1. ความรูพื้นฐานเกี่ยวกับ
ระบบปฏิบัติการ
(Introduction to Operating System)
1
โดย
ครูเพชรพะเยาว แยมยินดี

2. ระบบปฏิบัติการ
• ระบบปฏิบัติการเปนโปรแกรมที่ทําหนาที่เปนผูประสาน
ระหวางผูใชคอมพิวเตอร และเครื่องคอมพิวเตอร
• จุดประสงคของระบบปฏิบัติการ
–คือการจัดเตรียมสิ่งที่จําเปนในการประมวลผลแกผูใช
เพื่อใหความสะดวกสบาย แกผูใชและมีการใชทรัพยากร
ตางๆ อยางมีประสิทธิภาพ
2

3. อะไรคือระบบปฏิบัติการที่แทจริง
–ระบบปฏิบัติการหรือ OS เปนไดทั้ง
•ซอฟตแวร
•ฮารดแวร
•เฟรมแวร(Firmware)
•หรือผสมผสานกันก็ได
–เปาหมายการทํางานของ OS
•คือสามารถใหผูใชคอมพิวเตอรใชงานคอมพิวเตอรไดโดย
ผูใชไมจําเปนตองทราบกลไกการทํางานของฮารดแวร
3

4. • ซอฟแวร OS
–คือ OS ที่เปนโปรแกรมควบคุมการทํางานของเครื่อง
คอมพิวเตอร
4
อะไรคือระบบปฏิบัติการที่แทจริง

5. • ฮารดแวร OS
–คือ OS ที่ถูกสรางขึ้นจากอุปกรณทางอิเล็กทรอนิกสเปน
สวนหนึ่งของฮารดแวรของเครื่องดวย มีหนาที่
เชนเดียวกัน
•ขอดี ในการสรางฮารดแวร OS ก็เพราะมันสามารถทํางาน
ไดรวดเร็วกวาซอฟตแวร OS
•ขอเสีย การปรับปรุงแกไข OS นั้นยุงยากอาจําทําไมได
นอกจากนี้ยังมีราคาแพงอีกดวย การเปลี่ยนแปลงครั้งหนึ่ง
นั่นหมายถึง การสรางเครื่องคอมพิวเตอรใหมก็วาได
5
อะไรคือระบบปฏิบัติการที่แทจริง

6. • เฟรมแวร OS
– คือ OS ที่เขียนขึ้นโดยใชคําสั่งไมโคร ทําใหมีความเร็วสูงกวาซอฟตแวร OS
แตยังชากวา ฮารดแวร OS การแกไขเฟรมแวร OS คอนขางยากและ
คาใชจายมาก แตยังถูกวาการเปลี่ยนแปลงฮารดแวร OS
– เฟรมแวร หมายถึง สวนโปรแกรมที่เก็บไวเปนสวนหนึ่งของเครื่อง
คอมพิวเตอร โปรแกรมเหลานี้เรียกวา ไมโครโปรแกรม(Microprogram) แต
ละโปรแกรมประกอบขึ้นจากคําสั่งหลายๆ คําสั่ง คําสั่งเหลานี้เรียกวา คําสั่ง
ไมโคร(Microinstruction) คําสั่งไมโครเปนชุดคําสั่งในระดับที่ต่ําที่สุดของ
ระบบของคอมพิวเตอรควบคุมการทํางานของซีพียูในทุกๆขั้นตอน
6
อะไรคือระบบปฏิบัติการที่แทจริง

7. • ดังนั้น OS ทั่วไปจะถูกสรางขึ้นเปนซอฟตแวร เนื่องจาก
ปรับปรุงแกไขขอบกพรองที่มีไดงาย
• แตในบางสวนของ OS ที่ถูกใชงานบอยมากๆ ก็จะถูก
สรางโปรแกรมไวดวยไมโครโปรแกรมเพื่อทํางานไดเร็วขึ้น
7
อะไรคือระบบปฏิบัติการที่แทจริง

