Tolosako udalak Tolosak hondakinak biltzeko sistema egokiena zein den erabakitzeko Idema enpresari eskatutako txotena

1. TOLOSAKO UDALERRIKO HONDAKIN-
KUDEAKETARAKO SISTEMEN ARTEKO
KONPARAZIO-AZTERKETA
1

2. HONDAKINAK GAIKA BILTZEKO EREDUEN
AZTERKETA: HELBURUAK
1. Hiri-hondakinen sorrera murriztea.
2. Gaika ahalik eta hondakin gehien biltzea:
◦ Ezarri den momentuan: % 60-70.
◦ Ezarri eta bi urtera: % 70-80.
3. Gaika bildutakoa kalitate onekoa izan dadila.
4. Errefusa ahalik eta gehien murriztea.
5. Ereduak udalerriko auzoen izaera eta ezaugarriak kontuan har ditzala.
6. Jasangarritasunari buruzko beste faktore batzuk kontuan hartzea: bizitza-
zikloa, CO2 emisioak eta abar.
7. Gaikako bilketa herritar guztien ardura eta betebeharra izan dadila.
8. Gaur egungo egoera, bilketa maila, azpiegiturak eta herritarren ohiturak
hartu beharko ditu kontuan.

3. AZTERKETAREN FASEAK
I.ATALA: GAUR EGUNGO EGOERAREN
DIAGNOSIA
II.ATALA: BILKETA-SISTEMEN ARTEKO
KONPARAZIO-AZTERKETA
III.ATALA: KONPARAZIO-AZTERKETA XEHEA
IV.ATALA: BESTE XEHETASUN BATZUK

4. I.ATALA:
- GAUR EGUNGO EGOERAREN
DIAGNOSTIKOA -
4

5. GAUR EGUNGO EGOERA-DIAGNOSTIKOAREN
AURKIBIDEA
1. TOLOSAKO UDALERRIAREN LURRALDE-AZTERKETA
2. HONDAKIN-SORTZAILEEN IDENTIFIKAZIOA
3. SORTUTAKO HONDAKINEN KUANTIFIKAZIOA
4. GAUR EGUNGO BILKETA-SISTEMA
5. MATERIALEN BALANTZEA
6. DATU EKONOMIKOAK
7. APLIKAGARRIA DEN ARAUDIA
8. EMAITZEN INTERPRETAZIOA

6. 1.TOLOSAKO UDALERRIAREN LURRALDE-
AZTERKETA
1.1. DATU DEMOGRAFIKOAK
1.2. HIRIGINTZA-AZTERKETA
1.3.AZTERKETA SOZIOEKONOMIKOA
1.4. UDALERRIAREN ZONIFIKAZIOA

7. 1.1. DATU DEMOGRAFIKOAK
Biztanleak: 18.838
Tolosako Mankomunitateko biztanleriaren
% 30,59 osatzen du.
Andoainekin batera, Mankomunitateko
biztanleria osoaren % 54,71 osatzen du.

8. 1.1. DATU DEMOGRAFIKOAK
Tolosako biztanleriaren banaketa.
Biztanleriaren % 90 hirigunean bizi da.
88,9%
0,5%
0,7%
0,9%
1,0%
1,1%
1,2%
1,5%
1,5%
2,8%
11,1%
HIRIGUNEA
URKIZU
ALDABA
USABAL
BEDAIO
SANTA LUTZIA
SAN BLAS
MONTESKUE
AUZOTXIKIA
SAN ESTEBAN
LANDA GUNEA

9. 1.1. DATU DEMOGRAFIKOAK
Tolosa hiriguneko biztanleriaren banaketa.
Biztanle gehienak Alde Zaharrean eta Zabalgunean bizi direla ikus daiteke,
argi eta garbi.
9

10. 1.2. HIRIGINTZA-AZTERKETA
Biztanleriaren eta hirigintzaren azterketatik
honako datu hauek lortu ditugu:
◦ Tolosak ongi definitutako hirigunea du.
◦ Hiri-bilbetik urrun geratzen diren landa-izaerako
bederatzi auzo ditu:
Urkizu
Santa Lutzia
AuzoTxikia
Aldaba
Usabal
San Blas
Bedaio
Monteskue
San Esteban
10

