SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 8
CURRICULUMAREN DEKRETUA


1.-Xedapen orokorra:

2010an onartutako dekretu berriek zenbait aldaketa izan dituzte bai H.H., L.H., B.H eta bai
Batxilergoko curriculumean. Sail honek ikaskuntza minimoa ziurtatu nahi du biztanleriaren
elebitasuna sustatuz. Euskal Herrian irakaskuntza ezinbestekoa da euskara zabaltzeko.
Dekretu honetan DH duen garrantzia azpimarratzen du eta hau Euskal Autonomi Erkidegoko
guztietan aplikatuko da.
OH honetan ahalmen fisiko, motorrak, kognitiboak, komunikatiboak, sozialak eta afektiboak
garatzen dira, gainera lankidetza eta bizikidetza potentziatzen dira. Hezkuntza basiko hau
derrigorrezkoa eta doakoa da. LH bi ikasturteko bi ziklotan antolatuta dago eta hezkuntza
minimoko titulazioa eskuratu ez duten ikasleei Hezkuntza Sailak laguntza eskaintzen die.
Jakintza-arloak eta irakasgaiak landuz eskuratzen dira oinarrizko
gaitasunak. Baina ez da hori gaitasunak eskuratzeko modu bakarra,
eskolako nahiz eskolaz kanpoko bizipenen bidez ere eskuratzen baitira.
Oinarrizko Hezkuntzaren helburuak hauek dira: Arduraz bizitzen ikastea, Ikasten eta
pentsatzen ikastea, Komunikatzen ikastea, Elkarrekin bizitzen ikastea, Ikaslearen giza
alderdiak garatzen ikastea, Egiten eta ekiten ikastea.
curriculuma: Oinarrizko Hezkuntzako jakintza-arloen eta irakasgaien gidaritzako oinarrizko
gaitasunen, helburuen, edukien, pedagogia-metodoen
eta ebaluazio-irizpideen multzoa.
Lehen Hezkuntzako jakintza-arloak:
l Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezaguera
l Arte Hezkuntza
l Gorputz Hezkuntza
l Gaztelania eta Literatura
l Euskara eta Literatura
l Atzerriko Hizkuntza
l Matematika
-Lehen Hezkuntzan, 875 orduko ordutegia bete beharko da urtean, ikasturte bakoitzean.
Lehen Hezkuntzan, 25 ikaslek osatuko dute, gehienez, unitate bakoitza, eta Derrigorrezko
Bigarren Hezkuntzan, berriz, gehienezko kopurua 30 ikaslekoa izango da.
Xedapen orokorrez aparte badaude xedapen gehigarri batzuk.

Hau dena ikusita galdera bat daukagu, ikasle guztien helburua berdina bada zergatik dira
desberdinak ematen dituzten arloak?

2.-Oinarrizko gaitasunak:

        Oinarrizko Hezkuntzak, batik bat, goi-mailako ikasketak egiteko behar den prestakuntza
emateari eta ikasleei ikasketa horiek egiteko behar diren ezagutzak emateari eman izan dio
garrantzia, eta ez dio hainbeste erreparatu helduen bizitzarako garatu behar diren gaitasun
pertsonalak ,sozialak eta lan-arlokoak lantzeari eta bizitza osoan ikasteko behar diren oinarriak
prestatzeari.
Oinarrizko Hezkuntzaren helburuak betetzeko, goi-mailako ikasketak egiteko prestatu
behar dituela ikasleak, baina, horrekin batera, behar bezala landu behar dituela hezkuntzaren
gainerako alderdiak, pertsonak gizaki moduan garatzeko beharrezkoak direnak.
          Hauxe litzateke gaitasuna: eskakizun konplexuei erantzuteko eta askotariko lanak
behar bezala egiteko ahalmena. Horrenbestez, gaitasunek beren barnean hartzen dituzte
trebetasun praktikoak, ezagutzak, motibazioa, balio etikoak, jarrerak, emozioak eta gizarte-
arloko nahiz portaerazko elementuak, eta pertsonek batera erabiltzen dituzte horiek guztiak,
lanak modu eraginkorrean egiteko.
          Hauek dira gaitasunen ezaugarri nagusiak: “egiten jakitea” da berez, hau
da,errealitateanaplikatzendenjakintza,askotarikotestuinguruetaraegokitzeko aukera eman eta
izaera integratzailea duena, jakintzak, prozedurak eta jarrerak biltzen baititu. Bestela esanda,
curriculumak indartu egin behar du hezkuntzaren izaera hezitzailea, eta gauzak egiten jakiteko
prestatu behar ditu ikasleak.
          Heziketa oso baterako erreferentziazko ardatzak dira hezkuntza-gaitasun orokorrak, bai
oinarrizko hezkuntzarako, bai bizitza osoan zehar ikasteko prozesurako, eta hezkuntza-
testuinguru guztietan ikasten dira, formaletan nahiz ez-formaletan.
          Europar Batasunak egindako proposamenak adierazten du hauek direla gaitasun
giltzarri edo oinarrizkoak: “pertsona guztiek izan behar dituztenak giza errealizazioa eta
garapen pertsonala lortzeko eta herritartasun aktiboa, laneratzea eta enplegua erdiesteko”.
DeSeCo proiektuak adierazten duenez,gaitasun bat giltzarri edo oinarrizkotzat jotzeko,hiru
baldintza hauek bete behar ditu: balio pertsonal edo sozial handiko emaitzak eskuratzen
lagundu behar du, testuinguru eta esparru adierazgarri ugaritan aplikatzeko modukoa izan, eta
aukera eman behar du pertsonek eskakizun konplexuak behar bezala bete ditzaten. Hau da,
gaitasuna oinarrizkoa edo giltzarria izango da, baldin eta baliagarriak badira herritar guztientzat,
alde batera utzita herritarren sexua, gizarte- eta kultura-maila eta familia-ingurunea.

HEZKUNTZA GAITASUN OROKORRAK:
1.- Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea, eta, zehazki, nork bere
burua ezagutzen ikastea, norberaren buru-osasuna eta osasun fisikoa
zaintzen ikastea eta ohitura osasuntsuak hartzea. Izadiaz eta natura-baliabideez arduraz
gozatzen ikastea, gizadi osoaren eta egungo nahiz
geroko belaunaldien ondarea diren aldetik.
2.- Ikasten eta pentsatzen ikastea, eta informazioa interpretatzea, sortzea
eta ebaluatzea. Erabakiak hartzen eta arazoak konpontzen ikastea,
ikasteko eta lan egiteko ohiturak eta ikasteko estrategiak eskuratzea,
eta jakintza zientifikoko eta matematikoko metodoak aplikatzen ikastea,
jakintza teorikoaren eta praktikoaren alorrek planteatzen dituzten
arazoak identifikatzeko eta konpontzeko.
3.- Hizkuntza ofizialetan, eta, gutxienez, atzerriko hizkuntza batean hitz
egiten ikastea, eta, berariaz, komunikabideak eta informazioko eta
komunikazioko teknologiak irizpide kritikoz erabiltzen eta interpretatzen
ikastea. Irizpide hori bera jarraitu behar dute ikasleek hizkuntza
artistikoarekin, musika-adierazpenarekin eta gorputzaren, plastikaren
eta ikusizko alorraren adierazpenekin.
4.- Elkarrekin bizitzen ikastea, eta, berariaz, harreman positiboak izaten
eta, gatazka-egoeretan, elkarrizketara eta negoziaziora jotzen ikastea.
Halaber, gogoz eta demokratikoki parte hartzen ikastea, lankidetzan
jarduten eta taldean lan egiten ikastea, eta aniztasuna errespetatzen
ikastea.
5.- Pertsona gisa garatzen ikastea, norbera izanda, eta emozio negatiboak
kontrolatzea eta nork bere burua modu positiboan eta errealistan
balioestea. Pertsona autonomoa izatea, norberak hartutako erabakien
ardura hartzea, eta printzipio etikoei jarraitzea.
6.- Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak eta ardurak hartzeko ekimena
izatea, esfortzua eta zailtasunak gainditzeko ahalegina balioestea, eta
ekintzailea izatea, bizitzaren alor guztietan.

OINARRIZKO GAITASUNAK:
1.- Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna.
2.- Ikasten ikasteko gaitasuna.
3.- Matematikarako gaitasuna.
4.- Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna.
5-. Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna.
6-. Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna.
7.- Giza eta arte-kulturarako gaitasuna.
8.- Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna.

3.- Ordutegia

LHKO ORDUTEGIA
Hezkuntza-etapa alotan banatzeak eta ordutegia arlo orientara moldatzeak
arlo horiek lantzeko behar den denbora mugatzea dakar, eta ez du alde
batera utzi nahi hezkuntza-etaparen izaera orokorra eta integratzailea.
Lehen zikloko ordutegia egokitzeko aukera izango dute ikastetxeek; betiere,
hezkuntza-etapako ordutegia errespetatzen bada eta dekretuan jasotako helburuak betetzen
badira.

