Bedrijven sturen steeds vaker medewerkers naar risicovolle landen in Zuid-Amerika, Azië, het Midden-Oosten en Afrika. Het is niet alleen voor expats, maar ook voor zakenreizigers belangrijk dat er een veiligheidsprotorcol beschikbaar is. De ervaring leert vaak dat deze er niet is, waardoor bedrijven niet adequaat reageren op een crisissituatie. In deze whitepaper geeft Aon Hewitt antwoord op de vragen hoe bedrijven, universiteiten en non-profit organisaties om moeten gaan met hun verantwoordelijkheden ten aanzien van de veiligheid en het welzijn van expatriates en internationaal mobiele werknemers.

1. Whitepaper Meer zicht op risico’s voor expats en internationaal mobiele werknemers
September 2011
Whitepaper
Zowel nationale als internationale bedrijven sturen steeds vaker medewerkers naar risicovolle
landen in Zuid-Amerika, Azië, het Midden-Oosten en Afrika. Niet alleen expats, die langere
tijd in het buitenland verblijven, maar ook zakenreizigers, die op incidentele basis naar
het buitenland gaan. Het is daarom van belang dat bedrijven een veiligheidsprotocol
voorhanden hebben voor deze werknemers. De ervaring leert echter dat zo’n protocol niet
vaak voorhanden is. Daardoor kunnen bedrijven niet adequaat reageren op een crisissituatie.
Uit onderzoeken die Aon heeft uitgevoerd, blijkt dat de wereld er de afgelopen periode niet
veiliger op is geworden. Dat vraagt om aanpassingen van zowel werkgever als werknemer.
Verder komt naar voren dat niet alleen het type internationaal mobiele werknemer
verandert, maar ook de duur en het type uitzending.
In deze whitepaper geeft Aon Hewitt antwoord op de vraag hoe bedrijven, universiteiten en
non-profit organisaties om moeten gaan met hun verantwoordelijkheid ten aanzien van de
veiligheid en het welzijn van expatriates en internationaal mobiele werknemers.
Inhoud:
1 Inleiding 2
2 Ontwikkelingen 2
3 Probleemstelling 4
4 Oplossing van probleem 4
5 Aanbevelingen 5
6 Conclusie 7
Meer zicht op risico’s voor expats en
internationaal mobiele werknemers
September 2011

2. Whitepaper Meer zicht op risico’s voor expats en internationaal mobiele werknemers
September 2011
2
1 Inleiding
Te midden van groeiende internationalisering sturen bedrijven steeds vaker medewerkers naar het buitenland.
Soms voor enkele jaren, maar steeds vaker ook voor kortere perioden. Tegelijk is de veiligheid in de wereld
er de afgelopen jaren niet groter op geworden. Dat betekent dat bedrijven en hun internationaal mobiele
werknemers steeds meer bloot komen te staan aan risico’s.
Het is de vraag in hoeverre bedrijven zich bewust zijn van deze risico’s en weten welke maatregelen ze moeten
nemen. Uit onderzoek van Aon blijkt dat veel ondernemingen niet goed zicht hebben op de financiële
gevolgen van eventuele calamiteiten, zoals ontvoeringen en natuurrampen zoals de aswolk en de tsunami.
Daarnaast zijn de verzekeringen en de mogelijke persoonlijke schade die hun expats en zakenreizigers kunnen
oplopen vaak niet goed op elkaar afgestemd.
Het is daarom van groot belang dat de betrokken bedrijven in het bezit zijn van een veiligheidsprotocol.
Concreet betekent dit onder meer dat zij en de expats zelf op de hoogte moeten zijn van de meest actuele
ontwikkelingen in een land, zodat ze later niet voor verrassingen komen te staan. Het betekent ook dat
de global mobility managers, risk & insurance managers en HR-directors binnen een onderneming meer
verantwoordelijkheden krijgen. Zij coördineren niet alleen, maar krijgen ook te maken met zaken als veiligheid
en risicomanagement.
De toenemende mobiliteit en groeiende risico’s betekenen ook dat aan de internationaal mobiele werknemers
zelf de nodige eisen mogen worden gesteld. Zij moeten niet alleen goed geschoold zijn maar ook over
de nodige ervaring beschikken. Een ongeluk zit in een klein hoekje en juist op zo’n moment kan ervaring
het verschil maken. Een goede voorbereiding in de vorm van training is aan te bevelen. Een bedrijf moet
daarnaast goed weten welke risico’s aan een reis kleven.
