2. Δημιουργός: eva-edu xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής
Όρνιθες
Γειά σου Χρύσα! Τι κάνεις; Είσαι καλά
Καλά είµαι Φανή! Θα πάω κάπου σε λίγο
Στον ευθύ λόγο ακούµε ή διαβάζουµε τα
κάποιου όπως ακριβώς αυτός τα είπε.
- Θα πάω στο πάρκο σήµερα το απόγευµα
Στον πλάγιο λόγο ακούµε ή διαβάζουµε
λόγια κάποιου όχι όπως ακριβώς αυτός
αλλά όπως µας τα είπε κάποιος άλλος
Η Εύα µου είπε ότι θα πάει στο
σήµερα το απόγευµα.
Χρήστος Χαρμπής
Είσαι καλά;
κάπου σε λίγο!
διαβάζουµε τα λόγια
αυτός τα είπε.
σήµερα το απόγευµα
ή διαβάζουµε τα
ακριβώς αυτός τα είπε
κάποιος άλλος
ότι θα πάει στο πάρκο
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.2
3. Δημιουργός: eva-edu
Ο Κώστας ρώτησε
εστιατόριο και ο Γιάννης
Ευθύς λόγο
Νίκος
Μαµά
Τάκης
Μαµά
Θέλεις να
Ναι θέλω
Μαµά να φάω
γλυκό
Όχι. Τώρα θα
φαγητό
xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής
Κώστας ρώτησε το Γιάννη αν θέλει να πάνε
και ο Γιάννης απάντησε πως θέλει να πάνε.
λόγος πλάγιο
Ο Τάκης ρώτησε τη
παίξει µε τη µπάλα και
πως φυσικά και µπορεί
Γράψε ποιά λόγια είναι στον ευθύ λόγο και
λόγια είναι στον πλάγιο λόγο
Θέλεις να πάµε στο εστιατόριο;
Ναι θέλω να πάµε.
Μαµά να φάω ένα
γλυκό;
Όχι Τώρα θα φάµε
φαγητό.
Χρήστος Χαρμπής
θέλει να πάνε στο στο
πλάγιος λόγος
Τάκης ρώτησε τη µαµά του αν µπορεί να
µε τη µπάλα και η µαµά του,του είπε
φυσικά και µπορεί να παίξει.
λόγο και ποιά
λόγο
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.3
4. ΕΥΘΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
Ο λόγος κατά τον οποίο ακούµε ή διαβάζουµε τα λόγια κάποιου
προσώπου έτσι ακριβώς όπως τα είπε λέγεταιευθύς λόγος.
Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου που µιλάει τα βάζουµε
µέσα σε εισαγωγικά ή βάζουµε µπροστά από τα λόγια του µια
παύλα.
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ο λόγος κατά τον οποίο ακούµε ή διαβάζουµε τα λόγια κάποιου
προσώπου όχι ακριβώς όπως τα είπε αλλά όπως µας τα µεταφέρει
ένα άλλο πρόσωπο λέγεται πλάγιος λόγος.
Στον πλάγιο λόγο δε βάζουµε εισαγωγικά ή παύλες.
ΠΩΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ
Όταν µετατρέπουµε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, κάνουµε κι ορισµένες
αλλαγές σχετικά µε :
Τα πρόσωπα που µιλούν, τα οποία πρέπει να το δηλώνουµε είτε
µε το όνοµά τους ή µε κάποια αντωνυµία.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Πότε θα φύγεις;
Αύριο θα φύγω.
Η Μαρία ρώτησε το Νίκοπότε
θα φύγει κι εκείνοςαπάντησε
πώς θα φύγει αύριο.
Τους συνδέσµους (ότι, πως, να, αν κ.α.), που πολλές φορές είναι
απαραίτητο να τους προσθέσουµε για να συνδεθούν οι προτάσεις
µεταξύ τους.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
«Φύγε αµέσως» του φώναξε.
«Θα φύγω όποτε θέλω» της
είπε.
Του φώναξε να φύγει αµέσως κι
εκείνος της είπεπως θα έφευγε
όποτε ήθελε.
Τα πρόσωπα των ρηµάτων(που συνήθως µπαίνουν στο τρίτο
πρόσωπο) και τις αντωνυµίες.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.4
5. Θα έρθεις µαζί µου;
∆εν ξέρω ακόµα.
Τον ρώτησε αν θα έρθει µαζί
της και εκείνος απάντησε πως
δεν ήξερε ακόµη.
Προσθέτουµε τα ρήµατα που χρειάζονται, αν δε µας δίνονται, για
να εισάγουµε τον πλάγιο λόγο. Τα ρήµατα που χρησιµοποιούµε
συνήθως είναι τα λέω, υποστηρίζω, ρωτώ, απαντώ, παρακαλώ,
ζητώ κά.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
«Εγώ δε θέλω να έρθω». Είπε ότι αυτή δε θέλει να έρθει.
Όταν µετατρέπουµε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο, µπορεί να υπάρξουν
αλλαγές και στους χρόνους των ρηµάτων, ανάλογα µε το τι θέλει
να πει κάθε φορά ο οµιλητής.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
«Πού πας;» µε ρώτησε. Με ρώτησε πού πάω. Ή
Με ρώτησε πού πήγαινα.
ΟΝΟΜΑ: ......................................................... ΗΜΕΡ.
...........................................
