1. EAEKO 2008-2012 ALDIRAKO
III. GAZTE JUSTIZIA PLANAREN
EBALUAZIOA
Vitoria-Gasteiz, 2014ko martxoaren 12a

2. EAEko 2008-2012 aldirako III. Gazte Justizia Planaren Ebaluazioa:
PLANAREN HELBURUAK
Adingabeek egindako arau-hausteak prebenitzea eta murriztea.
Bizkor eta egoki erantzutea adingabeek egindako arau-hausteen aurrean, hala
dagokionean, erantzun zigortzaile-hezitzailea emanda.
Erakundeen erantzunaren kalitatea eta eraginkortasuna areagotzea eta esku-
hartzearen zein ebaluazioaren prozeduren eta metodologia zientifikoaren
kalitatea handitzea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren eskumenekoak diren
Adingabeen Epaitegi guztiek emandako ebazpen judizial guztiak beteko direla
bermatzea.
Adingabe arau-hausleen gizarteratzea bultzatzea edo hobetzea.

3. EAEko 2008-2012 aldirako III. Gazte Justizia Planaren Memoria:
INFORMAZIO-ITURRIAK
EUSKO JAURLARITZARENAK
EZ DIREN ITURRIAK
HERRI ADMINISTRAZIO ETA
JUSTIZIA SAILA
Estatuko Fiskaltza Nagusia
Estatistikako Institutu
Nazionala
Botere Judizialaren
Kontseilu Nagusia
Justizia
Zuzendaritza

4. EAEko 2008-2012 aldirako III. Gazte Justizia Planaren
Memoria: INFORMAZIO-ITURRIAK
EHU OSASUN
SAILA
SEGURTAS
UN SAILA
ENPLEGU
ETA
GIZARTE
POLITIKETA
KO SAILA
EUSKO
JAURLARITZAREN
ITURRIAK

5. BITARTEKOTZA, ADISKIDETZE ETA KONPONKETA PROZESUAK
Bitartekotza-prozesuen % 88,5ean emaitza POSITIBOA izan da.
Bitartekotza-
prozesuak
2008 2009 2010 2011 2012 OROTARA
Emaitza positiboa 538 362 289 307 347 1.843
Emaitza negatiboa 48 55 41 58 37 239
OROTARA 586 417 330 365 384 2.082

6. ADINGABEEN EPAITEGIEK AGINDUTAKO NEURRIAK:
NEURRIAK
978
1.140 1.204 1.127
912
72 100 102 96 80
2008 2009 2010 2011 2012
Total medidas firmes
Total medidas cautelares
-Orotara, 5.811 neurri irmo eta kautelazko neurri agindu dira.
Horietatik % 92,3 IRMOAK izan dira (5.361) eta % 7,7
KAUTELAZKOAK (450).
- Neurri-kopuruak GORA EGIN DU 2008 eta 2010 urteen artean,
hortik aurrerakoan BEHERA EGITEKO.

7. ADINGABEEN EPAITEGIEK AGINDUTAKO NEURRIAK:
NEURRIAK
74,8%
25,2%
Medidas en Medio Abierto
Medidas en Centros
Educativos
Ingurune irekiko neurriak (nerabeak bete etxebizitzan jarraitzen) honako hauek
dira: Eguneko Zentrora joatea, Tratamendu Anbulatorioa, Zaintzapeko
Askatasuna, Gizarte eta Hezkuntza arloko zereginak, Gizartearen mesederako
prestazioak eta Asteburuko egonaldiak etxebizitzan. 4.011 neurri irmo.
Hezkuntza-zentroko neurriak (nerabea Gazte Justiziako sareko berariazko
zentro joan behar da) honako hauek dira: Barneratzeak, Talde Hezitzaileetako
Bizikidetza eta Asteburuko Egonaldiak zentroan. 1.350 neurri irmo.

8. ADINGABEEN EPAITEGIEK AGINDUTAKO NEURRIAK:
NEURRI IRMOAK
29,8%
27,5%
13,6%
13,2%
11,3%
2,7% 1,1% 0,7% Libertad vigilada
Prestación en beneficio de la
comunidad
Realización de tareas socioeducativas
Internamiento
Permanencia de fin de semana
Asistencia a centro de día
Tratamiento ambulatorio
Convivencia en grupo educativo
Adingabeen epaileek gehien agindutako neurriak honako hauek dira:
Zaintzapeko Askatasuna, Gizartearen Mesederako Prestazioak, Gizarte eta
Hezkuntza arloko zereginak gauzatzea, Barneratzeak eta Asteburuko
Egonaldiak.

