός του
είχε ως δέκα μέτρα περιφέρεια. Και οι κλώνοι του απλώνανε κι άγγιζαν το
παλιόκαστρο. Κι εκείνη η θεόρατη κορυφή του, που πήγαινε μεσούρανα,
περήφανη κι αλύγιστη, όσοι βοριάδες κι αν φυσούσαν…
Ελένη Χωρεάνθη, Η Ασπρούδα
Υποκείμενο Ρήμα
2. Υπογραμμίζω τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και σημειώνω με Χ
στην κατάλληλη στήλη:
Πρόταση Μεταβατικό Αμετάβατο
Ο Γιώργος έφυγε νωρίς.
Η Αντωνία παίζει πιάνο.
Έμαθα πως θα σχολάσουμε νωρίτερα.
Ο πάνθηρας τρέχει γρήγορα.
Το μωρό τρώει κρέμα με λαχανικά.

14. Σιαντίκου Αγγελική
3. Βρίσκω τα συνδετικά ρήματα (αυτά που συνδέουν το υποκείμενο με το
κατηγορούμενο) των παρακάτω προτάσεων και τα γράφω μαζί με τα
κατηγορούμενα:
Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859. Είναι κορυφαίος
ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας με πολύ αξιόλογο έργο. Εργάστηκε ως
γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1926 έγινε ένας από τους
πρώτους ακαδημαϊκούς. Αγωνίστηκε για την καθιέρωση της δημοτικής
γλώσσας και για την ανανέωση της ποίησης. Με το έργο του κατάφερε να
εκφράσει τις αγωνίες και τους αγώνες του ελληνικού έθνους και θεωρείται
σημαντικότατο. Πέθανε στην Αθήνα το 1943, στη διάρκεια της Κατοχής.
Συνδετικό Ρήμα Κατηγορούμενο
4. Υπογραμμίζω τα μεταβατικά ρήματα των παρακάτω προτάσεων και τα
γράφω στον πίνακα με τα αντικείμενά τους.
Σχεδιάζω να πάω εκδρομή.
Ο αθλητής τρέχει όσο πιο γρήγορα μπορεί.
Η Κορίνα μιλάει ακατάπαυστα.
Ανυπομονώ να πάω στο πάρτι.
Έγραψε μία ευφάνταστη ιστορία.
Η πωλήτρια σού έδωσε το φόρεμα.
Έπαιξε στην κιθάρα ένα γνωστό τραγούδι.
Το εισιτήριο αναγράφει τον αριθμό της θέσης μας.
Μας ζήτησε να σταματήσουμε να μιλάμε.
Ακούγεται ότι θα γίνει μια μεγάλη συναυλία.
Μεταβατικό Ρήμα Αντικείμενο/ Αντικείμενα

15. ΒΑΣΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΣΤΗΝ
ΕΝΟΤΗΤΑ 7: «ΜΟΥΣΙΚΗ»
ΕΓΩ ΣΕ ΣΥΝΑΥΛΙΑ;
συναυλία, καταπληκτικός-ή-ό, θύελλα, είσπραξη, αντέχω,
μελωδία, βέβαιος-η-ο, αναρωτιέμαι
ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
όργανο, καρφίτσα, υλικό, περιγράφω-περιγραφή, εφεύρεση,
ορχήστρα, ασφαλώς, ατμόσφαιρα
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΧΟΙ
ελπίδα, λατρεύω-λατρεία, αλήθεια, κιθάρα, κέφι, καλλιεργώ-
καλλιέργεια, εντύπωση, επιτυχία
ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΑ ΘΟΡΥΒΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ;
γνωριμία, δοκιμάζω-δοκιμή, έστω, αναστατώνω-αναστάτωση,
δικαιολογούμαι-δικαιολογία, θόρυβος
ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ ΚΑΙ ΕΡΜΗΣ
(Τετράδιο Εργασιών)
αφιερώνω-αφιέρωση, τοπίο, ωραίος-α-ο, ψυχαγωγώ-
ψυχαγωγία, ευκαιρώ-ευκαιρία, μύθος
ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΛΗΣΕΤΕ ΓΝΩΣΕΙΣ…
(Τετράδιο Εργασιών)
γνώση, βλέπω-βλέμμα, κινώ-κινούμαι, αποφασίζω, βιολί,
ανόητος-η-ο, κατάπληκτος-η-ο, μυαλό
ΓΓ ρρ αα μμ μμ αα ττ ιι κκ ήή :: ΜΜ εε ττ αα ββ αα ττ ιι κκ άά -- αα μμ εε ττ άά ββ αα ττ αα ρρ ήή μμ αα ττ αα ,, υυ ππ οο κκ εε ίί μμ εε νν οο -- ρρ ήή μμ αα --
αα νν ττ ιι κκ εε ίί μμ εε νν οο ,, οο ιι κκ οο γγ έέ νν εε ιι εε ςς λλ έέ ξξ εε ωω νν
ΕΙΡΗΝΗ ΞΑΓΟΡΑΡΗ

16. Βιολέτα Τσαφαράκη
Μεταβατικά
Μεταβατικά λέγονται τα ρήματα που φανερώνουν ότι η
ενέργεια που κάνει το υποκείμενο πηγαίνει σ’ ένα πρόσωπο,
ζώο ή πράγμα.
Παραδείγματα:
Η μητέρα χτενίζει την Ελένη.  Η ενέργεια που κάνει το
υποκείμενο (η μητέρα) πηγαίνει στην Ελένη.
Η Ινώ χαϊδεύει το σκύλο.  Η ενέργεια που κάνει το
υποκείμενο ( η Ινώ) πηγαίνει στο σκύλο.
Η Σοφία έκοψε το λουλούδι.  Η ενέργεια που
κάνει το υποκείμενο ( η Σοφία) πηγαίνει στο λουλούδι.
Αμετάβατα
Αμετάβατα λέγονται τα ρήματα που η ενέργειά τους δεν
πηγαίνει πουθενά, ούτε σε πρόσωπο, ούτε σε ζώο, ούτε σε
πράγμα.
Παράδειγμα:
Το παιδί χαμογέλασε  Η ενέργεια που έκανε το
υποκείμενο (το παιδί) δεν πήγε σε κάτι έξω από αυτό.
Τα αμετάβατα ρήματα δεν έχουν
αντικείμενο!!!
Αντικείμενο είναι το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα στο οποίο πηγαίνει
η ενέργεια που κάνει το υποκείμενο. Μπαίνει συνήθως σε αιτιατική και
το βρίσκουμε αν απαντήσουμε στην ερώτηση τι; ποιον; ποια;