1. Να αλλάξετε ό,τι χρειάζεται, ώστε να µετατρέψετε τον ευθύ λόγο
σε πλάγιο και αντίστροφα.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
Η Βασιλική ρώτησε τον ταµία
του θεάτρου αν έχει αρχίσει η
παράσταση κι εκείνος της
απάντησε ότι θα ξεκινήσει σε
δέκα λεπτά..
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
Ο σκηνοθέτης ρώτησε τους
ηθοποιούς αν είναι έτοιµοι για
την πρόβα κι εκείνοι απάντησαν
ότι µπορούν να ξεκινήσουν.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.5
6. .................................................................
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ο Στέφανος ρώτησε:
- Πώς ονοµάζεται αυτό το
θεατρικό έργο;
- ∆ε θυµόµαστε, απάντησαν τα
παιδιά.
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Η δασκάλα ρώτησε:
- Πώς σας φάνηκε η
παράσταση, παιδιά;
- Υπέροχη, απάντησαν εκείνα.
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
-Πόσο χρονών είσαι; Ρώτησε η
Κική.
- ∆ώδεκα, της απάντησε
εκείνος.
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
.................................................................
.................................................................
.................................................................
Τον ρώτησε αν θα έρθει µαζί
της κι εκείνος απάντησε πως
δεν ήξερε ακόµα.
Πηγή: Γ΄- ∆΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ 5ΟΥ ∆ΗΜ. ΣΧ. ΒΕΡΟΙΑΣ
xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.6
7. 87
ΌΌρρννιιθθεεςς
Ευθύς και πλά γιος λόγος
Στον ευθύ λόγο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια ενός προσώπου άμεσα, δηλαδή
έτσι ακριβώς όπως τα είπε.
π.χ. Η μητέρα ρώτησε τον Αντρέα:
- Γιατί άργησες;
Στον πλάγιο λόγο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια ενός προσώπου έμμεσα,
δηλαδή όχι ακριβώς όπως τα είπε, άλλα όπως μα τα μεταφέρει κάποιο άλλο
πρόσωπο.
π.χ. Η μητέρα ρώτησε τον Αντρέα γιατί άργησε.
Μπορούμε νε μετατρέψουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίστροφο ως
εξής:
Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος
Η μητέρα ρώτησε τον Αντρέα: Η μητέρα ρώτησε τον Αντρέα
- Γιατί άργησες; γιατί άργησε κι εκείνος απάντησε
Εκείνος απάντησε: πως είχε πολλή δουλειά.
- Είχα πολλή δουλειά
Κατά τη μετατροπή του λόγου από ευθύ σε πλάγιο
γίνονται αλλαγές που αφορούν το είδος των προτάσεων,
το χρόνο και τα πρόσωπα των ρημάτων, τις αντωνυμίες
και συχνά τα τοπικά ή χρονικά επιρρήματα που υπάρχουν
στην πρόταση.
Ασκήσεις
1. Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.
α) Ο δάσκαλος είπε στα παιδιά: ………………………………………………………
- Διάβασε με προσοχή τις ………………………………………………………
οδηγίες. ………………………………………………………
β) Οι οδηγίες μας λένε: ………………………………………………………
- Μάθετε τα χρήσιμα ………………………………………………………
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.7
8. 88
τηλέφωνα και έχετε ………………………………………………………
κοντά σας ένα φορητό ………………………………………………………
τηλέφωνο. ………………………………………………………
γ) Ο δάσκαλος ρώτησε τα παιδιά: ………………………………………………………
- Διαβάσατε τις οδηγίες; ………………………………………………………
Τα παιδιά απάντησαν ………………………………………………………
- Τις διαβάσαμε, αλλά δεν ………………………………………………………
τις καταλάβαμε. ………………………………………………………
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.8
9. 55
Όρνιθες
1. Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο.
α) Ο διευθυντής ρώτησε:
- Ποιος θα πάει εκδρομή;
- Όλοι θα πάμε, απάντησαν τα παιδιά.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
β) Ο δάσκαλος ρώτησε:
- Ποιος έγραψε στον πίνακα τη Γραμματική;
- Ο ∆ημήτρης, απάντησαν τα παιδιά.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
γ) Η δασκάλα μας είπε:
- ∆ιαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες για τους σεισμούς.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
δ) Ο γιος τους τους υποσχέθηκε: «Θα έρθω το καλοκαίρι να περάσουμε λίγες
μέρες μαζί».
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
ε) Οι γείτονές τους φώναξαν: «Σταματήστε αμέσως την μουσική, γιατί θα
καλέσουμε την αστυνομία».
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Ευθύς και πλάγιος λόγος
Στον ευθύ λόγο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου όπως ακριβώς τα λέει.
Στον πλάγιο λόγο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου, όχι ακριβώς όπως τα
είπε, αλλά όπως μας τα μεταφέρει ένα τρίτο πρόσωπο.
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.9
10. 56
στ) Ο δάσκαλος τον ρώτησε: «Γιατί άργησες να έρθεις στο σχολείο;»
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
ζ) Η αδερφή του Πέτρου είπε: «Προτιμώ να πέσω για ύπνο, από το να διαβάσω».
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
2. Να μετατρέψεις τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.
