Raport oceniający efekty wprowadzenia w Polsce planowanego podatku od sieci detalicznych

1. Ocena efektów
planowanego podatku
od handlu detalicznego
Listopad 2015
Przygotowane przez

2. © OC&C Strategy Consultants 2015
2
Autorzy raportu z OC&C Strategy Consultants
Marek Zdziech
Partner
 Blisko 11 lat doświadczenia
w konsultingu strategicznym
 Doświadczenia w doradzaniu
firmom na całym świecie w
budowaniu strategii i optymalizacji
procesów biznesowych
 Handel i branża produktów
konsumenckich w centrum
zainteresowania i prowadzonych
projektów
Grzegorz Przytuła
Manager
 Ponad 8 lat doświadczenia
w konsultingu strategicznym
 Doświadczenia w budowaniu
strategii dla dużych polskich
i zagranicznych podmiotów
 Liczne projekty realizowane
w branży handlu detalicznego

3. © OC&C Strategy Consultants 2015
3
Ocena efektów planowanego podatku od handlu detalicznego
Dlaczego nowy podatek?
 Czy nowy podatek zrealizuje zamierzenia?
 W jakim kierunku może zmienić się handel?
 O OC&C Strategy Consultants
Agenda

4. © OC&C Strategy Consultants 2015
4
Nowy podatek od sieci detalicznych – pomysł i co z niego wynika
© 2000 The New Yorker Collection from cartoonbank.com. All Rights Reserved.
”Czy ktoś pamięta o co nam na początku chodziło…?”

5. © OC&C Strategy Consultants 2015
5
Za ideą dodatkowego opodatkowania handlu w Polsce stoi kilka istotnych
intencji, jasno komunikowanych przez środowisko pomysłodawców
Główne
intencje
wprowadzenia
podatku
Uzyskanie dodatkowych
wpływów budżetowych1
Zmniejszanie asymetrii
konkurencyjności – pomiędzy
małymi a dużymi podmiotami
3
Wspieranie polskiej
przedsiębiorczości2
„Proponujemy opodatkowanie sklepów
wielkopowierzchniowych podatkiem obrotowym, co
da nam przychód 3 mld zł”
BEATA SZYDŁO, Prezes Rady Ministrów, kongres partii PiS, lipiec
2015
„Polska przedsiębiorczość powinna być chroniona i
wspierana choćby przez to, że ciężary podatkowe będą
ponoszone przez wielkie sieci hipermarketów, które dzisiaj w
stosunku do swoich obrotów płacą grosze podatków. Tu trzeba
wprowadzać podatek”
ANDRZEJ DUDA, Prezydent RP, debata w trakcie kampanii
prezydenckiej, maj 2015
„Zmniejszając asymetrię konkurencyjności podmiotów w
gospodarce narodowej, należałoby wprowadzić podatek od
dużych sieci detalicznych dowolnej branży, których całkowite
obroty grupy kapitałowej lub grupy franczyzowej przekraczają 1
mld zł […]”
prof. KONRAD RACZKOWSKI, członek rady programowej PiS, kongres
partii, lipiec 2015
Źródło: doniesienia prasowe, analiza OC&C

6. © OC&C Strategy Consultants 2015
6
Projekt ustawy „o podatku od handlu detalicznego” z 2012 r., jest jak do tej
pory najkonkretniejszą próbą odzwierciedlenia idei w zapisach prawa
Filary nowego podatku wg. projektu ustawy z 2012 r.
Projektustawyz2012r.
Cały handel detaliczny
Sklepy o powierzchni
powyżej 250 m2
Sklepy o obrotach powyżej
2 mln PLN kwartalnie
Brak informacji
Brak informacji
Stawka progresywna
od 0,5% do 2,0%
Rodzaj handlu detalicznego do
opodatkowania
Kryterium doboru (1):
Powierzchnia sklepu
Kryterium doboru (2): Poziom
obrotów
Sposób traktowania grup
kapitałowych i sieci działających w
kilku formatach
Sposób traktowania sieci
franczyzowych i agencyjnych
Stawka podatku
Filary
podatku
Źródło: Projekt ustawy o podatku obrotowym z 2012 r., analiza OC&C

