Op 2 november 2015 heb ik een college verzorgd in het kader van een masterclass voor onderwijsbestuurders in het MBO. Ik heb hierin vijf redenen besproken waarom een MBO-instelling ICT binnen het onderwijs moet gaan inzetten. Verder zijn acht trends op het gebied van ICT en leren aan bod gekomen.

1. MBO-school van de toekomst
Hoe kun je leren versterken met ICT?
Trends, redenen, voorbeelden

3. Inhoud
• Korte terugblik
• 4 Waarschuwingen t.a.v. trends
• 5 Redenen
• 8 Trends
• Valkuilen bij integratie ICT in onderwijs
• Discussies en vragen tussendoor

4. 1980 2015
Geprogra
mmeerde
instructie
CBT ELO (1999)
Blended
learning
E-learning
Van terminals, PC’s, naar tablets (straks wearables?)
Van stand alone via netwerken naar draadloos (Eduroam,’03)
Drill & practice,instructie, collaboratie en co-creatie, adaptief leren
Sociale
media
Nadruk op technologie, naar meer nadruk op didactiek, en data
BVEnet: 1995
DLWO

5. E-learning anno 1999…
"MyBookScanner,June12,2011" by Floppydog66 (talk). Original uploader was Floppydog66 at en.wikipedia - Transferred from
en.wikipedia(Original text : I (Floppydog66 (talk)) created this work entirely by myself.). Licensed under Creative Commons Attribution
3.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:MyBookScanner,June12,2011.JPG#mediaviewer/
File:MyBookScanner,June12,2011.JPG

6. E-learning?
• Diverse vormen van leren waarbij Internettechnologie
wordt gebruikt
• Kan ook ‘blended’
• Kan ook ‘informeel’ of zelfgestuurd

7. Foto: @alexroz, Deposiphotos

8. Aard van e-learning is sterk
verbreed
(in feite trend 1)
Foto: @alexroz, Deposiphotos

9. Foto: Ashleigh290

10. Bron: natuur.ariena.com
Trend vs Hype

11. Technologische
ontwikkelingen
gaan snel

12. Technologische
ontwikkelingen
gaan snel
Ontwikkelingen
rond ICT en
leren minder
snel

13. Tools zijn geen trends
Foto: Stockfoto © Maksym Yemelyanov #7908742

14. "The Tortoise and the Hare - Project Gutenberg etext 19993". Licensed under Public domain via Wikimedia Commons - http://
commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Tortoise_and_the_Hare_-_Project_Gutenberg_etext_19993.jpg#mediaviewer/
File:The_Tortoise_and_the_Hare_-_Project_Gutenberg_etext_19993.jpg

15. Noemt u eens drie fabels
m.b.t. ICT en onderwijs?

16. Didactische
inzichten
Technologische
ontwikkelingen
Trends e-learning

17. Bron: Digital Birmingham
Technologie als middel, ‘enabler’ en katalysator

18. Bron: Digital Birmingham
Formatieve toetsen met ‘feedback’
Gebruik instructievideo’s waar je wilt
Gastcollege ‘op afstand’
Massive open online course
Technologie als middel, ‘enabler’ en katalysator

19. Bron: Digital Birmingham
Technologische ontwikkelingen +
inzichten in didactiek =
potentie voor onderwijs en leren
Technologie als middel, ‘enabler’ en katalysator

21. Aard van e-learning is sterk
verbreed
(in feite trend 1)
Foto: @alexroz, Deposiphotos

22. 2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

23. Online & tijdens bijeenkomsten
2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

24. Online & tijdens bijeenkomsten
Synchroon & asynchroon
2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

25. Online & tijdens bijeenkomsten
Synchroon & asynchroon
Diverse technologieën
2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

26. Online & tijdens bijeenkomsten
Synchroon & asynchroon
Veel of minder ICT
Diverse technologieën
2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

27. Online & tijdens bijeenkomsten
Synchroon & asynchroon
MBO-instelling & elders
Veel of minder ICT
Diverse technologieën
2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

28. Online & tijdens bijeenkomsten
Synchroon & asynchroon
MBO-instelling & elders
Veel of minder ICT
Diverse technologieën
Verschillende leeractiviteiten
2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

29. Online & tijdens bijeenkomsten
Synchroon & asynchroon
MBO-instelling & elders
Veel of minder ICT
Samenwerkend & individueel
Diverse technologieën
Verschillende leeractiviteiten
2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

30. Online & tijdens bijeenkomsten
Synchroon & asynchroon
Gestuurd & zelfgestuurd
MBO-instelling & elders
Veel of minder ICT
Samenwerkend & individueel
Diverse technologieën
Verschillende leeractiviteiten
2. Geleidelijke toename ‘blended
learning’ (default)

31. Bron: iNACOL, 2015
Modellen
Blended learning

32. Wáár ICT voor leren
gebruiken?
• In de klas?
• Zelfgestuurd leren op school
• Projecten op school
• BPV
• Thuis, elders

33. ICT in de klas voor
leren gebruiken?
• Selectief (aantal keren, tijdsduur)
• Actief leren
• Afspraken met lerenden

34. ICT in de klas voor
leren gebruiken?
• Selectief (aantal keren, tijdsduur)
• Actief leren
• Afspraken met lerenden
Vergeet niet na afloop van de les
je telefoon weer aan te zetten