8. นิยามของระบบปฏิบัติการ
1.1 Resource allocator บริหารการจัดสรรทรัพยากร เชน การ
จัดการฮารดดิสก (Hard disk) หนวยความจํา (Memory)
เครื่องพิมพ (printer) ใหเกิดประโยชนไดอยางเต็มที่
1.2 Control program ควบคุมการเอ็กซีคิวส (Execute) โปรแกรม
ของผูใช และการทํางานของอุปกรณรับ-สงขอมูล
1.3 Kernel (แกนแท) โปรแกรมที่ทํางานอยูตลอดเวลาบน
คอมพิวเตอร(ในระดับฮารดแวรของเครื่อง)
8

9. นิยามของระบบปฏิบัติการ
• จากคํานิยามดังกลาว พอสรุปไดวา
• ระบบปฏิบัติการ คือ โปรแกรมหรือชุดคําสั่งที่เปน
ตัวเชื่อมหรือประสานงาน ระหวางผูใชงานกับฮารดแวร
ของเครื่อง ใหสามารถทํางานโดยสะดวก โดยที่ผูใชไม
จําเปนตองรูกลไกการทํางานของเครื่องก็สามารถที่จะใช
งานคอมพิวเตอรได
9

10. สวนประกอบของระบบคอมพิวเตอร
–ระบบปฏิบัติการคือสวนประกอบที่สําคัญของระบบ
คอมพิวเตอร
–ถาเราแบงสวนประกอบของระบบคอมพิวเตอร
•สวนของเครื่อง
•ระบบปฏิบัติการ
•โปรแกรมประยุกตและผูใช
10

11. สวนประกอบของระบบคอมพิวเตอร
11

12. สวนประกอบของระบบคอมพิวเตอร
• สวนของเครื่อง ประกอบดวย CPU, หนวยความจํา และ อุปกรณรับและแสดงผล ซึ่ง
สิ่งเหลานี้ถือวาเปน ทรัพยากรคอมพิวเตอร
• โปรแกรมประยุกต (ตัวแปลภาษา ระบบฐานขอมูล,โปรแกรมทางธุรกิจ เปนตน) เปน
ตัวกําหนดการใชทรัพยากรคอมพิวเตอรในการแกปญหาของผูใช ซึ่งอาจจะมีผูใช
หลายคนใชคอมพิวเตอรทํางานหลาย ๆ อยางในเวลาเดียวกัน
• ระบบปฏิบัติการจะตองควบคุม และประสานงานระหวางโปรแกรมประยุกต ของผูใช
เหลานี้รวมทั้งจัดสรรทรัพยากรใหอยางเหมาะสม
• ดังนั้นเราจะกลาวไดวา ระบบปฏิบัติการคือโปรแกรมโปรแกรมหนึ่งซึ่งทํางานอยู
ตลอดเวลา เพื่ออํานวยความสะดวกแกผูใชและจัดสรรทรัพยากรใหแกผูใชได
เหมาะสม
12

13. หนาที่ของระบบปฏิบัติการ
13
1. ติดตอกับผูใช (User interface)
ผูใชสามารถติดตอหรือควบคุมการทํางานของเครื่อง
ผานทางระบบปฏิบัติการได ซึ่งผูใชจะพิมพคําสั่งหรือ เลือก
สัญลักษณตามที่ตองการ เพื่อใหระบบปฏิบัติการจัดการกับ
เครื่องคอมพิวเตอรตามตองการเชน การสั่ง copy แฟมขอมูล
นอกจากนี้ผูใชยังสามารถติดตอกับ ระบบปฏิบัติการ
ไดโดยผานทาง system call ซึ่งเปนการเรียกใชโปรแกรมยอย
ตาง ๆของระบบปฏิบัติการ