DERRIGORREZKO BIGARREN HEZKUNTZAKO ORDUTEGIA
Maila guztietan irakatsiko dira irakasgai hauek: Gizarte Zientziak, Geografia
eta Historia; Gaztelania eta Literatura; Euskara eta Literatura; Atzerriko
Hizkuntza; Matematika eta Naturaren Zientziak.
“Tutoretzako” hiru ordu izanda, ordu bana izango da 1., 2. eta 3. mailetan.
Hizkuntza bati baino gehiagori komunak zaizkien edukiak batera irakats
daitezke; esaterako, hizkuntza-egiturak.Hizkuntza desberdinetan daude klasean, baina
hizkuntza bakoitzean hematen diren horduak, ezin dira dekretuan jartsen dituenak baino
gutziago


4.-Arte hezkuntza:

Artea gure eguneroko bizitzan toki askotan aurki ditzakegu eta bertatik ikasi, hala ere Lehen
Hezkuntzako gela baten barruan Arte Hezkuntza irakasgaiak alderdi hauek guztiak garatzeko
aukera ematen du: sormena, irudimena, autonomia, pertzepzio eta mugimendu-garapena,
sentikortasun estetikoaren garapena, norberaren adierazpenaren garapena, pentsamendu
kualitatiboarena, emoziozko adimenarena, komunikatzeko eta gizarteratzeko
ahalmenarena...
 Alor horretan garatuko diren edukien helburua hau izango da orokorrean: artea, ikusizko-
kultura eta musika-kultura ulertu, haien funtzioak ezagutu, edukiak eta arauak jakin eta
haien prozedurak ulertu.
Garatutako gaitasunen artean hauek izan daitezke garrantzitsuenak:
 Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna.
Ikasten ikasteko gaitasuna.
      Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna.
      Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna.
      Giza eta arte-kulturarako gaitasuna.
     Arte-hezkuntzak Lehen Hezkuntzan zenbait ondorioengatik ematen da eta hauen izan
     daitezkeen ematearen helburuak:
      Ikusizko kulturako eta musika-kulturako arteek eta produktuek ideiak, sentimenduak eta
     bizipenak jakinarazteko eta adierazteko eskaintzen dituzten aukerak ulertzea.
      Arteen eta ikusizko kulturako eta musika-kulturako produktuen funtzio sozialak eta erabilerak
     ezagutzea.
      Ikusizko arte-ekoizpenak eta musika-ekoizpenak eta ekoizpen horiek sortu diren garaiaren eta
     tokiaren ezaugarriak lotzea, ekoizpenen arte-balioa ulertzeko, bai eta garai edo gizarte-talde
     baten adierazpen gisa ekoizpenek izandako balioa ere.
     Arte-hezkuntzako irakasle batek ebaluaketa egiterako orduan hauek dira kontuan hartu behar
     dituen irizpideak: arte ekoizpenetan parte hartzea eta ideiak ematea, ikusizko ekoizpenak
     eta musika-ekoizpenak aztertzea, arte-ekoizpen errazak taldean egitea eta hainbat garai
     historikotako musika eta kultura ezagutzen jakitea.



     5.-Hizkuntzak:

     Oinarrizko Hezkuntzan arlo hauek irakastearen helburua bi hizkuntza ofizialetan eta gutxienez
     atzerriko hizkuntza batean komunikatzeko gaitasuna garatzea da.
     Derrigorrezko Hezkuntzan lantzen diren gaitasunak garatzeko ezinbestekoa da hizkuntza eta
     literatura ikastea; hau da, jarduera sozial eta indibidual bakoitzean hizkuntza erabiltzeko
     ahalmena lantzea, eta literatura-testu adierazkorrak zentzuz irakurtzeko trebetasunak
     eskuratzea.
     Bi hizkuntza ofizialak euskara eta gaztelania dira eta hauei eta aukeratutako atzerriko
     hizkuntza garatu behar diren edukiak bost multzotan banatzen dira:
1.   Ahozko komunikazioa: entzutea, hitz egitea eta elkarrizketan aritzea
2.   Komunikazioa idatzia: irakurtzea eta idaztea.
3.   Literatura-hezkuntza
4.   Hizkuntzari buruzko hausnarketa
5.   Hizkuntzaren dimentsio soziala
     Eduki hauek ikasleek nola garatzen dituzten arabera oinarrituko dira ebaluazio irizpideak.

     6) Hiritartasuna:

     UNESCOren “XXI. menderako ikastea” programak etorkizuneko hezkuntzaren lau oinarri
     finkatzen ditu: ezagutzen ikastea, egiten ikastea, elkarrekin bizitzen ikastea, izaten ikastea.
     Irakatsi behar denari baino areago, ikasi behar denari ematen dio garrantzi handiagoa.
     Ikastetxea eta ikastaldea antolatzeko orduan, balio demokratikoak eta giza eskubideak
     hartuko dira kontuan.
     “Herritartasunerako Hezkuntzak” gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna lortzen
     laguntzen du. Garrantzi handia ematen die pertsonen nortasunari eta, bizikidetza positibo bat
     eta autoestimua lantzeko, beste pertsona batzuekin ezarritako harremanei. Era berean,
     lankidetzak ikasten ikasteko gaitasuna garatzen laguntzen dio ikasleari. Zalantza moralak,
     gertaerak eta beste aukera batzuk aurkezteak ongi eratutako judizio moral pertsonalak
     eraikitzen laguntzen du. Arrazoizko debateetan eta eztabaidetan aritzeak eta lankidetzan
     aritzeak hizkuntza-komunikaziorako gaitasunari laguntzen diote.
Hainbat helburu azpimarratzen dira, denak balio demokratikoetan oinarrituak; norberaren
nortasuna, ezaugarriak eta esperientzia pertsonalak ezagutu eta onartzea; bizikidetza-arauak
proposatzea, ezartzea eta betetzea; gizartearen aniztasuna onartzea eta aniztasun horrek
bizikidetza aberasten duela aitortzea, eta abar.
Edukiak sailkatzeko hiru multzo orokorrak finkatuak daude: 1. Gizabanakoak eta pertsonen
arteko harremanak eta harreman sozialak, 2. Komunitatean bizitzea eta 3. Gizartean
bizitzea.
Eduki hauek ikasleek nola garatzen dituzten arabera oinarrituko dira ebaluazio irizpideak.

7.-Gorputz hezkuntza:

Eremu honetako hezkuntza-ekintzaren oinarrizko elementuak gorputza eta giza mugimenduak
dira, eta mugimen-jarduerarekin eta gorputz-kulturako elementuak barneratzearekin lotutako
ahalmenak garatzea du helburu nagusi.
Gorputz hezkuntzak zenbait ardatzei garrantzi handia ematen die, hala nola; mugimenarekin
lotutako ahalmen kognitiboen, fisikoen, emozionalen eta harreman ahalmenen garapena;
mugimenaren gizarte eta kultura-ereduen barneratzea; eta balio-hezkuntza eta osasunerako
hezkuntza.
Gorputz-hezkuntzaren eremuak, funtsean, zientzia-, teknologia eta osasun-kulturaren
gaitasuna garatzen laguntzen du. Haurren eguneroko bizitzan haiek uste baino baliogarriagoa
da. Honen helburuak hauek izan daitezke: autonomia propioa, trebetasuna eta ahalmen
fisikoa, norbere burua ezagutzea eta jokabideen-estrategia adibidez.
Ebaluatzerako orduan, zenbait dira kontuan hartu beharreko irizpideak: erreakzioen aurrean
erantzunak ematea, mugimendu desberdinen kontrola izatea, gorputza zaintzearen arauak
barneratzea eta gelako jolasetan parte hartzea.

8.-Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezaguera:

        Ingurunea, neurri handi batean, gizakiak eraikia da. Ingurunea pertsonen inguruan
ageri diren hainbat elementu, gertakari eta faktoreren multzoa da, eta, han, aldi berean,
gizakion bizitzak eta jarduerak esanahia lortzen dute.
        Bestalde, bizitzeko aukera ematen digun hori da ingurunea, gure existentzia
baldintzatzenduen hori. Haurrek ondoen ezagut dezaketen hori da, haien sentimen-
esperientziaren emaitza delako, ezaguna zaielako eta denboran edo espazioan gertukoa
dutelako.
        Curriculumaren antolamenduak gizabanako/gizarte, ingurune fisiko/ gizarte-ingurune,
natura biziduna/bizigabea eta natura/kultura dikotomien harremanen planteamendu
integratu eta egokitua bilatzen du, bai espazioan eta bai denboran; eta modu formalean eta
ez-formalean lortutako esperientzia eta ezagutza dira planteamendu horren abiapuntu.
        Esperientzia ez-formalei dagokienez, gogoan izatekoa da eskolako eta eskolatik
kanpoko esperientziek berebiziko garrantzia dutela norbanakoak ingurunea ulertzeko eran.
        Edukiak hautatzeko, hortaz, hainbat irizpide du kontuan. Hasteko, Lehen
Hezkuntzaren helburu orokorrak lortzeko eta oinarrizko gaitasunak garatzeko lagungarriak
diren edukiei eman zaie lehentasuna. Bigarrenik, munduari buruzko informazio askotarikoa
sortzeaz gain, jakintza-arlo honek informazio horiek ulertzeko eta interpretatzeko gai izateko
tresnak eman nahi dizkie haurrei.