11. 8.694
16
39
48
48
57
66
71
85
144
574
HIRIGUNEA
URKIZU
SANTA LUTZIA
AUZO TXIKIA
USABAL
SAN BLAS
BEDAIO
MONTESKUE
ALDABA
SAN ESTEBAN
LANDA GUNEA
1.2. HIRIGINTZA-AZTERKETA
Udalerriko etxebizitzen banaketa
Etxebizitza kopurua
HIRIGUNEA 8.694
URKIZU 16
SANTA LUTZIA 39
AUZO TXIKIA 48
USABAL 48
SAN BLAS 57
BEDAIO 66
MONTESKUE 71
ALDABA 85
SAN ESTEBAN 144
11

12. 1.2. HIRIGINTZA-AZTERKETA
Hiriguneko etxebizitzen banaketa
Hirigunea Etxe kopurua Etxeb./biztanle
ZABALGUNEA ETA GARAPEN BERRIAK 4.026 0,46
ALDE ZAHARRA 2.397 0,63
ARRAMELE 1.136 0,51
IURRE AUZOA 622 0,37
AMAROTZ AUZOA 513 0,42
12

13. 1.3.AZTERKETA SOZIOEKONOMIKOA
Zerbitzuen sektoreak nagusitzen du ehun
ekonomikoa: balio erantsi gordinaren %
65.
Establezimenduen % 41 merkataritzara,
garraiora eta ostalaritza sektorera
xedaturik dago.
Jarraian, datu horiek sektorearen arabera
banakatu dira.13

14. 1.3.AZTERKETA SOZIOEKONOMIKOA
Balio Erantsi Gordina Urtea Tolosa
Eskualde
a
Gipuzkoa EAE
Nekazaritza-arrantza sektorea (%) 2008 0,45 1,25 0,6 0,71
Industria-sektorea (%) 2008 19,19 43,07 32,03 27,86
Eraikuntza-sektorea (%) 2008 15,41 10,52 7,61 9,21
Zerbitzuen sektorea (%) 2008 64,94 45,17 59,77 62,22
14

15. 693
235
185
160 151
109
54 45 45
20
0
100
200
300
400
500
600
700
800
Merkataritza, garraioa eta ostalaritza
Jarduera profesional eta laguntzaileak
Eraikuntza
Herri Adminis. Hezkuntza eta Osasuna
Arteetako eta bestelako jarduerak
Industria, energia eta saneamendua
Nekazaritza, abeltzaintza eta arrantza
Finantza jarduerak eta aseguruak
Jarduerak higiezinekin
Informazioa eta komunikazioak
1.3.AZTERKETA SOZIOEKONOMIKOA
Establezimenduak jarduera-arloaren arabera. Tolosa 2012. EUSTAT
Jarduera mota Establezimendu kopurua Kopuru osoaren %
Merkataritza, garraioa eta ostalaritza 693 % 41
Jarduera profesionalak eta laguntzaileak 235 % 14
Eraikuntza 185 % 11
Herri Adm., hezkuntza eta osasuna 160 % 9
Beste zerbitzu batzuk 151 % 9
Industria, energia eta saneamendua 109 % 6
Nekazaritza, abeltzaintza eta arrantza 54 % 3
Finantza-jarduerak eta aseguruak 45 % 3
Higiezin-jarduerak 45 % 3
Informazioa eta komunikazioak 20 % 1
15

16. 1.4. UDALERRIAREN ZONIFIKAZIOA
16

17. 2. HONDAKIN-SORTZAILEEN IDENTIFIKAZIOA
2.1. ETXEKO HONDAKIN-
SORTZAILEAK
2.2. MERKATARITZA ETA AZALERA
HANDIAK
2.3. HONDAKIN-SORTZAILE BEREZIAK
17