α) Ο δάσκαλος ρώτησε ποιος πέταξε τα σκουπίδια στην αυλή και τα παιδιά
απάντησαν ότι τα πέταξαν τα παιδιά των μικρών τάξεων.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
β) Οι οδηγίες μας λένε να έχουμε μαζί μας πάντα ένα ραδιόφωνο μπαταρίας και να
ακολουθούμε τις οδηγίες για τους σεισμούς.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
γ) Ο δάσκαλος ρώτησε ποιος έσπασε την κορνίζα και όλα τα παιδιά απάντησαν πως
δε γνωρίζουν.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
3. Να μετατρέψεις το παρακάτω κείμενο από τον πλάγιο λόγο στον ευθύ λόγο
για να μάθεις τι διηγείται ο πατέρας στα παιδιά του.
Ο πατέρας λέει στα αγαπημένα του παιδιά ότι τις μέρες των Απόκρεω ξαναγυρίζει
με τις σκέψεις του στα νεανικά του χρόνια και θυμάται τις θαυμάσιες εκείνες μέρες
που περνούσε στην Ξάνθη, όταν ήταν νέος και είχε τους φίλους του να τον
φροντίζουν και να τον βοηθούν.
« Τις μέρες των Απόκρεω ...................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.10
11. ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
Ο λόγος κατά τον οποίο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου προσώπου έτσι
ακριβώς όπως τα είπε λέγεται ευθύς λόγος.
Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου που μιλάει τα βάζουμε μέσα σε εισαγωγικά ή
βάζουμε μπροστά από τα λόγια του μια παύλα.
Π.χ. – Τι θα κάνεις τώρα;
- Θα παίξω μπάλα.
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ο λόγος κατά τον οποίο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου προσώπου όχι ακριβώς
όπως τα είπε αλλά όπως μας τα μεταφέρει ένα άλλο πρόσωπο λέγεται πλάγιος λόγος.
Στον πλάγιο λόγο δε βάζουμε εισαγωγικά ή παύλες.
Π.χ. Ο Άκης με ρώτησε τι θα κάνω τώρα. Εγώ του απάντηση ότι θα παίξω μπάλα.
ΠΩΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ
Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, κάνουμε κι ορισμένες αλλαγές σχετικά
με :
Τα πρόσωπα που μιλούν, τα οποία πρέπει να το δηλώνουμε είτε με το όνομά
τους ή με κάποια αντωνυμία.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
- Πότε θα φύγεις;
- Αύριο θα φύγω.
Η Μαρία ρώτησε το Νίκο πότε θα
φύγει κι εκείνος απάντησε πώς θα
φύγει αύριο.
Τους συνδέσμους (ότι, πως, να, αν κ.α.), που πολλές φορές είναι απαραίτητο να
τους προσθέσουμε για να συνδεθούν οι προτάσεις μεταξύ τους.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
«Φύγε αμέσως» του φώναξε.
«Θα φύγω όποτε θέλω» της είπε.
Του φώναξε να φύγει αμέσως κι
εκείνος της είπε πως θα έφευγε όποτε
ήθελε.
Τα πρόσωπα των ρημάτων(που συνήθως μπαίνουν στο τρίτο πρόσωπο) και τις
αντωνυμίες.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
- Θα έρθεις μαζί μου;
- Δεν ξέρω ακόμα.
Τον ρώτησε αν θα έρθει μαζί της και
εκείνος απάντησε πως δεν ήξερε
ακόμη.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.11
12. Προσθέτουμε τα ρήματα που χρειάζονται, αν δε μας δίνονται, για να εισάγουμε
τον πλάγιο λόγο. Τα ρήματα που χρησιμοποιούμε συνήθως είναι τα λέω,
υποστηρίζω, ρωτώ, απαντώ, παρακαλώ, ζητώ κά.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
«Εγώ δε θέλω να έρθω». Είπε ότι αυτή δε θέλει να έρθει.
Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές και
στους χρόνους των ρημάτων, ανάλογα με το τι θέλει να πει κάθε φορά ο
ομιλητής.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
«Πού πας;» με ρώτησε. Με ρώτησε πού πάω. Ή
Με ρώτησε πού πήγαινα.
Εξάσκηση
1. Μετατρέπω τον ευθύ σε πλάγιο λόγο:
Ο πατέρας είπε : « Θα τελειώσω νωρίς τη δουλειά μου».
Ο πατέρας είπε ότι θα τελειώσει νωρίς τη δουλειά του.
Ο αδελφός μου μας υποσχέθηκε: « Το καλοκαίρι θα έρθω στην Ελλάδα για
διακοπές».
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Οι γείτονες φώναξαν: « Σταματήστε να κάνετε φασαρία, αλλιώς θα καλέσουμε
την αστυνομία».
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Η δασκάλα ρώτησε: « Γιατί, Μάκη, δεν έχεις διαβάσει σήμερα;».
_________________________________________________________________
Η πινακίδα γράφει: « Απαγορεύεται το κάπνισμα».
_________________________________________________________________
2. Μετατρέπω τον πλάγιο λόγο σε ευθύ:
Η δασκάλα μας εξήγησε ότι αυτό είναι ένα σταυροδρόμι.
«Αυτό είναι ένα σταυροδρόμι» μας εξήγησε η δασκάλα.
Ο δάσκαλος είπε στους μαθητές ότι δε θα κάνουν γραμματική σήμερα.
____________________________________________________________
Ο Μιχάλης θυμάται πόσο όμορφα πέρασε στη Χαλκιδική.
____________________________________________________________
Ο Μηνάς ρώτησε πόσο κάνει ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο.
____________________________________________________________
Η Ιωάννα έλεγε ότι προσπάθησε πολύ όλη τη χρονιά.
