Artikel over de ontwikkeling van Square Cure door AT Osborne. Square is een rekenmodel waarmee de ruimtebehoefte van ziekenhuizen op basis van productieparameters snel en zorgvuldig kan worden bepaald. Door middel van kostenmodules wordt direct inzicht in de investeringskosten en exploitatiekosten verkregen.
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Artikel Square Cure 30 jan 09
1. SQUARE
10
SQUARE: voor weloverwog
in zorgvastgoed
Een ziekenhuis moet aan een groot aantal zorgprocessen en activiteiten ruimte bieden: van spreekuur-
afdeling tot interventie-OK. Dat maakt nieuw- of verbouw een complexe operatie. Want hoe maak je
de oppervlakte en kosten van zoveel verschillende functies inzichtelijk én beheersbaar? En wat is het
effect van je huisvestingsambities daarop? Een team van adviseurs binnen AT Osborne boog zich over
deze vragen. Het resultaat: een adviesinstrument dat het zorgproces, de vereiste oppervlakte en alle
gebouwgerelateerde kosten combineert in één model.
“Het ontstaan van dit instrument, SQUARE, is Inzicht in kosten
een reactie op de veranderde wetgeving”, schetst Van Iterson is één van de drijvende krachten achter
Jonts van Iterson, adviseur Gezondheidszorg bij het adviesinstrument. Zij heeft bij de ontwikkeling
AT Osborne. “Voorheen gaf een WTZivergunning hiervan ook een aantal ziekenhuizen betrokken. Die
zekerheid over de vergoeding van de kapitaallasten. gaven aan belang te hechten aan scenarioanalyse
In de komende periode wordt dit afgebouwd. Voor en transparante onderbouwing van keuzes. Ook
ziekenhuizen neemt de keuzevrijheid toe bij het inzicht verkrijgen in kosten per afdeling was een
invullen van hun huisvesting, maar dat betekent belangrijke wens. Hun input gaf mede vorm aan
ook grotere financiële risico’s. Daarom hebben wij SQUARE, dat uit drie modules is opgebouwd:
één geïntegreerd model ontwikkeld om huisvesting een oppervlaktemodule
in vierkante meters en euro’s te bepalen op basis een investeringskostenmodule
van de productie en de ambities”. een exploitatiekostenmodule
2. 11
en investeringen
“Juist door die combinatie geven we een betrouw onderbouwd advies waarin ook ambitieniveaus en
baar beeld van de investering en huisvestings toekomstscenario’s zijn meegewogen.
lasten, de oppervlakte en in hoeverre de huisves
ting aansluit op de productie”, zegt Van Iterson. Voor wie?
“Het instrument stemt de totale omvang zorg Het adviesinstrument is geschikt voor zieken
vuldig af op wat je als ziekenhuis aan capaciteit huizen met een huisvestingsvraag. Dat kan variëren
nodig hebt. Voorheen was de voorgeschreven norm van complete nieuwbouw tot een voorgenomen
gebaseerd op het verzorgingsgebied. Nu heb je (deel)renovatie. Het instrument kan worden
zoveel beïnvloedbare parameters dat de berekening gebruikt voor het totale ziekenhuis, maar ook voor
veel beter bij de eigen ambities en doelen aansluit.” individuele afdelingen en specialismen.
Wat doet het adviesinstrument? Wat levert het op?
SQUARE is een adviesinstrument dat ziekenhuizen Door productiegegevens – zoals het aantal opera
helpt bij het maken van objectieve en welover ties en patiënten per afdeling – te combineren met
wogen investeringsbeslissingen. De productie oppervlakte, investering en exploitatie ontstaat een
cijfers van het ziekenhuis vormen de basis voor de reëel beeld van alle gebouwgebonden kosten. Niet
berekening in het instrument. Deze worden in de alleen voor de bouwinvestering, maar ook voor
oppervlaktemodule ingevoerd. De modules voor de bijbehorende exploitatiekosten. SQUARE gaat
investerings en exploitatiekosten zijn gekoppeld bovendien uit van de ambities die een ziekenhuis
aan de benodigde oppervlakte. Het resultaat is een heeft en verbindt daaraan een totaaladvies over de
3. SQUARE
12
gevolgen voor oppervlakte, investering en Zo werkt het instrument
exploitatie. SQUARE is opgebouwd uit drie modules:
oppervlakte
Wel quick, niet dirty investeringskosten
“Stel dat je als ziekenhuis wilt investeren in exploitatiekosten
‘healing environment’ ”, zegt Ytzen van der Werf, De productiegegevens van het ziekenhuis worden
senioradviseur bij AT Osborne. “Dat kan extra geld ingevoerd in de oppervlaktemodule, die de
kosten. Maar als je kunt onderbouwen dat dit de benodigde vierkante meters berekent. De modules
verpleegduur bekort, heb je die meerkosten al snel voor investerings en exploitatiekosten zijn aan de
gedekt.” Door in het adviesinstrument de ene knop oppervlaktemodule gekoppeld. Zo wordt de relatie
omhoog en de andere omlaag te draaien krijg je als tussen productie, investeringskosten en exploitatie
ziekenhuis steeds de consequenties van jouw kosten gelegd.