14. หนาที่ของระบบปฏิบัติการ
2. ควบคุมดูแลอุปกรณและการทํางานของเครื่อง
คอมพิวเตอร
เนื่องจากโปรแกรมของผูใชจะตองเกี่ยวของกับอุปกรณ
คอมพิวเตอรหลายสวน ซึ่งผูใชอาจไมจําเปนตอง มีความเขาใจถึง
หลักการทํางานของเครื่อง
ดังนี้ระบบปฏิบัติการจึงตองมีหนาที่ควบคุมดูแลการทํางานของ
อุปกรณตาง ๆ เพื่อใหการทํางานของระบบเปนไปไดอยางถูกตอง และ
สอดคลองกัน
14

15. หนาที่ของระบบปฏิบัติการ
3. จัดสรรทรัพยากรตาง ๆ ในระบบ
ทรัพยากร คือสิ่งที่ถูกใชไปเพื่อใหโปรแกรมสามารถดําเนินไปได เชน
CPU หนวยความจํา ดิสก เปนตน สาเหตุที่ตองมีการจัดสรรทรัพยากรคือ
- ทรัพยากรของระบบมีจํากัด เราตองจัดสรรใหโปรแกรมของผูใช
ทุกคนไดใชทรัพยากร อยางเหมาะสม
- มีทรัพยากรอยูหลายประเภท บางโปรแกรมอาจตองการใช
ทรัพยากรหลายอยางพรอมกัน ระบบปฏิบัติการจึงตองมีการเตรียม
ทรัพยากรตาง ๆ ตามความตองการของแตละโปรแกรม
- ทรัพยากรหลักที่ระบบปฏิบัติการจัดสรรไดแก
โปรเซสเซอร หนวยความจํา อุปกรณอินพุต-เอาทพุต ขอมูล
15

16. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
รุนที่ 0 (The Zeroth genaration) ยังไมมีระบบปฏิบัติการ (ค.ศ. 1940)
ระบบคอมพิวเตอรในยุคแรก ๆ เชน ENIAC นั้นยังไมมีระบบปฏิบัติการ
การสั่งงานจะทําดวยมือทุก ขั้นตอน เริ่มแรกโปรแกรมเมอรจะโหลด
โปรแกรมจาก tape กระดาษ หรือบัตรเจาะรูเขาสูหนวยความจําของ
เครื่อง โดยการกดปุมจาก console จากนั้นก็สั่งใหเริ่มทํางานโดยกดปุม
เชนกัน ในขณะที่โปรแกรมกําลังทํางานโปรแกรมเมอรหรือโอเปอรเรเตอร
จะตองคอยดูอยูตลอดเวลา หากเกิด error ขึ้น จะตองหยุดการทํางาน
และจําคาของรีจิสเตอร และแกไขโปรแกรมโดยตรงจาก console output
จะถูกบันทึกลงใน tape กระดาษหรือบัตรเจาะรู
16

17. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
รุนที่ 1 (the first generation) ระบบประมวลผลแบบกลุม (ค.ศ.
1950)
กอนที่จะเริ่มมีการพัฒนาระบบปฏิบัติการขึ้นมา การใชงานเครื่อง
คอมพิวเตอรนั้น ตองสูญเสียเวลามากในชวงที่งาน (Job)หนึ่งเสร็จสิ้นลง
และเริ่มตนรันงานตอไป
ถาเรามีงานหลายๆ งานรอที่จะใหคอมพิวเตอรรัน เราก็จะตอง
เสียเวลาเปนอันมาก และนอกจากนี้เราตองทํางานเชนนี้ซ้ําอยูหลายครั้ง
17

18. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
รุนที่ 1 (the first generation) ระบบประมวลผลแบบกลุม (ค.ศ.
1950)
ดวยเหตุนี้ระบบปฏิบัติการจึงถูกสรางขึ้นมาเพื่อทํางานชิ้นนี้แทนมนุษยซึ่ง
เรียกวาเปน ระบบประมวลผลแบบกลุม (batch processing systems) นั่นคือ
มีการรวบรวมงานของผูใชเขาเปนกลุม หรือเรียกวา แบตซ (batch) แลว
สงไปประมวลผลพรอมกัน เมื่อโปรแกรมหนึ่ง ทํางานเสร็จ ระบบปฏิบัติการก็จะ
ทํางานตอไปเขามาประมวลผลตอ
แตก็จะมีปญหางานที่ประมวลผล ในลําดับตน ๆ เปนงานที่ใชเวลานาน
งานที่อยูทาย ๆ ตองรอเปนเวลานาน
18

19. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
รุนที่ 2 (the second generaiton) ระบบมัลติโปรแกรมมิ่ง
(ค.ศ. 1960)
ในยุคนี้ OS สามารถที่จะทํางานในลักษณะมัลติโปรแกรมมิ่ง
(Multiprogramming) และเปนจุดเริ่มตนของระบบมัลติโปรเซสซิ่ง
(Multiprocessing)
ระบบมัลติโปรแกรมมิ่ง มีการเก็บโปรแกรมหลาย ๆ โปรแกรมเขาไวใน
หนวยความจําพรอมกัน มีการใชทรัพยากรรวมกัน เชนใหโปรแกรมผลัดเปลี่ยนกัน
เขาใช CPU ที่ละโปรแกรมในชวงเวลาสั้น ๆ จึงทําใหหลาย ๆ โปรแกรมได
ประมวลผลในเวลาที่ใกลเคียงกัน
แตก็ยังมีปญหาผูใชไมสามารถนําโปรแกรมประยุกตจากเครื่องที่ตางกันมา
ใชรวมกันได เนื่องจากระบบปฏิบัติการของแตละเครื่องมีความแตกตางกัน ผูใช
จะตองเสียเวลาในการเขียนโปรแกรมใหมเมื่อเปลี่ยนเครื่อง 19

20. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
• ระบบ real-time ก็เกิดขึ้นในชวงนี้เชนกัน
–ระบบ real-time
• คือระบบที่สามารถใหการตอบสนองจากระบบอยางทันทีทันใดเมื่อรับ
อินพุตเขาไปแลว
• ในทางอุดมคติ real-time คือระบบที่ไมเสียเวลาในการประมวลผลหรือ
เวลาในการประมวลผลเปนศูนย แตในทางปฏิบัติเราไมสามารถผลิต
เครื่องคอมพิวเตอรในลักษณะนี้ได ทําไดแคลดเวลาการประมวลผลของ
เครื่องใหนอยที่สุดเทาที่จะทําได
• สวนมากจะนําไปใชในการควบคุมกระบวนการตางๆ ในงานอุตสาหกรรม
20

21. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
• รุนที่ 3 (the third generation) ระบบปฏิบัติการ
เอนกประสงค (กลาง ค.ศ. 1960 ถึงกลาง ค.ศ. 1970)
–OS ในยุคนี้ถูกออกแบบมาใหสามารถใชไดกับคอมพิวเตอรหลาย ๆ
แบบในรุนเดียวกัน และใชไดกับงาน หลาย ๆ ประเภท ไมไดเจาะจง
ลงไปที่ลักษณะงานใดงานหนึ่ง ทั้งนี้เปนเพราะเหตุผลทางการคา
ผูเขียนโปรแกรม OS ตองการยอดขายใหไดมาก จึงเขียน OS ใหใคร
ก็ไดสามารถใช OS ของเขาได และใชกับงานหลายประเภทได
สงผลให OS มีขนาดใหญ ทํางานชาลงและแพงขึ้น
21

22. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
• รุนที่ 4 (the forth generation) ระบบเครือขายคอมพิวเตอร
(กลาง ค.ศ. 1970 ถึงปจจุบัน)
–เทคนิคการเขียนโปรกรม OS ในรุนที่ 3 เริ่มถึงจุดอิ่มตัว ในยุคนี้ OS
จึงถูกพัฒนาใหมีความสามารถในงานพิเศษอื่นๆ เพิ่มขึ้น ระบบ
เครือขายคอมพิวเตอร (computer network) ระบบนี้ผูใชสามารถใช
งานคอมพิวเตอรติดตอกับเครื่องคอมพิวเตอร ของผูอื่นโดยผานทาง
เทอรมินอลชนิดตาง ๆ ซึ่งตองเชื่อมโยงกันเปนเครือขายและกระจาย
ไปตามจุดตาง ๆ เชนภายในอาคารสํานักงานภายในจังหวัด และทั่ว
โลก ซึ่งทําใหสามารถใชสารสนเทศรวมกันไดโดยไมตองคํานึงถึง
ระยะทาง และชนิดของคอมพิวเตอร
22

23. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
• แนวคิดเรื่องเครื่องคอมพิวเตอรเสมือน (virtual machine) เริ่มนํามาใชงานอยาง
กวางขวาง
• เครื่องคอมพิวเตอรเสมือน หมายถึง การแปลงเครื่องคอมพิวเตอรที่เรามีอยูให
กลายเปนเครื่องคอมพิวเตอรเครื่องอื่น โดยที่ผูใชไมจําเปนตองยุงยากเกี่ยวกับ
รายละเอียดทางดานฮารดแวรของระบบคอมพิวเตอรอีกตอไป
• ผูใชสามารถสรางเครื่องคอมพิวเตอรเสมือนไดโดยการใช OS
• ระบบเครื่องคอมพิวเตอรเสมือนจะมี OS อีกตัวหนึ่งติดตอกับผูใช และทํางานอยูบน
OS ของเครื่อง ซึ่ง OS ตัวที่ 2 นี้จะเปน OS ที่ถูกสรางขึ้นใหเหมือนกับ OS ของ
เครื่องอื่นที่เราตองการใหระบบคอมพิวเตอรของเราเปน
• ดังนั้นคอมพิวเตอรและ OS ตัวแรกจะเปรียบเสมือนเปนเครื่องคอมพิวเตอรเครื่อง
ใหมในสายตาของผูใช
23

24. วิวัฒนาการของระบบปฏิบัติการ
24
การทํางานระบบเครื่องคอมพิวเตอรเสมือน(virtual machine)

25. สรุประบบตาง ๆ ภายในคอมพิวเตอร
ตั้งแตอดีตถึงปจจุบัน
25

26. 1. ระบบที่ไมมีระบบปฏิบัติการ
(Non operating system)
–ยุคแรก ๆ คอมพิวเตอรมีแตเครื่องเปลา ๆ ผูใชตองเขียน
โปรแกรมสั่งงาน ตรวจสอบการทํางาน ปอนขอมูล และ
ควบคุมเอง ทําใหระยะแรกใชกันอยูในวงจํากัด
26

27. 2. ระบบงานแบ็ตซ (Batch system)
–ในอดีต คอมพิวเตอรจะทํางานไดครั้งละ 1 งาน การสั่งงาน
คอมพิวเตอรใหมีมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ทําไดโดยการรวมงาน
ที่คลายกัน เปนกลุม แลวสงใหเครื่อง ประมวลผล โดยผูทํา
หนาที่รวมงาน จะรับงานจากนักพัฒนาโปรแกรม มาจัดเรียง
ตามความสําคัญ และตามลักษณะของโปรแกรม จัดเปน
กลุมงาน แลวสงให คอมพิวเตอรประมวลผล
27

28. 3. ระบบบัฟเฟอร (Buffering system)
–การทํางานเพื่อขยายขีดความสามารถของระบบ ทําใหหนวย
รับ-แสดงผลสามารถทํางานไปพรอม ๆ กับการประมวลผล
ของซีพียู ในขณะที่ประมวลผลคําสั่งที่ ถูกโหลดเขาซีพียูนั้น
จะมีการโหลดขอมูลเขาไปเก็บในหนวยความจํากอน เมื่อถึง
เวลาประมวลผลจะสามารถทํางานไดทันที และโหลดขอมูล
ตอไปเขามาแทนที่ หนวยความจําที่ทําหนาที่เก็บขอมูลที่
เตรียมพรอมนี้เรียกวา บัฟเฟอร (buffer)
28