____________________________________________________________
Sxolikes ataxies
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.12
17. Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και τον πλάγιο σε ευθύ:
1. Ο καθηγητής μου είπε: «Γράψε πιο καθαρά»
……………………………………………………………………………………..
2. Άκουσα στο ράδιο πως στην Κίνα έγινε φοβερός σεισμός
……………………………………………………………….........................
3. Ο Γιάννης μου φώναξε από μακριά: «αν έλθεις νωρίς , θα πάμε στο
θέατρο»………………………………………………………………………….
4. Με ρώτησε τι θέλω………………………………………………………….
5. Με ρώτησε : «Θα πας ταξίδι;»
…………………………………………………………………………………………
6. Του φώναξε θυμωμένος : «Φύγε γρήγορα από εδώ»
………………………………………………………………………………………….
Να υπογραμμίσεις τις πλάγιες ερωτήσεις και να τις μετατρέψεις σε πλάγιες
ερωτήσεις κάνοντας τις αναγκαίες αλλαγές.
1. Κανένας δεν ξέρει για ποιο λόγο με τιμώρησαν.
…………………………………………………………………………………………………..
2. Ρώτησε τον αν θα μείνει στο σπίτι μας ή θα πάει στο ξενοδοχείο.
……………………………………………………………………………………………………
3. Απορώ πώς έγραψε τόσο καλά στις εξετάσεις.
……………………………………………………………………………………………………
4. Σκέψου γιατί συμπεριφέρθηκε έτσι.
…………………………………………………………………………………………………….
5. Όλοι νοιάζονταν πώς θα με βοηθήσουν.
……………………………………………………………………………………………………...
Τις παρακάτω ευθείες ερωτήσεις να τις μετατρέψετε σε πλάγιες , αφού τις
εξαρτήσετε από το ρήμα που βρίσκεται στη δεξιά στήλη.
1. Πήρες το γράμμα που σου έστειλα; Τον ρώτησε ...................................................
..........................................................................
2. Πώς ζει άραγε το παιδί μου; Αναρωτιόταν……………………………………………….
…………………………………………………………………..
3. Πόσο θα μας κοστίσει αυτή η
δουλεία;
Σκεφτόταν……………………………………………………..
……………………………………………………………………..
4. Έχεις την πρόθεση να μας
συμπαρασταθεί;
Αμφιβάλλω…………………………………………………….
………………………………………………………………………..
5. Τι θα κάνουμε αύριο; Σκέφτονται………………………………………………………
………………………………………………………………………..
ΕΥΘΥΣ - ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.17
18. Στο κείμενο του Ηροδότου που ακολουθεί, οι δυο νέοι Σπαρτιάτες που πήγαν
στην Περσία, για να θυσιαστούν για την πατρίδα τους , είπαν τα εξής στον
Πέρση στρατηγό Υδάρνη, όταν τους πρότεινε να γίνουν υπήκοοι του Πέρση
βασιλιά.
«Υδάρνη, η συμβουλή που μας απευθύνεις δε δίνεται με ίσους όρους , γιατί
μας συμβουλεύεις έχοντας εμπειρία από το ένα , ενώ είσαι άπειρος από το
άλλο. Ξέρεις δηλ. καλά τι σημαίνει να είσαι δούλους , δε γνώρισες όμως ακόμη
την ελευθερία ούτε ξέρεις αν είναι ή δεν είναι ευχάριστη. Γιατί, αν την είχες
δοκιμάσει, θα μας συμβούλευες να πολεμάμε γι΄ αυτήν όχι μόνο με δόρατα
αλλά και τσεκούρια.»
Να μεταφέρετε το κείμενο που βρίσκεται μέσα σε εισαγωγικά από τον ευθύ
λόγο σε πλάγιο , εξαρτώντας το από τη φράση:
Οι δυο νέοι Σπαρτιάτες απάντησαν στον Υδάρνη……………………………………………
..…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
Να μετατρέψεις το παρακάτω κείμενο σε διάλογο (τον πλάγιο λόγο σε ευθύ )
Ο μαθητής ζήτησε από τη μητέρα του να μαντέψει το βαθμό που πήρε στο
μάθημα της Ιστορίας. Εκείνη πρότεινε τον αριθμό 19 , όμως ο μαθητής την
ενημέρωσε ότι ήταν πολύ χαμηλότερος, δηλ. 11. Η μητέρα δήλωσε ότι είναι
απογοητευμένη από την επίδοση του παιδιού της, αφού η ίδια τον εξέτασε μια
μέρα πριν τη γραπτή δοκιμασία. Τότε ο μαθητής απάντησε ότι αγχώθηκε πολύ..
..…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………..
ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.18
19. ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΟΤΙ:
• ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ :Τα λόγια κάποιου που ακούγονται άμεσα(όπως
ο ίδιος τα απευθύνει) π.χ. θα σου απαντήσω…
• ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τα λόγια κάποιου , όπως μεταφέρονται
έμμεσα σε κάποιον άλλο π.χ. Μου είπε πως θα μου
απαντήσει…
ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΥΘΕΩΣ ΛΟΓΥ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ:
• Ο ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΕΙΔΙΚΕΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: π.χ.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Δέχτηκα ένα σημαντικό τηλεφώνημα.
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Είπε ότι δέχτηκε ένα σημαντικό τηλεφώνημα.(δ. ειδική προτ.)
