1. Organizimi i punes
[Type text] Page 1
Lenda: Menaxhimi i burimeve njerzore
Tema: Organizimi i punes
Mentor: Punuan:
MSC.Prof.:Fetah Reqica AdelinaKrasniqi
Ass.: Arbiana Govori FlamendaHysenaj
2. Organizimi i punes
[Type text] Page 2
1.Natyra dhe organizimi i punes
Punonjesite nje organizate dote kooperojnene menyre efektiveper realizimine objektivave dhe
planeve,ne qofte se atai dine mire detyratdhe roletqe dote luajne,menyrense si lidhenmidistyre
ketorole dhe ketodetyra,ne qofte se nukdo te kete mungesane pajisje dhe materiale dhe ne qofte
se do te kene kushte te mirapune.Te gjithaketoqe permendemme siperjane objekti organizimitte
punes1
.
Organizimi i puneseshte nje elementi menaxhimit,me ane te te cilitdrejtuesitsynojnekombinimin
e perpjekjeve te te gjithe individeveperarritjene objektivave te caktuara,nepermjetprojektimitte
strukturesse detyrave dhe mardhenieve te autoriteteve.
Veprimetqe kryhengjate organizimitte punes,jane:percaktimi i menyrave te ristrukturimit,
zgjedhjae teknologjise se pershtatshme perrealizimine punes,rregullimi i punevedhe detyravene
nje organizate,caktimi i ngarkesave fizike dhe mendore,rregullimii orareve te punes,rregullimi i
vendeve te punesetj.
1.1Objektivat e organizimitte punes
Objektivatqe synonte arrije organizimi i punesjane te natyresekonomike sociale.Disa
ndermjetsuesdallojneedheobjektivate natyresjuridike dhe asaj te ndermjetme.
Objektivate natyresekonomike-Neplaninekonomikorganizataduhette synoje dyobjektiva:
eficencendhe efikasitetin.Keshtupunaduhette rregullohetne menyre te tilleqe te evitojehumbjen
e koheste energjive dhe te parave.
Objektivate natyressociale-Organizatasynondhe arritjene objektivave sociale.Studiuesit
permendintri arsye te egzistencesse ketyre objektivave:etikadhe pergjegjsiasociale,interesi pertu
sjelle si qytetar qe pajtohetme ligjetdhe vendosjamidisobjektvave ekonomikedhe sociale.
Ruajtjae shendetitfizikdhe mendorte individeveperbennje ngaobjektivate natyres
sociale.Organizimi i punesmundte paraqese riskpershendetinfizik dhe mendorte individeve,duke
provokuarsemundje si pershembullduke shkaktuaraksidentapodiqkae tille.
1 Organizimi i punes
3. Organizimi i punes
[Type text] Page 3
Objektivate natyresjuridike-Punaduhette rregullohenne menyreqe te plotesojne kerkesate
kuadritjuridik.Ne legjistacionintone ketokerkesalidhen me shendetindhe sigurine ne pune dhe ne
oraret e punes.
Objektivae natyresse ndermjetme-Angazhimi kundrejtpunesmeritonnje vemendje perarsye te
nderlidhjeve te tij,nganjeraane me zellin,perpjekjetdhe rendimentinperpune,dhe ngaanatjeter,
me kenaqesinene pune.
Identifikimi me objektivate organizatesperfshintri dimensione:pranimine objektivave te
organizates,deshirenperte investuarenergjiperto,si dhe deshirenperte qendruarne organizate.
1.2. Struktura organizative dhe ndikimi i saj ne organizimine punes
Ndertimi i strukturave organizativeeshte njengaelementetkryesore te organizimitsi elementi
menaxhimitte pergjithshemte nderrmarjes.Atosherbejneperte ndare punendhe perte kordinuar
perpjekjetperrealizimine saj.
Gjate realizimite punesrealizohetfillimishtnje diferencimvertikal qe perfshinse pari,percaktimine
numritte shkalleve te hiearkisengate ciletperbehetnderrmarja.2
Se dyti,gjate ndarjesse punesbehetedhe percaktimi i numritte personavene nje shkalle
hiearkie(diapazoni i menaxhimit).Ne strukturatkukyraport eshte i madh,detyrate prodhimit
riskojne takene nje shkallete vogel autonomie.
Se treti,edhe zgjedhjetlidhurme ndarjene pushtetitdhe te pergjegjesive sipasniveleve hiearkike
kane pasojane autonomine dhe ne mundesite e iniciatives.
Se fundmi,ndarjae pune kerkonpercaktimine detyravedhe madhesisete cdonjesie
administrative.Studimettregojneqe ne njesite me te medhaadministrative vihetme teperre nje
qarkullimme i madhi personelit,nje klimeme pakpozitive,me pakknaqesi ne pune.