29. 4. ระบบสพูลลิ่ง (Spooling)
• Simultaneous Peripheral Operating On-Line เปน
multiprogramming พื้นฐาน ทําใหซีพียูทํางานเต็มประสิทธิภาพ เพราะ
ทําใหสามารถทํางานได 2 งานพรอมกัน งานแรกคือประมวลผลในสวน
ของซีพียู งานที่สองคือการรับ-แสดงผลขอมูล ซึ่งตางกับ buffer ที่ซีพียู
และหนวยรับ-แสดงผลทํางานรวมกัน และ spooling มี job pool ทําให
สามารถเลือกการประมวลผลตามลําดับกอนหลังได โดยคํานึงถึง
priority เปนสําคัญ
29

30. 5. ระบบมัลติโปรแกรมมิ่ง (Multiprogramming)
• การทํางานที่โหลดโปรแกรมไปไวในหนวยความจําหลัก และ
พรอมที่จะประมวลผลไดทันที ระบบปฏิบัติการจะเลือกงานเขา
ไปประมวลผลจนกวาจะหยุดคอยงานบางอยาง ในชวงที่หยุด
รอจะดึงงานเขาไปประมวลผลตอทันที ทําใหมีการใชซีพียูได
อยางมีประสิทธิภาพ
30
ระบบปฏิบัติการ
งานที่ 1
งานที่ 2
งานที่ 3
...

31. 6. ระบบแบงเวลา (Time-sharing หรือ Multitasking)
• เปนการขยายระบบ multiprogramming ทําใหสามารถ
สับเปลี่ยนงานของคนหลาย ๆ คนเขาสูซีพียู ซึ่งการสับเปลี่ยนที่
ทําดวยความเร็วสูงจะทําใหผูใชรูสึกเหมือน ครอบครองซีพียูอยู
เพียงผูเดียว
31

32. 7. ระบบเรียลไทม (Real-time system)
• จุดประสงคอีกอยางหนึ่งของ ระบบปฏิบัติการ คือ ระบบเวลาจริง(Real-
time system) หมายถึงการตอบสนองทันที เชนระบบ Sensor ที่สง
ขอมูลใหคอมพิวเตอร เครื่องมือทดลองทางวิทยาศาสตร ระบบภาพทาง
การแพทย ระบบควบคุมในโรงงานอุตสาหกรรม ระบบหัวฉีดในรถยนต
ระบบควบคุมการยิง ระบบแขนกล และ เครื่องใชในครัวเรือนทั้งหมด
• Real-time แบงได 2 ระบบ
– 1. Hard real-time system เปนระบบที่ถูกรับรองวาจะไดรับการตอบสนอง
ตรงเวลา และหยุดรอไมได
– 2. Soft real-time system เปนระบบ less restrictive type ที่สามารถรอให
งานอื่นทําใหเสร็จกอนได
32

33. 8. ระบบคอมพิวเตอรสวนบุคคล
(Personal Computer System)
• ปจจุบันคอมพิวเตอรราคาถูกลง มีการพัฒนาอุปกรณตาง ๆ อยาง
ตอเนื่อง ทั้งแปนพิมพ เมาส จอภาพ หนวยความจํา หนวยประมวลผล
เปนตน และการใชคอมพิวเตอร ไมไดมุงเนนดานธุรกิจเพียงอยางเดียว
แตนําไปใชเพื่อความบันเทิงในบานมากขึ้น และกลายเปนสิ่งจําเปน
สําหรับทุกองคกร นอกจากคอมพิวเตอรแบบตั้งโตะ(Desktop) ยังมี
คอมพิวเตอรแบบสมุดโนต(Notebook) และคอมพิวเตอรมือถือ (PDA)
ปจจุบันมีโทรศัพทมือถือที่ทํางานแบบคอมพิวเตอร และใชดูหนังฟง
เพลง หรือประมวลผล ตาง ๆ ที่ซับซอนมากขึ้น ใกลเคียงกับ
คอมพิวเตอรแบบตั้งโตะยิ่งขึ้น
33