(ρήμα εξάρτησης)
• ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ
ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: π.χ.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Μην αποφεύγεις το θέμα
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τον προέτρεψε να μην αποφύγει το θέμα. (δ. βουλητική προτ.)
(ρήμα εξάρτησης)
• ΟΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΛΑΓΙΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ π.χ.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Πού θα πας;
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τον ρώτησε πού θα πάει. (πλάγια ερώτηση)
(ρήμα εξάρτησης)
• ΟΙ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ
ΙΔΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ π.χ.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Το έκανα , επειδή τον σέβομαι (δευτερεύουσα αιτιολογική)
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Είπε ότι το έκανε , επειδή τον σέβεται ( δ. αιτιολογική)
(ρήμα εξάρτησης) (δ. ειδική)
ΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΑΦΟΡΟΥΝ:
I. Στα ρηματικά πρόσωπα :συνήθως το α΄ και β΄ ενικό /πληθυντικό
πρόσωπο τρέπεται σε γ΄ πληθυντικό.
II. Στα πρόσωπα των αντωνυμιών: α, β΄ πρόσωπο τρέπεται σε γ΄ πρόσωπο.
III. Στους ρηματικούς χρόνους:
-Αν η εξάρτηση είναι αρκτικού χρόνου , ο χρόνος διατηρείται: π.χ.
Ε.Λ. : Είναι σίγουρο πως θα φύγει.
Π.Λ. Λέει ότι είναι σίγουρο πως θα φύγει
-Αν η εξάρτηση είναι ιστορικού χρόνου , έχουμε τις παρακάτω
αλλαγές:
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ/ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ/ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ /ΘΑ +ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΘΕΩΡΙΑ ΕΥΘΥ –ΠΛΑΓΙΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.19
20. IV. Στα τοπικά ή χρονικά επιρρήματα:
Τώρα τότε.
Αύριο την επομένη.
Σήμερα την ίδια ημέρα.
Χθες την προηγούμενη ημέρα.
Αυτή τη στιγμή εκείνη τη στιγμή.
ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.20
22. Επανάληψη στη Γλώσσα – 9η
Ενότητα «Όρνιθες»
Ονοµατεπώνυµο: …………………………………………………………………………Ηµεροµηνία: ……………….
Στις παρακάτω προτάσεις να αναγνωρίσετε το είδος του λόγου (ευθύς ή πλάγιος)
γράφοντας το σωστό στην παρένθεση. Έπειτα να ξαναγράψετε τις προτάσεις,
µετατρέποντας τον ευθύ σε πλάγιο λόγο ή και το αντίστροφο.
Να είσαι φρόνιµος µέχρι να γυρίσω, µου ζήτησε ο µπαµπάς. (………………… λόγος).
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Εγώ του υποσχέθηκα πως θα παίξω ήσυχα χωρίς να ενοχλώ κανένα. (………… λόγος).
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Την παρακάλεσε να του δανείσει το βιβλίο της. (………………… λόγος).
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Θέλετε να σας το εξηγήσω πάλι; µας ρώτησε η δασκάλα. (………………… λόγος).
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Προσέχετε πώς περνάτε το δρόµο! µας φώναξε η µαµά. (………………… λόγος).
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Πού πας; Θ’ αργήσεις να γυρίσεις; τον ρώτησε ανήσυχη η Μαρία. (…………… λόγος).
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
kyra_daskala xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.22
23. Όνομα:………………………….. 29/02/12
Μάθημα: Όρνιθες
Ερωτήσεις κατανόησης κειμένου
1. Παρατήρησε την πρώτη εικόνα του κόμικ. Ποια στοιχεία
του σύγχρονου κόσμου και ποια του αρχαίου εντοπίζεις;
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
2. Ποια παράπονα ακούγονται από τους θεατές;
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
3. Ο Αριστοφάνης ήταν κωμικός θεατρικός συγγραφέας. Τι
ήταν αυτό που σας έκανε να γελάσετε;
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Γραμματικό φαινόμενο: ευθύς και πλάγιος λόγος
Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο από ευθύ λόγο σε πλάγιο:
Ακούστε προσεχτικά: Ευθύς λόγος είναι όταν ακούμε τα λόγια
κάποιου, ακριβώς όπως τα είπε. Πλάγιος λόγος είναι όταν ακούμε ή
διαβάζουμε τα λόγια κάποιου, όχι ακριβώς όπως τα είπε αλλά όπως
μας τα μεταφέρει ένα άλλο πρόσωπο.
Ευθύς λόγος
Η κοπέλα τον ρώτησε:
- Πώς έμαθες τι συνέβη;
Εκείνος της απάντησε:
- Μου τηλεφώνησε η αδελφή σου
και μου είπε τα νέα.
Πλάγιος λόγος
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.23
Δημιουργός: Μαριάνθη Χαλκίτη
24. ΟΡΝΙΘΕΣΟΡΝΙΘΕΣΟΡΝΙΘΕΣΟΡΝΙΘΕΣ
1.1.1.1.Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και αντίστροφα:Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και αντίστροφα:Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και αντίστροφα:Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και αντίστροφα:
Ευθύς λόγοςΕυθύς λόγοςΕυθύς λόγοςΕυθύς λόγος Πλάγιος λόγοςΠλάγιος λόγοςΠλάγιος λόγοςΠλάγιος λόγος
-Μαρίνα, τι θα ντυθείς στο αποκριάτικο πάρτι;
- Δε θα σου πω Γιάννη, για να δω αν θα με
γνωρίσεις!