1. eduki multzoa. Ingurunea eta hura iraunaraztea; hor, besteak beste, honako eduki hauek
lantzen dira: espazioa hautematea eta irudikatzea, unibertsoa, klima eta haren eragina, ura
eta hura nola ustiatzen den, eta gizakiak naturan eragiteko duen ahalmena eta horrek
dakartzan ondorioak.
2. eduki multzoa. Izaki bizidunen aniztasuna: izaki bizidunak ezagutzea, errespetatzea eta
aintzat hartzea.
3. eduki multzoa. Osasuna eta garapen pertsonala: norberaren gorputzaren ezagutzatik
abiatuta, arrisku-jokabideak saihestu eta jokabide arduratsuak eta bizimodu osasuntsua
izateko eta sendotzeko helburua duten ekimenak bultzatzeko ezagutzak, trebetasunak eta
abileziak biltzen ditu eduki multzo honek.
 4. eduki multzoa. Pertsonak, kulturak eta gizarte-antolakuntza: gizarteak nola funtzionatzen
duen ulertarazteko helburua duten edukiak biltzen ditu; horretarako hurbileko erakundeen
azterketa ez ezik, Euskadiko, Espainiako eta Europako erakundeen ezagutza baliatzen du.
Hori guztia, erakundeetan parte hartzeko behar demokratikoari begira.
5. eduki multzoa. Denboran zehar izandako aldaketak: Historia ikasten hasten da; denboraren
neurketari buruzko edukiak eta denbora historikoa kontzeptualizatzen hasten dira;
horretarako, garai historikoetako zenbait gizarteren eta Euskal Herriaren eta Espainiaren
historian garrantzitsuak izan diren pertsonaia eta gertakarien ezaugarriak ematen dira.
6. eduki multzoa. Materia eta energia: Fenomeno fisikoak, substantziak eta aldaketa kimikoak
azaltzen dira horretan; horiek geroago ikasiko denaren oinarriak finkatuko dituzte, baita
baliabideak arrazoiz erabiltzeko oinarriak ere.
7. eduki multzoa. Objektuak, makinak eta teknologiak: Eduki multzo horrek dakarren
berritasuna honako hau da: informazioa- eta komunikazio-teknologietan alfabetatzeko
edukiak bere barnean hartzea, bai eta, osagaien funtsezko ezaugarriak ezagututa, aldez
aurretik ezarritako helburua duten tresnak egitearekin lotutako edukiak ere. Eduki multzo
hori lantzeko, neskek eta mutilek berdintasunez parte hartzea bilatuko da, objektuak,
makinak eta teknologiak erabiltzean.
Honako gaitasun hauek lortzea da Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen
Ezaguera irakasgaiaren helburua:
1. Berezko ezaugarriak dituzten gizarte- eta kultura-taldeetako kide-izatea onartzea eta
aintzat hartzea; norberaren kulturaren ezaugarriak eta gainerako taldeekiko ezberdintasunak
balioestea, gainerako identitate,kultura eta herriak errespetatzea, eta Giza Eskubideak
errespetatu behar direla gogoratzea, hezkuntzaren kultura arteko dimentsioa sustatzeko
asmoz.
2. Talde-jardueretan parte hartzea, betiere erantzukizunaz eta era konstruktiboan jokatuz;
besteei lagunduz eta elkartasunez jokatuz; funtzionamendu demokratikoaren oinarrizko
printzipioak aplikatuz; guztion helburuak lortzeko norberaren eta besteen ekarpenak
balioetsiz, eta elkartasunez komunitatearen alde eginez inolako bereizkeriarik gabe
(generoan, arrazan, kulturan, erlijioan edo beste edozertan oinarritutako diskriminaziorik
gabe).
3. Natura-, gizarte- eta kultura-ingurunearen elementu nagusiak identifikatzea; ingurunearen
antolaketa, ezaugarriak eta harremanak aztertzea eta ingurumenari zein bizi-kalitateari
buruzko erabakiak hartu eta ulertzea, gero eta konplexuagoak diren espazio-eremuen
ezagueran aurrera egiteko.
4. Giza gorputzaren ezagutzatik ondorioztatzen diren osasun-ohitura eta nork bere burua
zaintzeko ohiturekin bat eginez jokatzea; giza gorputzaren aukerak eta mugak errespetatuz,
eta banakoen arteko ezberdintasunak (adina, sexua, ezaugarri fisikoak, nortasuna eta abar)
onartuz eta errespetatuz. Osasuna gizabanakoaren eta komunitatearen ondasuna dela
ulertaraztea da horren guztiaren helburua.
5.Gizakiak ingurunean egindako esku-hartzeen zenbait adierazpen aztertzea, eta horiek
iraunkortasunaren parametroetatik kritikoki balioestea, betiere, eguneroko bizitzan oreka
ekologikoa defendatzearen eta berreskuratzearen,etakultura-
ondareazaintzearenaldekojokabideak bultzatzeko.IV. eranskina: Lehen Hezkuntzako Arloak
Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezaguera
6. Ikaslearen inguruko natura-, gizarte- eta kultura-ingurunean denboraren poderioz
gertatutako aldaketa eta eraldaketak hautematea eta kritikoki balioestea, eta aldaketa
horien aldiberekotasun- eta segida-harremanak aztertzea, hortik eratorritako ezagutzak
gainerako memento historikoak ulertzeko unean aplikatzeko.
7. Natura-, gizarte- eta kultura-inguruneko egitate, kontzeptu eta prozesuak zenbakizko
kodeen, grafikoen eta kode kartografikoen bidez interpretatu, adierazi eta irudikatzea eta
horixe bera egitea errealitate geografikoak, ekonomikoak, historikoak eta bestelakoak
adierazten dituzten bestelako adierazleekin, norberak bizi duen gizarte-errealitatea egoki
ezagutzea lortzeko.
8.Ingurune hurbileko elementu esanguratsuekin lotutako galdera eta arazoak identifikatu,
pentsatu eta konpontzea, informazioa tratatzeko eta bilatzeko estrategiak erabiliz,
hipotesiak adieraziz, eta horiek frogatuz, irtenbide alternatiboak aztertzeko eta ikaskuntza-
prozesuari berari buruz hausnartzeko.
9. Zenbait material, substantzia eta objekturi buruzko oinarrizko ezaugarrien ezaguera
erabiltzea, eta ezagutza zientifiko-teknikoan aurrera egitea, aldez aurretik erabakitako
helburua duten proiektu, gailu eta tresna sinpleak planifikatu eta gauzatzeko.
10.Informazioa lortzeko eta ezagutza trukatzeko informazio- eta komunikazio-teknologiak
erabiltzea; haien eragina aztertzea, eta pertsonen eta haien ingurunearen ezaugarriak
hobetzeko ematen duen laguntza balioestea, zenbait giza behar asetzen laguntzeko.
11. Gatazkaren existentzia onartzea; ezberdintasunak gainditzeko mekanismo demokratiko
gisa eta taldeen barne-aldaketarako faktore gisa erabiltzea, tratu txarrak eta jazarpenak
eragozteko eta bizikidetza onuragarria lortzeko.
12. Berezko nortasuna eratzea, norberaren lorpen-, esfortzu- eta hobetzemotibazioa
sustatuko duten estrategien alde eginez, gizaki autonomo eta besteekin harremanean ari den
gizartekide gisa garatzeko.

9.-Matematikak:

Matematika da kopuruak, espazioa eta formak, aldaketak eta harremanak,
baita ziurgabetasuna ere, deskribatzea eta aztertzea xede duen zientzia.
Gure inguruari erreparatuz gero, konturatuko gara elementu horiek
pertsonenbizitzaren arlo guztietandaudela, lanean, eguneroko zereginetan,
komunikabideetan, etab.
Matematika-eremua ez da geometria-formak eta kopuruak erabiltzea
dakarten ideia eta jokabideetara bakarrik mugatzen, baita,
galderak sorrarazteko, ereduak lortzeko, eta harremanak eta egiturak
identifikatzeko gai den eremu gisa eratu nahi da. Izan ere, hala, errealitateko
gertakariak eta egoerak aztertzerakoan, hasiera batean esplizituki ez
zeuden informazioak eta ondorioak lor daitezke.
Matematika unibertsala da: lortzen diren emaitzak nazioarte osoak onartzen
ditu; hala ere, horrek ez du esan nahi urteen joanean erabili diren metodoak beti berak izan
direnik.
Matematika bizirik dagoen zientzia bat da eta oso erabilgarria da.
Matematikako edukiak zikloaren arabera banatu dira, sei eduki multzotan,
hain zuzen ere: zenbakiak eta eragiketak; neurketa; geometria; informazioa
tratatzea, zoria eta probabilitatea; problemak ebaztea; eta eduki komunak.