Het opstellen van een veiligheidsprotocol is geen eenvoudige opgave en niet alle bedrijven beschikken over
de benodigde kennis. Voor deze ondernemingen is het raadzaam om de hulp in te roepen van externe
adviseurs. Groeiende internationalisering, toenemende onrust in de wereld en het stijgende aantal expats
onderstrepen het belang van een gedegen voorbereiding tot uitzending en dus ook van de noodzaak van
het opstellen van zo’n protocol.
2 Ontwikkelingen
Latijns-Amerikaanse, Aziatische maar vooral Europese bedrijven laten een sterke toename zien van
het aantal expatriates. De reden voor deze toename is dat veel bedrijven expansie zoeken buiten hun
eigen landsgrenzen. Tevens zijn ze op zoek naar nieuwe afzetgebieden en goedkopere productie- en
kennismogelijkheden. Aan de andere kant zien wij ook dat een aantal multinationale bedrijven een daling
vertoont in het aantal expatriates, omdat deze ondernemingen steeds vaker gebruik maken van lokaal
geschoolde werknemers. Uiteraard is het van belang om deze lokaal geworven medewerkers te begeleiden
in de opstartfase.
Om deze periode zo effectief mogelijk in te vullen, maken deze bedrijven gebruik van eigen werknemers
dat voor een korte periode (maximaal één jaar) wordt uitgezonden. Deze groep medewerkers, zaken-/
projectreizigers genoemd, beschikken over specifieke kennis en zijn flexibel inzetbaar.

3. Whitepaper Meer zicht op risico’s voor expats en internationaal mobiele werknemers
September 2011
3
Risico’s
De meest belangrijke risico’s bij internationale mobiliteit zijn:
• terrorisme;
• kidnap voor losgeld;
- de laatste zes jaar is het aantal ontvoeringen verdubbeld
- 10.000 per jaar, waarvan 10% zakelijke reizigers
• criminaliteit;
• burgeropstanden en burgeroorlogen;
• verkeersongevallen;
• medische risico’s.
Verplichtingen werkgevers
Werkgevers hebben een aantal verplichtingen waaraan ze moeten voldoen als ze expats in dienst hebben
of medewerkers die op incidentele basis naar het buitenland gaan. Zo moeten ze:
• Werknemers informeren over de risico’s van internationale mobiliteit (reizen) en vooraf de veiligheid
beoordelen van operationele locaties.
• Voor voldoende informatie zorgen over risico’s, veiligheid en advies en training geven aan de
medewerkers die naar risicovolle gebieden worden uitgezonden.
• Werknemers voorbereiden op internationale mobiliteit en een travelrisk protocol voorhanden hebben.
• Procedures opstellen voor de aanpak van reisgerelateerde incidenten.
• Een behoorlijke verzekering afsluiten die dekking biedt voor schade van de werknemers (art. 7:611 BW).
Organisaties hebben meer dan voorheen een zorgplicht om hun werknemers te beschermen bij
zakenreizen. De risico’s waarmee deze werknemers worden geconfronteerd, zijn sterk verhoogd en
variëren van medische problemen en het uitvallen van transportverbindingen door natuurrampen, tot
ernstige bedreigingen van de veiligheid en imagoschade.
Nieuw type opdrachten
Op het gebied van werken met expats zijn enkele veranderingen gaande. Aon Hewitt constateert de
volgende nieuwe ontwikkelingen:
• Kortetermijnuitzendingen en projectmatige uitzendingen zijn in sterke mate aan het opkomen. Deze
specifieke groep medewerkers kan echter ook worden ingezet om problemen op te lossen die lokale
medewerkers niet kunnen oplossen. Andere redenen zijn uit kostenoogpunt of familieverplichtingen.
• Langetermijnuitzendingen van gemiddeld vijf jaar worden ingekort tot maximaal drie jaar. Bedrijven
zoeken steeds vaker een lokale oplossing voor uitzendingen die langer dan vijf jaar dreigen te duren.
• Meer verschillende nationaliteiten behoren tot de groep internationaal mobiele werknemers en het
aantal intraregionale uitzendingen neemt toe.
• Gezinssamenstellingen veranderen met meer duo-inkomenssituaties, meer vrouwelijke expats en een
toename van single werknemers.