18. 2.1. ETXEKO HONDAKIN-SORTZAILEAK
Ohiko etxebizitzetako hondakin-sortzaileen
taldeari dagokio.
Tolosako biztanleriaren banaketa kontuan
hartuta, honako datu hauek definitu ditugu:
◦ Atari bakoitzeko biztanleak.
◦ Kale bakoitzeko biztanleak eta biztanleria
linealaren dentsitatea.
◦ Auzo bakoitzeko biztanleak: hiri-auzoak eta landa-
auzoak.
18

19. PLANO ---- PENDIENTE
2.1. ETXEKO HONDAKIN-SORTZAILEAK
19

20. 2.1. ETXEKO HONDAKIN-SORTZAILEAK
20

21. Identifikazio honen xede diren 365
merkataritza-establezimenduak bi eremu
handitan banatzen dira funtsean, eta
orokorrean honako modu honetara:
◦ Alde Zaharra: 177
◦ Zabalgunea: 144
◦ Maxi inguruko gunea: 23
◦ Gainerako 21 establezimenduak udalerrian
zehar sakabanatuta daude.
2.2. MERKATARITZA ETA AZALERA HANDIAK

22. 101
87
60
59
22
21
9
6
0 20 40 60 80 100 120
Arropak, zapatak eta textila
Elikagaiak, edariak eta tabakoak
Bestelakoak
Altzariak eta etxekoak
Farmazia, kosmetika eta antzekoak
Kultura eta aisia
Informazioa eta komunikazioak
Mixtoak
Informazio horrez gain, hondakinen kudeaketa-sistema diseinatzeko oso
garrantzitsua da merkataritza-establezimendu horien tipologia ezagutzea:
2.2. MERKATARITZA ETA AZALERA HANDIAK
Merkataritza mota Establezimendu kopurua
Ehunak, oinetakoak eta jantzigintza 101
Elikadura, edariak eta tabakoa 87
Beste artikulu batzuk 60
Altzariak eta etxeko artikuluak 59
Farmazia, kosmetika eta higiene-artikuluak 22
Kultura eta aisia 21
Informazioaren eta komunikazioaren
teknologiak 9
Mistoak 6

23. Sortzen dituzten hondakinen tipologia,
urtarokotasuna, kopurua edo ezaugarriak
direla-eta, hondakin-sortzaile
nagusiengandik bereizitako sortzaile gisa
hartu behar dira honako hauek:
1. Ikastetxeetako jangelak
2. Laguntza-zentroak eta osasun-zentroak
3. Tolosako merkatuak
4. Elkarte gastronomikoak
2.3. HONDAKIN-SORTZAILE BEREZIAK

24. 2.3. HONDAKIN-SORTZAILE BEREZIAK

25. 3. SORTUTAKO HONDAKINEN KUANTIFIKAZIOA
3.1. HONDAKINEN SORKUNTZA
3.2. URTAROKOTASUNA
3.3. BILAKAERA HISTORIKOA

26. Kontuan hartu beharreko datuak:
◦ Hiri-hondakinen kudeaketa mankomunatua
dago.
◦ Tolosako Mankomunitateak ez du inolako
pisaketa-sistemarik Mankomunitateko udalerri
bakoitzak sortutako hondakinak
identifikatzeko.
◦ Zenbat hondakin sortu diren kalkulatzeko,
Tolosak Mankomunitate osoarekin alderatuta
duen biztanleriaren ehunekoa (% 30,59)
hartzen da oinarri gisa.
3.1. HONDAKINEN SORKUNTZA