17. Βιολέτα Τσαφαράκη
1. Εντόπισε τα μεταβατικά και τα αμετάβατα ρήματα:
Το σπίτι γέμισε πουλιά.
Η πληγή αιμορραγεί ασταμάτητα.
Ο αστροναύτης πάτησε το πόδι του στη σελήνη.
Κάποιος μεγάλος ζωγράφος φιλοτέχνησε αυτό τον πίνακα.
Ηρέμισε πια!
Μου ζήτησε το εισιτήριο.
Κλείνει το μικρό τσαντάκι και ανοίγει τη μεγάλη τσάντα.
Λυπάμαι, αλλά είναι αδύνατο να βρω τη λύση.
Η δασική υπηρεσία φροντίζει το δάσος.
Θα κοιμηθώ τώρα επειδή κουράστηκα σήμερα.
Θα καθίσω για να διαβάσω ένα βιβλίο που μου αρέσει πολύ!
Αυτές τις μέρες βήχω πολύ.
Ο Γιάννης ροχαλίζει κάθε βράδυ.
Τον είδα χθες.
2. Κάνε προτάσεις με τα ρήματα: αναπνέω, χαμογελώ, δακρύζω, μένω. Τι
παρατηρείς;
3. Κάνε προτάσεις με τα ρήματα: μαθαίνω, χάνω, βρίσκω, φτιάχνω, λέω. Τι
παρατηρείς;

18. Zeleni
Θηλυκά ουσιαστικά σε –ία, -ια, -εία, -εια
1. Η κατάληξη –ιά
 Τα θηλυκά που τελειώνουν σε - ιά, δηλαδή όταν το -ιά είναι καταχρηστικός
δίφθογγος (προφέρεται σαν μια συλλαβή), γράφονται με ι (γιώτα). π.χ.: ελιά,
ζημιά
Εξαιρούνται και γράφονται με ει (έψιλον γιώτα) όσα παράγονται από ρήματα σε -εύω. Είναι
τα: η γιατρειά, η δουλειά, η παντρειά, η σοδειά.
 Τα παροξύτονα θηλυκά που τελειώνουν σε - ια και έχουν καταχρηστικό δίφθογγο στη
λήγουσα γράφονται με ι (γιώτα). π.χ.: γαρδένια, γκρίνια
Εξαιρείται η φτώχεια.
 Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -ία και παράγονται από αρσενικά ονόματα σε -ος και -ης
γράφονται με ι (γιώτα). π.χ.: ελευθερία, προδοσία
Εξαιρούνται και γράφονται με ει (έψιλον γιώτα) η εφηβεία (έφηβος) και η επαιτεία (επαίτης).
 Τα παροξύτονα θηλυκά που παράγονται από ρήματα σε -ώ, γράφονται με ι (γιώτα). π.χ.:
αδικία, οδηγία
 Τα ουσιαστικά που δηλώνουν επιστήμες ή μαθήματα. π.χ.: Φιλοσοφία, Αρχαιολογία, Ιστορία
 Τα παροξύτονα βαφτιστικά κύρια ονόματα και τοπωνύμια. π.χ.: Γεωργία, Ουρανία, Αγγλία,
Δανία, Λαμία
Εξαιρούνται τα ονόματα Βασιλεία, Ηλεία, Σητεία, Τροία
2. Η κατάληξη –εια
 Τα θηλυκά που παράγονται από ρήματα σε -εύω/-εύομαι γράφονται με ει (έψιλον
γιώτα).π.χ.: θεραπεία, ληστεία
Εξαιρούνται και γράφονται με ι (γιώτα) τα: γειτονιά, ηγεμονία, περηφάνια, ξενιτιά, ζήλια,
αμνηστία, δυσκολία, προεδρία, κηδεμονία
 Τα προπαροξύτοντα θηλυκά που παράγονται από ρήματα σε -ώ, γράφονται με ει (έψιλον
γιώτα). π.χ.: βοήθεια, ενέργεια
Προσοχή: τα παροξύτονα γράφονται με ι (γιώτα).
Εξαιρείται το ουσιαστικό άγνοια
 Τα θηλυκά που παράγονται από επίθετα σε - ης γράφονται με ει (έψιλον γιώτα). π.χ.:
αγένεια, επιμέλεια
 Τα παροξύτονα θηλυκά που παράγονται από επίθετα σε -υς γράφονται με ει (έψιλον γιώτα).
π.χ.: ευθεία, οξεία
Εξαιρούνται και γράφονται με ι (γιώτα) όσα θηλυκά παράγωγα έχουν καταχρηστική δίφθογγο
στην κατάληξη. π.χ. (ο βαθύς) η βαθιά, (ο βραδύς) η βραδιά.
 Τα προπαροξύτονα βαφτιστικά κύρια ονόματα και τοπωνύμια. π.χ.: Γαλάτεια, Ιφιγένεια,
Θάλεια, Δεκέλεια ,Φιλαδέλφεια, Χαιρώνεια
Εξαιρείται το όνομα Ερέτρια

19. Ενότητα 7η: Μουσική
Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

20. Στόχοι της ενότητας
Αφηγούμαστε πώς περάσαμε σε μια συναυλία
Περιγράφουμε μουσικά όργανα και πώς κατασκευάζονται
Απαγγέλουμε και τραγουδάμε στίχους
Περιγράφουμε έργα τέχνης
Αναγνωρίζουμε τα μεταβατικά από τα αμετάβατα ρήματα
Ξεχωρίζουμε το αντικείμενο από το κατηγορούμενο
Φώτης Τουλιόπουλος

21. Εγώ σε συναυλία;
Η λέξη συναυλία στην αρχαιότητα
σήμαινε το τραγούδι με τη
συνοδεία αυλού. Σήμερα σημαίνει
εκτέλεση μουσικής μπροστά σε
ακροατήριο.
Φώτης Τουλιόπουλος

22. Ρήμα και Υποκείμενο
Ρήμα είναι η βασική λέξη μιας πρότασης και φανερώνει ότι κάποιος ενεργεί, παθαίνει κάτι ή
βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Π.χ. Ο Γιώργος διαβάζει.
Η Ειρήνη παίζει μπάλα.
Υποκείμενο είναι η λέξη της πρότασης που δείχνει πως κάποιος κάνει κάτι, παθαίνει κάτι ή
βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Π.χ. Ο Γιώργος διαβάζει.
Η Ειρήνη παίζει μπάλα.
Για να βρούμε το υποκείμενο της πρότασης κάνουμε την ερώτηση: ποιος, ποια, ποιο
Το υποκείμενο είναι συνήθως ουσιαστικό ή αντωνυμία και βρίσκεται πάντα σε πτώση
ονομαστική.
Μερικές φορές το υποκείμενο λείπει διότι εννοείται.
Όταν το ρήμα είναι απρόσωπο, τότε το υποκείμενο μπορεί να είναι μια ολόκληρη πρόταση.
Τότε η πρόταση αυτή ξεκινά με το να, ότι ή πώς και απαντά στην ερώτηση τι;
Π.χ. Φαίνεται πως θα έχει κρύο σήμερα. (τι φαίνεται; πως θα έχει κρύο σήμερα: υποκείμενο
είναι η τονισμένη πρόταση)
Φώτης Τουλιόπουλος