35. Tips
• Ontwikkel modellen blended learning
• Ontwikkel visie op leertechnologie (wat,
waarom, hoe gebruiken)
• Kijk integraal naar leerdoelen,
leerinhouden, didactiek en
leertechnologie

36. Foto: EventorBot

37. Do It Yourselves
Maken
Eigen verantwoordelijkheid
Foto: EventorBot

38. Trend 3: Social learning
Samenwerkend leren met behulp van
sociale media, waarbij de lerende veel
controle heeft over wat, hoe, waar en
waarmee er geleerd wordt.
De Leeuwe & Rubens, 2015

39. Nieuwe pedagogische
opdracht MBO
Zelfverantwoordelijkheid voor eigen ontwikkeling
leren nemen

40. Foto: Stockfoto © Genialbaron
#12652578
4. Meer flexibel leren,
personalisering (reden 1)
Leervragen, tempo,
‘just-in-time’

41. Foto: © iqoncept, Depositphotos
Condities
Acties
Data
Kennen en weten hoe
(rekenen, taal, basisvakken)

42. Foto: Stockfoto © Genialbaron
#12652578
Voorbeelden
flexibilisering?

43. 5. Meer mogelijkheden
realisatie krachtige
leeromgeving (reden 2)

44. Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia Commons. http://
commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg

45. Peilingen houden

46. Toepassingsmogelijkheden
student response systemen

47. Effectief mits:
onmiddellijke
feedback
Timing vragen
geen effect
Lantz &
Stawiski, 2014
Foto: Alumroot

48. Gamification

49. Waardoor
opgekomen?
Online video

50. Waardoor
opgekomen?
Online video

51. Online video
Foto: Jeroen Berkhout
Instructies geven, demonstreren,
weblectures, video’s laten maken,
storytelling, reflectie

52. ELO gebruiken voor co-
creatie
• Leerlingen betekenisvol thema laten kiezen
• Werken in groepjes, onderlinge taakverdeling
• Informatie laten zoeken
• Verwerken: video’s maken, teksten schrijven,
toetsvragen
• Paar middagen

53. Resultaten
• Hogere motivatie
• Meer geleerd over thema (ook verdiepend
leren)
• Leren samenwerken
• Meer verantwoordelijkheid leren nemen
• Informatievaardigheden

54. Simulaties en
Foto: Jutten Simulations

55. Simulaties en
Simulaties
Serious games
Interactieve content
Feedback
Opdrachten op verschillende niveaus
Eigen tijd en tempo
Foto: Jutten Simulations

56. Leeromgeving vergroten
(reden 3)

58. Foto: Paul Laaper
QR-codes
NFC-codes
Internetbronnen
koppelen aan objecten
Educatieve
speurtochten

59. Integrale
beroepsvorming
bevorderen via
online netwerken

60. Foto: Audrey Watters

61. Foto: Audrey Watters
Trend 6 (met hype-
achtige trekken)

62. MOOC gevolgd?

63. MOOC voor keuzedelen?

64. Efficiëntie verbeteren
(reden 4)

66. Inleveren opdrachten

67. Zicht op voortgang (reden 5)

68. 7. Big data en learning
analytics
Identificeren van patronen in educatieve data en het
gebruik van die patronen om het leren te verbeteren,
H. Drachsler (2013)
Foto: Biljuska1

69. Progressie zien: wat gaat goed?

70. Privacy
Cyberveiligheid steeds
meer issue
Onvoldoende
gebruik maken
van data
Impact
sensortechnologie?
Eigenaarschap
data

71. 8. Context-aware
leren met wearable
computing

72. 8. Context-aware
leren met wearable
computing
Wat kan makkelijker,
gebruiksvriendelijker, plezieriger,
efficiënter en/of effectiever?
Wat kan straks, wat nu nog niet kan?

73. Notificeren
To do
Beknopt communiceren
(Gezondheid)
Standaard berichten
Notities raadplegen
Nog geen ‘killer app’
Recente ontwikkeling

76. Valkuilen bij integratie
ICT in onderwijs

77. Risico van vrijblijvendheid
Lerenden in diepe gooien
Verzwaring studielast
Geen consistent gebruik ICT
Onvoldoende gebruik interne expertise

78. Redenen samengevat
• Meer flexibel leren
• Meer mogelijkheden realisatie krachtige
leeromgeving
• Leeromgeving vergroten
• Efficiëntie verbeteren
• Zicht op voortgang

79. Trends samengevat
• De aard van e-learning is sterk verbreed
• Er is sprake van een geleidelijke toename van ‘blended learning’ (dat
daarmee de default manier van leren is geworden).
• Opkomst sociale learning (inclusief meer eigen verantwoordelijkheid voor
eigen ontwikkeling)
• We zijn beter in staat om leren meer te flexibiliseren en te personaliseren
• We beschikken over meer mogelijkheden om een krachtige leeromgeving
te realiseren
• De opkomst van massive open online courses (en open education)
• Big data en learning analytics
• Context-aware leren met wearable computing

80. Vragen?

81. Dank!
wilfred@wilfredrubens.com
@wrubens