Ο Δημήτρης ρώτησε τη δασκάλα αν
μπορούν να παίξουν στην αυλή την
τελευταία ώρα κι εκείνη του απάντησε πως
θα παίξουν μόνο αν έχουν τελειώσει τις
ασκήσεις τους.
Η μαμά είπε:
- Επειδή είναι ωραία μέρα σήμερα, λέω να
πάμε μια βόλτα στην εξοχή!
- Ζήτω! Φωνάξαμε εμείς.
Ο Γιώργος ρώτησε τη μαμά του τι φαΐ
έχουν και εκείνη του απάντησε πως έχουν
το αγαπημένο του.
Λαµπριάδου Μαρία xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.24
25. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_______________________________________ ___/___/________
1.1.1.1. Να µεταφέρεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.Να µεταφέρεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.Να µεταφέρεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.Να µεταφέρεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.
2.2.2.2. Να µετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίΝα µετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίΝα µετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίΝα µετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίστροφο.στροφο.στροφο.στροφο.
Παλάνης Αθανάσιος xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής
Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος
Ο δάσκαλος είπε στα παιδιά:
─ Διαβάστε µε προσοχή τις
οδηγίες.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Οι οδηγίες µάς λένε:
─ Μάθετε τα χρήσιµα
τηλέφωνα και έχετε κοντά σας
ένα φορητό τηλέφωνο.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Ο δάσκαλος ρώτησε τα παιδιά:
─ Διαβάσατε τις οδηγίες;
Τα παιδιά απάντησαν:
─ Τις διαβάσαµε, αλλά δεν τις
καταλάβαµε.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος
Η κοπέλα τον ρώτησε:
─ Πώς έµαθες τι συνέβη;
Εκείνος της απάντησε:
─ Μου τηλεφώνησε η αδερφή
σου και µου είπε τα νέα.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Ο δάσκαλος µας ρώτησε αν η
εργασία µάς φάνηκε δύσκολη κι
εµείς του απαντήσαµε πως ήταν
πολύ εύκολη.
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
………………………………
Η Παναγιώτα ρώτησε τη φίλη της
αν µπορεί να την περιµένει να
φύγουν µαζί κι εκείνη της απάντησε
πως έπρεπε να φύγει αµέσως, γιατί
είχε ραντεβού µε το γιατρό.
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
………………………………………
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.25
27. Ευθύς λόγος
Όταν σε κάποιο κείμενο που ακούμε ή διαβάζουμε,
μεταφέρονται τα λόγια κάποιου προσώπου όπως ακριβώς τα
είπε, τότε ο λόγος αυτός ονομάζεται ευθύς .
Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου που μιλάει
μπαίνουν σε εισαγωγικά ή βρίσκονται απευθείας σε
διάλογο.
π.χ. Ο Γιάννης είπε: «Το απόγευμα πρέπει να συγυρίσω το
δωμάτιό μου.»
Κατερίνα Λάζαρη
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.27
28. Πλάγιος λόγος
Όταν τα λόγια που είπε κάποιος μεταφερθούν προφορικά ή
σε κάποιο κείμενο αλλαγμένα και όχι αυτούσια (όπως
ακριβώς τα είπε ), τότε ο λόγος αυτός ονομάζεται πλάγιος.
π.χ. Ο Γιάννης είπε ότι το απόγευμα πρέπει να συγυρίσει το
δωμάτιό του.
Κατερίνα Λάζαρη
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.28
29. Μετατροπή από ευθύ λόγο σε
πλάγιο
• Προσθέτουμε τα ονόματα των προσώπων.
• Βάζουμε συνδέσμους για να ενώσουμε τις προτάσεις.
• Χρησιμοποιούμε ρήματα όπως "ρώτησε", "απάντησε", "είπε"
κ.ά.
• Αλλάζουμε το πρόσωπο των ρημάτων από πρώτο σε τρίτο.
• Παραλείπουμε τις παύλες.
Κατερίνα Λάζαρη
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.29
30. Παράδειγμα
Ευθύς λόγος: - Έχεις πολύ διάβασμα;
Πλάγιος λόγος: Η μαμά τον ρώτησε αν έχει πολύ
διάβασμα.
«η μαμά», «τον» (δηλαδή αυτόν) , επομένως μπαίνουν τα
πρόσωπα
«αν» , μπαίνει ο σύνδεσμος που ενώνει τις προτάσεις
«ρώτησε» , το ρήμα που χρησιμοποιούμε
το ρήμα «έχεις» μετατρέπεται από δεύτερο σε τρίτο
πρόσωπο «έχει»
•
Κατερίνα Λάζαρη
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.30
31. Μετατροπή από ευθύ λόγο σε
πλάγιο και το αντίστροφο
Ευθύς λόγος
Η κοπέλα τον ρώτησε:
─ Πώς έμαθες τι συνέβη;
Εκείνος της απάντησε:
─ Μου τηλεφώνησε ο αδερφός
σου και μου είπε τα νέα.
Πλάγιος λόγος
Η κοπέλα τον ρώτησε πώς
έμαθε τι συνέβη κι εκείνος
της απάντησε ότι του
τηλεφώνησε ο αδερφός της
και του είπε τα νέα.