23. Αντικείμενο
Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει το πρόσωπο ή το πράγμα στο οποίο
πηγαίνει η ενέργεια του υποκειμένου.
Π.χ Η Ειρήνη παίζει μπάλα.
Για να βρούμε το αντικείμενο κάνουμε την ερώτηση τι ή (σε) ποιον.
Το αντικείμενο είναι ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή ή αντωνυμία (ασθενής τύπος)
και βρίσκεται πάντα σε αιτιατική πτώση. π.χ. Η Ειρήνη μου χάρισε ένα
τετράδιο. Τι χάρισε; Ένα τετράδιο, σε ποιον χάρισε; Σε εμένα (μου)
Το αντικείμενο μπορεί να είναι ονοματική φράση ή και ολόκληρη πρόταση,
π.χ. Αποφασίσαμε να διαβάσουμε. Τι αποφασίσαμε; να διαβάσουμε
Μπορεί να υπάρχουν δύο ή περισσότερα αντικείμενα σε μία πρόταση.
Φώτης Τουλιόπουλος

24. Ρήματα μεταβατικά και αμετάβατα
Μεταβατικά λέγονται τα ρήματα που έχουν αντικείμενο, ενώ αμετάβατα αυτά
που δεν έχουν.
Π.χ. Σκάβω τον κήπο. Τι/ποιον σκάβω; Τον κήπο. Άρα το σκάβω είναι
μεταβατικό ρήμα, αφού έχει αντικείμενο (τον κήπο).
Ο Γιώργος τρέχει γρήγορα. Τι/ποιον τρέχει; Δεν υπάρχει απάντηση. Άρα το
ρήμα είναι αμετάβατο αφού δεν έχει αντικείμενο.
Τα περισσότερα ρήματα εμφανίζονται άλλοτε ως αμετάβατα και άλλοτε ως
μεταβατικά, ανάλογα με την υπόλοιπη πρόταση.
π,χ. Γράφω ένα γράμμα. (τι γράφω; Ένα γράμμα. Άρα το ρήμα είναι μεταβατικό
αφού έχει αντικείμενο.
Γράφω με μολύβι. (τι γράφω; Δεν υπάρχει απάντηση. Άρα το ρήμα είναι
αμετάβατο, αφού δεν υπάρχει αντικείμενο)
Φώτης Τουλιόπουλος

25. Μουσικά όργανα
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες μουσικών
οργάνων:
Τα έγχορδα (κιθάρα, πιάνο, άρπα, κ.ά.)
Τα πνευστά (κλαρίνο, σαξόφωνο,
τρομπέτα, κ.ά. )
Τα κρουστά (τύμπανο, ταμπούρο,
ξυλόφωνο, κ.ά.)
Φώτης Τουλιόπουλος

26. Συνδετικά ρήματα- κατηγορούμενο
Κατηγορούμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι το υποκείμενο
έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Π.χ Ο Γιώργος είναι μαθητής. Ο Γιώργος είναι το υποκείμενο, και η λέξη
μαθητής είναι το κατηγορούμενο γιατί δίνει μια ιδιότητα στο Γιώργο.
Κατηγορούμενο παίρνουν μόνο τα συνδετικά ρήματα, τα οποία ονομάζονται
έτσι επειδή συνδέουν το υποκείμενο με το κατηγορούμενο.
Συνδετικά ρήματα: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, λέγομαι, ονομάζομαι, γεννιέμαι,
θεωρούμαι, παρουσιάζομαι, ορκίζομαι, σπουδάζω, εκλέγομαι, κ.ά.
Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, ονοματική
φράση ή και ολόκληρη πρόταση. Επίσης έχει πάντα πτώση ονομαστική,
(οπότε και ξεχωρίζει από το αντικείμενο που βρίσκεται πάντα σε πτώση
αιτιατική), ίδιο γένος και αριθμό με το υποκείμενο και το βρίσκουμε με την
ερώτηση τι, όπως και το αντικείμενο.
Φώτης Τουλιόπουλος

27. Θηλυκά ουσιαστικά σε –ία -ιά
Με ια γράφονται:
 Όλα τα οξύτονα (τονίζονται στη λήγουσα). Π.χ. ελιά, βραδιά, γιαγιά, κ.ά.
Εξαιρούνται όσα προέρχονται από ρήματα σε –εύω (δουλειά, γιατρειά, παντρειά, κ.ά.)
 Τα παροξύτονα που παράγονται από αρσενικά ουσιαστικά σε -ος ή επίθετα. Π.χ.
(αεροπόρος - αεροπορία) (δύσκολος – δυσκολία)
 Τα παροξύτονα που καταλήγουν σε καταχρηστικό δίφθογγο –ια. Π.χ. ζήλια,
αρρώστια, κ.ά. (εξαιρείται η φτώχεια)
 Τα παροξύτονα που προέρχονται από ρήματα της β’ συζυγίας. Π.χ.φορολογώ –
φορολογία, βαθμολογώ – βαθμολογία
 Τα παροξύτονα ονόματα: π.χ. Ελευθερία, Γεωργία, Αγγλία, Δανία, κ.ά. (εξαιρείται η
Βασιλεία)
 Τα ονόματα επιστημών. Π.χ. βιολογία, ψυχολογία (εξαιρείται η χημεία)
 Τα προπαροξύτονα που προέρχονται από αρσενικά ουσιαστικά σε –της
και έχουν κατάληξη σε –τρια. Π.χ. αθλητής – αθλήτρια, γυμναστής - γυμνάστρια
Φώτης Τουλιόπουλος

28. Θηλυκά ουσιαστικά σε -εια
Με –εια γράφονται:
Τα παροξύτονα
 που προέρχονται από ρήματα σε –εύω. Π.χ. παιδεύω-παιδεία
 που προέρχονται από επίθετα σε –υς. Π.χ. ευθύς - ευθεία
Τα προπαροξύτονα
 που προέρχονται από ρήματα β’ συζυγίας. Π.χ. βοηθώ – βοήθεια
(εξαιρείται η άγνοια)
 που προέρχονται από επίθετα σε –ης. Π.χ. ευγενής – ευγένεια
 τα κύρια ονόματα. Π.χ. Ιφιγένεια, Θάλεια, Φιλαδέλφεια, Αλεξάνδρεια
(εξαιρείται η Ερέτρια)
Φώτης Τουλιόπουλος