4. Whitepaper Meer zicht op risico’s voor expats en internationaal mobiele werknemers
September 2011
4
Nieuw type expat: expatriate
Bij het opkomen van nieuwe markten in Zuid-Amerika, Afrika en Azië ontstaat er een nieuw soort
internationaal mobiele werknemer: expatriates; werknemers die van project A naar project B gaan en van
B naar C. Deze werknemers kunnen niet worden gezien als de traditionele expats die gedurende drie tot
vijf jaar op één vaste plek verblijven, maar meer als de nieuwe internationale nomaden. Ze moeten ook niet
verward worden met zakenreizigers die voor een incidentele klus de grens over moeten. Steeds meer
multinationale bedrijven maken gebruik van deze nieuwe groep. De belangrijkste eigenschappen van deze
groep zijn:
• flexibel inzetbaar van project naar project;
• heeft geen vaste verblijf- of standplaats (home base);
• kan snel en effectief wereldwijd worden ingezet;
• is geen standaard expat;
• is tussen de 25-35 jaar;
• spreekt verschillende talen;
• is avontuurlijk en zeer gemotiveerd om de wereld te ontdekken;
• maakt gebruik van verschillende vormen van sociale media (internet gedreven).
3 Probleemstelling
Wat opvalt, is dat op sociale media vaak wordt gesproken over de business opportunities die vanuit
internationale expansie te behalen zijn. Waar het bedrijfsleven onvoldoende bij stil staat, zijn de gevaren
die internationaal reizen met zich meebrengt. Een werkgever kan denken dat een verzekering meer dan
voldoende is. Echter, in een levensbedreigende crisissituatie ontstaan er andere krachten die een negatieve
invloed hebben op het beslisproces. Wie draagt dan welke verantwoordelijkheid en wie krijgt dan de regie?
Zonder de juiste protocollen ligt de aansprakelijkheid volledig bij de werkgever, die te maken kan krijgen met
negatieve financiële consequenties alsmede ernstige merk- en reputatieschade.
Onvoldoende aandacht voor medische en persoonlijke veiligheid
Als werknemers over de hele wereld reizen, worden ze blootgesteld aan meerdere medische- en
veiligheidsrisico’s, veroorzaakt door mens of natuur. De impact kan variëren van een klein ongemak tot
een incident met een ernstige verwonding of dodelijke afloop. Uit het onderzoek van Aon is gebleken dat
bedrijven in onvoldoende mate beschikken over een global mobility plan om hun internationaal mobiele
medewerkers te beschermen, risico’s te beheersen en te reageren op incidenten.
Onvoldoende aandacht voor Expatriate Risk Management
Bedrijven geven aan onvoldoende inzichtelijk te hebben wat de financiële gevolgen zijn bij calamiteiten
in het buitenland. Daarnaast blijkt dat compliance steeds vaker onvoldoende in kaart is gebracht en dat
internationale verzekeringsproducten als medische dekking, ongevallen, zakenreis- en persoonlijkeschade
onvoldoende op elkaar zijn afgestemd. Dat maakt dat de rol van de global mobility manager de aankomende
jaren sterk zal gaan veranderen. Naast de coördinerende taak wordt de taak van de global mobility manager
uitgebreid met veiligheid en risicobeheersing. Of te wel: ‘Expatriate Risk Management’.
4 Oplossing van probleem
Voor de werkgever is het van belang dat die een gedetailleerde Travel Risk Analysis uitvoert om zo volledig
te begrijpen en te beoordelen hoe de organisatie omgaat met de risico’s van internationaal reizen. Is er

5. Whitepaper Meer zicht op risico’s voor expats en internationaal mobiele werknemers
September 2011
5
een risicobeleid voorhanden? Wat is hierin het bestaande beleid en wat is de procedure aangaande
crisisbeheersing en planning? Welke verzekeringsprogramma’s zijn momenteel voorhanden?
Belangrijk hierbij is dat de relevante belanghebbenden, zoals de risk insurancemanager, HR-director,
operations director, security director en andere senior executives gezamenlijk een duidelijk inzicht krijgen
welk risicoprofiel van toepassing is op hun internationaal mobiele werknemers. Deze groep werknemers
dient men te splitsen in langetermijnuitzendingen en kortetermijnuitzendingen.
Een sluitend risicoprofiel moet te evalueren zijn en moet in ieder geval de volgende elementen bevatten:
• Reisprofiel: het vastleggen van gedetailleerde informatie over de omvang van de reizigers. Wat is hun
ervaring, welke reispatronen zijn erop van toepassing en wat is de ervaring bij het reizen naar bekende,
‘normale’ bestemmingen en bestemmingen met een verhoogd risico.
• Reisprocedures: het maken van een evaluatie van bestaande reisprocedures, crisisbeheersingsplannen,
crisiscommunicatieplannen, medische bedrijfsprocessen en beveiligingsmechanismen. Maar ook een
evaluatie van de rolverdeling en verantwoordelijkheden.
