Este documento resume a lirica latina de autores como Catulo e Horacio no século I a.C. em Roma. Descute as primeiras manifestações líricas e como Catulo trouxe influências alexandrinas, focando na vida cotidiana ao invés de grandes temas épicos. Também analisa como Horacio usou as Odes para apoiar Augusto depois de criticar os triúnviros, sintetizando influências gregas com a nova sociedade romana sob o principado.

1. A LÍRICA
LATINA
Horacio e Catulo

2. Index
A lírica xénero literario
Primeiras manifestacións
A lírica do s.I a.C.
Catulo (87-54 a.C.9
Poesía e sociedade augústeas
Horacio (65-8 a.C.)
Odas
Obra lírica e tópicos literarios horacianos
Bibliografía

3. A lírica xénero literario
Emocións, sentimentos, enfoque persoal,
subxectividade
Música e poesía: bailare, sonitus, odé, psalmus.
Subxéneros líricos:
Égloga
Elexía
Epigrama
Oda

4. Primeiras manifestacións
Lírica coral arcaica:
carmen saliorum
carmen fratrum arvalium
Lutacio Catulo e a influenza alexandrina
última metade do s.II a.C.
a vida cotiá fronte aos grandes temas épicos
composicións breves e delicadas

5. A lírica do s. I a.c.
Poetae novi, neoteroi. A arte pola arte.
Poetas de clase alta: liberdade, individualismo
O poeta e o seu público.
Un noble romano poeta?
Influenza de Calímaco
xéneros diferentes, brevidade de composicións
desprezo épica e traxedia, liberdade métrica
Otium. O poeta-artista antes que imitador.

6. Catulo (87-54 a.c.)
Catulo, fusión de dúas poesías gregas.
Verona. Roma. Clodia-Lesbia. César
116 poemas
Mitolóxicos eruditos
Poemas satíricos e epigramas
Poemas líricos puros (Lesbia)

7. Poesía e sociedade augústeas
Da República ao Imperio; da guerra á paz de
Augusto.
Idade de ouro na literatura latina: non omnis
moriar...
A volta do poeta “comprometido”. O poeta
educador da cidadanía.
Mecenas, o “conseguidor”.

8. Horacio (65-8a.C.)
Nace no sur de Italia. Educado en Atenas e Roma.
Filipos. No bando “equivocado” de Bruto e Casio.
Amizades importantes: Virxilio, Mecenas e o propio
Augusto.
O otium tivo un prezo: propaganda política ou
responsabilidade cívica?
Da crítica aos triunviros nos Épodos ata a apoio a
Octavio nas Odas. Xustificación do “Círculo de Mecenas”.
As Odas. Apertura ao exterior. O poeta influído polo
ambiente que o rodea.
Adeus ao ánimo inmutable e pesimista.

9. Odas
Princeps Aeolium carmen ad Italos
deduxisse modos...(Odas, III, 30)
Un “Alceo” comprometido, pero con espazo para o viño, o amor e o
ocio.
Perfección, Harmonía do conxunto, emprego de recursos da lingua,
novidade na técnica.
Complexidade temática, riqueza métrica.
Pensamento: melancolía, epicureísmo, incredulidade, desconfianza,
aurea mediocritas.
Temas: amor (dende a distancia, a crítica, o cinismo), amizade,
himnos, banquetes, natureza, o tempo, a morte, o destino, a posición
do home no mundo.
Composición: lineal, en anel, bimembre.
A actitude dun epicúreo fronte a paixón amorosa (Oda 1.5)
O poeta do viño e do amor (Oda 3.28)
A propaganda imperial (Oda 3.5)

10. Obra lírica e tópicos literarios
horacianos
Odas (Carmina), cumio da poesía latina. Canon.
Épodos. Beatus Ille. A cabalo entre o xénero da Sátira e la
Lírica.
Topicos literarios horacianos:
carpe diem / tempus fugit
aurea mediocritas
exegi monumentum aere perennius (...) non omnis
moriar (...)
beatus ille / locus amoenus

11. Bibliografía
Guía do documento “A lírica latina v.1.0-2009”. Por
Jose Manuel Otero e Álvaro P. Vilariño.
Dispoñible na Wiki de recursos de Chiron.