29. MIKRILOULOU
E2
ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΦ.7 Αξιολόγηση
ΟΝΟΜΑ:
ΗΜΕΡ/ΝΙΑ:
1.Ακούω και γράφω:
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
2. Στις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσεις τα υποκείμενα:
 Ο κηπουρός ποτίζει τον κήπο.
 Ο δικηγόρος υπαγορεύει την έκθεση.
 Ο μανάβης ζυγίζει τα πορτοκάλια.
 Ο τραγουδιστής είναι έξυπνος.
 Ο γείτονάς μας έγινε βουλευτής.
3. Στις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσεις τα αντικείμενα:
 Ο τσαγκάρης διορθώνει τις μπότες.
 Ο δικηγόρος γράφει την αναφορά του.
 Ο δάσκαλος διορθώνει τα τετράδια.
 Η μητέρα μου καθαρίζει τις πατάτες.
 Ο πατέρας μου βάφει τις καρέκλες..
4. Να κυκλώσεις τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις:
 Ο Γιάννης είναι ηθοποιός.
 Ο γείτονάς μας φαίνεται πολύ δραστήριος.
 Η θεία μου είναι κουρασμένη.
 Το βραχιόλι είναι από χρυσό.
Ε Π Α Ν Α Λ Η Π Τ Ι Κ Α

30. MIKRILOULOU
5. Να βρεις και να γράψεις στη στήλη που πρέπει το υποκείμενο , το
ρήμα , το αντικείμενο και το κατηγορούμενο.
 Ο μαραγκός γυαλίζει το τραπέζι.
 Ο ελαιοχρωματιστής βάφει το δωμάτιό μου.
 Η μητέρα μου ράβει τη φούστα.
 Ο καιρός φαίνεται καλός σήμερα.
 Η Μαριάννα εκλέχτηκε πρόεδρος.
6.Υπογραμμίζω τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και σημειώνω με
Χ στην κατάλληλη στήλη:
7)Γράφω 2 πνευστά,2 κρουστά και 2 έγχορδα μουσικά όργανα:
ΠΝΕΥΣΤΑ ΚΡΟΥΣΤΑ ΕΓΧΟΡΔΑ
ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ
Πρόταση Μεταβατικό Αμετάβατο
Ο Γιάννης χτύπησε το Θάνο στο πρόσωπο.
Ήρθες αργά χθες;
Δε βγήκαμε έξω σήμερα.
Η Ελένη διαβάζει καθημερινά.
Έφαγα σούπα χθες το βράδυ.

31. Ενότητα 7η – Εγώ σε συναυλία
Παγκαλάκης Γεώργιος
[Επιλογή
ημερομηνί
ας]
2. Αφού διαβάσεις το κείμενο που ακολουθεί
προσπάθησε να βρεις το υποκείμενο των
υπογραμμισμένων ρημάτων και να συμπληρώσεις τον
πίνακα. ΠΡΟΣΕΞΕ ΜΗΠΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΡΟΣΩΠΑ
ΡΗΜΑΤΑ
Όνομα : _________________________________
 Ο Παναγιώτης χτύπησε το Βαγγέλη στο πρόσωπο . (……………………………………)
 Η Ελένη διαβάζει καθημερινά γιατί θέλει να πάρει καλούς βαθμούς.
(……………………………………………)
 Έφαγα σούπα χτες το βράδυ αλλά δεν ήταν νόστιμη. ( ……………………………….)
(…………………………………………………….)
 Δε βγήκαμε έξω γιατί έβρεχε. (…………………………………….) ,
(…………………………….)
 Ακούγεται ότι με τις χιονοπτώσεις θα αποκλειστούν χωριά .
(…………………………………………..) , ( ………………………………………..)
 Ο Χρήστος φωνάζει την γυναίκα του αλλά αυτή κάνει πως δεν ακούει .
( ……………………………………. ) , ( ……………………………………………..)
 Είπαν στις ειδήσεις ότι θα χιονίσει . (……………………………………..) ,
(…………………………………………………)
« Σε λίγο κρατούσα στα χέρια μου το νυφικό από το γάμο της μαμάς. Ήταν άσπρο
σατέν με φύλλα εβαζέ και είχε πέπλο για το κεφάλι. Δε χρειαζόταν να σκοτίζομαι
άλλο. Φέτος τις απόκριες θα ντυνόμουν νύφη. Την άλλη μέρα το ανακοίνωσα στην
παρέα μου. Η Άννα ενθουσιάστηκε και είπε πως θα ντυθεί γαμπρός για να είμαστε
ζευγάρι».
Ρήμα Υποκείμενο Ρήμα Υποκείμενο
1. Διάβασε με προσοχή τις παρακάτω
προτάσεις και σημείωσε δίπλα από τα
υπογραμμισμένα ρήματα αν είναι
μεταβατικά , αμετάβατα ή απρόσωπα.

32. Ενότητα 7η – Εγώ σε συναυλία
Παγκαλάκης Γεώργιος
[Επιλογή
ημερομηνί
ας]
3. Διάβασε το κείμενο που ακολουθεί.
Βρες το αντικείμενο των
υπογραμμισμένων ρημάτων και
συμπλήρωσε τον πίνακα που ακολουθεί.
ΠΡΟΣΕΞΕ ΜΗΠΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΡΟΣΩΠΑ
Ή ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ ΡΗΜΑΤΑ
« Σήμερα ξεκίνησα αργά από το σπίτι γιατί είχα πολλές δουλειές. Προτίμησα όμως
να μην πάρω το λεωφορείο . Καθώς έστριψα στην λεωφόρο Καλοκαιρινού για να
κόψω δρόμο , βλέπω ένα σταματημένο ταξί και δυο άντρες. Μόλις έφτασα κοντά ,
με σταματάει ο ταξιτζής : «Κυρία» , μου λέει «ξέρετε αγγλικά;» Κάτι μου λέει αυτός,
μα δεν τον καταλαβαίνω».
Ρήμα Αντικείμενο Ρήμα Αντικείμενο
Ρήμα Υποκείμενο Αντικείμενο
4. Βρες στο παρακάτω κείμενο τα υποκείμενα και
τα αντικείμενα των υπογραμμισμένων ρημάτων και
συμπλήρωσε τον πίνακα.
« Εγώ κρατούσα το τριγωνάκι μου , Ο
Μίλτος είχε την μελόντικα και ο Σπύρος το
ακορντεόν του. Αρχίσαμε να τραγουδάμε
τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα από την
πόρτα του σχολείου μας. Οι γείτονες του
σχολείου μας έδιναν χρήματα και μας
έλεγαν «και του χρόνου» Μαζέψαμε
αρκετά χρήματα και αποφασίσαμε να τα
δωρίσουμε στο σύλλογο ΕΛΠΙΔΑ».