7. © OC&C Strategy Consultants 2015
7
Ocena efektów planowanego podatku od handlu detalicznego
Dlaczego nowy podatek?
 Czy nowy podatek zrealizuje zamierzenia?
 W jakim kierunku może zmienić się handel?
 O OC&C Strategy Consultants
Agenda

8. © OC&C Strategy Consultants 2015
8
Realizacja celu zebrania dodatkowych fiskalnych wpływów budżetowych
w przeważającej części będzie obciążała sieci spożywczo-przemysłowe
E-commerce
0,0
(0%)
Markety budowlano-
wykończeniowe
0,4
(13%)
Sieci AGD i RTV
0,3
(8%)
3,5
(100%)
Łączne potencjalne
wpływy
Pozostałe1Sieci spożywczo-
przemysłowe
2,4
(68%)
0,4
(12%)
1,1 mld PLN (33%)
Źródło: model rynkowy OC&C
Potencjalna wartość wpływów z nowego podatku
W mld PLN
1. Pozostałe: Sieci odzieżowe i kosmetyczne, wielobranżowe
W centrum uwagi
dzisiejszej
prezentacji

9. © OC&C Strategy Consultants 2015
9
Projektodawca dzieli handel na dwie kategorie: obłożonych nowym podatkiem
i niepodatkowanych
Nowa kategoryzacja handlu wg projektodawcy
1) Sklepy fizyczne, których powierzchnia sprzedaży
nie przekracza 250 m2
2) Hurtownie i sklepy obsługujące klientów
biznesowych (np. duże hale cash & carry)
3) Sprzedaż internetowa sieci, oraz gracze wyłącznie
internetowi (tzw. pure-plays)
1) Wszystkie sklepy fizyczne których powierzchnia
sprzedaży przekracza 250 m2
2) Generujące obroty ponad 2 mln PLN kwartalnie
3) Działające w dowolnej gałęzi handlu
detalicznego
Podział handlu przez projektodawcę
Handel opodatkowany Handel nieopodatkowany
Czy taki podział rynku ma sens? Czy realizuje on cele wspierania polskiej
przedsiębiorczości i zmniejszania asymetrii skali? Jak wpłynie na zmianę struktury
handlu? Co oznacza dla klientów?
Źródło: analiza OC&C

10. © OC&C Strategy Consultants 2015
10
Handel opodatkowany
(sieci polskie i zagraniczne, olbrzymia dysproporcja skali)
Handel nieopodatkowany
(sieci polskie i zagraniczne, olbrzymia dysproporcja skali)
Projektowany podział handlu wymyka się deklarowanej logice – nie wyrówna
dysproporcji skali i osłabi rzeszę polskich przedsiębiorców
Porównanie skali działania wybranych podmiotów w Polsce
ChataPolska
0,5
Alma
TopMarket
Mila
PoloMarket
2,03,0 1,9
PiotriPaweł
Stokrotka
2,0 1,01,4
Auchan
10,6
35,8
12,7 12,1
Biedronka
Lidl
Tesco
1. W oparciu o najbardziej aktualne dane finansowe
2. Estymacja na bazie dostępnych danych dla całego rynku FMCG i poszczególnych graczy
Źródło: sprawozdania finansowe spółek, informacje prasowe, Portal Spożywczy, Ranking Rzeczpospolita 500 największych przedsiębiorstw w Polsce, analiza OC&C
0,9
16,5
Makro
7,8
Bać-Pol
Eurocash
6,4
Specjał
Przychód netto1 w mld PLN
Grupy hurtowo-
detaliczne
Sklepy małoformatowe
- poniżej 250m2 E-commerce
~55,0
5,3
Handel
Tradycyjny2
Żabka
+Freshmarket
Handelonline
26,0
Sieci zagraniczne
Sieci polskich przedsiębiorców
Przychód netto1 w mld PLN

