Citacions e referencias, por Carlos Biscainho

Método de citación-referencia
Como proceder para introducir citas doutros autores nos traballos académicos

Carlos Caetano Vizcaíno Fernández
Departamento de Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Grupo ILLA de Investigación
Universidade da Coruña
cvizcaino@udc.es

Ferrol, 2010

Redacción académica

APARATO CRÍTICO

Conxunto de citas, referencias e notas aclaratorias
Dan conta dos recursos bibliográficos sobre os que
nos apoiamos ou das fontes escritas
En edicións críticas, fai referencia ao apartado en que
se recollen todas as variantes das diferentes
tradicións, erros de copia e enmendas do editor


CITAR vs. DOCUMENTAR
Regra básica
Non podemos citar sen documentar a fonte

CITAR

DOCUMENTAR

Facer referencia (literal ou non) a unha fonte

Indicar autor, título e páxina da citación


CITAR vs. DOCUMENTAR

Tipos

CITAR

DOCUMENTAR

Cita directa
Paráfrase
Notas a rodapé
Referencia parentética


CITACIÓNS
Serven para dar conta dos recursos bibliográficos sobre os
que nos apoiamos

Cando citar?
Como citar?


Cando citar?

1

No xeral, sempre que fagamos referencia a ideas
xa expresadas por outros

2

Para apoiar a nosa argumentación con información
ou ideas xa publicadas


Cando citar?

Para evitar incorrer no plaxio

plaxio
. É igual que sexa voluntario ou involuntario
. Desacredita o noso traballo

. Afástanos do debate científico.

. Non recoñece o traballo dos noso colegas


«Cando facemos unha ficha de lectura resumimos en
varios puntos o que nos interesa; é dicir, facemos unha
paráfrase e repetimos con palabras o pensamento do
autor. Noutros casos transcribimos fragmentos
enteiros entre aspas.
Despois, cando pasamos a redactar a tese, xa non
temos o texto á vista e limitámonos a copiar fragmentos
enteiros da ficha. Entón, temos que estar seguros de
que os fragmentos que copiamos son verdaderiamente
paráfrases e non citas sen aspas. No caso contrario
cometeriamos un plaxio» [Eco 1994: 199]


Cando empregar?
Cita directa
Cando o texto orixinal é
. máis breve do que sería a paráfrase
. máis significativo que a paráfrase
. necesario para a comprensión máis exacta do traballo
. penetrante, bello ou enxeñoso

Paráfrase
Para non aborrecer con citas directas
Para non descompensar a redacción
Porque se trata de algo de coñecemento xeneralizado


Como citar?
Frecuencia
Excesiva: aburre, frea e desluce
Suficiente: contribúe ao traballo
Escasa: investigación sen evidencias nin
filiación


Como citar?
Paráfrases
No noso estilo, non no do autor
Mudar a orde das frases do orixinal non é paráfrase


Como citar?
Cita directa
Breves
(menos de 4 liñas)

Integradas no texto, con aspas
Segundo Fulano (1999: 58) «querer é poder»,
aínda que pode ser discutido.


Como citar?
Cita directa
Breves
(menos de 4 liñas)

Poden non ser frases enteiras
Para Jane Austen, era «unha verdade xeralmente
admitida» que...


Como citar?
Cita directa
Breves
(menos de 4 liñas)

Poden non ser frases enteiras
Para Jane Austen, era «unha verdade xeralmente
admitida» que...
Pode estar dividida cos nosos comentarios
«É unha verdade xeralmente admitida», escribiu
Jane Austen a comezos do XIX, «que o home
solteiro debe tomar esposa».


Como citar?
Cita directa
Breves
(menos de 4 liñas)

Se son versos (até tres), con barras
María de Zayas evoca a Cervantes e di «Cuando
los galanes / calzaban abarcas» (5-6)


Como citar?
Cita directa
Breves
(menos de 4 liñas)

Se son versos (até tres), con barras
María de Zayas evoca a Cervantes e di «Cuando
los galanes / calzaban abarcas» (5-6)
Se son máis, en cita directa


Como citar?
Cita directa
Longas

En parágrafo novo con marxes máis anchas
[...] para as elipses (no medio ou no final)
Non precisaban reafirmarse no seu poder [...]


Como citar?
Cita directa
Longas

En parágrafo novo con marxes máis anchas
[...] para as elipses (no medio ou no final)
Non precisaban reafirmarse no seu poder [...]