33. Λαμπριάδου Μαρία
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ( ΜΟΥΣΙΚΗ )
ΟΝΟΜΑ : …………………….. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ……………….
1.Να σχηματίσεις ουσιαστικά σε –εια ή -ια :
ομιλώ ………………. εύκολος …………………..
λατρεύω ……………… νηστεύω …………………
προσπαθώ ……………… θεραπεύω …………………
σοφός ……………… κυκλοφορώ …………………
επιθυμώ ………………. ευθύς ………………….
2.Να υπογραμμίσεις τα αντικείμενα στις παρακάτω προτάσεις:
Ο γιατρός εξέτασε τους ασθενείς. Ο παππούς διάβασε τη εφημερίδα.
Όλοι αγνόησαν το γεγονός. Τον κήπο φροντίζει ο κηπουρός.
3.Να υπογραμμίσεις στις παρακάτω προτάσεις τα υποκείμενα:
Οι μέρες κύλησαν γρήγορα. Τα μαθήματα κράτησαν έναν ολόκληρο μήνα.
Οι φίλοι του να κρύψουν τη στενοχώρια τους.
4.Να συμπληρώσεις τα υποκείμενα και τα αντικείμενα στις παρακάτω
προτάσεις:
Ο ……………………. διορθώνει …………………..
Η …………………… ετοίμασε ………………….
Η …………………….. συνέλαβε τους …………………….
5.Να υπογραμμίσεις τα κατηγορούμενα και να κυκλώσεις τα αντικείμενα στις
προτάσεις:
 Ο δικαστής παρέμεινε ανέκφραστος
 Ο οδηγός φαίνεται κουρασμένος.
 Ο υδραυλικός επισκευάζει τις βρύσες.
 Τα τείχη προστάτευαν την πόλη.
6.Να χαρακτηρίσεις συντακτικά τις λέξεις με τα έντονα γράμματα:
 Ο κηπουρός φροντίζει τον κήπο.

34. Λαμπριάδου Μαρία
……………………………………………………………………….
 Οι μέρες κύλησαν γρήγορα. Οι φίλοι προσπάθησαν να κρύψουν τη
στενοχώρια τους.
………………………………………………………………………………….
 Ο Μιχάλης φαινόταν άρρωστος.
………………………………………………………………………………………
 Ο πατέρας μου εκλέχτηκε πρόεδρος του συλλόγου.
………………………………………………………………………………………
 Ο κατηγορούμενος φαινόταν ανήσυχος.
………………………………………………………………………………………..
7.Παρατηρώ την εικόνα και γράφω λίγα λόγια γι’ αυτήν.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

35. Σάσα Κιορπέ
1 ) Κείμενο :
Ο γείτονάς μας αγόρασε ένα καινούριο αυτοκίνητο νέας αντιρρυπαντικής
τεχνολογίας και το πάρκαρε έξω από το σπίτι του . Φαίνεται υπέροχο και πιστεύω
πως όποιος το δει θα συμφωνήσει μαζί μου . Χθες το απόγευμα μας πήγε βόλτα
στο διπλανό χωριό και περάσαμε καταπληκτικά .Μας είπε πως θα μας πάει πάλι
βόλτα το επόμενο Σάββατο . Ο γιος του είναι φίλος μου και συμμαθητής μου .
Κάθε νέα μέρα φαίνεται και γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα στη γειτονιά μας .
2 ) Αναγνωρίζω συντακτικά τις λέξεις που υπογράμμισα στο παραπάνω κείμενο :
Λέξη Συντακτική θέση
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
3 ) Συμπληρώνω τα κενά με ει ή ι και τόνους όπου χρειάζεται :
Οι γιατροί του είπαν πως στο πρόβλημα που έχει δεν υπάρχει θεραπ…..α.
Το μόνο πράγμα που πρέπει να κάνει είναι να πάρει βοήθ….α και δύναμη
από τον ίδιο του τον εαυτό . Θέλει πολλή προσπάθ…..α , αλλά πιστεύουν
πως θα τα καταφέρει . Η επιθυμ….α του να γιατρευτεί από το άγχος είναι
μεγάλη .
Δεν έχει άλλη προσδοκ….α εκτός από αυτήν. Η χθεσινή βραδ….ά ήταν η
χειρότερη για αυτόν . Είχε τόσο πολύ άγχος που δεν μπορούσε ούτε μια
ευθ…..α να ακολουθήσει στο περπάτημά του . Νιώθει μεγάλη ζήλ….α για
αυτούς που έχουν ηρεμ….α και πρέπει να δώσει και αυτός βάση στην
καλλιέργ…..α αυτού του συναισθήματος . Η κοινων….α έχει απαιτήσεις και
πρέπει να τα καταφέρει . Η ζωή είναι μαγ….α αν τη ζεις σε αρμον…α με
τον εαυτό σου .

36. Σάσα Κιορπέ
3 ) Στο παραπάνω κείμενο υπογραμμίζω όλα τα ρήματα , βρίσκω το
υποκείμενό τους και βάζω Χ στη στήλη μεταβατικό ή αμετάβατο :
Ρήμα Υποκείμενο Μεταβατικό Αμετάβατο
π.χ. είπαν οι γιατροί Χ

37. Θανάσης Πρέντζας
Κριτήριο Αξιολόγησης
Τάξη: Ε΄
Ενότητα: 7η
Μουσική
Ονοματεπώνυμο:
Ημερομηνία:
Α. Ακούω και γράφω
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Β. ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1. Υπογράμμισε όλα τα ρήματα στο παρακάτω κείμενο και ξεχώρισέ τα σε
μεταβατικά, αμετάβατα και απρόσωπα.
Η βροχή αντί να κόψει, δυνάμωσε. Έριχνε ολοένα και πιο δυνατά και
φυσούσε. Περπατούσαν βιαστικά κρατώντας τα ψώνια και τα κουτάβια. Στη μάντρα
συνάντησαν το Ζήσιμο να τον σέρνει η μάνα του από το χέρι, ενώ εκείνος κρατούσε
κόντρα με τα πόδια. Ο πάνοπλος πολεμιστής ούρλιαζε και χτυπιόταν για την αδικία
να του διακόψουν τις πολεμικές επιχειρήσεις κι ορκιζόταν εκδίκηση.
Μεταβατικά Αμετάβατα Απρόσωπα