11. © OC&C Strategy Consultants 2015
11
Dla wielu polskich przedsiębiorców – detalistów sieciowych – nowy podatek
może oznaczać znacznie zmniejszenie wolnych środków finansowych
niezbędnych do rozwoju
Źródło: model rynkowy OC&C
Wpływ podatku obrotowego na wolne środki finansowe
W mln PLN
Sieć polskich przedsiębiorców – Przykład 1
57
-2
Podatek
obrotowy
Przepływy
pieniężne netto
60
Free Cash Flow1
1. Wyliczenia własne bazujące na sprawozdaniach finansowych z 2014 roku
5
47
Free Cash Flow1 Przepływy
pieniężne netto
Podatek obrotowy
42
Sieć polskich przedsiębiorców – Przykład 2
Handel opodatkowany – przykłady

12. © OC&C Strategy Consultants 2015
12
Handel opodatkowany
– sieci detaliczne polskich przedsiębiorców
Handel nieopodatkowany
– dynamicznie rosnący konsolidatorzy rynku…
vs
Prawdopodobnie pogłębi się dysproporcja skali i siły konkurowania pomiędzy
podmiotami odmiennie potraktowanymi przez nowy podatek
Zmiana sprzedaży wybranych przedsiębiorstw w Polsce, 2011-2014
W mld PLN
19%
24%
43%
5,3
4,13,3
1,8
7,36,4
4,8
b.d.
17,0
16,5
16,6
10,0
2014201320122011
Przejęcie spółki
Tradis
Źródło: Polityka; Dla Handlu; Alma; Piotr i Paweł; sprawozdania finansowe, prasa, Portal Spożywczy ranking 700 największych detalistów,
Ranking Rzeczpospolita 500 największych przedsiębiorstw w Polsce, analiza OC&C
5%
7% 6%
1,01,00,90,8
2,11,91,81,7
3,83,83,63,3
20142012 20132011
Zagraniczne grupy
hurtowo-detaliczne
Krajowe grupy
hurtowo-
detaliczne
Zagraniczne
sieci mało-
formatowe

13. © OC&C Strategy Consultants 2015
13
Bardzo silny trend konsumencki wybierania najbliższego sklepu na zakupy
utrwala strukturę handlu w Polsce opartą na olbrzymiej liczbie sklepów
o różnych formatach
Deklarowane powody wyboru sklepu spożywczego
% klientów
17%Inne
Wysoka jakość
produktów
10%
Niskie ceny
Szeroki asortyment 16%
33%
24%
Bliskość domu / pracy
Liczba odwiedzanych sklepów spożywczych
#
18-34
4.6 4.5
5.2
35-44 44+2013
4.4
4.6
4.8
2015
+4%
2014
Na przestrzeni lat… Na przestrzeni grup
wiekowych (2015)…
Badanie OC&C Strategy Consultants: „Postrzeganie Ofert Sieci Detalicznych”, 2013-2015
Źródło: Badanie „Postrzeganie Ofert Sieci Detalicznych” (Retail Proposition Index), analiza OC&C

14. © OC&C Strategy Consultants 2015
14
Beneficjentem tego trendu są małe, przedsiębiorcze sklepy, których liczba
zmniejsza się nieznacznie, pomimo rozwoju sieci średniej wielkości
>300 m2
<100 m2
100 -299 m2
2014
355
89,9%
(319)
5,6%
(20)
4,5%
(16)
2013
354
90,0%
(318)
5,6%
(20)
4,4%
(15)
2012
357
90,6%
(324)
5,4%
(19)
4,0%
(14)
Źródło: GUS, analiza OC&C
Liczba sklepów wg powierzchni i udział poszczególnych segmentów
W %, w tys.
Zmiana udziału
2014 vs. 2012
+0,5 p.p.
+0,2 p.p.
-0,7 p.p.
Sklepy o
powierzchni…
Struktura liczby sklepów wg
segmentów powierzchni