HELBURUAK
Lehen Hezkuntzan, honako gaitasun hauek lortzea da Matematika
irakastearen helburua:
1.Eguneroko bizitzatik, gainerako zientzietatik eta matematikatik bertatik
ateratako problemak, bakarka zein taldeka, proposatzea eta ebaztea;
horretarako, hainbat estrategia aukeratu eta erabiliko dira; ebazpidea
arrazoitu, emaitzak interpretatu eta egoera berrietan aplikatuko dira,
gizartean eraginkortasun handiagoz jarduteko.
2.Ezaguera matematikoak erabiltzea eguneroko bizimoduko egoeren eta
gertaeren mezuak eta informazioak ulertzeko, balioesteko eta sortzeko,
eta ezaguera matematiko horiek gainerako ezagutza-alorretarako duten
izaera instrumentala hautematea.
3.Natura- eta kultura-inguruneko forma geometrikoak identifikatzea;
horien elementuez, horien arteko loturez eta horietako bakoitzaren
ezaugarriez dakiguna erabiltzea errealitatea deskribatzeko, eta ezaguera
geometrikoak aplikatzea mundu fisikoa ulertzeko eta aztertzeko eta
harekin lotutako problemak ulertzeko eta aztertzeko.
 4.Kalkuluak eta estimazioak (numerikoak, metrikoak, etab.) segurtasunez
eta konfiantzaz egitea, egoera bakoitzaren araberako prozedura erabiliz,
eguneroko bizitzako egoerak interpretatzeko eta balioesteko (buruzko
kalkulua, idatzia, kalkulagailua…), emaitzak sistematikoki berrikusiz.
5.Ikasleen adinaren araberako hizkuntza naturalaren eta matematikahizkuntzaren elementuak
erabilita (zenbakiak, taulak, grafikoak, irudiak),
arrazoitzea eta argudioak ematea, argi etamodu koherentean, norberaren
pentsamenduak adierazteko eta emaitzak eta ondorioak justifikatzeko
eta aurkezteko.a aztertzeko.
6.Informazio- eta komunikazio-teknologiak (kalkulagailuak, ordenagailuak,
etab.) zuzen erabiltzea, kalkuluak egiteko, informazioa bilatzeko,
tratatzeko eta batera edo bestera, baita matematika ikasten laguntzeko
ere.
7.Matematikak eguneroko bizimoduan duen egitekoa aintzakotzat hartzea,
matematika erabiliz gozatzea etamatematikarekin dihardutenenmoduak
eta jarrerak balioestea; esate baterako, alternatibak aztertzea, hizkuntza
zehaztasunez erabiltzea edo ebazpideak eta soluzioak biltzen saiatua
izatea eta malgutasuna izatea.
8.Matematika gure kulturaren partetzat hartzea, historikoan izan duen
eta egungo gizartean duen egitekoa kontuan hartuta, eta landutako
matematika-gaitasunak gizartean gertatzen direnak aztertzeko eta
balioesteko aplikatzea; esate baterako, kultura-aniztasuna, ingurumena
errespetatzea,osasuna,kontsumoa,genero-berdintasunaetaelkarbizitza
baketsua.

Matematiketako ikasgaia derrigorrezko hezkuntzan, hiru ziklotan banatzen da eta ziklo
bakoitzak bere ebaluatzeko irizpideak ditu.

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

2,ingurune unitateak
2,ingurune unitateak2,ingurune unitateak
2,ingurune unitateakcarmenpueyo1
 
3. dekretuaren galderak
3. dekretuaren galderak3. dekretuaren galderak
3. dekretuaren galderakEquipoa754
 
Galderak
GalderakGalderak
GalderakXingola
 
Dekretu galderak[1]
Dekretu galderak[1]Dekretu galderak[1]
Dekretu galderak[1]txinparta1
 
16 galderak dekretun galderak
16 galderak dekretun galderak16 galderak dekretun galderak
16 galderak dekretun galderakXingola
 
Curriculumeko galderak
Curriculumeko galderakCurriculumeko galderak
Curriculumeko galderakbashirlazahar
 
Curriculumaren inguruko galderak
Curriculumaren inguruko galderakCurriculumaren inguruko galderak
Curriculumaren inguruko galderakIrune Artola Mateos
 
Curriculumaren inguruko galderak power point
Curriculumaren inguruko galderak power pointCurriculumaren inguruko galderak power point
Curriculumaren inguruko galderak power point92939394
 
Oinarrizko hezkuntzarako curriculumaren dekretuak
Oinarrizko hezkuntzarako curriculumaren dekretuakOinarrizko hezkuntzarako curriculumaren dekretuak
Oinarrizko hezkuntzarako curriculumaren dekretuakXingola
 
25 gaiak euskaraz
25 gaiak euskaraz25 gaiak euskaraz
25 gaiak euskarazJota Cuatro
 
Dekretuari buruzko galderak
Dekretuari buruzko galderakDekretuari buruzko galderak
Dekretuari buruzko galderakmagisteritza
 
Oinarrizko Gaitasunak
Oinarrizko GaitasunakOinarrizko Gaitasunak
Oinarrizko Gaitasunakmusikaz
 

La actualidad más candente (18)

2,ingurune unitateak
2,ingurune unitateak2,ingurune unitateak
2,ingurune unitateak
 
3. dekretuaren galderak
3. dekretuaren galderak3. dekretuaren galderak
3. dekretuaren galderak
 
Curriculuma
CurriculumaCurriculuma
Curriculuma
 
Curriculuma
CurriculumaCurriculuma
Curriculuma
 
Galderak
GalderakGalderak
Galderak
 
Laburpen guztiak
Laburpen guztiakLaburpen guztiak
Laburpen guztiak
 
Dekretu galderak[1]
Dekretu galderak[1]Dekretu galderak[1]
Dekretu galderak[1]
 
16 galderak dekretun galderak
16 galderak dekretun galderak16 galderak dekretun galderak
16 galderak dekretun galderak
 
Curriculumeko galderak
Curriculumeko galderakCurriculumeko galderak
Curriculumeko galderak
 
Curriculumaren inguruko galderak
Curriculumaren inguruko galderakCurriculumaren inguruko galderak
Curriculumaren inguruko galderak
 
Curriculumaren inguruko galderak power point
Curriculumaren inguruko galderak power pointCurriculumaren inguruko galderak power point
Curriculumaren inguruko galderak power point
 
Konpetentziak
KonpetentziakKonpetentziak
Konpetentziak
 
Oinarrizko hezkuntzarako curriculumaren dekretuak
Oinarrizko hezkuntzarako curriculumaren dekretuakOinarrizko hezkuntzarako curriculumaren dekretuak
Oinarrizko hezkuntzarako curriculumaren dekretuak
 
Konpetentziak
KonpetentziakKonpetentziak
Konpetentziak
 
Dekretuaren galderak
Dekretuaren galderakDekretuaren galderak
Dekretuaren galderak
 
25 gaiak euskaraz
25 gaiak euskaraz25 gaiak euskaraz
25 gaiak euskaraz
 
Dekretuari buruzko galderak
Dekretuari buruzko galderakDekretuari buruzko galderak
Dekretuari buruzko galderak
 
Oinarrizko Gaitasunak
Oinarrizko GaitasunakOinarrizko Gaitasunak
Oinarrizko Gaitasunak
 

Destacado

Diagramas del Modulo 2 - CSW _ Arq. Carlex Araujo
Diagramas del Modulo 2 - CSW _ Arq. Carlex AraujoDiagramas del Modulo 2 - CSW _ Arq. Carlex Araujo
Diagramas del Modulo 2 - CSW _ Arq. Carlex AraujoCarlex Araujo
 
Didaktika orokorra
Didaktika orokorraDidaktika orokorra
Didaktika orokorragazgarane
 
Hathor, Ancient Egyptian Goddess of Love and Beauty
Hathor, Ancient Egyptian Goddess of Love and BeautyHathor, Ancient Egyptian Goddess of Love and Beauty
Hathor, Ancient Egyptian Goddess of Love and BeautyCaroline Seawright
 
Mapa conceptual arq.carlex araujo
Mapa conceptual arq.carlex araujoMapa conceptual arq.carlex araujo
Mapa conceptual arq.carlex araujoCarlex Araujo
 
Prof. Dr. Fuat DUYGULU Çocuk Kırıkları
Prof. Dr. Fuat DUYGULU Çocuk KırıklarıProf. Dr. Fuat DUYGULU Çocuk Kırıkları
Prof. Dr. Fuat DUYGULU Çocuk Kırıklarıfuatduygulu
 

Destacado (14)

fast food
fast foodfast food
fast food
 
Diagramas del Modulo 2 - CSW _ Arq. Carlex Araujo
Diagramas del Modulo 2 - CSW _ Arq. Carlex AraujoDiagramas del Modulo 2 - CSW _ Arq. Carlex Araujo
Diagramas del Modulo 2 - CSW _ Arq. Carlex Araujo
 
Didaktika orokorra
Didaktika orokorraDidaktika orokorra
Didaktika orokorra
 
Outros parques preview
Outros parques previewOutros parques preview
Outros parques preview
 
Hathor, Ancient Egyptian Goddess of Love and Beauty
Hathor, Ancient Egyptian Goddess of Love and BeautyHathor, Ancient Egyptian Goddess of Love and Beauty
Hathor, Ancient Egyptian Goddess of Love and Beauty
 
Yourprezi
YourpreziYourprezi
Yourprezi
 
Todo
TodoTodo
Todo
 
Mapa conceptual arq.carlex araujo
Mapa conceptual arq.carlex araujoMapa conceptual arq.carlex araujo
Mapa conceptual arq.carlex araujo
 
Logse loe
Logse loeLogse loe
Logse loe
 
Artolapurra
ArtolapurraArtolapurra
Artolapurra
 
New York Fotolivro
New York FotolivroNew York Fotolivro
New York Fotolivro
 
Prof. Dr. Fuat DUYGULU Çocuk Kırıkları
Prof. Dr. Fuat DUYGULU Çocuk KırıklarıProf. Dr. Fuat DUYGULU Çocuk Kırıkları
Prof. Dr. Fuat DUYGULU Çocuk Kırıkları
 
What is BOSH? An over-overview
What is BOSH? An over-overviewWhat is BOSH? An over-overview
What is BOSH? An over-overview
 
Cloud Native: what is it? Why?
Cloud Native: what is it? Why?Cloud Native: what is it? Why?
Cloud Native: what is it? Why?
 