1.3. Teknologjiadhe ndikimi i saj ne problemete organizimitte punes
Teknologjiae perdorureshte nje tjeterfaktorqe ndikonfuqishemne pune (natyrene detyravete
punes,ne kushtete punes,raportetmidisindividevedhe mekanizmave te kordinimit) dhe ne
individet(sasiae kerkuare fuqise punetore,kualifikimi i saj,kenaqesiadhe shendeti ne pune).
Studimetlidhurme teknologjine jane te ndarane dydimensionekryesore kubenpjese : shkallae
pasigurise(shkallae parashikueshmerise se detyravete punes) dhe shkallene ndervaresise(realizimi i
pavarur,realizimi sekuencial dhe lidhjareciproke).
2 Struktura organizativedhe ndikimi i saj nestrukturen e punes
4. Organizimi i punes
[Type text] Page 4
1.4. Rregullimi i detyrave dhe i roleve te punes
Ne ndarjene detyrave te punesmundte perdorentrajtime te ndryshme.
Trajtimi teknikose mekanik- Duke perdorurtrajtiminmekanik,projektuesite puneskane per
objektivqe detyratti projektojne ne menyre te tilleqe te mundte reaizohenne menyrensame
eficente te mundur.Perkete ataperdorinstudimete kohesdhe te levizjeve,dhe sistemetnxitesete
pagave.Per te qene me eficentpunandahetne detyrate vogla,te thjeshta,te standarizuaradhe
kerkonme pak formimperturealizuar.3
FrederickTaylor,babai i ketij trajtimi,mendonteqe kjomenyre dote permirsonteproduktivitetine
punetoreve,sepse performancadote varej me paknga iniciativae tyre.
Trajtimi humanapomotivues-Kytrajtimbazohetne supoziminqe detyrate punesmundte ndahen
ne menyre te tille qe te stimulojne motivimine punonjesve dhe te rritinkenaqesinene pune.Ky
trajtimmundte rrise llojllojshmerine e zotesive,porai mundte mos pelqehetngapunonjesit,per
arsye se ai perseri kryenpune me afersishtte njejtitnivel pergjegjesie dhe shperblimi.
Trajtimi socioteknik-Foucherne “Menaxhimi strategjikdhe operacioni i burimevenjerezore”,
shkruan: Rezultatetpozitive te eksperiencavete pasurimitte punesnukduhette nabejne te
harrojme qe motivimi nukeshte i vetmi faktorqe mundte ndikoje ne rezultatete punes.
Trajtimi socioteknikeshte rezultati kerkimeve te nderrmarane TavistockInstitutete Londresgajte
viteve 1950. Cdo sistemprodhimi kerkonteknologji materialedhe organizimsocial te njerezve qe
punojne ne ate Institut.
Karakteristikatkryesore te trajtimitsocioteknikjane:Rregullimii puneve duke ubazuarne
pjesmarrjene punonjesve;konsiderimi i sistemitteknikdhe sistemitsocial si te lidhurabashke;
konceptimi i punessi nje procesqe plotesonnevojat.
1.5.Rregullimi i roleve
Roli eshte model i sjelljesqe presinte tjeretnganje personqe okuponnje fare pozicionine nje
hiearki organizative.Cdopersonne nje pozicionte caktuarformal ne nje organizate bashkevepron
me nje numerpersonash,te pozicionevete tjera,pershembull nje mbikqyres me punetoret,
menaxherete departamentit,perfaqesuesite sindikatave,etj.Prandaj,cdoindividkarrjetine tij te
roleve ne organizate.
Paqartesiae rolit-rezultonngamungesae informacionitne lidhjeme ate qe pritetngaroli,
Mbingarkesae rolit-vjennganje kerkese shumee madhe e punesqofte ne raportme punenqofte
ne raport me burimetdisponibel,
3 Rregullimi i detyrave dhe i roleve te punes
5. Organizimi i punes
[Type text] Page 5
Konflikti i rolit-ndodhne rastinkurnganje personpritenrole te tillaqe realizimi i njeritbente
veshtire realizimine rolittjeter.Keshtukonfliktete rolitkane perorigjinecaktimine objektivavete
papajtueshme.
1.6.Percaktimi i standarteve te punes
Pasi jane percaktuardetyratdhe rolete punes,punonjesitduhetti caktohenedhestandartete
ngarkesave fizike dhe mendore,apoatoqe zakonisht njihenme emrinnormate punes.Ketojane me
te perdorurane punetqe kerkojne me teperharxhimte energjivefizike dhe qe jane te organizuara
sipastrajtimitteknikapomekanik.4
1.7.Rregullimi i orareve te punes
Rregullimi i orareve te punessynonqe me numrine pershtatshemte personave te sigurohet
prodhimi i te mirave materiale aposherbimeve ne momentine duhurduke kufizuarkeshtuefektet
negative me shendetinmireqeniene individeve,duke respekuardetyrimetjuridikedhe kontraktuale
dhe duke siguruarqe shpenzimete pranimitte jene te pranueshme.