38. Θανάσης Πρέντζας
2. Σχημάτισε θηλυκά ουσιαστικά σε –ια ή –εια.
Συνοδεύω .....................................
Ελεύθερος .....................................
Έφηβος .....................................
Αδικώ .....................................
Ασφαλής .....................................
Ευφυής .....................................
Γιατρεύω .....................................
Οδηγώ .....................................
Επιμελής .....................................
Πολυτελής .....................................
Δουλεύω .....................................
Πρόεδρος .....................................
Παιδεύω .....................................
Υγιής .....................................
3. Να αναγνωρίσεις, αφού υπογραμμίσεις τις εξαρτημένες προτάσεις και να βρεις
το συντακτικό τους ρόλο.
Φαίνεται πως θα βρέξει σήμερα. (........................................................)
Ο Αντώνης ρώτησε αν είναι όλοι εδώ. (........................................................)
Φοβάμαι μήπως δεν τα καταφέρω. (........................................................)
Αυτό είναι ό,τι απέμεινε. (........................................................)
Χτυπούσε όποιον έβρισκε μπροστά του. (........................................................)
Δε θέλει να φύγει ακόμα. (........................................................)
Όποιος θέλει ας έρθει μαζί μου. (........................................................)
Απορώ γιατί δεν ήρθε στην εκδρομή. (........................................................)
4. Να χαρακτηρίσεις τις έντονα μαυρισμένες λέξεις ως προς τη συντακτική τους
θέση και να συμπληρώσεις τον πίνακα που ακολουθεί.
Η Γκρατσιέλα ήταν μια πεντάμορφη γάτα Αγκύρας που
την είχα γνωρίσει κατά έναν περίεργο τρόπο χάρη δηλαδή σ’
ένα ποντίκι. Κυνηγώντας το ποντίκι αυτό είχα βρεθεί στον κήπο
ενός πλουσιόσπιτου κι εκεί την είχα πρωτοδεί. Ήταν
ξαπλωμένη ανάμεσα στις ανεμώνες και νιβόταν με τη ρόδινη
γλωσσίτσα της. Τι ονειρεμένη ήταν! Τι υπέροχα μάτια ήταν
αυτά! Τι βελούδινο κατάλευκο τρίχωμα είχε! Τι θεσπέσια γάτα

39. Θανάσης Πρέντζας
ήταν αυτή! την αγάπησα με τα σωστά μου.
Πήγα στη βίλα που ζούσε η Γκρατσιέλα. Την προστάτευε ένα μπουλντόγκ
που ήταν κακομούτσουνο και κακότροπο, ονόματι Μπούλης. Ο Μπούλης ήταν
συνήθως δεμένος σπιτάκι του και εμείς φροντίζαμε να δίνουμε τα ραντεβού μας σε
απόσταση ασφαλείας απ’ αυτόν.
Λέξη Συντακτική θέση
Το αγαπημένο μου μουσικό όργανο
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.....................................................................................
.....................................................................................
.....................................................................................
.....................................................................................
.....................................................................................
.....................................................................................
.....................................................................................

40. ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
«…Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδερφοί. Όπου και να θολώνει ο νους σας 7. ΜΟΥΣΙΚΗ
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.»
ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Γραπτή δοκιμασία τ….. μαθητ……. ………………………………………….
Α. Ακούω και γράφω:
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
Β. Διαβάζω τις παρακάτω λέξεις και συμπληρώνω ό,τι λείπει:
σ….γκρ…..τ….μα, μ….χαν….ματα, σ….να….λ….α, δ….άρκ…..α, αγ….ν….α,
μαγν….τ….φ….νο, παρατ….ρ….τ….ρ…., ….σιτ….ριο, σφ….ρ….γμα, φ….τ….γραφ….α,
π…..κ….λ….α, π….λ….τ….σμός, εφε….ρέτ….ς, δ….άσ…..μος, ερασ….τέχν….ς,
γλ….πτ….ς, επ….ρ…..ή, πρ….κ….μ…..α, τρεχαντ….ρι, περ….τ….λ….γμα
Γ. Υπογραμμίζω τα υποκείμενα στις παρακάτω προτάσεις και γράφω στην
παρένθεση αν είναι μεταβατικά ( Μ ) ή αμετάβατα ( Α ) τα ρήματά τους.
▪ Η Μαρία έδεσε την κορδέλα της. (…) ▪ Η καμπάνα χτύπησε. (…)
▪ Τα πουλιά κελαηδούν . (…) ▪ Ο Θανάσης διαβάζει εφημερίδα. (…)
▪ Οι εργάτες βάφουν το σπίτι. (…) ▪ Ο Αντώνης έρχεται. (…)
▪ Ο ήλιος λάμπει. (…) ▪ Η μητέρα συμβουλεύει τα παιδιά. (…)
▪ Ο παππούς αγαπά τα εγγόνια του. (…) ▪ Το τρένο σφύριξε τρεις φορές. (…)

41. ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Δ. Βρίσκω και σημειώνω με Υ το υποκείμενο, με Ρ το ρήμα, με Α το αντικείμενο και
Κ το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις:
▪ Ο υδραυλικός επισκευάζει τη βρύση. ▪ Ο λαγός είναι γρήγορος.
▪ Ο χειμώνας είναι βροχερός. ▪ Η Σταυρούλα φαίνεται χαρούμενη.
▪ Τα παιδιά γράφουν διαγώνισμα στην Ιστορία. ▪ Ο Γρηγόρης ρώτησε αν θα φύγουμε.
▪ Η μητέρα φροντίζει τα παιδιά της. ▪ Ο Μάρκος είπε να φύγεις.
▪ Η Φανή γράφει μια επιστολή. ▪ Η Γιάννα με φώναξε .
Ε. Παράγω θηλυκά ουσιαστικά σε -εια, -εία, - ειά, - ια, -ία, -ιά:
φυτεύω ……………………………………… λατρεύω ………………………………………
αδικώ ……………………………………….. μιλώ …………………………………………...
μαθητής……………………………………... νηστεύω ………………………………………
συνεπής …………………………………….. πλατύς ………………………………………..
βασιλεύω …………………………………… αλιεύω ………………………………………..
τσιμπώ ……………………………………… αντλώ …………………………………………
ευθύς ……………………………………….. συνήθης ………………………………………
δουλεύω …………………………………… παντρεύω ……………………………………
προσπαθώ …………………………………. λαλώ ………………………………………….
παράξενος …………………………………. διαφανής ……………………………………..
καλλιεργώ …………………………………. επικοινωνώ ………………………………….
ΣΤ. Να βάλεις Σ στη σωστή πρόταση, Λ στη λανθασμένη.:
Τα μεταβατικά ρήματα δεν έχουν αντικείμενο.
Ένα ρήμα μπορεί να έχει δυο αντικείμενα.
Αντικείμενο μπορεί να είναι ολόκληρη πρόταση.
Το αντικείμενο το βρίσκουμε σε ονομαστική πτώση.

