1. 1
CICLO CELULAR: INTERFASE E MITOSE
Segundo a teoría celular toda célula procede doutra célula, e
isto implica un proceso de reprodución celular que coñecemos
como MITOSE. Pero a mitose representa un breve período na
vida da célula de tal maneira que un ciclo celular completo
está composto por períodos nos que a célula se está dividindo
mitose e períodos nos que non se está dividindo interfase
CICLO CELULAR = INTERFASE + MITOSE
INTERFASE:
• É a fase máis longa do ciclo celular
• Comprende as seguintes fases:
• Fase ou período G1 (G = gap ou intervalo)
• é a fase postmitótica
• neste período a célula aumenta de tamaño
• o ADN está en forma de cromatina polo tanto
hai transcrición de ARN
• hai una forte actividade metabólica e de síntese
de proteínas
• ten unha duración variable
• pode alongarse de forma indefinida e neste caso
dise que a célula atópase en estado de
quiescencia ou fase G0, nesta situación atópanse
a maior parte das células do organismo en
condicións normais
• Fase ou período S:
• é unha fase de síntese
• ten unha duración de 6 a 8 horas
• neste período prodúcese a replicación do ADN e polo tanto a aparición
das dúas cromátidas aínda que o ADN segue descondensado
• as dúas copias (cromátidas) seguen unidas por un punto (centrómero)
• continúa a síntese de ARNm e a produción de histonas para o ADN novo
• nas células animais, xunto a cada centriolo do diplosoma fórmase un
procentriolo. Tamén se replican as mitocondrias, Ap. de Golgi, etc.

2. 2
• Fase ou período G2:
• ten unha duración de 3 a 5 horas
• é o período pre-mitótico
• comeza cando remata a replicación do ADN
• durante este período continua a síntese de
ARNm e polo tanto de proteínas
• esta fase remata cando os cromosomas comezan
a condensarse dando paso á mitose
PROCESO DE DIVISIÓN CELULAR
• É o período de reprodución celular propiamente dito e comprende dous procesos:
• a mitose ou cariocinese: división do núcleo co reparto do material xenético entre
os dous núcleos fillos
• a citocinese: división do citoplasma para dar dúas células fillas
• Como resultado deste proceso obtéñense dúas células fillas (2n) idénticas á nai (2n)
• A súa misión biolóxica é a multiplicación celular mantendo a mesma información xenética
• É propia das células somáticas
MITOSE:
• É un proceso dinámico e continuo, pero para facilitar o seu estudio divídese en catro
fases: profase, metafase, anafase e telofase
• PROFASE:
• Os diplosomas que xa están duplicados empezan a moverse cara ós
polos da célula.
• Segundo se van separando os centriolos (nas células animais) forman
os microtúbulos ou fibras do fuso acromático ou mitótico. As fibras
son de dous tipos:
• fibras polares que atravesan a célula de polo a polo
• fibras cinetocóricas que se unen ós cinetocoros dos
cromosomas
• Nas células vexetais estas fibras fórmanse a partir dunhas rexións
densas do citoplasma chamadas centros organizadores de microtúbulos
ou casquetes polares
• O núcleo aumenta de volume, a membrana nuclear fragmentase e
desaparece
• Desfanse e desaparecen os nucléolos. O ADN que os formaba gárdase
nos organizadores nucleolares dos cromosomas con satélites (13, 14, 15,
21 e 22 en células humanas)
• A cromatina condensase aparecendo os cromosomas. Como está
replicado o ADN (S) cada cromosoma ten dúas cromátidas unidas polo
centrómero e a célula será 4n

3. 3
• METAFASE
• O fuso mitótico xa está totalmente formado
• Os cromosomas acadan o seu máximo empaquetamento e poden
apreciarse ben as dúas cromátidas
• Os microtúbulos cinetocóricos diríxense cara ó polos
• Os cromosomas sitúanse no plano ecuatorial, formando a placa
ecuatorial, e preparados para a súa emigración ós polos
• ANAFASE
• Sepáranse as cromátidas irmáns por rotura do centrómero e cada unha emigra
cara a un polo
• o movemento das cromátidas cara ós polos parece estar causado polos
microtúbulos das fibras cinetocóricas que se fan
cada vez máis curtas
• as fibras polares alónganse provocando un
estiramento do fuso
• Despois de separadas as cromátidas irmáns xa se
denominan cromosomas anafásicos e cada un deles
só ten unha cadea de ADN
• A anafase remata cando os cromosomas chegan ós
polos
• Esta é a fase da mitose que se realiza en menos
tempo
• TELOFASE
• Ó redor dos cromosomas de cada polo, a lámina fibrosa reorganiza a envoltura
nuclear
• Desaparecen os cromosomas por descondensación do ADN dando paso á
cromatina
• O ADN empeza a funcionar e fanse visibles os nucléolos
• O fuso acromático desaparece
• Ó remate desta fase a célula ten dous núcleos nun citoplasma único que se
repartirá entre as dúas células fillas mediante un proceso chamado citocinese

4. 4
CITOCINESE ou CITODIÉRESE:
• Consiste no reparto equitativo do material citoplasmático para rematar a división celular,
coa obtención de dúas células fillas independentes.
• Este proceso non é igual para as células animais que para as vexetais:
• Células animais:
• prodúcese por estrangulamento
• ó nivel do plano ecuatorial aparece un surco que se vai estreitando ata
que a célula se rompe en dúas células que se separan
• Células vexetais:
• prodúcese pola fusión de vesículas procedentes do Aparato de Golgi que
se van colocando no plano medio da célula nai.
• fórmase unha estrutura plana chamada fragmoplasto que medra de
dentro a fóra e que acabará formando a lámina media
Crecemento celular:
Cada célula está programada para dividirse un número limitado de veces e despois disto
faise vella e morre. Ademais existe un control de crecemento dos tecidos de tal maneira
que as células paran de dividirse cando detectan unha densidade de células determinada na
súa proximidade. Este mecanismo chamado inhibición por contacto está regulado, ó parecer,
polos glicolípidos e as glicoproteínas da membrana plasmática. As células cancerosas
presentan unhas anomalías xénicas que lles permite dividirse ilimitadamente debido a que
non responden ós mecanismos de inhibición por contacto.

5. 5

6. 6