• Verzekeringen en third party review: welke regelingen heeft de werkgever afgenomen ten aanzien van
business travel, ongevallen, persoonlijke ongevallen, aansprakelijkheid, kidnap ransom, afpersing
en mogelijk andere aanverwante verzekeringen? Zijn er lopende overeenkomsten en regelingen met
medische instanties en Security Response-agentschappen of andere partijen en wat is de samenhang
tussen deze regelingen en partijen?
5 Aanbevelingen
Tijdens de recente gebeurtenissen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten heeft Aon Hewitt organisaties
bijgestaan met evacuaties, crisisbeheersing en strategische besluitvorming. Vanuit dit inzicht is een aantal
belangrijke ontwikkelingen vastgesteld op het gebied van internationale mobiliteit.
Onze ervaring op het gebied van internationale mobiliteit leert dat werkgevers preventie en veiligheid
niet altijd als hoogste prioriteit ervaren. Ook de internationaal mobiele werknemer is zich er onvoldoende
van bewust welke risico’s verbonden zijn aan een internationale korte- of langetermijnuitzending. De
veiligheid in de wereld verandert ongemerkt. Waar het eerst veilig leek te zijn, kan de situatie zomaar
omslaan. Werkgevers en werknemers dienen zich bewust te zijn van de risico’s die verbonden zijn aan
internationaal reizen. Daarnaast is het voor de werkgever van belang dat hij zijn verantwoordelijkheid
neemt voor het welzijn en de veiligheid van zijn uitgezonden werknemers. De werknemer verwacht
immers in een crisissituatie professionele hulp van zijn werkgever. Het niet kunnen voldoen aan deze
verwachtingen schaadt het imago van het bedrijf en zorgt voor een negatieve beeldvorming met mogelijk
ernstige financiële gevolgen voor de werkgever en/of de werknemer.
Travel risk
analysis
Awareness
Risk managed
travel
Incident
management

6. Whitepaper Meer zicht op risico’s voor expats en internationaal mobiele werknemers
September 2011
6
Belangrijke uitgangspunten die in ieder geval bekend en geregeld moeten zijn, zijn te verdelen in drie fases:
Anticipatiefase
Het samenstellen van een ‘travel managementstrategie’ op basis van landenanalyses en het samenstellen van
een intern risicoproces, zoals:
• Het voorbereiden en beschermen van een werknemer op zijn reis naar risicovolle landen. Zorg dat de
werknemers die worden uitgezonden naar een ander land, opgeleid en ervaren zijn. Bij veiligheid komt
het aan op veel kleine beslissingen. Vaak worden deze genomen op basis van individuele ervaringen, of
het gebrek daaraan.
• Het constant monitoren van de lokale en wereldwijde risico’s zodat medewerkers vooraf op de hoogte zijn
van mogelijke gevaren.
• Het aanwezig hebben en vooral up-to-date houden van veiligheidsprocedures op het moment dat het mis
zou kunnen gaan door binnenlandse onrust, kidnapping, terrorisme of bij ongevallen.
• Het creëren van een veiligheids- en verzekeringsplan dat direct in werking treedt bij een calamiteit.
Dit zorgt niet alleen voor een vermindering van de risico’s, maar ook van de aansprakelijkheid van de
werkgever.
Preventiefase
• Zorg altijd voor goede, actuele informatie. Dit geldt voor zowel de werknemers in het veld, als voor de
werknemers op het hoofdkantoor. Informatie uit publieke bronnen als televisienieuws, newswires en
sociale media is van onschatbare waarde, evenals uit gespecialiseerde bronnen zoals veiligheidsanalyses
van gespecialiseerde organisaties.
• Maak uw risico’s inzichtelijk. Werk van uur tot uur samen met de mensen in het veld om vast te stellen
welk soort risico’s voor het bedrijf acceptabel zijn. Mogen werknemers bijvoorbeeld proberen het
vliegveld te bereiken of moeten zij absoluut in hun accommodatie blijven?
• Het verzorgen van veiligheidstrainingen voorafgaand aan de zakenreis. Dit kan bijvoorbeeld via een
online module.
• Het afsluiten van een dekkende medische- en/of zakenreisverzekering met ongevallendekking plus een
volledige molest clausule.

7. Whitepaper Meer zicht op risico’s voor expats en internationaal mobiele werknemers
September 2011
7
Reactiefase
Wanneer er daadwerkelijk iets gebeurt, is het voor werkgevers van belang snel te handelen en de regie in
handen te nemen. De uiteindelijke beslissing om te evacueren ligt bij het hoofdkantoor. Het individu in
het veld verliest al snel overzicht en kan emotioneel betrokken raken. Laat de uiteindelijke beslissing om
te gaan of te blijven over aan iemand die niet situationeel betrokken is. Het is van groot belang dat in het
eerste uur van een crisis de juiste beslissing wordt genomen.