34. 9. ระบบเวอรชวลแมชีน (Virtual machine)
• เครื่องเสมือน ทําใหผูใชคอมพิวเตอรรูสึกเหมือนใชคอมพิวเตอร
เพียงคนเดียว แตในความเปนจริงจะบริการใหผูใชหลายคน ใน
หลายโปรเซส โดยใชเทคโนโลยี Virtual machine บริการงาน
ตาง ๆ ใหกับผูใชไดหลาย ๆ งานพรอมกัน
34

35. 10. ระบบมัลติโปรเซสเซอร (Multiprocessor system)
• Symmetric-multiprocessing การประมวลผลแบบสมมาตร
หมายถึงการประมวลผลหลายโปรเซสเซอรที่ไมมีโปรเซสเซอร
ตัวใดรับโหลดมากกวาตัวอื่น
• Asymmetric-multiprocessing การประมวลผลแบบไมสมมาตร
หมายถึงการมีโปรเซสเซอรตัวหนึ่งเปนตัวควบคุม และแบงงาน
แตละแบบใหโปรเซสเซอรแตละตัวตามความเหมาะสม
35

36. 11. ระบบแบบกระจาย (Distributed system)
• ระบบเครือขาย ที่กระจายหนาที่ กระจายการเปนศูนยบริการ
และเชื่อมตอเขาดวยกัน ดวยจุดประสงคตาง ๆ กัน ในมาตรฐาน
TCP/IP ซึ่งเปนที่ยอมรับทั้ง Windows, Linux, Unix และ Mac
ทําใหทั้งหมดสามารถสื่อสารกันรูเรื่องเขาใจ และกอใหเกิด
ประโยชนรวมกัน
36

37. ชนิดของระบบปฏิบัติการ
1. Single-Tasking
เปนระบบปฏิบัติการที่ยอมใหมีผูใชเพียงคนเดียว และทํางานไดเพียงอยาง
เดียวในชวงเวลาใด เวลาหนึ่ง เชนในขณะที่ทําการแปลโปรแกรม ก็ไมสามารถ
เรียกใช Editor ได การจัดการทรัพยากรตาง ๆ ของระบบปฏิบัติการจะไมซับซอนนัก
ไมวาจะเปนการจัดการอุปกรณรับ และแสดงผล การจัดการหนวยความจํา การ
จัดการดิสก ตัวอยางเชน
- อานและแปลคาจากการกดแปนพิมพ
- สงขอมูลไปบันทึกในดิสก หรือพิมพออกทางเครื่องพิมพ
- จัดการที่วางบนดิสก
- แยกเก็บโปรแกรม คอมพิวเตอร editor และโปรแกรมระบบปฏิบัตการใน
หนวยความจํา ตัวอยางของระบบปฏิบัติการแบบนี้ไดแก MS DOS
37

38. ชนิดของระบบปฏิบัติการ
38
Single-Tasking

39. ชนิดของระบบปฏิบัติการ
2. Multitasking (Single-User)
เปนระบบปฏิบัติการที่ยอมใหมีผูใชเพียงคนเดียวในชวงเวลาหนึ่ง แต
สามารถทํางานไดหลายอยาง ในเวลาเดียวกัน เชนสามารถที่จะใช editor ไป
พรอม ๆ กับพิมพงานอื่นทางเครื่องพิมพไดระบบปฏิบัติการจะสลับการใชงาน
ระหวาง CPU และทรัพยากรอื่น ๆ อยางรวดเร็วจนผูใชไมรูสึกวาถูกขัดจังหวะการ
ทํางาน เนื่องจากมีการทํางานหลายอยางในเวลาเดียวกัน การทํางานของ
ระบบปฏิบัติการจะซับซอนขึ้น เชนการจัดการหนวยความจํา จะตองมีโปรแกรม
หลายโปรแกรมเก็บอยูในหนวยความจําในเวลาเดียวกัน ระบบปฏิบัติการจะตอง
ไมใหโปรแกรมเหลานั้นกาวกายกัน ซึ่งอาจจะตองมีการจัดลําดับ หรือเลือกงาน
เพื่อเขาใชทรัพยากรตางๆ และใชเปนเวลานานเทาใด ตัวอยางระบบปฏิบัติการ
แบบนี้ไดแก Windows 95, UNIX, OS/2, VMS
39