Similar a Curriculumaren dekretua

Currriculuma galderak
Currriculuma galderakCurrriculuma galderak
Currriculuma galderakikusi-makusi
 
Dekretuari buruzko galderak
Dekretuari buruzko galderakDekretuari buruzko galderak
Dekretuari buruzko galderakmagisteritza
 
Hezkuntzaren altxor ezkutua
Hezkuntzaren altxor ezkutuaHezkuntzaren altxor ezkutua
Hezkuntzaren altxor ezkutuaandertms
 
Didaktika orokorra aurkezpena i
Didaktika orokorra aurkezpena iDidaktika orokorra aurkezpena i
Didaktika orokorra aurkezpena itrutxete
 
4. konpetentziak
4. konpetentziak4. konpetentziak
4. konpetentziakEquipoa754
 
4. konpetentziak
4. konpetentziak4. konpetentziak
4. konpetentziakEquipoa754
 
Oinarrizko Gaitasunen Ppt
Oinarrizko Gaitasunen  PptOinarrizko Gaitasunen  Ppt
Oinarrizko Gaitasunen Pptgorka azk
 
Oinarrizko Gaitasunak Open Office Odf Aurkezpena
Oinarrizko Gaitasunak Open Office Odf AurkezpenaOinarrizko Gaitasunak Open Office Odf Aurkezpena
Oinarrizko Gaitasunak Open Office Odf Aurkezpenagorka azk
 
Hezkuntza: Altxor Ezkutua
Hezkuntza: Altxor EzkutuaHezkuntza: Altxor Ezkutua
Hezkuntza: Altxor EzkutuaLaiene Molina
 
Hezkuntza: Altxor Ezkutuaren aurkezpena
Hezkuntza: Altxor Ezkutuaren aurkezpenaHezkuntza: Altxor Ezkutuaren aurkezpena
Hezkuntza: Altxor Ezkutuaren aurkezpenaLaiene Molina
 
Dekretuaren inguruko galderak!!!
Dekretuaren inguruko galderak!!!Dekretuaren inguruko galderak!!!
Dekretuaren inguruko galderak!!!hirukiak
 
Didaktika orokorra aurkezpena i
Didaktika orokorra aurkezpena iDidaktika orokorra aurkezpena i
Didaktika orokorra aurkezpena itrutxete
 

Similar a Curriculumaren dekretua (18)

Dekretuaren sintesia
Dekretuaren sintesiaDekretuaren sintesia
Dekretuaren sintesia
 
Laburpen guztiak
Laburpen guztiakLaburpen guztiak
Laburpen guztiak
 
Currriculuma galderak
Currriculuma galderakCurrriculuma galderak
Currriculuma galderak
 
Dekretuari buruzko galderak
Dekretuari buruzko galderakDekretuari buruzko galderak
Dekretuari buruzko galderak
 
Hezkuntzaren altxor ezkutua
Hezkuntzaren altxor ezkutuaHezkuntzaren altxor ezkutua
Hezkuntzaren altxor ezkutua
 
Komunikazio gaitasunaren garapena_1
Komunikazio gaitasunaren garapena_1Komunikazio gaitasunaren garapena_1
Komunikazio gaitasunaren garapena_1
 
Galderak
Galderak Galderak
Galderak
 
Galderak zuzenduta
Galderak zuzendutaGalderak zuzenduta
Galderak zuzenduta
 
Didaktika orokorra aurkezpena i
Didaktika orokorra aurkezpena iDidaktika orokorra aurkezpena i
Didaktika orokorra aurkezpena i
 
4. konpetentziak
4. konpetentziak4. konpetentziak
4. konpetentziak
 
4. konpetentziak
4. konpetentziak4. konpetentziak
4. konpetentziak
 
Oinarrizko Gaitasunen Ppt
Oinarrizko Gaitasunen  PptOinarrizko Gaitasunen  Ppt
Oinarrizko Gaitasunen Ppt
 
Oinarrizko Gaitasunak Open Office Odf Aurkezpena
Oinarrizko Gaitasunak Open Office Odf AurkezpenaOinarrizko Gaitasunak Open Office Odf Aurkezpena
Oinarrizko Gaitasunak Open Office Odf Aurkezpena
 
ALTXOR EZKUTUA
ALTXOR EZKUTUAALTXOR EZKUTUA
ALTXOR EZKUTUA
 
Hezkuntza: Altxor Ezkutua
Hezkuntza: Altxor EzkutuaHezkuntza: Altxor Ezkutua
Hezkuntza: Altxor Ezkutua
 
Hezkuntza: Altxor Ezkutuaren aurkezpena
Hezkuntza: Altxor Ezkutuaren aurkezpenaHezkuntza: Altxor Ezkutuaren aurkezpena
Hezkuntza: Altxor Ezkutuaren aurkezpena
 
Dekretuaren inguruko galderak!!!
Dekretuaren inguruko galderak!!!Dekretuaren inguruko galderak!!!
Dekretuaren inguruko galderak!!!
 
Didaktika orokorra aurkezpena i
Didaktika orokorra aurkezpena iDidaktika orokorra aurkezpena i
Didaktika orokorra aurkezpena i
 

Más de gazgarane

Alfabetoa zeinu hizkuntza
Alfabetoa zeinu hizkuntzaAlfabetoa zeinu hizkuntza
Alfabetoa zeinu hizkuntzagazgarane
 
Blogeko sarrera (ordezko irakaslea)
Blogeko sarrera (ordezko irakaslea)Blogeko sarrera (ordezko irakaslea)
Blogeko sarrera (ordezko irakaslea)gazgarane
 
Arto lapurra
Arto lapurraArto lapurra
Arto lapurragazgarane
 
Trabajo por proyectos
Trabajo por proyectosTrabajo por proyectos
Trabajo por proyectosgazgarane
 
Dokumentuak ezaugarriak
Dokumentuak ezaugarriak Dokumentuak ezaugarriak
Dokumentuak ezaugarriak gazgarane
 
Lehenengo bideoa
Lehenengo bideoaLehenengo bideoa
Lehenengo bideoagazgarane
 
Lehenengo bideoa
Lehenengo bideoaLehenengo bideoa
Lehenengo bideoagazgarane
 

Más de gazgarane (9)

Alfabetoa zeinu hizkuntza
Alfabetoa zeinu hizkuntzaAlfabetoa zeinu hizkuntza
Alfabetoa zeinu hizkuntza
 
Hegaztiak
HegaztiakHegaztiak
Hegaztiak
 
Blogeko sarrera (ordezko irakaslea)
Blogeko sarrera (ordezko irakaslea)Blogeko sarrera (ordezko irakaslea)
Blogeko sarrera (ordezko irakaslea)
 
Todo
TodoTodo
Todo
 
Arto lapurra
Arto lapurraArto lapurra
Arto lapurra
 
Trabajo por proyectos
Trabajo por proyectosTrabajo por proyectos
Trabajo por proyectos
 
Dokumentuak ezaugarriak
Dokumentuak ezaugarriak Dokumentuak ezaugarriak
Dokumentuak ezaugarriak
 