1.8.Kriteret e rregullimitte orarit te punes
Nga percaktimi i mesipermdalinqarte ne pahtre kriteretkryesore qe duhetmbahenparasyshgjate
rregullimitte orareve.Atojane:Kerkesate prodhimit, Ndikimimbi individe si dhe Dispozitatjurdike.
Rregullimi i orareve te punesduhette behetduke pasurparasyshkerkesate prodhimit.Ketokerkesa
ndikojne ne gjatesinee ditesse punesdhe te javesse punessi dhe mundesiteperte ndertuarorare
te levishme.
Rregullimi i orareve te punesduhette mbaje parasyshgjithashtudhe efektetmbi individin.Efektet
me kryesore jane :Lodhjadhe rrezikui aksidenteve dhe i semundjeve ,Mundesiae harmonizimitte
kohesperjetenpersonalene kohene punessi dhe Rregullimi i orareve te puneskerkonmbajtjen
parasyshdhe te dispozitavejuridike,lidhurme zgjatjene ditesdhe te javesse punesoreve shtese
etj.
4 Percaktimi i roleve te punes
6. Organizimi i punes
[Type text] Page 6
1.9.Oraret e ndryshme te punes
Ne praktike njihenmenyrate ndryshme te rregullimitte orareve te punes.Ketomundte klasifikohen
ne dy grupe:Grupi i pare :rregullime te orareve qe nukqojne ne shkurtimine zgjatjesse kohes
normale javore te punes,si dhe grupi dyte:rregullime te orareve ne pune me reduktimte kohesse
punes,ketufutenpunane kohe te pjesshme dhe punae ndare.5
Orari i levizshem-kyrregullimi orareve te punesulejonpunonjesve,brendadisakufijve te zgjedhin
orene ardhjesdhe ate te largimitngapuna.Perfitimetkryesore qe mundte nxjerreorganizatanga
oraret fleksibile janepermirsimii performances,nje lehtesi me e madhe perrekrutimindhe mbajtjen
e personelitdhe reduktimii mungesave,vonesave dhe oreve shtese.
Orari i ngjeshurapojava e ngjeshure punes- konsistonne shprendarjene kohesjavore te punesne
nje numerme te vogel ditesh,dukezgjaturkohenditorete punes.
Puname nderresa-kylloj rregullimi i oraritte punesperdoretzakonishtne sektorete sherbimitku
orete qendrimitjane te zgjatura.Kylloj orari mundti permbaje tri nderresa8-oreshe(paradite,
mbasdite dhe naten) ose dynderresa(nderresae paraditesdhe ajoe pasdites).
Punane kohe te pjesshme dhe punae ndare-kashume percaktime te punesse pjesshme.Nje
percaktimme i gjere i saj eshte se kyorar perfshinte gjithpunonjesitte ciletpunojne orare me te
reduktuarase oraret javore apomujore te personave qe kryejnepune te ngjajshme.
2.0.Analiza e punes
Analizae puneseshte procesi marrjesse informacionitpernje sere te dhenashlidhurme punente
tillasi:detyrat,funksionet,dheaktivitetete punes,standartete realizimit,njohurite,aftesite dhe
eksperiencene nevojshme perrealizimine punes,etj.Informacioni i mbledhurgjate analizes
perdoretperhartimine atyre qe quhenpershkrime dhe specifikime.
2.1. Informacioni,te dhenatqe mblidhen
Peranalizene punesduhetmbledhurinformacionete ndryshme peraspektete meposhtme:
5 Oraret e ndryshme te punes
7. Organizimi i punes
[Type text] Page 7
Karakteristikate punes- ne lidhjeme kete aspektmundte mblidhetinformacionperpunenne
teresine e saj dhe aktivitetetqe e perbejn.
Mjetete perdorura-mblidhetinformacionperte gjithamjetet,pajisjetdhe materialetqe sherbejne
perpunenqe realizohet.
Ambienti i punes-mblidhetinformacionpervendinqe ze punane strukturenorganizative ,pozicioni
ne zinxhirinkomanduesetj.
Format e informacionit
Informacioni qe duhetmblidhetperdetyratmundte paraqitetne dyformacilesore dhe sasiore.
Informacioni cilesore- ne kete rastai eshte nje pershkrimshpeshme karaktertregimtarlidhurme
permbajtjene punesqe dote analizohet dhe kushtete punes,informacioni duhette perqendrohet
tekdetyratapo teksjelljet.6
Informacioni sasiore-informacionqe duhetmblidheteshte i matshemdhe perkete perdoretanaliza
statistikore...
6 Format e inflacionit