Prácticas de morfosintaxe para preparar as probas finais
1. REFORZO DE TRADUCIÓNS E PRÁCTICAS DE MORFOSINTAXE
(xuño de 2014)
1. FORMACIÓN DO PLURAL Escribe o plural das seguintes palabras:
caracol ritual mel funil inútil túnel
ollomol pastel cónsul papel val azul
2. FEMININO. Completa enchendo os ocos cos artigos que correspondan, facendo as
contraccións debidas:
a) …………. labor non foi fácil.
b) Debaixo de ………… ponte hai ………… niño.
c) Non importa ………… orde das preguntas.
d) Deixade ………… marxe ao facer os exercicios.
e) Estragou ………… engranaxes do reloxo.
f) ………… cume do monte está nevado.
g) ………… costumes dos nosos avós son cousa doutro tempo.
h) Vai facer ………… análises de sangue.
i) Pásame ………… mel, por favor.
j) Fugáronse tres reclusos de ………… cárcere de Monterroso.
3. FORMACIÓN DO FEMININO
sultán tecelán castelán charlatán testán
curmán catalán can xenro san
actor lacazán afgán xudeu temperán
humano rei reo preguizán ourensán
ribeirán ladrón arousán papón marrán
4. PARTÍCULAS COMPARATIVAS. Escolle entre ca, ca o(s), cá(s), ca a , ca á(s)/ca o(s) a forma
que corresponde a cada un dos casos seguintes. Tamén podedes empregar que ou as formas con ca
contraídas.
- Prefiriría telos hoxe antes …………… mañá.
- Comía mellor estes ………… outros.
- Preferiron ir ao Porriño antes ………… aldea.
- Saíron antes os nosos paquetes ………… vosos.
- Atendéronte a ti antes ………… min.
- Tomaron máis en serio as súas propostas ………… nosas.
- Para saír antes ………… xenro terá que madrugar.
- Sabe menos ………… túa filla.
- Quéreme máis ………… a ti.
5. PRONOMES I. Substitúe o CD e o CI polos pronomes persoais correspondentes. Caso de ser
necesarias fai todas as contraccións precisas.
a) Entrou na nave e repasou as mercadorías para os clientes da zona. Repasóullelas
b) Virou a cara ao doutor para non saudar.
c) O seu traballo consistía en subtitular películas para os produtores do país.
d) A nós prometeron dúas novas pezas desa vaixela inglesa.
e) Polo Entroido as túas tías queríanche disfrazar o neno de avestruz.
f) A min nin sequera devolveron todos os proxectos presentados.
g) A perrequeira tinguiu os cabelos de louro e pintou as unllas de verde ás túas irmás.
6. PRONOMES II. Coloca che ou te.
a) Se …… fai …… falta e non …… queres …… arrepentir cómprao.
2. b) Agora …… importa …… máis porque …… cae …… moi ben.
c) …… vou …… dar ……o que …… prometín …….
d) Que …… pase …… iso a ti, …… é …… cousa ben estraña.
e) Cando …… vaia …… ben, …… chamo …… .
7. DETECTAR ERROS. Corrixe os erros (12) das frases seguintes e indica a forma correcta.
a) Se cuspes na rúa, eres mala cidadana.
b) Non reduxo a velocidade e andivo polo chan un bo rato.
c) Cando nazca o neno non podremos dormir
d) Tráigoche aquí o neno para que o dormas por que a min non me dorme nada.
TRADUCIÓNS
a) Sacaron la vaca de la cuadra y la llevaron hacia el corral para ordeñarla allí; con su leche se harán
sabrosísimos quesos que después comerán con la miel recién salida de las colmenas.
b) Al amanecer, cuando los barcos llegan al muelle podrás ver los labores que allí hacen cada día: como se
les extraen los anzuelos a las merluzas y como se sacuden los calamares.
c) Este huerto, con árboles frutales que ahora están sin hojas, está protegido por un vallado cubierto de
zarzas. Si te subes a la cumbre podrás ver un palomar en el que hay gorriones en vez de palomas.
d) Dice que está enamorado de una chica musulmana que conoció anteayer en el puente que hay al lado de la
plaza. La calle estaba vacía, no había nadie y empezaron a hablar; con todo, el presiente que volverá a
verla, quizás si la telefonease…
e) Los hechos desmienten cualquier rumor: esa pareja no se casa según la costumbre del lugar sino que lo
hace por lo civil con la única presencia de dos testigos. Uno de ellos, por increíble que parezca es el
propio camarero que les sirve el menú; por cierto, ¡menudo menú!...calamares, besugo con pimientos,
almejas y tarta de fresa, además de un vino francés de entre veinte y veinticinco años de antigüedad.
f) En días soleados y apacibles las labores, sean com sean, se hacen más llevaderas; los albañiles en los
andamios, los cirujanos en los quirófanos, los becarios en las bibliotecas, a todos les nace una sonrisa en
3. algún momento del día y sienten que el desarrollo de su actividad les produce, además de un justo salario
a fin de mes, una satisfacción increiblemente placentera.