9. ADINGABE ARAU HAUSLEEN PROFILA:
NEURRI IRMOAK
Neurri % 83,5 mutilei zuzendu zatzaizkie, eta % 16,5 neskei. Nesken ehunekoa
HAZI EGIN DA, 2008ko % 13,1etik 2012ko % 20,2ra igaro denez.
Adingabeen % 56,3 EAEn jaioak dira, % 6,8 beste autonomia-erkidego
batzuetan eta % 36,9, berriz, atzerrian.
Atzerrian jaiotakoak 2008an % 40 ziren bitartean, 2012an % 31,7 dira.
Delituzko egintza (neurriak ezartzea dakartenak) nagusiak honako hauek dira:
-Indarkeria eta larderia bidezko lapurretak
-Lapurreta indarrez
-Lesioak
-Ebasketak
Delituzko egintzak egin direneko batez besteko adina 16 eta 17 urte artean
dago.

10. 2009AN NEURRIAK AMAITU DITUZTEN ADINGABE ARAU HAUSLEEN
PROFILA:
IVAC/KREIren IKERLANA (UPV/EHU)
% 82,1 mutilak dira. % 67,3 EAEn jaio dira. % 74,5 jatorrizko
familiarekin bizi dira.
% 47,6ren gurasoetako
batek edo biek lan
egonkorra dute.
% 35,6k amaren, aitaren
edo guraso bien arreta-
defizita dute.
% 34,6k gurasoetako
baten bereizketa
traumatikoa izan dute
edo gurasoak bizi
direnaren bestelako leku
batean bizi dira.
Gaixotasun fisikoak
eta/edo psikologikoak
dituzten senitartekoen
ehunekoak txikiak dira.
% 7,4k indarkeriazko
ekintzak ezagutu ditu
etxean.
Adingabeen eta/edo
senitartekoen % 53k
harremana du Gizarte
Zerbitzuekin.

11. ADINGABE ARAU HAUSLEEN PROFILA:
IVAC/KREIren IKERLANA (UPV/EHU). BERRERORTZEAREN EBALUAZIOA
28,1
71,9
21,8
78,2
19,6
80,4
0
20
40
60
80
100
2003-2007 2006-2010 2009-2013
Sí
No

12. NEURRIAK GAUZATZEKO BITARTEKOAK:
GAZTE JUSTIZIAKO HEZKUNTZA ZENTROAK (I)
ZENTROA
LEKU LIBREAK
2008 2009 2010 2011 2012
HZ IBAIONDO (mutilak) 34 39 39 39 39
HZ URIBARRI (mutilak) 14 14 16 16 16
CEMAR (Urioste) (mutilak) 7 7 7 7 0
HZ ITXASLUR (mutilak) 0 0 6 6 0
HZ URGOZO (mutilak) 0 0 0 0 10
EI DONOSTIA 1 (mutilak) 4 4 4 4 4
EI DONOSTIA 2 (mistoa) 6 6 6 6 0
EI GASTEIZ (mutilak) 4 4 0 4 4
EI BILBO (mistoa) 6 6 6 6 6
HZ ANDOIU/GORBEIA
(neskak)
7 7 15 15 15
HZ TXEMA FÍNEZ (mutilak) 0 0 0 10 10
OROTARA: 82 87 99 113 104

13. NEURRIAK GAUZATZEKO BITARTEKOAK:
GAZTE JUSTIZIAKO HEZKUNTZA ZENTROAK (II)
ZENTROA
ZUZENDARITZA KOORDINATZEALE
TEKNIKOAK HEZITZAILEAK IRAKASLEAK ZERBITZUAK ETA
ADMINISTRAZIOA
2008 2012 2008 2012 2008 2012 2008 2012 2008 2012
HZ IBAIONDO 3 3 9 9 50 50 12 13 2 2
HZ URIBARRI 2 2 3 3 16 17 2 3 3 3
CEMAR (Urioste) 1 0 2 0 9 0 2 0 1 0
HZ ITXASLUR 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
HZ URGOZO 0 1 0 2 0 12 0 3 0 0
EI DONOSTIA 1 0 0 1 1 5 5 0 0 0 0
EI DONOSTIA 2 0 0 1 0 7 0 0 0 0 0
EI VITORIA-GASTEIZ 0 0 1 0 5 0 0 0 0 0
EI BILBO 0 0 1 1 7 7 0 0 0 0
HZ
ANDOIU/GORBEIA
1 2 2 3 12 27 1 3 1 2
HZ TXEMA FÍNEZ 0 1 0 2 0 12 0 3 0 1
OROTARA: 7 9 20 21 111 130 17 25 7 8