Teñen que manter a esencia, sen distorsionar


Como citar?
Cita directa
Longas

[sic] Para asegurar ao lector que a cita é exacta,
aínda que a ortografía ou a lóxica non o indiquen


Como citar?
Cita directa
Longas

[sic] Para asegurar ao lector que a cita é exacta, aínda
que a ortografía ou a lóxica non o indiquen
Os comentarios ou explicacións a unha cita van
entre colchetes, non entre parénteses
A maioría [das mulleres] mirárono aos ollos


Como citar?
Cita directa
Longas

[sic] Para asegurar ao lector que a cita é exacta, aínda
que a ortografía ou a lóxica non o indiquen
Os comentarios ou explicacións a unha cita van entre
colchetes, non entre parénteses
A maioría [das mulleres] mirárono aos ollos
Tradución das citas: citar a fonte
[trad. nosa]
[trad. do autor]
[trad. de A. Otegui]
Pode ir após o orixinal ou substituíndoo
Pensar sempre se son realmente precisas


DOCUMENTACIÓN DAS CITAS

Facela expresa
Na introdución, na metodoloxía ou onde for
Exemplo
Para a reprodución textual no corpo desta investigación,
foi adoptado o modelo de referencia parentética da American
Psychological Association (APA), coñecido como «sistema
americano». Cando se trata de textos que viron a luz nunha
publicación periódica sen que figure o autor –ou aparecen
alusións xenéricas como «redacción», «axencia» etc.–,
optouse por indicar o nome abreviado da publicación
–tal e como se recolle na tabela de abreviaturas [vid. 9]– e a
data.



Nota a rodapé

Notas finais



Nota a rodapé
Cada campo ten o seu costume

Notas finais



Nota a rodapé
A primeira nota dunha fonte: información da entrada bibliográfica +
indicación de páxinas
1
Marín de Riquer (1968) La leyenda del Grial y temas épicos
medievales (Madrid: Prensa Española) 52-54

Notas finais



Nota a rodapé
1
Sucesivas aparicións: forma abreviada
- Antiguamente: ibid., op. cit.
- Hoxe:
Riquer 80
(80 é a páxina)

Notas finais



Nota a rodapé
1
Sucesivas aparicións: forma abreviada
- Antiguamente: ibid., op. cit.
- Hoxe:
Riquer 80
(80 é a páxina)

Notas finais
Mesmos criterios, só que se acumulan ao final do escrito



Cita parentética
Sistemas (xeralmente aceptados, diferéncianse en pequenos matices)
Modern Language Association (MLA)
American Psychological Association (APA)



Cita parentética
Ten que haber correspondencia exacta entre as citas parentéticas e a
listaxe de Obras Citadas (Bibliografía).



Cita parentética
Ten que haber correspondencia exacta entre as citas parentéticas e a listaxe
de Obras Citadas (Bibliografía).
- Se só hai un autor co apelido: vai sen inicial
(García 1994)



Cita parentética
(García 1994)
- Se hai máis dun, coa inicial do nome
(A. García 1991)
(J. García 2003)



Cita parentética
(García 1994)
- Se hai máis dun, coa inicial do nome
(A. García 1991)
(J. García 2003)
- Se só hai unha obra dese autor, vai sen ano (con ou sen páxina)
(Turner)
(Turner 103)



Cita parentética: pautas
- Autor non incluído no texto: cita parentética enteira
Este argumento foi discutido xa (Rico 2001: 145-76)
- Autor incluído no texto: só ano e/ou páxina
Este argumento xa o discutiu Rico (2001: 145-76)
- Referencia a un tomo dunha obra: a continuación do ano
(Sánchez 2000 2: 54)
(Arias 3: 198)
- Obra sen autor: versión abreviada do título e páxinas
(Don Hamlet 13-15)
- Fontes non impresas: en xeral, evítase a cita parentética e vai completa


Notas con citas parentética
- Notas de contido: Comentarios, explicacións ou información subordinada
The ability to reason the un-reason which has afllicted my reason
saps my ability to reason [...] (I: 1)1
Notas
Das diversas traducións do Quixote ao inglés, elixín a de Rafell porque...

1

- Notas bibliográficas: para comentar ou avaliar fontes
A pesar da proliferación de escritoras na posguerra, non abundan
os estudos sobre elas.1
Notas
Para unha mostra de estudos dedicados á escrita feminina da posguerra, véxase
o artigo de Nichols, ademais dos estudos de Riddel e Ballesteros.
1


OBRAS CITADAS – OBRAS CONSULTADAS

Campos das entradas
Orde (prescindindo do que non houber)
1. Nombre del autor (ou comp., coord., ed. etc)
2. Ano (entre parénteses)
3. Título do artigo, capítulo ou sección
4. Título do libro
5. Número da edición
6. Número do volume
7. Nome da serie
8. Lugar de publicación
9. Editorial


OBRAS CITADAS – OBRAS CONSULTADAS

Campos das entradas
Consideracións

Exemplos

- O título vai en cursiva
- Dous puntos van após o lugar de publicación
- Lugar e editorial poden ir entre parénteses ou non
- En lugar de repetir o nome do autor para cada obra,
empréganse guións desde a segunda entrada
- Adóitase ordear por data as diferentes entradas dun autor

Citacions e referencias, por Carlos Biscainho

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Destacado

Destacado (20)

Citacions e referencias, por Carlos Biscainho

Notas del editor