42. 1) Βρίσκω το ρήμα , το υποκείμενο , το αντικείμενο και το
κατηγορούμενο , όπου υπάρχουν στο παρακάτω κείμενο :
Χθες το απόγευμα επισκέφτηκα το σπίτι των γονιών μου στο χωριό. Το
χωριό φαίνεται υπέροχο με τα χιόνια στο δρόμο και στις σκεπές των
σπιτιών .
Οι γονείς μου την ώρα που έφτασα ήταν μόνοι και η έκπληξη για αυτούς
ήταν μεγάλη . Δεν περίμεναν κανέναν για τις γιορτές . Πίστευαν πως θα
μείνουν μόνοι και τους άκουσα θλιμμένους στο τηλέφωνο . Έτσι πήρα την
απόφαση και πήγα στο χωριό μου που θεωρείται έτσι και αλλιώς ιδανικό
μέρος για τις χριστουγεννιάτι-
κες διακοπές . Αυτά τα Χριστούγεννα θα είναι γεμάτα οικογενειακή
θαλπωρή και αγάπη .
2) Συμπληρώνω τα κενά με το ρήμα στην παρένθεση στον κατάλληλο τύπο :
Εγώ και η Μαρία ………………….(θα έρθω ) σε δυο ώρες .Εσείς
………………..(μπορώ)……………………(να κοιμηθώ)ή
………………….(αν θέλω)………………….(να δω) τηλεόραση. Σε καμιά
περίπτωση δεν πρέπει ………………….(να βγω) έξω ή κάποιος από
εσάς……………….. (να βρω ) ευκαιρία για …………………(να προκαλέσω)
αναστάτωση . …………………(όταν επιστρέψω ) σπίτι …………………(θα
μπορέσω) όλοι μαζί ……………………..(να κουβεντιάσω) για το
πώς…………………..(πέρασα) τη μέρα μας .
………………….(εύχομαι )…………………(να είμαι )καλά παιδιά .
3)Βρίσκω το υποκείμενο , το συνδετικό ρήμα , το κατηγορούμενο:
α) Όλοι οι επιβάτες του τρένου είναι σώοι και ασφαλείς .
β)Οι γιατροί σε αυτό το νοσοκομείο θεωρούνται έμπειροι .
γ)Ο Γιώργος αποδείχτηκε ειλικρινής για άλλη μια φορά .
δ)Ο μαθητής της ΣΤ΄ τάξης εκλέχτηκε πρόεδρος .
ε) Η κυρία Παπαδοπούλου διορίστηκε εισαγγελέας .
στ) Η μαμά σου φαίνεται κουρασμένη .
Σάσα Κιορπέ

43. 5ο
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ
ΓΛΩΣΣΑ
Α. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
.................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................
............................................................................................................................. ....................
.................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................
.................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................
.................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................
............................................................................................................................. ....................
Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
1. Να σαπακηηπίζεηε ζςνηακηικά ηιρ λέξειρ με ηα ένηονα γπάμμαηα.
Ο κηποςπόρ θξνληίδεη ηνλ κήπο.
……………………………………………………………………….............................................................................
Οη οδηγοί ηα βξάδηα αλάβνπλ ηνπο πποβολείρ.
……………………………………………………………………….............................................................................
Ο Μισάληρ θαηλόηαλ άππυζηορ.
……………………………………………………………………….............................................................................
Ο παηέπαρ κνπ ςεθίζηεθε ππόεδπορ ηνπ ζπιιόγνπ.
……………………………………………………………………….............................................................................
Άκοςζα πυρ θα θύγειρ.
……………………………………………………………………….............................................................................
2. Να ςπογπαμμίζεηε ηα ανηικείμενα ζηιρ παπακάηυ πποηάζειρ.
Ο γηαηξόο εμέηαζε ηνπο αζζελείο. Όινη αγλόεζαλ ην γεγνλόο.
Ο παππνύο δηάβαζε ηελ εθεκεξίδα. Τα ηξηαληάθπιια έρνπλ αγθάζηα.
3. Να ςπογπαμμίζεηε ηα καηηγοπούμενα και να κςκλώζεηε ηα ανηικείμενα ζηιρ
πποηάζειρ.
 Ο δηθαζηήο παξέκεηλε αλέθθξαζηνο
 Ο νδεγόο κνηάδεη αλήζπρνο.
 Ο πδξαπιηθόο επηζθεπάδεη ηηο βξύζεο.
 Τα ηείρε πξνζηάηεπαλ ηηο πόιεηο.

44. 4. Να ςπογπαμμίζεηε ηα ςποκείμενα ζηιρ παπακάηυ πποηάζειρ.
 Οη κέξεο θύιεζαλ γξήγνξα.
 Τα καζήκαηα θξάηεζαλ έλαλ νιόθιεξν κήλα.
 Οη θίινη ηνπ ηνλ επηζθέθηεθαλ όινη καδί.
5. Με ηα παπακάηυ πήμαηα γπάτηε πποηάζειρ σπηζιμοποιώνηαρ ηα, ππώηα υρ
μεηαβαηικά (Μ) και έπειηα υρ αμεηάβαηα (Α), όπυρ ζηο παπάδειγμα:
(Μ) Τα παηδηά έκλεισαμ ηεκ πόνηα.
(Α) Ο θαηάιμγμξ έκλεισε.
(Μ) (γελώ) ............................................................................................................................................................
(Α) (γελώ) ............................................................................................................................................................
(Μ) (πομάω) .........................................................................................................................................................
(Α) (πομάω) .........................................................................................................................................................
(Μ) (αμοίγω) .........................................................................................................................................................
(Α) (αμοίγω) .........................................................................................................................................................
6. Παπαηηπήζηε ηον πίνακα ηος Βαν Γκογκ και πεπιγπάτηε ηον με λίγα λόγια.
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………………………………….............................................................................
……………………………………………
………………............................................
.................................…………...…………
……………………………………………
……............................................................
.................……………………...…………
………………………………………........
....................................................................
.…………………………………...………
……………………………........................
........................................................………
……………………………………………
…………………........................................
........................................................………
……………………………………………
…………………........................................
.....................................
 Παραηηρούμε ηη ζωγραθική
ζύνθεζη
 Περιγράθοσμε ηο τώρο, ηα
πρόζωπα και ηα ανηικείμενα ποσ
εικονίζονηαι
 Περιγράθοσμε ηα τρώμαηα
ποσ τρηζιμοποίηζε ο καλλιηέτνης
 Αναθερόμαζηε ζηον ηρόπο με
ηον οποίο ο καλλιηέτνης απέδωζε
ηο θέμα ηοσ.
 Περιγράθοσμε ηα
ζσναιζθήμαηα ποσ μας δημιοσργεί
ηο έργο

45. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
ζπλαπιία, θαηαπιεθηηθόο, ζύειια, είζπξαμε, αληέρσ, κεισδία, βέβαηνο,
αλαξσηηέκαη, όξγαλν, θαξθίηζα, πιηθό, πεξηγξάθσ, πεξηγξαθή, εθεύξεζε,
νξρήζηξα, αζθαιώο, αηκόζθαηξα, ειπίδα, ιαηξεύσ, ιαηξεία, αιήζεηα,
θηζάξα, θέθη, θαιιηεξγώ, θαιιηέξγεηα, εληύπσζε, επηηπρία, γλσξηκία,
δνθηκάδσ, δνθηκή, έζησ, αλαζηαηώλσ, αλαζηάησζε, δηθαηνινγνύκαη,
δηθαηνινγία, ζόξπβνο, αθηεξώλσ, αθηέξσζε, ηνπίν, σξαίνο, ςπραγσγώ,
ςπραγσγία, επθαηξώ, επθαηξία, κύζνο, γλώζε, βιέπσ, βιέκκα, θηλώ,
θηλνύκαη, απνθαζίδσ, βηνιί, αλόεηνο, θαηάπιεθηνο, κπαιό
Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
1. Να σαπακηηπίζεηε ζςνηακηικά ηιρ ςπογπαμμιζμένερ λέξειρ.
Ο κηποςπόρ θξνληίδεη ηνλ κήπο.
οπμθείμεκμ ακηηθείμεκμ
Οη οδηγοί ηα βξάδπα αλάβνπλ ηνπο πποβολείρ.
οπμθείμεκμ ακηηθείμεκμ
Ο Μισάληρ θαηλόηαλ άππυζηορ.
οπμθείμεκμ θαηεγμνμύμεκμ
Ο παηέπαρ κνπ ςεθίζηεθε ππόεδπορ ηνπ ζπιιόγνπ.
οπμθείμεκμ θαηεγμνμύμεκμ
Άκοςζα πυρ θα θύγειρ.
ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΣΤΟ 5μ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ
ΓΛΩΣΣΑ!