Lehenengo bideoa
Lehenengo bideoaLehenengo bideoa
Lehenengo bideoa
 
Lehenengo bideoa
Lehenengo bideoaLehenengo bideoa
Lehenengo bideoa
 

Curriculumaren dekretua

  • 1. CURRICULUMAREN DEKRETUA 1.-Xedapen orokorra: 2010an onartutako dekretu berriek zenbait aldaketa izan dituzte bai H.H., L.H., B.H eta bai Batxilergoko curriculumean. Sail honek ikaskuntza minimoa ziurtatu nahi du biztanleriaren elebitasuna sustatuz. Euskal Herrian irakaskuntza ezinbestekoa da euskara zabaltzeko. Dekretu honetan DH duen garrantzia azpimarratzen du eta hau Euskal Autonomi Erkidegoko guztietan aplikatuko da. OH honetan ahalmen fisiko, motorrak, kognitiboak, komunikatiboak, sozialak eta afektiboak garatzen dira, gainera lankidetza eta bizikidetza potentziatzen dira. Hezkuntza basiko hau derrigorrezkoa eta doakoa da. LH bi ikasturteko bi ziklotan antolatuta dago eta hezkuntza minimoko titulazioa eskuratu ez duten ikasleei Hezkuntza Sailak laguntza eskaintzen die. Jakintza-arloak eta irakasgaiak landuz eskuratzen dira oinarrizko gaitasunak. Baina ez da hori gaitasunak eskuratzeko modu bakarra, eskolako nahiz eskolaz kanpoko bizipenen bidez ere eskuratzen baitira. Oinarrizko Hezkuntzaren helburuak hauek dira: Arduraz bizitzen ikastea, Ikasten eta pentsatzen ikastea, Komunikatzen ikastea, Elkarrekin bizitzen ikastea, Ikaslearen giza alderdiak garatzen ikastea, Egiten eta ekiten ikastea. curriculuma: Oinarrizko Hezkuntzako jakintza-arloen eta irakasgaien gidaritzako oinarrizko gaitasunen, helburuen, edukien, pedagogia-metodoen eta ebaluazio-irizpideen multzoa. Lehen Hezkuntzako jakintza-arloak: l Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezaguera l Arte Hezkuntza l Gorputz Hezkuntza l Gaztelania eta Literatura l Euskara eta Literatura l Atzerriko Hizkuntza l Matematika -Lehen Hezkuntzan, 875 orduko ordutegia bete beharko da urtean, ikasturte bakoitzean. Lehen Hezkuntzan, 25 ikaslek osatuko dute, gehienez, unitate bakoitza, eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, berriz, gehienezko kopurua 30 ikaslekoa izango da. Xedapen orokorrez aparte badaude xedapen gehigarri batzuk. Hau dena ikusita galdera bat daukagu, ikasle guztien helburua berdina bada zergatik dira desberdinak ematen dituzten arloak? 2.-Oinarrizko gaitasunak: Oinarrizko Hezkuntzak, batik bat, goi-mailako ikasketak egiteko behar den prestakuntza emateari eta ikasleei ikasketa horiek egiteko behar diren ezagutzak emateari eman izan dio garrantzia, eta ez dio hainbeste erreparatu helduen bizitzarako garatu behar diren gaitasun pertsonalak ,sozialak eta lan-arlokoak lantzeari eta bizitza osoan ikasteko behar diren oinarriak prestatzeari.
  • 2. Oinarrizko Hezkuntzaren helburuak betetzeko, goi-mailako ikasketak egiteko prestatu behar dituela ikasleak, baina, horrekin batera, behar bezala landu behar dituela hezkuntzaren gainerako alderdiak, pertsonak gizaki moduan garatzeko beharrezkoak direnak. Hauxe litzateke gaitasuna: eskakizun konplexuei erantzuteko eta askotariko lanak behar bezala egiteko ahalmena. Horrenbestez, gaitasunek beren barnean hartzen dituzte trebetasun praktikoak, ezagutzak, motibazioa, balio etikoak, jarrerak, emozioak eta gizarte- arloko nahiz portaerazko elementuak, eta pertsonek batera erabiltzen dituzte horiek guztiak, lanak modu eraginkorrean egiteko. Hauek dira gaitasunen ezaugarri nagusiak: “egiten jakitea” da berez, hau da,errealitateanaplikatzendenjakintza,askotarikotestuinguruetaraegokitzeko aukera eman eta izaera integratzailea duena, jakintzak, prozedurak eta jarrerak biltzen baititu. Bestela esanda, curriculumak indartu egin behar du hezkuntzaren izaera hezitzailea, eta gauzak egiten jakiteko prestatu behar ditu ikasleak. Heziketa oso baterako erreferentziazko ardatzak dira hezkuntza-gaitasun orokorrak, bai oinarrizko hezkuntzarako, bai bizitza osoan zehar ikasteko prozesurako, eta hezkuntza- testuinguru guztietan ikasten dira, formaletan nahiz ez-formaletan. Europar Batasunak egindako proposamenak adierazten du hauek direla gaitasun giltzarri edo oinarrizkoak: “pertsona guztiek izan behar dituztenak giza errealizazioa eta garapen pertsonala lortzeko eta herritartasun aktiboa, laneratzea eta enplegua erdiesteko”. DeSeCo proiektuak adierazten duenez,gaitasun bat giltzarri edo oinarrizkotzat jotzeko,hiru baldintza hauek bete behar ditu: balio pertsonal edo sozial handiko emaitzak eskuratzen lagundu behar du, testuinguru eta esparru adierazgarri ugaritan aplikatzeko modukoa izan, eta aukera eman behar du pertsonek eskakizun konplexuak behar bezala bete ditzaten. Hau da, gaitasuna oinarrizkoa edo giltzarria izango da, baldin eta baliagarriak badira herritar guztientzat, alde batera utzita herritarren sexua, gizarte- eta kultura-maila eta familia-ingurunea. HEZKUNTZA GAITASUN OROKORRAK: 1.- Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea, eta, zehazki, nork bere burua ezagutzen ikastea, norberaren buru-osasuna eta osasun fisikoa zaintzen ikastea eta ohitura osasuntsuak hartzea. Izadiaz eta natura-baliabideez arduraz gozatzen ikastea, gizadi osoaren eta egungo nahiz geroko belaunaldien ondarea diren aldetik. 2.- Ikasten eta pentsatzen ikastea, eta informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea. Erabakiak hartzen eta arazoak konpontzen ikastea, ikasteko eta lan egiteko ohiturak eta ikasteko estrategiak eskuratzea, eta jakintza zientifikoko eta matematikoko metodoak aplikatzen ikastea, jakintza teorikoaren eta praktikoaren alorrek planteatzen dituzten arazoak identifikatzeko eta konpontzeko. 3.- Hizkuntza ofizialetan, eta, gutxienez, atzerriko hizkuntza batean hitz egiten ikastea, eta, berariaz, komunikabideak eta informazioko eta komunikazioko teknologiak irizpide kritikoz erabiltzen eta interpretatzen ikastea. Irizpide hori bera jarraitu behar dute ikasleek hizkuntza artistikoarekin, musika-adierazpenarekin eta gorputzaren, plastikaren eta ikusizko alorraren adierazpenekin. 4.- Elkarrekin bizitzen ikastea, eta, berariaz, harreman positiboak izaten eta, gatazka-egoeretan, elkarrizketara eta negoziaziora jotzen ikastea. Halaber, gogoz eta demokratikoki parte hartzen ikastea, lankidetzan jarduten eta taldean lan egiten ikastea, eta aniztasuna errespetatzen ikastea. 5.- Pertsona gisa garatzen ikastea, norbera izanda, eta emozio negatiboak
  • 3. kontrolatzea eta nork bere burua modu positiboan eta errealistan balioestea. Pertsona autonomoa izatea, norberak hartutako erabakien ardura hartzea, eta printzipio etikoei jarraitzea. 6.- Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak eta ardurak hartzeko ekimena izatea, esfortzua eta zailtasunak gainditzeko ahalegina balioestea, eta ekintzailea izatea, bizitzaren alor guztietan. OINARRIZKO GAITASUNAK: 1.- Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna. 2.- Ikasten ikasteko gaitasuna. 3.- Matematikarako gaitasuna. 4.- Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna. 5-. Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna. 6-. Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna. 7.- Giza eta arte-kulturarako gaitasuna. 8.- Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna. 3.- Ordutegia LHKO ORDUTEGIA Hezkuntza-etapa alotan banatzeak eta ordutegia arlo orientara moldatzeak arlo horiek lantzeko behar den denbora mugatzea dakar, eta ez du alde batera utzi nahi hezkuntza-etaparen izaera orokorra eta integratzailea. Lehen zikloko ordutegia egokitzeko aukera izango dute ikastetxeek; betiere, hezkuntza-etapako ordutegia errespetatzen bada eta dekretuan jasotako helburuak betetzen badira. DERRIGORREZKO BIGARREN HEZKUNTZAKO ORDUTEGIA Maila guztietan irakatsiko dira irakasgai hauek: Gizarte Zientziak, Geografia eta Historia; Gaztelania eta Literatura; Euskara eta Literatura; Atzerriko Hizkuntza; Matematika eta Naturaren Zientziak. “Tutoretzako” hiru ordu izanda, ordu bana izango da 1., 2. eta 3. mailetan. Hizkuntza bati baino gehiagori komunak zaizkien edukiak batera irakats daitezke; esaterako, hizkuntza-egiturak.Hizkuntza desberdinetan daude klasean, baina hizkuntza bakoitzean hematen diren horduak, ezin dira dekretuan jartsen dituenak baino gutziago 4.-Arte hezkuntza: Artea gure eguneroko bizitzan toki askotan aurki ditzakegu eta bertatik ikasi, hala ere Lehen Hezkuntzako gela baten barruan Arte Hezkuntza irakasgaiak alderdi hauek guztiak garatzeko aukera ematen du: sormena, irudimena, autonomia, pertzepzio eta mugimendu-garapena, sentikortasun estetikoaren garapena, norberaren adierazpenaren garapena, pentsamendu kualitatiboarena, emoziozko adimenarena, komunikatzeko eta gizarteratzeko ahalmenarena... Alor horretan garatuko diren edukien helburua hau izango da orokorrean: artea, ikusizko- kultura eta musika-kultura ulertu, haien funtzioak ezagutu, edukiak eta arauak jakin eta haien prozedurak ulertu. Garatutako gaitasunen artean hauek izan daitezke garrantzitsuenak: Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna.