Κατερίνα Λάζαρη
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.31
33. ευθύς και πλάγιος λόγος
στον ευθύ λόγο ακούμε
τα λόγια κάποιου όπως
ακριβώς τα λέει
κάποιος
μου πήρε
τον
πυρήνα!
στον ευθύ λόγο χρησιμοποιούμε
τα εισαγωγικά για να δείξουμε
ότι τα λόγια ειπώθηκαν έτσι ακριβώς
«κάποιος μου πήρε τον πυρήνα»
ή την παύλα του διαλόγου
- κάποιος μου πήρε τον πυρήνα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.33
34. ευθύς και πλάγιος λόγος
στον πλάγιο λόγο τα λόγια αυτά
τα μεταφέρει κάποιος
σε κάποιον άλλο
είπε ότι
κάποιος της
πήρε τον
πυρήνα!
είπε
με τη βοήθεια του ρήματος
με τον ειδικό σύνδεσμο
ότι
με την αλλαγή της
προσωπικής αντωνυμίας
μου - της
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.34
35. ευθύς και πλάγιος λόγος
για να μετατρέψω τον ευθύ σε πλάγιο
• προσθέτω τα ονόματα των προσώπων
Ιωάννα
Η Ιωάννα μου
είπε ….
• βάζω συνδέσμους για να ενώσω
τις προτάσεις ότι , πως , να …
ότι ….
• χρησιμοποιώ ρήματα όπως:
ρώτησε, απάντησε , είπε ….
• μετατρέπω τις κύριες σε εξαρτημένες
Κάποιος
μου πήρε…
ότι της πήρε …
• αλλάζω την προσωπική αντωνυμία
κάποιος
μου
πήρε…
ότι της πήρε
…
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.35
36. ευθύς και πλάγιος λόγος
για να μετατρέψω τον ευθύ σε πλάγιο
αλλαγές στο ρήμα
αλλάζω το πρόσωπο του ρήματος
από πρώτο ή δεύτερο
σε τρίτο
ήθελα να
κερδίσω
είπε ότι
ήθελε να
κερδίσειήθελα ήθελε
να κερδίσω να κερδίσει
μερικές φορές αλλάζει
και ο χρόνος του ρήματος
έριξαν
πρώτοι
είπε ότι
είχαν ρίξει
πρώτοι
έριξαν είχαν ρίξει
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.36
37. ευθύς και πλάγιος λόγος
για να μετατρέψω τον πλάγιο σε ευθύ
• αφαιρώ τα ονόματα αν υπάρχουν
• αφαιρώ τα ρήματα:
είπε, απάντησε, ρώτησε …
• αφαιρώ τους συνδέσμους
ώστε οι εξαρτημένες προτάσεις
να γίνουν κύριες
• αλλάζω ή αφαιρώ τις προσωπικές
αντωνυμίες αν χρειάζεται
• αλλάζω τα πρόσωπα των ρημάτων
Θέλω
βοήθεια
βάζω τα λόγια σε εισαγωγικά
μου είπε «θέλω βοήθεια»
μου είπε η
Νατάσα ότι
θέλει
βοήθεια
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.37
40. ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
• Ο λόγος, κατά τον οποίο ακούμε, ή διαβάζουμε
τα λόγια κάποιου προσώπου, έτσι ακριβώς όπως
τα είπε, λέγεται ευθύς λόγος.
• Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου που
μιλάει τα βάζουμε μέσα σε εισαγωγικά («» )
ή βάζουμε μπροστά τους μια παύλα ( - )
«Τι θα κάνουμε σήμερα στη μουσική;»
ή
- Τι θα κάνουμε σήμερα στη μουσική;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.40
41. ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
• Ο λόγος κατά τον οποίο ακούμε ή διαβάζουμε
τα λόγια κάποιου προσώπου όχι όπως
ακριβώς τα είπε, αλλά όπως μας τα
μεταφέρει ένα άλλο πρόσωπο λέγεται
πλάγιος λόγος.
Τα παιδιά ρώτησαν τη δασκάλα τι θα κάνουν σήμερα στη
μουσική.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.41
42. Πώς μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο;
Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο,
κάνουμε και ορισμένες αλλαγές σχετικά με:
τα πρόσωπα που μιλούν
τους συνδέσμους
τα ρήματα
τα πρόσωπα των ρημάτων
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.42
43. Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, αλλάζοντας:
τα πρόσωπα που μιλούν, τα οποία πρέπει να
τα δηλώνουμε είτε με το όνομά τους είτε με
κάποια αντωνυμία.
Ευθύς λόγος
«Πότε θα φύγεις;»
«Σε δυο μέρες θα φύγω».
Πλάγιος λόγος
Η Μαρία ρώτησε το Νίκο πότε θα
φύγει κι εκείνος απάντησε πως θα
φύγει σε δυο μέρες
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.43
44. Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, αλλάζοντας:
τους συνδέσμους (ότι, πως, να ,αν κ.ά. ) που
πολλές φορές είναι απαραίτητο να τους
προσθέσουμε, για να συνδεθούν οι
προτάσεις μεταξύ τους.
Ευθύς λόγος
«Φύγε αμέσως» του φώναξε.
«Θα φύγω όποτε θέλω» της
είπε.
Πλάγιος λόγος
Του φώναξε να φύγει αμέσως
κι εκείνος είπε πως θα έφευγε
όποτε ήθελε.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.44
45. τα ρήματα που χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε,
αν δε μας δίνονται, για να εισάγουμε τον πλάγιο
λόγο.