15. © OC&C Strategy Consultants 2015
15
Małe przedsiębiorcze sklepy znajdują swoje miejsce na rynku poprzez
postawienie na specjalizację …
Zakład mięsny „Wierzejki”
„Galeria Wypieków”
Rozwój sieci specjalistycznych, 2012-20151
144
43
2015
Liczba
sklepów
2012
+235%
41
32
Liczba
sklepów
+28%
2012 2015
Piekarnie-Cukiernie „Putka”
2012 2015
36
20
Liczba
sklepów
+80%
2012 2015
„Organic Fama Zdrowia”
1. W analizie wykorzystano liczbę sklepów podawaną na oficjalnej stronie internetowej w połowie 2012 roku oraz 9 listopada 2015 roku
Źródło: oficjalne strony internetowe detalistów specjalistycznych, web.archive.org, analiza OC&C

16. © OC&C Strategy Consultants 2015
16
… oraz wchodzenie do systemów franczyzowych organizowanych przez
polskich przedsiębiorców i międzynarodowe sieci
Nasz Sklep Carrefour Express
Liczba sklepów sieci franczyzowych
468
280
+188
Dec 2014Dec 2012
Źródło: Nasz Sklep; portalspozywczy.pl; dlahandlu.pl; analiza OC&C
300
170
50
20132012
+250
2014Nov 2015
+480
2,780
Dec 2012
2,300
Małpka Express

17. © OC&C Strategy Consultants 2015
17
Ocena efektów planowanego podatku od handlu detalicznego
Dlaczego nowy podatek?
 Czy nowy podatek zrealizuje zamierzenia?
 W jakim kierunku może zmienić się handel?
 O OC&C Strategy Consultants
Agenda

18. © OC&C Strategy Consultants 2015
18
455446412371
+7%
2014201320122011
Liczba sklepów w Polsce
#
Źródło: różne źródła internetowe, portalspożwyczy.pl, strony sieci handlowych, analiza OC&C
Nowy podatek, niejako „stygmatyzując” większe sklepy może wywołać kilka
zjawisk w strukturze handlu: 1. Jeszcze bardziej skieruje sieci zagraniczne do
segmentu małych sklepów (nieobjętych podatkiem) w centrach miast …
702
635
524
+16%
2014201320122011
B/D Carrefour - Próba otwarcia Carrefour Express w
krakowskich sukiennicach - miasto w końcu
wypowiedziało umowę, ale sklep znalazł alternatywną
lokalizację nie daleko przy Małym Rynku
Biedronka wychodzi poza swoją standardową
„osiedlową” lokalizację i zaczyna otwierać sklepy
w miejscach dużych przepływów ludności - w tym
roku sklep na Nowym Świecie, reprezentacyjnej
ulicy Warszawy którędy dziennie przemierzają
tysiące ludzi
Tesco - sieć otworzyła w tym roku swój pierwszy
sklep – Tesco Express aby być bliżej m.in.
pracowników centrum biurowego Kapelanka,
dokonuje również ekspansji sklepów na stacjach
benzynowych
25872400
2 125
1 870
+11%
2014201320122011

19. © OC&C Strategy Consultants 2015
19
…2. prawdopodobnie przyciągnie do Polski kolejną potężną zagraniczną
sieć, dla której zakup dużej sieci convenience ułatwi konkurowanie z sieciami
sklepów objętych podatkiem
Przykłady potencjalnych nabywców sieci convenience w Polsce
Kluczowi gracze
obecni w Polsce
1
Najwięksi światowi
gracze nieobecni w
Polsce
2
Silni gracze
międzybranżowi
3
Międzynarodowi
specjaliści
małoformatowi
4
(USA) (ROSJA)
Źródło: Euromonitor, Mintel, Planet Retail, Portal Spożywczy, OC&C internal data, OC&C analysis
Inwestorzy finansowi (fundusze)
5

20. © OC&C Strategy Consultants 2015
20
… 3. Może być dodatkowym impulsem dla decyzji o wejściu do Polski
Amazon, co znacząco osłabi siłę sklepów fizycznych w wielu kategoriach
1
2
Źródło: portalspożywczy.pl, forsal.pl, gazeta.pl, OC&C analysis
Lokalizacje mega-centrów dystrybucyjnych Amazon’a w Polsce