  • 4. Ikasten ikasteko gaitasuna. Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna. Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna. Giza eta arte-kulturarako gaitasuna. Arte-hezkuntzak Lehen Hezkuntzan zenbait ondorioengatik ematen da eta hauen izan daitezkeen ematearen helburuak: Ikusizko kulturako eta musika-kulturako arteek eta produktuek ideiak, sentimenduak eta bizipenak jakinarazteko eta adierazteko eskaintzen dituzten aukerak ulertzea. Arteen eta ikusizko kulturako eta musika-kulturako produktuen funtzio sozialak eta erabilerak ezagutzea. Ikusizko arte-ekoizpenak eta musika-ekoizpenak eta ekoizpen horiek sortu diren garaiaren eta tokiaren ezaugarriak lotzea, ekoizpenen arte-balioa ulertzeko, bai eta garai edo gizarte-talde baten adierazpen gisa ekoizpenek izandako balioa ere. Arte-hezkuntzako irakasle batek ebaluaketa egiterako orduan hauek dira kontuan hartu behar dituen irizpideak: arte ekoizpenetan parte hartzea eta ideiak ematea, ikusizko ekoizpenak eta musika-ekoizpenak aztertzea, arte-ekoizpen errazak taldean egitea eta hainbat garai historikotako musika eta kultura ezagutzen jakitea. 5.-Hizkuntzak: Oinarrizko Hezkuntzan arlo hauek irakastearen helburua bi hizkuntza ofizialetan eta gutxienez atzerriko hizkuntza batean komunikatzeko gaitasuna garatzea da. Derrigorrezko Hezkuntzan lantzen diren gaitasunak garatzeko ezinbestekoa da hizkuntza eta literatura ikastea; hau da, jarduera sozial eta indibidual bakoitzean hizkuntza erabiltzeko ahalmena lantzea, eta literatura-testu adierazkorrak zentzuz irakurtzeko trebetasunak eskuratzea. Bi hizkuntza ofizialak euskara eta gaztelania dira eta hauei eta aukeratutako atzerriko hizkuntza garatu behar diren edukiak bost multzotan banatzen dira: 1. Ahozko komunikazioa: entzutea, hitz egitea eta elkarrizketan aritzea 2. Komunikazioa idatzia: irakurtzea eta idaztea. 3. Literatura-hezkuntza 4. Hizkuntzari buruzko hausnarketa 5. Hizkuntzaren dimentsio soziala Eduki hauek ikasleek nola garatzen dituzten arabera oinarrituko dira ebaluazio irizpideak. 6) Hiritartasuna: UNESCOren “XXI. menderako ikastea” programak etorkizuneko hezkuntzaren lau oinarri finkatzen ditu: ezagutzen ikastea, egiten ikastea, elkarrekin bizitzen ikastea, izaten ikastea. Irakatsi behar denari baino areago, ikasi behar denari ematen dio garrantzi handiagoa. Ikastetxea eta ikastaldea antolatzeko orduan, balio demokratikoak eta giza eskubideak hartuko dira kontuan. “Herritartasunerako Hezkuntzak” gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna lortzen laguntzen du. Garrantzi handia ematen die pertsonen nortasunari eta, bizikidetza positibo bat eta autoestimua lantzeko, beste pertsona batzuekin ezarritako harremanei. Era berean, lankidetzak ikasten ikasteko gaitasuna garatzen laguntzen dio ikasleari. Zalantza moralak, gertaerak eta beste aukera batzuk aurkezteak ongi eratutako judizio moral pertsonalak eraikitzen laguntzen du. Arrazoizko debateetan eta eztabaidetan aritzeak eta lankidetzan aritzeak hizkuntza-komunikaziorako gaitasunari laguntzen diote.
  • 5. Hainbat helburu azpimarratzen dira, denak balio demokratikoetan oinarrituak; norberaren nortasuna, ezaugarriak eta esperientzia pertsonalak ezagutu eta onartzea; bizikidetza-arauak proposatzea, ezartzea eta betetzea; gizartearen aniztasuna onartzea eta aniztasun horrek bizikidetza aberasten duela aitortzea, eta abar. Edukiak sailkatzeko hiru multzo orokorrak finkatuak daude: 1. Gizabanakoak eta pertsonen arteko harremanak eta harreman sozialak, 2. Komunitatean bizitzea eta 3. Gizartean bizitzea. Eduki hauek ikasleek nola garatzen dituzten arabera oinarrituko dira ebaluazio irizpideak. 7.-Gorputz hezkuntza: Eremu honetako hezkuntza-ekintzaren oinarrizko elementuak gorputza eta giza mugimenduak dira, eta mugimen-jarduerarekin eta gorputz-kulturako elementuak barneratzearekin lotutako ahalmenak garatzea du helburu nagusi. Gorputz hezkuntzak zenbait ardatzei garrantzi handia ematen die, hala nola; mugimenarekin lotutako ahalmen kognitiboen, fisikoen, emozionalen eta harreman ahalmenen garapena; mugimenaren gizarte eta kultura-ereduen barneratzea; eta balio-hezkuntza eta osasunerako hezkuntza. Gorputz-hezkuntzaren eremuak, funtsean, zientzia-, teknologia eta osasun-kulturaren gaitasuna garatzen laguntzen du. Haurren eguneroko bizitzan haiek uste baino baliogarriagoa da. Honen helburuak hauek izan daitezke: autonomia propioa, trebetasuna eta ahalmen fisikoa, norbere burua ezagutzea eta jokabideen-estrategia adibidez. Ebaluatzerako orduan, zenbait dira kontuan hartu beharreko irizpideak: erreakzioen aurrean erantzunak ematea, mugimendu desberdinen kontrola izatea, gorputza zaintzearen arauak barneratzea eta gelako jolasetan parte hartzea. 8.-Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezaguera: Ingurunea, neurri handi batean, gizakiak eraikia da. Ingurunea pertsonen inguruan ageri diren hainbat elementu, gertakari eta faktoreren multzoa da, eta, han, aldi berean, gizakion bizitzak eta jarduerak esanahia lortzen dute. Bestalde, bizitzeko aukera ematen digun hori da ingurunea, gure existentzia baldintzatzenduen hori. Haurrek ondoen ezagut dezaketen hori da, haien sentimen- esperientziaren emaitza delako, ezaguna zaielako eta denboran edo espazioan gertukoa dutelako. Curriculumaren antolamenduak gizabanako/gizarte, ingurune fisiko/ gizarte-ingurune, natura biziduna/bizigabea eta natura/kultura dikotomien harremanen planteamendu integratu eta egokitua bilatzen du, bai espazioan eta bai denboran; eta modu formalean eta ez-formalean lortutako esperientzia eta ezagutza dira planteamendu horren abiapuntu. Esperientzia ez-formalei dagokienez, gogoan izatekoa da eskolako eta eskolatik kanpoko esperientziek berebiziko garrantzia dutela norbanakoak ingurunea ulertzeko eran. Edukiak hautatzeko, hortaz, hainbat irizpide du kontuan. Hasteko, Lehen Hezkuntzaren helburu orokorrak lortzeko eta oinarrizko gaitasunak garatzeko lagungarriak diren edukiei eman zaie lehentasuna. Bigarrenik, munduari buruzko informazio askotarikoa sortzeaz gain, jakintza-arlo honek informazio horiek ulertzeko eta interpretatzeko gai izateko tresnak eman nahi dizkie haurrei. 1. eduki multzoa. Ingurunea eta hura iraunaraztea; hor, besteak beste, honako eduki hauek lantzen dira: espazioa hautematea eta irudikatzea, unibertsoa, klima eta haren eragina, ura
  • 6. eta hura nola ustiatzen den, eta gizakiak naturan eragiteko duen ahalmena eta horrek dakartzan ondorioak. 2. eduki multzoa. Izaki bizidunen aniztasuna: izaki bizidunak ezagutzea, errespetatzea eta aintzat hartzea. 3. eduki multzoa. Osasuna eta garapen pertsonala: norberaren gorputzaren ezagutzatik abiatuta, arrisku-jokabideak saihestu eta jokabide arduratsuak eta bizimodu osasuntsua izateko eta sendotzeko helburua duten ekimenak bultzatzeko ezagutzak, trebetasunak eta abileziak biltzen ditu eduki multzo honek. 4. eduki multzoa. Pertsonak, kulturak eta gizarte-antolakuntza: gizarteak nola funtzionatzen duen ulertarazteko helburua duten edukiak biltzen ditu; horretarako hurbileko erakundeen azterketa ez ezik, Euskadiko, Espainiako eta Europako erakundeen ezagutza baliatzen du. Hori guztia, erakundeetan parte hartzeko behar demokratikoari begira. 