g) El coche se les estropeó llegando a la cumbre y tuvieron que dejarlo en el margen derecho de la
carretera; telefonearon al taller y les dijeron que mandarían cuanto antes una grúa para recogerlos. Se
lo dijeron a las cuatro y aún esperan.
h) La orden del Diario Oficial de Galicia no miente, todo está muy claro: las señales que hay antes de llegar
a la cumbre y que indican puentes estrechos mostrarán además, desde el 24 de junio, un dibujo de
colores azules para alertar de la presencia de yeguas.
i) No se lo comentes a tus padres. Están más preocupados que los míos.
j) Dínoslo a nosotros, aunque sea tu secreto, y no olvides que, más tarde o más temprano se lo tendrás que
decir a ellos.
k) Al pulpo se le cuece bien para que ablande y se coma mejor.
l) El oro, en aleación, es muy blando, mucho más que la plata.
m) Con nosotros lo tendréis más seguro, os lo prometo.
n) Ahora que lo perdieron es cuando lo echan de menos, pregúntaselo si no.
o) Lo sé. Tal vez no te valga para nada, pero leételo mientras recorres la ciudad.
p) Se lo leyeron y se rieron mucho.
q) Yo traduje este año la misma novela que tú tradujiste el año pasado. Podíamos habernos ahorrado la
mitad del trabajo.
r) Acudes tarde en su auxilio. Tenías que habértelo pensado antes.
s) Si está crudo se le fríe un poco más y ya sirve para comer. Un plato así se aprovecha de cualquier forma.
t) Podría darse el caso, pero mientras estemos fuera no hay peligro de que se acerquen las yeguas.
u) No lo dudes, esa chica catalana destruye cuanto construye.
v) Lo compraré cuando me valga, perdón, cuando me cueste menos.
5. SOLUCIONARIO ÁS TRADUCIÓNS EPRÁCTICAS DEMORFOSINTAXE(xuño de2014)
1FORMACIÓN DO PLURAL Escribe o plural das seguintes palabras:
caracois, rituais, meles, funís, inútiles, túneles, ollomoles, pasteis, cónsules, papeis, vales, azuis
2FEMININO. Completa enchendo os ocos cos artigos que correspondan,facendo as contraccións debidas:
o labor, da ponte, un niño, a orde, unha / a marxe,as engranaxes,o cume, os costumes, unhas /as análises, o mel, do
cárcere
3FORMACIÓN DO FEMININO
sultá, tecelá, castelá, charlatana, testana, curmá, catalá, cadela, nora, sa, actora / actriz, lacazana, afgá, xudía, temperá ,
humana, raíña, rea, preguizana, ourensá, ribeirá, ladroa / ladra, arousá, papona, marrá
4PARTÍCULAS COMPARATIVAS. Escolle entre ca, ca o(s), cá(s), ca a , ca á(s)/ca o(s) a forma que corresponde a cada un dos
casos seguintes.Tamén podedes empregar que ou as formas con ca contraídas.
ca, ca os (cós), ca á, ca os (cós), ca a, ca as (cás), ca o (có), ca a (cá), ca
4PRONOMES I. Substitúe o CD e o CI polos pronomes persoais correspondentes.Caso de ser necesarias fai todas as
contraccións precisas.
h) Entrou na nave e repasou as mercadorías para os clientes da zona.Repasóullelas
i) Virou a cara ao doutor para non saudar. Viróulla
j) O seu traballo consistía en subtitular películas para os produtores do país. Subtitulárllelas
k) A nós prometeron dúas novas pezas desa vaixela inglesa. Prometéronnolas.
l) Polo Entroido as túas tías queríanche disfrazar o neno de avestruz. Queríancho / disfrazarcho
m) A min nin sequera me devolveron todos os proxectos presentados. Mos devolveron.
n) A perruqueira tinguiu os cabelos de louro e pintou as unllas de verde ás túas irmás. Tinguiúllelos. Pintóullelas.
5PRONOMES II.Coloca che ou te.
che fai, te queres; impórtache, che cae; vouche, che prometín; che pase, éche; che vaia, chámote.
6DETECTAR ERROS. Corrixe os erros (12) das frases seguintes e indica a forma correcta.
Se cuspes na rúa,eres mala cidadana.cospes,es, cidadá
Non reduxo a velocidade e andivo polo chan un bo rato. reduciu, andou, anaco
Cando nazca o neno non podremos dormir.naza,poderemos, durmir
Tráigoche aquío neno para que o dormas por que a min non me dorme nada. tráioche, durmas, porque
TRADUCIÓNS
-Sacaron a vaca da corte e levárona cara o curral para muxila alí; co seu leite farán saborosísimos queixos que
despois comerán co mel recén saído das colmeas.