keuzes voorgeschoteld. “Dat levert een totaalbeeld
op van kosten en mogelijkheden dat echt voor Per module wordt rekening gehouden met de
jouw ziekenhuis van toepassing is”, zegt Van der ambities van het ziekenhuis op het gebied van
Werf. “Het model werkt dus wel quick, maar zeker organisatie, ruimte, gebouw en gebruik. Dat
niet dirty.” varieert van de wens openingstijden te verruimen
tot een verhoogd klimaatcomfort, of meer aan
dacht voor bijvoorbeeld veiligheid. Zo worden
“Door te draaien aan de ambitieknoppen, krijg je als ziekenhuis consequenties van diverse scenario’s bepaald. Door
steeds de consequenties van jouw keuzes voorgeschoteld.” de snelheid waarmee dat kan, is het model goed
geschikt voor scenarioanalyses.
productie
oppervlakte investering exploitatie
- ambitie
organisatie + - ambitie
ruimte + totaal m2 - ambitie
gebouw + totaal € - ambitie
gebruik + totaal €/jr
per functie per functie per functie
- ambitie
organisatie + - ambitie
ruimte + - ambitie
gebouw + - ambitie
gebruik +
productiegroei grootte van ruimten nieuwbouw/renovatie afschrijvingstermijn
openingstijd healing environment onderhoud
bezettingsgraad uitstraling energie
duurzaamheid
flexibiliteit
veiligheid
marktinvloed
demonteren
4. 13
Weloverwogen beslissen
Het gemak waarmee SQUARE verschillende “Voor ziekenhuizen is het van belang
scenario’s de revue laat passeren, bepaalt mede de kosten per afdeling snel inzichtelijk te kunnen maken.”
kracht van het adviesinstrument. Dit gebeurt door
wijzigingen in de productie of het ambitieniveau
aan te brengen. Zo is de huidige huisvesting van
een ziekenhuis moeiteloos te vergelijken met Je krijgt als ziekenhuis tenslotte niet langer
toekomstscenario’s. Het helpt ziekenhuisbestuur financiering per vierkante meter, maar financiering
ders meer gevoel te krijgen bij de strategische afhankelijk van het aantal behandelingen dat je
keuzes die ze maken. Een andere meerwaarde zit uitvoert.
in de onderbouwing van beslissingen. “We maken
het proces inzichtelijk”, zegt Van der Werf. “Het is Snellere scenario-analyses
niet alleen een uitkomst die de werkelijkheid recht Maar hoe nieuw is dit instrument nu eigenlijk?
doet, maar ook een die transparant is. Het advies is “Wijzelf en ook andere adviesbureaus konden al
daardoor geen ‘black box’ en dat geeft een bestuur prima voorrekenen hoe groot een ziekenhuis moest
der ook gevoelsmatig de zekerheid dat hij een wel worden”, zegt Van Iterson. “Ook kostenmanage
overwogen beslissing neemt.” ment behoort tot onze dagelijkse bezigheden.
De sprong die we met SQUARE maken is dat de
Inspringen op marktwerking productie, kosten en omvang worden gecombi
Hoe gedetailleerder de informatie die een opdracht neerd in één model waarbij je ook de ambities kunt
gever aanlevert, hoe verfijnder en specifieker de wijzigen. We willen de opdrachtgevers van dienst
uitkomst. Hoeveel mensen bezoeken mijn polikli zijn door dit instrument mee te nemen in de
nieken, hoeveel patiënten wil ik ontvangen op de advisering. Hiermee kunnen we sneller scenario
verpleegafdeling? Het gaat om de vraag wat analyses uitvoeren, met een grotere mate van
werkelijk nodig is. Daarmee sluit het advies verfijning.” AT Osborne verzorgt presentaties bij
instrument aan bij de marktwerking en noodzaak een aantal ziekenhuizen die hun huisvesting
tot efficiency in ziekenhuizen. Toenemende markt heroverwegen. Van der Werf: “Vanuit de ervaringen
werking noodzaakt ziekenhuizen immers om kosten die we in die organisaties ontmoeten, zullen we
en feitelijke productie nauwkeurig af te stemmen. anderen interesseren.” n