27. HONDAKIN
MOTA
BILTZEKO
MODUA
KUDEAKETA HONDAKINA
2012. urtean,
guztira
kg/biz.urte kg/biz.aste kg/biz.egun
EH (Etxeko
Hondakinak)
Edukiontzietan
Zabortegira Etxetako Hak 4.765.797 256,96 4,93 0,704
Gaika bildutakoa
Bio-hondakina 184 0,01 0,00 0,000
Beira 607.598 32,76 0,63 0,090
Papera-kartoia 613.566 33,08 0,63 0,091
Ontzi arinak 269.282 14,52 0,28 0,040
Arropa 56.882 3,07 0,06 0,008
Sukaldeko olioa 16.923 0,91 0,02 0,002
Garbigunean
Bateriak 5.120 0,08 0,00 0,000
Pilak 5.600 0,09 0,00 0,000
Etxeko H. arrisk. 15.705 0,26 0,00 0,001
RAEE (L.zuria) 98.515 1,62 0,03 0,004
RAEE (L.marroia) 100.898 1,66 0,03 0,005
RAEE (fluoresz.) 1.800 0,03 0,00 0,000
EH Guztira 345,06 6,62 0,945
IMEHA
(Industriako,
Merkataritzako
eta
Erakundeetako
Hondakin
Asimilagarriak)
Atez-ate
Zabortegira
Industrig. Hak 430.285 23,17 0,44 0,063
Garbigunean Traste zaharrak (*) 242.200 13,04 0,25 0,036
Eduk. aldamenean
Gaika bildutakoa
Kartoi komertziala 143.617 7,73 0,15 0,021
Atez-ate
Kartoi industriala 173.323 9,33 0,18 0,026
Egur industriala 274.460 14,78 0,28 0,040
Garbigunean
Kimaketa Hak 285.340 4,70 0,09 0,013
Kartoia 162.950 2,68 0,05 0,007
Egurra 904.590 14,90 0,29 0,041
Burnikiak 53.320 0,88 0,02 0,002
Plastiko birzikl. 15.140 0,25 0,00 0,001
Gurpilak 3.640 0,06 0,00 0,000
IMEHA Guztira 91,51 1,76 0,251
3.1. HONDAKINEN SORKUNTZA

28. kg/biztanle/urtea %
GAIKAKO BILKETA
PAPERA ETA KARTOIA 33,08 % 9,48
ONTZIAK 14,52 % 4,16
BEIRA 32,76 % 9,39
ETXEKO HONDAKINEN GAIKAKO BILKETA, GUZTIRA 79,12 % 23,02
BESTEAK
EHUNAK 3,02 % 0,88
ETXEKO OLIOA 0,91 % 0,26
KARTOI KOMERTZIALA 7,73 % 2,22
ERREFUSA 256,96 % 73,62
GUZTIRA 348,98
3.1. HONDAKINEN SORKUNTZA
Etxeko hondakinak

29. Hondakinen sorkuntza
gordinak nolabaiteko
urtarokotasuna du
(oporraldiak).
Paperak eta kartoiak
behera egiten dute udan
(etxean eta
merkataritzan sortutako
kopuruek behera egiten
dute).
Beirak gora egiten du
udan eta Gabonetan.
3.2. URTAROKOTASUNA
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abuz Ira Urr Azar Abe
Errefusa (zaborra) 8,77% 8,32% 8,90% 8,06% 8,88% 8,43% 7,95% 7,27% 7,93% 8,74% 8,31% 8,43%
Papera eta kartoia 9,4% 7,8% 9,1% 7,8% 8,3% 8,7% 9,0% 6,6% 8,1% 9,0% 8,2% 9,2%
Ontzi arinak 8,7% 8,0% 8,2% 8,3% 9,1% 8,4% 8,2% 7,1% 7,6% 9,4% 8,6% 8,5%
Beira 11,1% 7,0% 7,3% 7,8% 9,3% 8,5% 6,7% 9,0% 7,0% 9,9% 7,7% 8,6%
0,00%
2,00%
4,00%
6,00%
8,00%
10,00%
12,00%
Hilabeteko sorrera (%)

30. 3.3. BILAKAERA HISTORIKOA
2008. urtetik gelditu egin da hondakin-sorkuntzaren goranzko joera.
Ontziek bakarrik izan dute goranzko joera txiki bat.
Oro har, gaika sailkatu daitezkeen hondakinen geldialdia nabarmentzen da.
0
10
20
30
40
50
60
0,0
100,0
200,0
300,0
400,0
500,0
600,0
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Errefusa (zaborra)
Ontzi arinak
Papera eta kartoia
Beira
Gaikakobilketa
Errefusa(zaborra)