• Τα ρήματα που χρησιμοποιούμε συνήθως είναι τα:
λέω, υποστηρίζω, αναφέρω, απαντώ, ρωτώ,
διατάζω, παρακαλώ, ζητώ κ.ά.
Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, αλλάζοντας:
Ευθύς λόγος
«Θα έρθεις μαζί μου;»
«Δεν ξέρω ακόμα»
Πλάγιος λόγος
Τον ρώτησε αν θα έρθει μαζί της κι
εκείνος απάντησε ότι δεν ήξερε ακόμα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.45
46. Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, αλλάζοντας:
τα πρόσωπα των ρημάτων ( που αλλάζουν,
μπαίνουν στο γ΄ ενικό ή πληθυντικό πρόσωπο)
ή τις αντωνυμίες
Ευθύς λόγος
«Εγώ δε θέλω να έρθω».
Πλάγιος λόγος
Είπε ότι αυτή δεν θέλει να έρθει.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.46
47. Να θυμάσαι ότι:
A. Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές και
στους χρόνους των ρημάτων, ανάλογα με το
τι θέλει να πει κάθε φορά ο ομιλητής.
Ευθύς λόγος
«Πού πας;» με ρώτησε.
Πλάγιος λόγος
Με ρώτησε που πάω.
ή
Με ρώτησε που πήγα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.47
48. Να θυμάσαι ότι:
Β. Στον πλάγιο λόγο δε βάζουμε εισαγωγικά ή
παύλες.
Πχ. Η μητέρα ρώτησε την Ελένη αν έγραψε τις ασκήσεις των
μαθηματικών κι εκείνη απάντησε ότι έχει τελειώσει τις
μισές.
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.48
51. • Όταν ακούμε κάποιον
να μιλάει, λέμε ότι ακούμε
«ευθύ λόγο».
• Όταν ακούμε τα λόγια κάποιου, από
κάποιον άλλον, ακριβώς όπως τα είπε,
επίσης λέμε ότι τα ακούμε σε «ευθύ
λόγο».
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.51
52. Παραδείγματα:
• Τι κάνεις;
• Είμαι κουρασμένος!
• Είπε αυτό ακριβώς: «Ελπίζω να μην σε
ξαναδώ να πειράζεις τον αδελφό μου!»
• κλπ.
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.52
53. Υπάρχουν, δηλαδή, δύο τρόποι
για να εκφραστούμε
σε ευθύ λόγο:
1. Να γράψουμε απ’ ευθείας τα λόγια
κάποιου:
Άνοιξε το παράθυρο!
2. Να γράψουμε μέσα στο κείμενό μας τα
λόγια κάποιου, ακριβώς όπως τα είπε, τα
οποία τα ξεχωρίζουμε βάζοντας πριν
άνω-κάτω τελεία και εισαγωγικά:
Ο Πέτρος δήλωσε: «Δεν ξαναπάω εκεί!».
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.53
55. Εάν τα λόγια κάποιου
δεν τα λέμε ακριβώς το ίδιο,
αλλά τα περιγράφουμε,
τότε λέμε πως έχουμε
πλάγιο λόγο.
• Με ρώτησε να του πω τι ώρα είναι.
• Τους ανακοίνωσε πως θα παντρευόταν
σε λίγο καιρό.
• κλπ.
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.55
56. Από ανεξάρτητη, δηλαδή,
που είναι η πρόταση
στον ευθύ λόγο,
στον πλάγιο γίνεται εξαρτημένη:
• «Δώσε μου το βιβλίο μου!»
«Του ζήτησε να της δώσει το βιβλίο της.»
• «Τα γατιά δεν έφαγαν το φαγητό τους!»
«Διαπίστωσε πως τα γατιά δεν είχαν φάει
το φαγητό τους.»
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.56
57. Για να μετατρέψουμε
ευθύ λόγο σε πλάγιο...
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.57
58. 1. Γράφουμε τα ονόματα
των προσώπων
(Ο Γιάννης είπε πως...,
η Μαρία πρότεινε να...).
2. Βάζουμε συνδέσμους
για να ενώσουμε τις προτάσεις.
3. Χρησιμοποιούμε διαφορετικά ρήματα και
όχι μόνον το «είπε» (για ποικιλία),
όπως: απάντησε, διέταξε, ρώτησε,
ανακοίνωσε, πρότεινε, κλπ.
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.58
59. 4. Μετατρέπουμε
τις κύριες προτάσεις
σε εξαρτημένες:
«Δώσε μου το ποτήρι!»
«Του ζήτησε να του δώσει το ποτήρι.»
«Θα πάω να δουλέψω!»
Τους ανακοίνωσε πως θα πήγαινε να
δουλέψει.»
5. Αλλάζουμε το πρόσωπο των ρημάτων,
από πρώτο (ή δεύτερο) σε τρίτο:
Έλα, κοντά μου!»
«Του ζήτησε να πάει κοντά του.»
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.59
60. 6. Τις περισσότερες φορές
αλλάζουμε τους χρόνους
των ρημάτων
(ο Ενεστώτας γίνεται Παρατατικός,
ο Αόριστος και ο Παρακείμενος
γίνονται Υπερσυντέλικος, κλπ.).
«Πηγαίνω σινεμά.»
«Είπε πως πήγαινε σινεμά.»
«Δεν πεινάω! Έχω φάει.»
Είπε πως δεν πεινούσε επειδή είχε
φάει.»
zootnikos
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.60