40. ชนิดของระบบปฏิบัติการ
40
ระบบ multitasking

41. ชนิดของระบบปฏิบัติการ
3. Multi-user systems
บางครั้งเรียกระบบ multiprogramming เปนระบบที่มีความซับซอนกวาระบบ
Single user หลักการของระบบนี้ก็คือ
- การใหมีโปรแกรมอยูในหนวยความจําพรอมที่จะถูกประมวลผลไดหลาย ๆ
โปรแกรม ระบบปฏิบัติการจะเลือกโปรแกรมมา 1 โปรแกรมให CPU ทําการ
ประมวลผล ไปเรื่อย ๆ เมื่อโปรแกรมนั้นตองติดตอกับอุปกรณรับและแสดงผล
ระบบปฏิบัติการก็จะเลือกโปรแกรมอื่นเขามาใช CPU แทน ระบบปฏิบัติการเลือก
โปรแกรมใหแก CPU เรื่อย ๆ จนกวาแตละโปรแกรมจะเสร็จสิ้นไปการที่จะทํางาน
หลาย ๆ โปรแกรมพรอม ๆ กัน ระบบปฏิบัติการตองคอยควบคุม และจัดสรร
ทรัพยากรตาง ๆ ที่มีอยูอยางจํากัดใหแตโปรแกรม เชนจัดสรรเนื้อที่ในหนวยความจํา
หลัก สับหลีกโปรแกรมที่จะเขาใช CPU รวมถึงการจัดอุปกรณรับ และแสดงผล
ไมใหเกิดความขัดแยงกัน
41

42. ชนิดของระบบปฏิบัติการ
42
ระบบ Multiuser

43. ชนิดของระบบปฏิบัติการ
• การทํางานในลักษณะ multiuser ยังแบงเปนการทํางานแบบ Time
sharing คือการแบงชวงเวลา
• การเขาใช CPU ใหแตละโปรแกรมเปนชวงสั้น ๆ ผลัดเปลี่ยนเวียนให
หลายงานไดมีโอกาสเขา CPU
• ผูใชแตละคนจะมีความรูสึกวาตนไดเปนผูครอบครองคอมพิวเตอรแต
เพียงผูเดียว ตัวอยาง
• ระบบปฏิบัติการแบบนี้ไดแก UNIX, VMS
43

44. 44
โครงสรางของระบบปฏิบัติการ
(Operating system structure)
1 สวนประกอบของระบบ (System Component)
การจัดการโปรเซส (Process Management)
การจัดการหนวยความจํา (Memory Management)
การจัดการไฟล (File Management)
การจัดการอินพุต / เอาตพุต (I/O System Management)
การจัดการสื่อจัดเก็บ (Storage Management)
เครือขาย (Network)
ระบบปองกัน (Protection System)
ระบบตัวแปลคําสั่ง (Command-Interpreter System)

45. 45
โครงสรางของระบบปฏิบัติการ
(Operating system structure)
2 บริการของระบบปฏิบัติการ (Operating System Services)
การเอ็กซีคิวตโปรแกรม
การปฏิบัติกับอินพุต/เอาตพุต
การจัดการระบบไฟล
การติดตอสื่อสาร
การตรวจจับขอผิดพลาด
การใชทรัพยากรรวมกัน

46. 46
โครงสรางของระบบปฏิบัติการ
(Operating system structure)
3 System Call
เปนสวนที่จัดไวใหผูใชสามารถเรียกใชงานไดอยางสะดวกโดยไมจําเปนตองรู
กลไกมากมาย
การควบคุมโปรเซส (Process Management)
การจัดการกับไฟล (File Management)
การจัดการอุปกรณ (Device Management)
การบํารุงรักษาขอมูล (Data Maintainant)
การติดตอสื่อสาร (Communication)