5. eduki multzoa. Denboran zehar izandako aldaketak: Historia ikasten hasten da; denboraren neurketari buruzko edukiak eta denbora historikoa kontzeptualizatzen hasten dira; horretarako, garai historikoetako zenbait gizarteren eta Euskal Herriaren eta Espainiaren historian garrantzitsuak izan diren pertsonaia eta gertakarien ezaugarriak ematen dira. 6. eduki multzoa. Materia eta energia: Fenomeno fisikoak, substantziak eta aldaketa kimikoak azaltzen dira horretan; horiek geroago ikasiko denaren oinarriak finkatuko dituzte, baita baliabideak arrazoiz erabiltzeko oinarriak ere. 7. eduki multzoa. Objektuak, makinak eta teknologiak: Eduki multzo horrek dakarren berritasuna honako hau da: informazioa- eta komunikazio-teknologietan alfabetatzeko edukiak bere barnean hartzea, bai eta, osagaien funtsezko ezaugarriak ezagututa, aldez aurretik ezarritako helburua duten tresnak egitearekin lotutako edukiak ere. Eduki multzo hori lantzeko, neskek eta mutilek berdintasunez parte hartzea bilatuko da, objektuak, makinak eta teknologiak erabiltzean. Honako gaitasun hauek lortzea da Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezaguera irakasgaiaren helburua: 1. Berezko ezaugarriak dituzten gizarte- eta kultura-taldeetako kide-izatea onartzea eta aintzat hartzea; norberaren kulturaren ezaugarriak eta gainerako taldeekiko ezberdintasunak balioestea, gainerako identitate,kultura eta herriak errespetatzea, eta Giza Eskubideak errespetatu behar direla gogoratzea, hezkuntzaren kultura arteko dimentsioa sustatzeko asmoz. 2. Talde-jardueretan parte hartzea, betiere erantzukizunaz eta era konstruktiboan jokatuz; besteei lagunduz eta elkartasunez jokatuz; funtzionamendu demokratikoaren oinarrizko printzipioak aplikatuz; guztion helburuak lortzeko norberaren eta besteen ekarpenak balioetsiz, eta elkartasunez komunitatearen alde eginez inolako bereizkeriarik gabe (generoan, arrazan, kulturan, erlijioan edo beste edozertan oinarritutako diskriminaziorik gabe). 3. Natura-, gizarte- eta kultura-ingurunearen elementu nagusiak identifikatzea; ingurunearen antolaketa, ezaugarriak eta harremanak aztertzea eta ingurumenari zein bizi-kalitateari buruzko erabakiak hartu eta ulertzea, gero eta konplexuagoak diren espazio-eremuen ezagueran aurrera egiteko. 4. Giza gorputzaren ezagutzatik ondorioztatzen diren osasun-ohitura eta nork bere burua zaintzeko ohiturekin bat eginez jokatzea; giza gorputzaren aukerak eta mugak errespetatuz, eta banakoen arteko ezberdintasunak (adina, sexua, ezaugarri fisikoak, nortasuna eta abar) onartuz eta errespetatuz. Osasuna gizabanakoaren eta komunitatearen ondasuna dela ulertaraztea da horren guztiaren helburua. 5.Gizakiak ingurunean egindako esku-hartzeen zenbait adierazpen aztertzea, eta horiek iraunkortasunaren parametroetatik kritikoki balioestea, betiere, eguneroko bizitzan oreka ekologikoa defendatzearen eta berreskuratzearen,etakultura-
  • 7. ondareazaintzearenaldekojokabideak bultzatzeko.IV. eranskina: Lehen Hezkuntzako Arloak Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezaguera 6. Ikaslearen inguruko natura-, gizarte- eta kultura-ingurunean denboraren poderioz gertatutako aldaketa eta eraldaketak hautematea eta kritikoki balioestea, eta aldaketa horien aldiberekotasun- eta segida-harremanak aztertzea, hortik eratorritako ezagutzak gainerako memento historikoak ulertzeko unean aplikatzeko. 7. Natura-, gizarte- eta kultura-inguruneko egitate, kontzeptu eta prozesuak zenbakizko kodeen, grafikoen eta kode kartografikoen bidez interpretatu, adierazi eta irudikatzea eta horixe bera egitea errealitate geografikoak, ekonomikoak, historikoak eta bestelakoak adierazten dituzten bestelako adierazleekin, norberak bizi duen gizarte-errealitatea egoki ezagutzea lortzeko. 8.Ingurune hurbileko elementu esanguratsuekin lotutako galdera eta arazoak identifikatu, pentsatu eta konpontzea, informazioa tratatzeko eta bilatzeko estrategiak erabiliz, hipotesiak adieraziz, eta horiek frogatuz, irtenbide alternatiboak aztertzeko eta ikaskuntza- prozesuari berari buruz hausnartzeko. 9. Zenbait material, substantzia eta objekturi buruzko oinarrizko ezaugarrien ezaguera erabiltzea, eta ezagutza zientifiko-teknikoan aurrera egitea, aldez aurretik erabakitako helburua duten proiektu, gailu eta tresna sinpleak planifikatu eta gauzatzeko. 10.Informazioa lortzeko eta ezagutza trukatzeko informazio- eta komunikazio-teknologiak erabiltzea; haien eragina aztertzea, eta pertsonen eta haien ingurunearen ezaugarriak hobetzeko ematen duen laguntza balioestea, zenbait giza behar asetzen laguntzeko. 11. Gatazkaren existentzia onartzea; ezberdintasunak gainditzeko mekanismo demokratiko gisa eta taldeen barne-aldaketarako faktore gisa erabiltzea, tratu txarrak eta jazarpenak eragozteko eta bizikidetza onuragarria lortzeko. 12. Berezko nortasuna eratzea, norberaren lorpen-, esfortzu- eta hobetzemotibazioa sustatuko duten estrategien alde eginez, gizaki autonomo eta besteekin harremanean ari den gizartekide gisa garatzeko. 9.-Matematikak: Matematika da kopuruak, espazioa eta formak, aldaketak eta harremanak, baita ziurgabetasuna ere, deskribatzea eta aztertzea xede duen zientzia. Gure inguruari erreparatuz gero, konturatuko gara elementu horiek pertsonenbizitzaren arlo guztietandaudela, lanean, eguneroko zereginetan, komunikabideetan, etab. Matematika-eremua ez da geometria-formak eta kopuruak erabiltzea dakarten ideia eta jokabideetara bakarrik mugatzen, baita, galderak sorrarazteko, ereduak lortzeko, eta harremanak eta egiturak identifikatzeko gai den eremu gisa eratu nahi da. Izan ere, hala, errealitateko gertakariak eta egoerak aztertzerakoan, hasiera batean esplizituki ez zeuden informazioak eta ondorioak lor daitezke. Matematika unibertsala da: lortzen diren emaitzak nazioarte osoak onartzen ditu; hala ere, horrek ez du esan nahi urteen joanean erabili diren metodoak beti berak izan direnik. Matematika bizirik dagoen zientzia bat da eta oso erabilgarria da. Matematikako edukiak zikloaren arabera banatu dira, sei eduki multzotan, hain zuzen ere: zenbakiak eta eragiketak; neurketa; geometria; informazioa tratatzea, zoria eta probabilitatea; problemak ebaztea; eta eduki komunak. HELBURUAK
  • 8. Lehen Hezkuntzan, honako gaitasun hauek lortzea da Matematika irakastearen helburua: 1.Eguneroko bizitzatik, gainerako zientzietatik eta matematikatik bertatik ateratako problemak, bakarka zein taldeka, proposatzea eta ebaztea; horretarako, hainbat estrategia aukeratu eta erabiliko dira; ebazpidea arrazoitu, emaitzak interpretatu eta egoera berrietan aplikatuko dira, gizartean eraginkortasun handiagoz jarduteko. 2.Ezaguera matematikoak erabiltzea eguneroko bizimoduko egoeren eta gertaeren mezuak eta informazioak ulertzeko, balioesteko eta sortzeko, eta ezaguera matematiko horiek gainerako ezagutza-alorretarako duten izaera instrumentala hautematea. 3.Natura- eta kultura-inguruneko forma geometrikoak identifikatzea; horien elementuez, horien arteko loturez eta horietako bakoitzaren ezaugarriez dakiguna erabiltzea errealitatea deskribatzeko, eta ezaguera geometrikoak aplikatzea mundu fisikoa ulertzeko eta aztertzeko eta harekin lotutako problemak ulertzeko eta aztertzeko. 4.Kalkuluak eta estimazioak (numerikoak, metrikoak, etab.) segurtasunez eta konfiantzaz egitea, egoera bakoitzaren araberako prozedura erabiliz, eguneroko bizitzako egoerak interpretatzeko eta balioesteko (buruzko kalkulua, idatzia, kalkulagailua…), emaitzak sistematikoki berrikusiz. 5.Ikasleen adinaren araberako hizkuntza naturalaren eta matematikahizkuntzaren elementuak erabilita (zenbakiak, taulak, grafikoak, irudiak), arrazoitzea eta argudioak ematea, argi etamodu koherentean, norberaren pentsamenduak adierazteko eta emaitzak eta ondorioak justifikatzeko eta aurkezteko.a aztertzeko. 6.Informazio- eta komunikazio-teknologiak (kalkulagailuak, ordenagailuak, etab.) zuzen erabiltzea, kalkuluak egiteko, informazioa bilatzeko, tratatzeko eta batera edo bestera, baita matematika ikasten laguntzeko ere. 7.Matematikak eguneroko bizimoduan duen egitekoa aintzakotzat hartzea, matematika erabiliz gozatzea etamatematikarekin dihardutenenmoduak eta jarrerak balioestea; esate baterako, alternatibak aztertzea, hizkuntza zehaztasunez erabiltzea edo ebazpideak eta soluzioak biltzen saiatua izatea eta malgutasuna izatea. 8.Matematika gure kulturaren partetzat hartzea, historikoan izan duen eta egungo gizartean duen egitekoa kontuan hartuta, eta landutako matematika-gaitasunak gizartean gertatzen direnak aztertzeko eta balioesteko aplikatzea; esate baterako, kultura-aniztasuna, ingurumena errespetatzea,osasuna,kontsumoa,genero-berdintasunaetaelkarbizitza baketsua. Matematiketako ikasgaia derrigorrezko hezkuntzan, hiru ziklotan banatzen da eta ziklo bakoitzak bere ebaluatzeko irizpideak ditu.