-Ao amencer, cando os barcos chegan ao peirao poderás ver os labores que alí fan cada día: como se lles extraen
os anzois ás pescadas e como se sacoden as luras.
-Esta horta, con árbores froiteiras que agora están sen follas, está protexido por un valo / vala do / cercado
cuberto de silvas. Se sobes ao cume poderás ver un pombal no que hai pardais en vez de pombas.
-Di que está namorado dunha moza musulmá que coñeceu antonte na ponte que hai ao lado / ao carón da praza. A
rúa estaba baleira, non había ninguén e empezaron / comezaron a falar; con todo, el presente que volverá a vela,
quizais se a telefonase…
-Os feitos desmenten calquera rumor: esa parella non casa segundo o costume do lugar senón que o fai polo civil
coa única presenza de dúas testemuñas. Unha delas, por incrible / incríbel que pareza é o propio camareiro que
lles serve o menú; por certo, vaia menú!...luras, ollomol con pementos, ameixas e torta de amorodo, ademais dun
viño francés de entre vinte e vinte e cinco anos de antigüidade.
-En días solleiros e apracibles os labores, sexan como sexan, fanse máis levadeiros; os albaneis nas estadas, os
cirurxiáns nos quirófanos, os bolseiros na bibliotecas, a todos lles nace un sorriso nalgún momento do día e
senten que o desenvolvemento da súa actividad lles produce, ademais dun xusto salario a fin de mes, unha
satisfacción incriblemente / incribelmente pracenteira.
-O coche estragóuselles chegando ao cume e tiveron que deixalo na marxe dereita da estrada; telefonaron ao
taller e dixéronlles que mandarían canto antes un guindastre para recollelos. Dixéronllelo ás catro e aínda
esperan / agardan.
-A orde do Diario Oficial de Galicia non mente, todo está moi claro: os sinais que hai antes de chegar ao cume e
que indican pontes estreitas mostrarán ademais, desde o vinte e catro de xuño, un debuxo de cores azuis para
alertar da presenza de eguas.
6. -Non llelo comentes aos teus pais. Están máis preocupados que / ca os / cós meus.
-Dínolo a nós, aínda que sexa o teu segredo, e non olvides / esquezas que, máis tarde ou máis cedo / temperán
terásllelo que dicir a eles.
-O polbo cócese ben para que abrande e se coma mellor.
-O ouro, en aliaxe, é moi brando, moito máis que a / ca a / cá prata.
-Con nós terédelo máis seguro, prométovolo.
-Agora que o perderon é cando o botan de menos, pregúntallelo se non.
-Seino. Talvez non che valla para nada, pero leo mentres percorres a cidade.
-Léronllo / Léronllelo e riron moito.
-Eu traducín este ano a mesma novela que ti traduciches o ano pasado. Podiamos ter aforrado a metade do
traballo.
-Acodes tarde no seu auxilio. Tiñalo que ter pensado antes / tiñas que telo…
-Se está cru frítese un pouco máis e xa serve para comer. Un prato así aprovéitase de calquera forma.
-Podería darse o caso, pero mentres esteamos fóra non hai perigo de que se acerquen / acheguen as eguas.
-Non o dubides, esa moza catalá destrúe canto constrúe.
-Comprareino cando me valla, perdón, cando me custe menos.
SEGMENTACIÓN VERBAL
VERBO RAÍZ V.T. MRF. M-T MRF. N-P
fuxirei
P1, Futuro de Indicativo
FUX I RE I
quixésemos
P4, Pretérito de Subxuntivo
QUIX É SE MOS
puidera
P1 ou P3, Antepretérito de Indicativo
PUID E RA
conduzo
P1 do Presente de Indicativo
CONDUZ O
mercar
Infinitivo (forma impersoal)
MERC A R
sobes
P2 do Presente de Indicativo
SOB E S
comerían
P6 do Pospretérito de Indicativo
COM E RÍA N
pitufando
Xerundio (forma impersoal)
PITUF A NDO
bateramos
P4 do Antepretérito de Indicativo
BAT E RA MOS
partiremos
P4 do Futuro de Indicativo
PART I RE MOS
lese
P1 ou P3 do Presente de Indicativo
L E SE
lera
P1 ou P3 do Antepretérito de Indicativo
L E RA
lerás
P2 do Futuro de Indicativo
L E RÁ S
vive
P3 do Presente de Indicativo
VIV E
creamos (vbo.crer)
P4 do Presente de Subxuntivo
CRE A
MOS
creades (vbo. crer)
P5 do Presente de Subxuntivo
CRE A
DES
ceado
Participio
CE A DO
merco
P1 do Presente de Indicativo
MERC O
mercas
P2 do Presente de Indicativo
MERC A S
mercamos
P4 do Presente de Indicativo
MERC A MOS
merquen
P6 de Presente de Subxuntivo
MERQU E N