14. NEURRIAK GAUZATZEKO BITARTEKOAK:
INGURUNE IREKIKO LANGILEAK
2008 2009 2010 2011 2012
INGURUNE IREKIA BIZKAIA 14 14 14 14 14
INGURUNE IREKIA GIPUZKOA 7 8 8 8 8
INGURUNE IREKIA ARABA 4 4 4 4 4
BIZKAIKO EGUNEKO ZENTROA 8 8 8 8 7
GIPUZKOAKO EGUNEKO
ZENTROA
4 4 4 4 4
ARABAKO EGUNEKO ZENTROA 2 2 2 2 2
OROTARA: 37 38 38 38 37

15. NEURRIAK GAUZATZEKO BITARTEKOAK:
BALIABIDE EKONOMIKOAK
1. Gazte Justiziako hezkuntza-zentroetan gauzatutako
langile- eta funtzionamendu-gastuak: 53.139.709 €
2. Gazte Justiziako hezkuntza-zentroetako segurtasun-
gastuak: 4.289.512 € (2008koak izan ezik).
3. Obra-, altzari- eta mantentze-gastuak: 7.054.304 €
1. Ingurune irekiko gastuak: 9.267.580 €
2. Esku-hartze psikoteraupetikoetarako gastuak: 234.622
€

16. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Herrizaingo Saila
1. Araudi-aurreikuspenak sartu dira, Ertzaintzaren barne-araudirako
jarraibideen bitartez.
2. Adingabeen datuen konfidentzialtasuna bermatzeko prozesuak
osatu dira.
3. Berariazko 22 prestakuntza-ekintza gauzatu dira arlo honetan,
1.415 agenteren parte-hartzearekin.
4. Bergarako, Donostiako, Eibarko, Gasteizko, Laudioko eta
Zumarragako ertzain-etxeek berariazko bereizgarririk gabeko
ibilgailu ofizialak atondu dituzte, adingabeak garraiatzeko.
5. Justiziako Zuzendaritzaren eskariz, barneratutako 2.247
adingabe lekualdatu dira.

17. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila
1. Gazte Justiziako hezkuntza-arretako baterako aginduak
indarrean jarraituko du.
2. Ibaiondo HZk irakasle egokiak eta nahikoak edukitzea bermatu
da.
3. Behar izan duten adingabeek, urrutiko hezkuntzako
programetarako sarbidea izan dute.
4. Ikastetxeetan ezagutarazteko programari eutsi zaio, baita
Justizia Jauregietarako bisita didaktikoei ere.

18. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Osasun Saila
1. Ibaiondo HZko arreta medikoa eta erizaintza (medikuak, erizaina
eta psikiatrak) gauzatzeko erakunde-arteko akordioak indarrean
jarraituko du.
2. Gazte Justiziako zentroetan osasun-arretari buruzko 2003ko
hitzarmenak indarrean jarraituko du.
3. OTIrako sarbidea bermatu da, gainerako herritarrentzat bezala.
4. Osasun mentalaren arretak hutsuneak ditu berariazko arazo jakin
batzuei aurre egitean; familia-terapiak egiteko, estupefazienteen
kontsumoa, etab. Horrenbestez, zenbaitetan sare pribatura jo
behar izan da.

19. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila
1. Bilbon bi etxebizitza lagatzeari eutsi zaio.
2. Atzerriko nerabeen arreta Helduren bidez gauzatu da eta, gero,
Biltzen-en bidez.
3. Gazte Justiziako nerabeen etxebizitza-premiak 2012ko abuztuko
txostenean aztertu ditu Etxebizitzako Euskal Behatokiak.
4. Gazte Justizia sistemako nerabeei arreta eskaini diete Gizarte
Zerbitzuek sare orokorraren bidez, berariazko programarik edo
ekintzarik baliatu gabe.

20. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila
1. Azpiegiturak Gazte Justiziako hezkuntza-zentroen sarea osatu da
Txema Fínez eta Urgozo hezkuntza-zentroak irekita,
Andoiu/Gorbeia hezkuntza-zentroa handituta eta gainerako
zentroak egokituta. 104 leku libre dago denbora-bitartearen
amaieran.
2. Araudia garatzea: Planean aurreikusitako 163/2008 eta 80/2009
Dekretuak argitaratu dira.

21. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila
4. Bitarteko informatikoak:
- Gazte Justiziako datu-basea (28 zk.) mantentzea eta eguneratzea.
- Talde psikosozialen oinarriaren funtzionamendua diseinatzea eta
probatzea.
3. Sail-arteko eta erakunde-arteko koordinazioa:
- Itunak Estatuaren Administrazio Orokorrarekin, Eudelekin, Osakidetzarekin,
Hezkuntza Sailarekin, etab.
- Kontseilu, foro eta batzorde askotan parte hartzea.
- Koordinazio iraunkorrerako bideak zabalik mantentzea epaitegiekin,
fiskaltzekin, talde psikosozialekin, erakunde laguntzaileekin, foru
aldundiekin, beste autonomia-erkidego batzuekin, etab.
- UPV/EHUrekin lankidetzan jardutea, azterlanak eta ebaluazioak egiteko.

22. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila
5. Azterlanak, ikerketak eta materialak osatzea
- Hezkuntzako esku-hartzearen, adingabeen profil psikosozialaren eta EAEko
Adingabeen Justiziako delitu-analisiaren ebaluazioa argitaratzea (2003-2006).
- Hezkuntzako esku-hartzearen, adingabeen profil psikosozialaren eta EAEko
Adingabeen Justiziako delitu-analisiaren ebaluazioa (2006-2009).
- Gazteen Justizia Bitartekotzaren ebaluazioa EAEn (2006-2009).
- Hezkuntzako esku-hartzearen, adingabeen profil psikosozialaren eta EAEko
Adingabeen Justiziako delitu-analisiaren ebaluazioa (2008-2011).
- Hezkuntzako esku-hartzearen, adingabeen profil psikosozialaren eta EAEko
Adingabeen Justiziako delitu-analisiaren ebaluazioa (2009-2012).
- Behin eta berriz berrerori diren adingabeak EAEn (2006-2009).
- EAEko hezkuntza-zentroen ebaluazioa (2009).
- Argitaratutako materialak: neurri judizialei, hezkuntza-zentroei, autonomia-
egoitzei eta bitartekaritza-, kontziliazio- eta ordain-prozesuei buruzko 12
liburuxka.
- Justizia Administrazioari buruzko unitate didaktikoa.

23. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila
8. Ingurune irekiko zerbitzuak
- Zerbitzuon egiturari eutsi zaio, aldaketa nabarmenik egin gabe:
Ingurune irekiko neurriak gauzatzeko 3 zerbitzu (26
profesional) eta 3 eguneko zentro (36 leku libre).
7. Gazte Justiziako Hezkuntza-zentroen sarea:
- Ezarritako 3 mailako eredua sendotu da. I. mailan, 39 leku; II.
mailan, 51; eta III. mailan, 14.
6. Gazte Justiziako Zerbitzuari atxikitako profesionalak
- Gazte Justiziako Zerbitzuari atxikitako profesional-kopurua
egonkortu da (11 pertsona).

24. HELBURUAK, SAILAREN ARABERA: EKINTZAK
Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila
9. Lanbide-heziketa eta birziklatze profesionala
- Justizia Sailaren itunen bitartez Gazte Justiziaren sarean lanean ari diren
pertsona guztiek bermatuta izan dituzte prestakuntzarako 30/35 ordu
urtean.
- Ibaiondo HZn, tutoretzako, substantzien gehiegizko kontsumoko,
nerabezaroko patologia psikiatrikoko eta krisietan esku hartzeko ereduko
(2 ikastaro) berariazko ikastaroak egin dira. Pertsona horiek norbanako
gisa eskuratu dute HAEEren prestakuntza-eskaintza.
- Nabarmentzekoa da Gazte Justiziaren sareko langileek emandako
trebakuntza-jarduerak ugaritu izana.

25. ONDORIOAK: KANPO ITURRIAK
• Gazteen Justiziara iristen diren gaien kopurua murriztu egin
da.
• Neskek egindako delituek gora egin dute.
• Adingabe atzerritarrek egindako delituek, hasiera batean,
nabarmen egin zuten gora, eta beheranzko joera hautematen
da 2010az geroztik, gaur egun ere mantentzen dena.

26. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK: Talde
psikosozialen bitartekotza-prozesuak eta aholkularitza-
jarduerak
• Aldi honetan, talde psikosozialen lanak beheranzko joera
nabarmena izan du, kautela-agerraldietara joateko aldian eta
neurrien egikaritza-aldian egindako txostenen aholkularitza-
txostenak egiteko eskaerei dagokienez.
• Bitartekotza-prozesuek behera egin dute ebaluatutako aldian
(586, 2008an; 384, 2012an).
• 2008-2012 aldian egindako bitartekotza guztietatik, % 88,5ek
emaitza positiboa izan zuten.

27. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK:
Neurriei buruzko ondorio orokorrak
1. Justizia Zuzendaritzan adingabeen epaitegietatik iritsitako neurri
guztiak egikaritu dira –leku ezezagunen batean zeuden
pertsonen kasuan edota neurria egikaritzea ezinezko bihurtzen
zuen egoera batean zeuden pertsonen kasuan salbu–, EAEz
kanpoko zentro eta zerbitzuetara jotzeko beharrik gabe.
2. 2008-2012 aldian, 5.811 neurri sartu dira guztira Justizia
Zuzendaritzan. Horietatik % 7,7 kautelazkoak dira, eta % 92,3
irmoak.
3. 2008 eta 2010 urteen artean, eskaerek gora egin zuten; hortik
aurrera, joera beherakorra da. 2010ean, guztira 1.306 neurri
ezarri ziren, eta 2012an 992; alegia, % 24ko beherakada egon
da.

28. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK:
Kautela-neurriei buruzko ondorioak
1. Ebaluatutako aldian, guztira, barnealdi-neurriak inposatu dira kasuen
% 57,1ean; zaintzapeko askatasuna, kasuen % 38,4an; eta heziketa-
taldearekiko bizikidetza, kasuen % 4,4an.
2. Kasuen % 84,4 mutilak dira eta % 15,6, neskak. Alde hori antzeko
ehunekoetan mantendu da ebaluatu diren urte guztietan.
3. Adinaren faktorea garrantzitsua da. 16 urte baino gehiago dituzten pertsonei
inposatzen zaie neurrien % 70,4. Nabarmentzekoa da kautelazko barnealdi-
neurria jaso duten 14 urtetik beherako pertsonen ehunekoa % 9,2 dela.
4. Kautelazko neurrien gehiegizko iraupena –barnealdien heren batek 5 hilabete
baino gehiago irauten du– zailtasun erantsia da egikaritzan, aldi baterako
behin-behinekotasuna dela-eta, eta jazoeraren erantzukizunaren gainean lan
egitea ezinezkoa delako, kautelazko aldiak irauten duen bitartean.
5. Kautelazko barnealdi-neurri bat jaso duten pertsonen erdiak baino gehiago
(% 53,4) atzerritarrak dira. Neurri mota honen barruan, talde ugariena
Magreben jaiotako mutilena da.

29. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK:
Neurri irmoei buruzko ondorioak (I)
1. Ingurune irekiko neurri deritzenak guztizkoen % 74,8 izan dira, eta, horien artean,
nabarmentzekoak dira zaintzapeko askatasuna eta komunitatearen onurarako prestazioak.
2. Hezkuntza Zentroan bete diren neurri irmoak guztizkoaren % 25,2 izan dira. Ehuneko horren
barruan, % 52,4 barnealdi-neurriak izan dira; % 44,8 asteburuko egonaldiak; eta,
gainerako % 2,8 hezkuntza-taldearekiko bizikidetzakoak.
3. Ebaluatutako aldian ezarri diren neurri irmoen guztikotik, % 83,5 mutilei jarri zaizkie eta
% 16,5, neskei. Nesken ehunekoak pixkanaka gora egin du, 2008an % 13,1 izatetik
2012an % 20,2 izateraino.
4. Alde handiak daude zenbait neurritan, sexuaren aldagaiaren arabera. Hartara, eguneko
zentrora joateko neurri irmoa ia ez da aplikatzen nesken kasuan (% 4,8 dira neskak eta
% 95,2, mutilak), eta gizarte- eta heziketa-lanen neurria sarriago ezartzen zaie neskei.
5. Neskek tratu txarrei, familia-indarkeriari eta ebasketari loturiko delitu gehiago egiten
dituzte. Ia ez dute egiten kalterik, indarra erabiliz lapurretarik, ez eta zirkulazio-
segurtasunaren aurkako ekintzarik.
6. Ebaluatutako aldian, neurri irmoen % 63,1 EAEn edo beste autonomia-erkidego batean
jaiotako adingabeei dagokie, eta % 36,9, berriz, atzerrian jaiotakoei. Dena den, 2010az
geroztik, azken talde horri inposatutako neurrietan beheranzko joera hautematen da.

30. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK:
Neurri irmoei buruzko ondorioak (II)
7. Delitu ohikoenak honako hauek izan dira:
- Indarkeria eta/edo larderia erabiliz egindako lapurretak (% 14,5); kasu horietan, neurri irmo
ohikoenak zaintzapeko askatasuna, barnealdiak eta komunitatearen onurarako prestazioak
izan dira.
- Indarra erabiliz egindako lapurretak (% 12,6); kasu horietan, zaintzapeko askatasuna,
komunitatearen onurarako prestazioak eta asteburuko egonaldiak inposatu dira.
- Lesioak (% 11,5); kasu horietan, komunitatearen onurarako prestazioak, zaintzapeko
askatasuna, gizarte- eta heziketa-lanak eta barnealdiak inposatu dira.
-- Ebasketak (% 10,1); kasu horietan, komunitatearen onurarako prestazioak, zaintzapeko
askatasuna eta gizarte- eta heziketa-lanak inposatu dira.
8. Iraupen luzeena duten neurriak barnealdiak dira. Batez beste, 7 hilabetetik gorako iraupena
izaten dute.
9. Neurri laburrenak asteburuko egonaldiak eta komunitatearen onurarako prestazioak dira.
10. Epaitegi batetik bestera, alde handiak daude ezarritako neurriei dagokienez.

31. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK:
Talde espezifiko nabarmenenei buruzko ondorioak
Egikaritza-eskaerei dagozkien datuak aztertzean, hiru alderdi
nabarmentzen dira:
•Gurasoen eta bikotearen aurkako indarkeria.
•Nesken taldea.
•Adingabe atzerritarren taldea.

32. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK:
Talde espezifiko nabarmenenei buruzko ondorioak. Gurasoen
aurkako indarkeria
1. Familia-indarkeriagatiko neurri irmoei dagokienez, 2010etik
2012ra bitartean, gorakada izan da.
2. Familia-indarkeriagatiko kautelazko neurriak bikoiztu egin dira
2008 eta 2012 artean, eta pisu handia dute neurri horien
guztizkoan.
3. Delitu horrengatik sarrien inposatzen den kautelazko neurria
barnealdia izaten da.
4. Gurasoen aurkako indarkeriagatik ezarritako neurri irmoetan eta
kautela-neurrietan, neskak askoz ugariagoak dira, neurri guztien
batez besteko globalarekiko.

33. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK:
Talde espezifiko nabarmenenei buruzko ondorioak. Nesken
taldea
1. Kautelazko neurrien % 15,6 eta neurri irmoen % 16,5 ezartzen zaizkie neskei.
2. Kautelazko neurrien kasuan, neurrien erdiak baino gehiago barnealdiak dira.
3. Adinaren batez bestekoa mutilen taldearena baino baxuagoa da.
4. Lurraldeen artean, alde handiak daude neskei inposatutako kautelazko
neurrietan. Neurrien % 78 Bizkaian ezarri dute.
5. Jaioterriari dagokionez, bai neurri irmoetan, bai kautelazkoetan, mutilen
taldearekiko diferentzia oso nabarmena da, nesken % 83 EAEn edo beste
autonomia-erkidego batean jaio baita.
6. Neskei inposatutako neurri askatasun-gabetzaile irmoen ehunekoa mutilena
baino askoz ere txikiagoa da. Tratamendu anbulatorioa, heziketa-taldearekiko
bizikidetza eta eguneko zentrora joatea gutxi inposatu dira nesken taldean.
7. Neskek sarrien egiten dituzten delituak indarkeria eta/edo larderia erabiliz
egindako lapurretak, ebasketak eta lesioak dira. Eta gehien ematen diren
neurriak komunitatearen onurarako prestazioak, zaintzapeko askatasuna eta
gizarte- eta heziketa-lanak dira.