31. 4. GAUR EGUNGO BILKETA-SISTEMA
4.1. BEHE-KUDEAKETA
4.2. GOI-KUDEAKETA
4.3.AUTOKONPOSTA ETA AUZO-
KONPOSTA

32. 4.1. BEHE-KUDEAKETA (bilketa eta garraioa)
Zatikia Bildu aurretik
Edukiontzi
kopurua
Ratioak
Bizt/eduk (biztanleak/edukiontzia)
l/bizt (litroak/biztanle)
Maiztasuna
Ibilbide kopurua
Bizt/eduk l/bizt
Errefusa 162 114,6 14,7 Egunero egiten dira ibilbide gehienak
6 ibilbide.
Papera eta
kartoia
62 299,5 10,68 Maiztasuna: astelehenetik larunbatera
2 ibilbide.
Ontziak 61 304,5 10,5 Maiztasuna: astelehenetik ostiralera
2 ibilbide.
Beira 63 294,5 10,85 Ecovidrio erakundeak kudeatua
Beste
hondakin
batzuk
• Ehunak: Oldberri
• Pilak: Recypilas
• Landare-olioa: Ecogras
• Bolumen handiko hondakinak: Serbitzu

33. Zatikia Norakoa
Errefusa Hiri Hondakinetarako Sasieta Zabortegia
Papera eta kartoia Saica Natur (Martutene)
Beira Ecovidrio
Ontziak Ontziak bereizteko Legazpiko instalazioa
4.2. GOI-KUDEAKETA (tratamendua)

34. Auzo-konposta: 167 familiak parte hartzen dute guztira
(65.258 kg materia organiko).
Autokonposta: 84 familiek egiten dute (29.220 kg materia
organiko).
Horrenbestez, Hondakinen Zatiki Organikoaren 94.478 kg
berreskuratzen dira ohiko isurpen-zirkuitutik.
4.3.AUTOKONPOSTA ETA AUZO-KONPOSTA
PARTE HARTU
DUTEN
FAMILIAK
PERTSON
AK
UHZO
(kg)
Zabortegira
eramandako hondakinen
kostua
AUZO-KONPOSTA 167 469 65.258 9.136,12
AUTOKONPOSTA 84 210 29.220 4.090,8
GUZTIRA 251 679 94.478 13.226,92

35. 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
MOK Papera eta kartoia Beira Ontzi arinak
5. MATERIALEN BALANTZEA
MATERIALEN BALANTZEA
Errefusaren
osaera
Errefusean
dagoen kg
kopurua
Gaikako bilketako
kg kopurua
Guztira
% gaikako
bilketan
% errefusean
Materia organiko
konpostagarria
% 54,15 2.580.679 94.662 2.675.341 % 3,54 % 96,46
Papera eta kartoia % 9,52 453.704 807.011 1.260.715 % 64,01 % 35,99
Beira % 5,55 264.502 607.598 872.100 % 69,67 % 30,33
Ontzi arinak % 12,84 611.928 269.282 881.210 % 30,56 % 69,44
Abiapuntuko datuak:
• Tolosako
Mankomunitatearen
errefusaren gutxi
gorabeherako osaera.
• Tolosako errefusari eta
gaika sailkatutako
hondakinei buruzko
datuak.

36. 6. DATU EKONOMIKOAK
Mankomunitateak bere gain hartutako eta Udalei eragindako
kudeaketa-kostuak.
Tolosako Mankomunitateko hondakinen kudeaketa-kostua
4.222.558,01 €-koa izan zen 2012. urtean; horietatik
1.272.604,71 € ordaindu zituen Tolosak.
2011. urteko balantze ekonomikoaren arabera, kostuen %
52,44 goi kudeaketa izan zen eta % 47,56 behe-kudeaketa.
Behe-kudeaketak ez du zuzeneko ordainsaririk eragiten (ez
dago harekin lotutako diru-sarrerarik).
Zatiki batzuen goi-kudeaketak diru-sarrerak eragiten ditu, eta
beste zatiki batzuenak, aldiz, gastua; dena den, bien arteko
balantzea negatiboa da (gastuak handiagoak dira diru-sarrerak
baino).