21. © OC&C Strategy Consultants 2015
21
Kluczowi gracze spożywczy online
% udział w rynku spożywczym online
11%
9%
5%
3%
2012
39%
17%
12%
3%
5%
3%
alma24.pl
e-piotripawel.pl
ezakupytesco.pl
frisco.pl
auchandirect.pl
2014F
51%
15%
10%
18%
4%
3%
2013E
44%
16%
Źródło: PMR, OC&C analysis
Wzrost sprzedaży
CAGR 2012-2014
22%
31%
209%
19%
26%
29%E-sklep
…4. Może zdynamizować inwestycje zagranicznych sieci w rozwój
spożywczego e-commerce na niespotykaną do tej pory skalę

22. © OC&C Strategy Consultants 2015
22
W krótkim terminie – duże sieci mogą zechcieć podnieść ceny bo dziś mają
wystarczającą przewagę nad swoimi polskimi konkurentami
Średnia wartość koszyka dla 45 porównywalnych produktów, 2014
W PLN
Średnie
i małe sieci
216
Duże,
silne sieci
+7%
(+15 PLN)
231
Źródło: portal dlahandlu.pl, analiza OC&C
1. Dane na rok 2015
 Różnica w cenie
koszyka pomiędzy
dużymi i silnymi a
średnimi i małymi
sieciami sięga 7%
 Tak znaczne różnice w
cenach podstawowych
produktów pozosta-
wiają miejsce do
wzrostu cen…
 …przy równoczesnym
zachowaniu przewa-
gi konkurencyjnej –
zakładając, że duże
i silne sieci zachowają
się podobnie (tj.
podniosą ceny o
zbliżoną wartość)
217
Netto 216
Auchan
Piotr i Paweł
240
232
230
Stokrotka
Polomarket
219
Carrefour
Mila1 223
201
220
Lidl
Biedronka
227
Alma
220
Tesco
194
Kaufland
Średnia
wartość
koszyka
dla 45
produktów

23. © OC&C Strategy Consultants 2015
23
Choć skala podwyżki dla konsumenta nie będzie istotna, to wyraźnie
spostrzeże on, iż jest płatnikiem nowego podatku „od konsumpcji”
Średnie roczne wydatki gospodarstwa domowego na art. spożywczo-przemysłowe
W PLN
Wpływ wyłącznie dla
dużych i silnych sieci
118
Po wprowadzeniu
podatku
8 743
Przed
wprowadzeniem
podatku
Wzrost cen
będący efektem
wprowadzenia
podatku
8 625  Przyjęto następujące założenia:
– Wszystkie zakupy dokonywane są w
dużych i silnych sieciach, gdzie
przeciętny wzrost cen może wynieść
~1,4%.
– Średnie gospodarstwo domowe składa
się z 2,73 osoby, za GUS
 W przypadku uwzględnienia, że zakupy są
dokonywane we wszystkich rodzajach sklepów
(duże i silne, średnie i małe oraz tradycyjne)
wzrost cen wyniósłby 0,9%, a wzrost kosztu
koszyka 77 PLN rocznie. Na spadek kosztu
wpływa mniejsza skala podwyżek w średnich i
małych sieciach (~0,4%) oraz w sklepach
tradycyjnych (~0,4%) – gdzie podwyżka będzie
efektem przeniesienia obciążenia dużych i silnych
sieci na dostawców a później dalej przez
dostawców na słabszych odbiorców (założono, że
przesunięta zostanie połowa obciążenia)
Źródło: GUS, model rynkowy OC&C
 Na skutek wzrostu cen w dużych i silnych sieciach…
 …przeciętna polska rodzina robiąca w takich sklepach zakupy…
 …będzie musiała na zakup tych samych produktów wydać rocznie o 118 PLN
więcej
+1,4%
Założenia przyjęte do wyliczeń