34. JUSTIZIA ZUZENDARITZAREN ONDORIOAK:
Talde espezifiko nabarmenenei buruzko ondorioak.
Atzerritarren taldea
1. Ebaluatutako aldian EAEn inposatutako neurrien % 37,6 atzerrian jaiotako adingabeei
ezarri zaie.
2. Atzerritarren kopuruak beheranzko eboluzioa izan du 2010etik (% 40,9) 2012ra
bitartean (% 31,7).
3. Atzerrian jaiotakoen taldean, babesgabetze-egoera handiagoa da EAEn edo beste
autonomia-erkidego batean jaiotako pertsonena baino, eta horiei askatasuna kentzeko
neurri gehiago inposatzen zaizkie (barnealdiak eta asteburuko egonaldiak) besteei
baino. Eta heziketa-taldearekiko bizikidetzako, eguneko zentrora joateko eta
tratamendu anbulatorioko neurri gutxi jasotzen dituzte.
4. Kautelazko neurriei dagokienez, nagusiki atzerritarrei ezartzen zaizkie, eta
murriztaileagoak, gainera. Bestalde, mutil atzerritarrak dira, hein handienean, halako
neurriak jasotzen dituztenak.
5. Adingabe atzerritarraren profila hau da: mutila, Magrebeko herrialde batean jaioa, eta
laguntza ematen dion pertsonarik gabea (ez familiakoa, eta ez soziala). Bigarren taldea
latinoamerikarrek osatzen dute; horiek ere, mutilak izaten dira kasu gehien-gehienetan,
familiarekin berriz bildu direnak eta, oro har, amarekin bizitzera etorri direnak.

35. IVAC/KREIk (EHU) egindako ebaluazioaren ONDORIOAK
1. EHUk, IVAC/KREI erakundearen bidez, 3. ebaluazio-azterketa egin du EAEn. Zehazki,
2009-2012 aldia izan du aztergai ikerketak, eta ondorengo alderdi hauetan sakondu du:
adingabe arau-hausleen profila, horien delitu-ibilbidea, eta hezkuntzako neurri judizialek
adingabeetan duten inpaktua.
2. EAEko adingabe arau-hausleen profil psikosoziala hau da: mutila, EAEn edo beste
autonomia-erkidego batean jaioa, eta bere jatorrizko familiarekin bizi dena. Halaber,
horietako gehienen kasuan, gurasoetako batek edo biek lanpostu egonkorra dute. Dena
den, neska-mutil horietako askoren kasuan, nabarmen ikusten da behar baino arreta
gutxiago jasotzen dutela aitaren eta/edo amaren aldetik, eta/edo gurasoen banaketa
traumatikoa jasan dutela. Gazteen Justiziara iristen diren adingabeen erdiek baino
gehiagok harremana dute Oinarrizko Gizarte Zerbitzuekin.
3. Berrerortzeak behera egin du, hirugarren aldiz –hots, ebaluatutako heziketa-neurria
bukatu ostean, delituak egiteak–. Gaur egun, EAEn % 19,6ko berrerotze-tasa dugu –lehen
azterketan % 28,1ekoa izan zen, eta, bigarrenean % 21,8koa–.
4. Berrerortzen diren adingabe arau-hausleen profil psikosozialari dagokionez, arrisku-
aldagai handiagoa dute, arau-hausleak ez diren neska-mutilek baino.

36. GAZTE JUSTIZIAKO JOERAK
Hartu beharreko neurriak murriztea
Gazte Justiziaren sisteman neska gehiagok parte hartzea
Eragindako atzerritar-kopuruaren beheranzko joera
Ingurune irekiko esku-hartzeko eredua sendotzea, askatasunaz gabetzeko
neurrien aldean
Arazo berriak agertzea: osasun mentala, gurasoen eta seme-alaben arteko
eta bikote barneko indarkeria, luzeko neurriak, historia pertsonalean arrisku-
faktore larriak dituzten pertsonak, askotan berrerortzea, etab.

37. GAZTE JUSTIZIAKO JOERAK
Bitartekotza-prozesuak indartzea, adingabeen gatazkak
konpontzeko
Esku hartzeko prozesuak hobetzea: berrerortze-tasak behera
egitea
Gazte Justiziak esku-hartze handiagoa izatea nerabeen
gatazketan (hutsegiteetan esku hartzea)
Sailen eta erakundeen arteko jarduera-prozedura hobetzea
Profesionalei prestakuntza jarraitua eta espezializatua
emateko beharra