37. 7.APLIKAGARRIA DEN ARAUDIA
Europan:
◦ Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren
2008/98/CE Zuzentaraua, hondakinei buruzkoa.
Estatuan:
◦ 22/2011 Legea, uztailaren 28koa, hondakinei eta
lurzoru kutsatuei buruzkoa, Esparru Zuzentaraua
Estatuko zuzenbidera ekartzen duena.
Gipuzkoan:
◦ Aurrerapen Dokumentuaren Garapenerako
Estrategia 2008-2016 ─2008+4 ADGE─ (2002-
2016 GHHKPO).

38. 8. EMAITZEN INTERPRETAZIOA
8.1. EDUKIONTZI BIDEZKO
BILKETAREN RATIOAK
8.2. SORKUNTZA-RATIOAK
8.3. GAUR EGUNGO AHULTASUNAK
8.4. HOBETZEKO AUKERAK

39. Edukiontzi gutxi dago oro har Tolosan,Tolosako
hirigune historikoan batik bat.
8.1. EDUKIONTZI BIDEZKO BILKETAREN RATIOAK
RATIOAK ERREFUSA
PAPERA ETA
KARTOIA
ONTZIAK BEIRA
Biztanle/edukiontzi bidezko
bilketarenak
114,6 299,5 304,5 294,5
Litroak/biztanleko
edukierarenak
14,7 10,7 10,5 10,8

40. Tolosan sortutako hondakinen tasak Gipuzkoarentzat
zehaztutakoak baino baxuagoak dira.
Bi kasuetan, 1 kg-ko tasa sortzen da, gutxi gorabehera,
eguneko eta biztanle bakoitzeko.
8.2. SORKUNTZA-RATIOAK
BILKETA MOTA ZATIKIAK
TOLOSA GIPUZKOA
kg/biztanlea/urtea
GAIKAKO BILKETA
PAPERA ETA KARTOIA 33,08 36, 15
ONTZIAK 14,52 16,4
BEIRA 32,76 29,4
GAIKA BILDUTAKOA, GUZTIRA 80,36 81,95
ERREFUSA 256,96 298,47
GUZTIRA 337,32 380,42

41. Ez dagoTolosari buruzko karakterizazio zehatz berririk.
Tolosan ez dago pisaketa-datu espezifikorik, eta beraz, ez ditugu Tolosaren
benetako kopuruak ezagutzen.
Hirigintza konplexua (Tolosako alde zaharrean batez ere).
Bilketa-ibilbide luzeak, biztanle gehienak erdialdean bizi arren, Tolosak
biztanleria sakabanatua baitu.
Tolosaldeako merkataritza- eta zerbitzu-hiriburu gisa jarduten du, eta
beraz, gertuko herrietako hondakinak jaso ditzake.
Kokapen txarra du hondakinen kudeaketa-azpiegiturei dagokienez.
Materia organikoa ez da gaika jasotzen (22/2011 Legea ez betetzea eragin
dezake).
Hondakin-kudeaketarako prezioen igoera.
8.3. GAUR EGUNGO AHULTASUNAK

42. Kudeaketa-kostuen murrizketa, materia organikoa gaika
jasota.
Autokonposta eta auzo-konposta egiteko sistemak
ezartzearen potentziala.
Dagoeneko ezarri diren gaikako bilketetatik lortutako
emaitzetan ikus daitekeen hobetzeko marjina zabala (ontziak
biltzeko orduan, baita Materia Organikoari dagokionez ere).
Gorantz doazen kudeaketa-kostuak murrizteko aukera,
errefusa murriztuz.
Herritarren kontzientziazioa areagotzea.
Autokonpostaren eta auzo-konpostaren esperientziek izan
duten arrakasta.
8.4. HOBETZEKO AUKERAK

43. Jaso diren datuak eta arestian aipatu ditugun
interpretazio orokorrak kontuan hartuta,
gainerako atalak garatzen jarraituko dugu:
II. ATALA: BILKETA-SISTEMEN ARTEKO
KONPARAZIO-AZTERKETA
III. ATALA: KONPARAZIO-AZTERKETA
XEHEA
IV.ATALA: BESTE XEHETASUN BATZUK

44. ESKERRIK ASKO
ZUEN ARRETAGATIK
44