24. © OC&C Strategy Consultants 2015
24
Poziom oczekiwanych wpływów
szacowanych na 3,5 mld PLN
Opodatkowanie polskich sieci; dla wielu
z nich dodatkowy podatek oznacza
osłabienie możliwości rozwojowych
Wielu małych graczy objętych podatkiem
w przeciwieństwie do dużych grup
hurtowo-franczyzowych (np. Eurocash)
oraz sieci sklepów małoformatowych
Uzyskanie
dodatkowych
wpływów
budżetowych
Wspieranie polskiej
przedsiębiorczości
Zmniejszanie
asymetrii
konkurencyjności
Pogorszenie się pozycji konkurencyjnej
mniejszych polskich sieci obłożonych
podatkiem
Zwiększenie prawdopodobieństwa wejścia
dużego zagranicznego gracza do segmentu
convenience
Osłabienie kanału sklepów fizycznych
(Brick’n’Mortar) vis-a-vis kanał online gdzie
dominacje może przejąć duży zagraniczny
gracz
Podsumowanie: korzyści i ryzyka wprowadzenia zapowiadanego podatku od
handlu detalicznego
Korzyści i ryzyka
Źródło: analiza OC&C
Oczekiwane korzyści Ryzyka dla handlu



Konsekwencje wprowadzenia podatku

25. © OC&C Strategy Consultants 2015
25
Ocena efektów planowanego podatku od handlu detalicznego
Dlaczego nowy podatek?
 Czy nowy podatek zrealizuje zamierzenia?
 W jakim kierunku może zmienić się handel?
 O OC&C Strategy Consultants
Agenda

26. © OC&C Strategy Consultants 2015
26
OC&C Strategy Consultants od blisko 30 lat doradza zarządom firm
i inwestorom w ich najważniejszych decyzjach strategicznych
OC&C na świecie
Sukces OC&C przekłada się na stały rozwój firmy:
 Założone w 1987 roku w Londynie
 Obecnie, 14 biur na świecie, ponad 80 partnerów i 500
konsultantów
 Współpracujemy z jednymi z największych i najbardziej
innowacyjnych firm w ponad 45 krajach na 4
kontynentach
MumbaiBoston ShanghaiNew Delhi Hong Kong
London Paris DüsseldorfHamburgRotterdam Warsaw
São Paulo Belo Horizonte
Istanbul
Globalny zasięg OC&C Historia OC&C

27. © OC&C Strategy Consultants 2015
27
Marketing
i sprzedaż
Strategia
Inne
Organizacja
Fuzje
i przejęcia
Doskonałość
operacyjna
Struktura projektów OC&C
Specjalizacja branżowa Specjalizacja wg rodzaju projektów
Inne
Private Equity
Budownictwo /
Nieruchomości /
Przemysł
Telekomunikacja / Media
Handel
detaliczny
/ FMCG
Specjalizujemy się w kilku gałęziach gospodarki, handel jest naszym
wiodącym obszarem ekspertyzy

28. © OC&C Strategy Consultants 2015
28
Na świecie współpracujemy z większością liczących się reprezentantów
handlu, w każdym jego sektorze
Wybrane doświadczenie OC&C, globalnie
Źródło: OC&C

29. © OC&C Strategy Consultants 2015
29
Regularnie publikujemy raporty o trendach konsumenckich i zmianach
w handlu na świecie – jesteśmy wyłącznym partnerem Google w obszarze
badań nad e-commerce
Przykładowe publikacje OC&C – handel detaliczny
Źródło: OC&C

30. © OC&C Strategy Consultants 2015
30
Każdego roku publikacje naszych raportów spotykają się z dużym
zainteresowaniem, także w Polsce
Prasa o OC&C Retail Proposition Index – przykłady
Portal SpożywczyWirtualna Polska
Wyborcza Biz.
Property News Gazeta.pl WBJ
Źródło: Badanie treści stron internetowych; analiza OC&C

31. Belo Horizonte
New York
Düsseldorf
Hamburg
Hong Kong
Istanbul
London
Mumbai
New Delhi
Paris
Rotterdam
São Paulo
Shanghai
Warsaw
Kontakt
ul. Bednarska 7
00-310 Warszawa
+48 22 826 2457
www.occstrategy.com
Marek Zdziech
+48 601 343 310
Marek.Zdziech@occstrategy.com