46. νήμα ακηηθείμεκμ
2. Να ςπογπαμμίζεηε ηα ανηικείμενα ζηιρ παπακάηυ πποηάζειρ.
Ο γηαηξόο εμέηαζε ηνπο αζζελείο. Όινη αγλόεζαλ ην γεγνλόο.
Ο παππνύο δηάβαζε ηελ εθεκεξίδα. Τα ηξηαληάθπιια έρνπλ αγθάζηα.
3. Να ςπογπαμμίζεηε ηα καηηγοπούμενα και να κςκλώζεηε ηα ανηικείμενα ζηιρ
πποηάζειρ.
 Ο δηθαζηήο παξέκεηλε αλέθθξαζηνο.
 Ο νδεγόο κνηάδεη αλήζπρνο.
 Ο πδξαπιηθόο επηζθεπάδεη ηηο βξύζεο.
 Τα ηείρε πξνζηάηεπαλ ηηο πόιεηο.
4. Να ςπογπαμμίζεηε ηα ςποκείμενα ζηιρ παπακάηυ πποηάζειρ.
 Οη κέξεο θύιεζαλ γξήγνξα.
 Τα καζήκαηα θξάηεζαλ έλαλ νιόθιεξν κήλα.
 Οη θίινη ηνπ ηνλ επηζθέθηεθαλ όινη καδί.
5. Με ηα παπακάηυ πήμαηα γπάτηε πποηάζειρ σπηζιμοποιώνηαρ ηα, ππώηα υρ
μεηαβαηικά (Μ) και έπειηα υρ αμεηάβαηα (Α), όπυρ ζηο παπάδειγμα:
(Μ) Τα παηδηά έκλεισαμ ηεκ πόνηα.
(Α) Ο θαηάιμγμξ έκλεισε.
(Μ) (γελώ) π.π. Πάιη ζε γειάζακε ζημ μαγαδί επηέξ! (Ακη. ζε, εζέκα)
(Α) (γελώ) π.π. Αμάκ! Δεκ ακηέπω κα ημκ αθμύω! Γειάεη όιε ηεκ ώνα!
(Μ) (πομάω) π.π. Κάκε πημ ζηγά! Με πόκεζεξ! (Ακη. με, εμέκα)
(Α) (πομάω) π.π. Πόκεζε ημ ζηήζμξ ηεξ θαη πήγε γηα ελεηάζεηξ.
(Μ) (αμοίγω) Μμο ακμίγεηξ ηεκ πόνηα ζε παναθαιώ; (Ακη. ηεκ πόνηα)
(Α) (αμοίγω) Άκμηλακ μη μονακμί θαη άνπηζε κα βνέπεη θαηανναθηωδώξ.
Το φφλλο εργασίας το βρήκαμε στο διαδίκτυο.
Πηγή: http://ioannaprangiou.weebly.com/

47. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ( ΜΟΥΣΙΚΗ )
1.Να ζπεμαηίζεηξ μοζηαζηηθά ζε –εηα ή -ηα :
μμηιώ ………………. εύθμιμξ …………………..
ιαηνεύς ……………… κεζηεύς …………………
πνμζπαζώ ……………… ζεναπεύς …………………
ζμθόξ ……………… θοθιμθμνώ …………………
επηζομώ ………………. εοζύξ ………………….
2.Να οπμγναμμίζεηξ ηα ακηηθείμεκα ζηηξ παναθάης πνμηάζεηξ:
Ο γηαηνόξ ελέηαζε ημοξ αζζεκείξ. Ο παππμύξ δηάβαζε ηε εθεμενίδα.
Όιμη αγκόεζακ ημ γεγμκόξ. Τμκ θήπμ θνμκηίδεη μ θεπμονόξ.
3.Να οπμγναμμίζεηξ ζηηξ παναθάης πνμηάζεηξ ηα οπμθείμεκα:
Οη μένεξ θύιεζακ γνήγμνα. Τα μαζήμαηα θνάηεζακ έκακ μιόθιενμ μήκα.
Οη θίιμη ημο κα θνύρμοκ ηε ζηεκμπώνηα ημοξ.
4.Να ζομπιενώζεηξ ηα οπμθείμεκα θαη ηα ακηηθείμεκα ζηηξ παναθάης
πνμηάζεηξ:
Ο ……………………. δημνζώκεη …………………..
Η …………………… εημίμαζε ………………….
Η …………………….. ζοκέιαβε ημοξ …………………….
5.Να οπμγναμμίζεηξ ηα θαηεγμνμύμεκα θαη κα θοθιώζεηξ ηα ακηηθείμεκα ζηηξ
πνμηάζεηξ:
 Ο δηθαζηήξ πανέμεηκε ακέθθναζημξ
 Ο μδεγόξ θαίκεηαη θμοναζμέκμξ.
 Ο οδναοιηθόξ επηζθεοάδεη ηηξ βνύζεξ.
 Τα ηείπε πνμζηάηεοακ ηεκ πόιε.
6.Να παναθηενίζεηξ ζοκηαθηηθά ηηξ ιέλεηξ με ηα έκημκα γνάμμαηα:
 Ο κηποσρός θνμκηίδεη ηομ κήπο.
……………………………………………………………………….

48.  Οι μέρες θύιεζακ γνήγμνα. Οη θίιμη πνμζπάζεζακ κα θνύρμοκ ηη
ζηεμοτώρια ημοξ.
………………………………………………………………………………….
 Ο Μιτάλης θαηκόηακ άρρωζηος.
………………………………………………………………………………………
 Ο παηέρας μμο εθιέπηεθε πρόεδρος ημο ζοιιόγμο.
………………………………………………………………………………………
 Ο καηηγορούμεμος θαηκόηακ αμήζστος.
………………………………………………………………………………………..
7.Παναηενώ ηεκ εηθόκα θαη γνάθς ιίγα ιόγηα γη’ αοηήκ.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Το θύλλο εργαζίας ηο βρήκαμε ζηο διαδίκησο
Πηγή: http://ioannaprangiou.weebly.com/