De werkgever zou zich altijd moeten laten informeren door een extern crisisteam als er onvoldoende interne
kennis van zaken is. Laat u desgewenst professioneel ondersteunen bij het opstellen van risicoprogramma’s,
evacuatieprogramma’s en pre-deployment informatie. Dit maakt dat de veiligheidsaspecten van
internationaal reizen altijd om maatwerk vragen en waarin de werkgever zich geen standaardoplossingen
kan veroorloven.
6 Conclusie
Bedrijven met internationaal mobiele werknemers hebben lang niet altijd goed zicht op de financiële
risico’s die ze in het buitenland lopen. Verder blijkt dat de internationale verzekeringen die ze hebben
lopen en mogelijke persoonlijke schade onvoldoende op elkaar zijn afgestemd. Daardoor kunnen zij en ook
hun expats tijdens een calamiteit voor onaangename verassingen komen te staan.
Het is daarom van groot belang dat de betrokken ondernemingen over een veiligheidsprotocol beschikken.
Ze moeten goed zicht hebben op de risico’s in landen waar de betrokken werknemers naartoe worden
gestuurd en in het bezit zijn van informatie die up-to-date is. Tijdens een calamiteit moet binnen een
organisatie sprake zijn van een heldere taakverdeling. Het besluit tot bijvoorbeeld evacuatie moet op het
hoofdkantoor worden genomen. Door de toegenomen risico’s zullen de verantwoordelijkheden van de
global mobility manager, risk insurance manager en HR-director toenemen.
Voor bedrijven is het van belang dat zij met ervaren en goed opgeleide werknemers werken die goed
voorbereid op reis gaan en de mogelijke risico’s kennen. Een ongeluk zit in een klein hoekje en een ervaren
medewerker kan in zo’n situatie het verschil maken. De expats op hun beurt mogen er vanuit gaan dat zij
bij hun werkgever ook tijdens een calamiteit in goede handen zijn.
Het opstellen van een veiligheidsprotocol is een ingewikkeld proces waarbij externe hulp noodzakelijk kan
zijn als de benodigde kennis binnen een bedrijf niet voorhanden is. De groeiende internationalisering, de
daarmee gepaard gaande groei van het aantal expatriates en de onrust op diverse plaatsen in de wereld,
onderstrepen de noodzaak tot een veiligheidsprotocol.

8. Whitepaper Meer zicht op risico’s voor expats en internationaal mobiele werknemers
September 2011
8
Arno Rietveld
Arno Rietveld is senior consultant van Aon Hewitt Expatriate Services en heeft als
aandachtsgebieden Veiligheid Employee Benefitsregelingen ten behoeve van
internationale mobiliteit. Hij ondersteunt bedrijven bij het inzichtelijk maken van de
risico’s en het verminderen van de kwetsbaarheden op het vlak van internationale
mobiliteit. Hij begeleidt bedrijven bij het opstellen van risicoprofielen en verzorgt
de inrichting van de internationale employee benefits en veiligheidsregelingen. Hij
is specialist op het gebied van internationale programma’s op de gebieden zorg,
inkomen en veiligheid.
Contact
Voor meer informatie over risico’s voor expats en de oplossingen die Aon Hewitt kan
bieden, kunt u contact opnemen met:
Arno Rietveld T. 010 - 448 8217
M. 06 534 203 77
E. arno.rietveld@aonhewitt.com
Over Aon Hewitt
Aon Hewitt is wereldwijd marktleider in Human Resources Management, Consultancy en
Outsourcing. Het bedrijf adviseert organisaties bij het oplossen van complexe vraagstukken
op het gebied van arbeidsvoorwaarden, talent management en daarmee samenhangende
financiële uitdagingen. Aon Hewitt ontwerpt, implementeert, communiceert en beheert
een breed scala aan oplossingen op het gebied van menselijk kapitaal, pensioenen,
beleggingsbeheer, zorg, beloningen, verzekeringen en talent management. Hiermee verhoogt
Aon Hewitt het rendement op het belangrijkste kapitaal van organisaties: hun medewerkers.
Het bedrijf telt wereldwijd meer dan 29.000 professionals in 90 landen.
Aon Hewitt is onderdeel van verzekeringsmakelaar en risicoadviseur Aon Corporation, Chicago,
USA. Het wereldwijde Aon-netwerk omvat circa 500 kantoren in meer dan 120 landen en heeft
ruim 59.000 medewerkers. Meer informatie: www.aonhewitt.com.
© 2011 Aon Hewitt
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze rapportage mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm
of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige
andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Aon Hewitt.
6960aa