Oarsoaldea energia plana diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEAKO
ENERGIA PLANA

2016 –
2020
Energia Diagnostikoa eta Ekintza Plana

OARSOALDEAKO ENERGIA PLANA 2016ko Urtarrila
ZUZENDARITZA ETA KOORDINAZIOA
OARSOALDEAKO GARAPEN
AGENTZIA
Ondoan S. Coop.
LAGUNTZA TEKNIKOA ETA
DOKUMENTUAREN IDAZKETA
Haizea Ikerketa S.L.

Oarsoaldeako Energia Plana | Aurkibidea 4

AURKIBIDEA

ENERGIA DIAGNOSTIKOA 6
1. SARRERA 7
1.1. AURREKARIAK 7
1.2. HELBURU ETA IRISMENA 7
1.3. TESTUINGURUA 7
1.3.1. Planak, programak eta araudia 8
1.3.2. Diru‐laguntza lerroak 13
2. ENERGIA BALANTZEA 15
2.1. SEKTORE ETA ITURRIEN ARABERAKO KONTSUMOA 15
2.1.1. Energia kontsumoa Oarsoaldean 15
2.1.2. Elektrizitate kontsumoa: bilakaera eta banaketa sektoreen arabera eskualde eta udalerrietan 16
2.1.3. Gas naturalaren kontsumoa: bilakaera eta banaketa sektoreen arabera eskualde eta udalerrietan 20
2.2. TEKNOLOGIEN ARABERAKO EKOIZPENA 24
2.3. BALANTZEA. AUTOHORNIKUNTZA TASA 26
3. KONTSUMOA MURRIZTEKO POTENTZIALA 27
3.1. MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA 27
3.1.1. Mugikortasunaren esparruan energiaren kontsumoa murrizteko potentzialtasuna 27
3.1.2. Mugikortasunaren plangintza Oarsoaldean 29
3.1.3. Eskualdeko mugikortasunaren ezaugarri orokorrak 30
3.1.4. Garraio motordun pribatua 34
3.1.5. Garraio publikoa 36
3.1.6. Oinezkoen mugikortasuna 38
3.1.7. Bizikletazko mugikortasuna 38
3.2. LEHEN SEKTOREA 43
3.2.1. Lehen sektorearen energia kontsumoa EAEn eta murrizketarako potentzialtasuna 43
3.2.2. Lehen sektorearen energia kontsumoa Oarsoaldean eta murrizketarako potentzialtasuna 44
3.3. INDUSTRIA SEKTOREA 46
3.3.1. Industria sektorearen kontsumo energetikoa eta ezaugarriak 46
3.3.2. Industria sektorea: murrizketarako potentzialtasuna 49
3.4. HIRUGARREN SEKTOREA 52
3.4.1. Hirugarren sektorearen kontsumo energetikoa eta ezaugarriak 52
3.4.2. Zerbitzu sektorea: murrizketarako potentzialtasuna 54
3.5. ADMINISTRAZIO PUBLIKOA 57
3.5.1. Errenteria 57
3.5.2. Lezo 58
3.5.3. Oiartzun 60
3.5.4. Pasaia 61
3.5.5. Oarsoaldea Garapen Agentzia 61
3.5.6. Murrizketarako potentzialtasuna udal eraikin eta instalazioetan 62

Oarsoaldeako Energia Plana | Aurkibidea 5

3.6. ETXEBIZITZA SEKTOREA 65
3.6.1. Energia‐kontsumoa etxebizitza sektorean 65
3.6.2. Etxebizitzen eraikuntza ezaugarriak (isolamendu maila, azalera, e.a.) 66
3.6.3. Instalazio energetikoen ezaugarriak 67
3.6.4. Etxebizitza sektorea: murrizketarako potentzialtasuna 70
3.7. ENERGIA TXIROTASUNA 74
3.7.1. Energia txirotasunaren faktoreak 74
3.7.2. Etxebizitzen kontsumo energetikoan eragina duten elementu nagusiak 74
3.7.3. Energia txirotasuna Oarsoaldean 77
4. ENERGIA BERRIZTAGARRIEN POTENTZIALA 79
4.1. HIDROELEKTRIKOA 79
4.2. ITSAS HIDRAULIKOA 80
4.3. ENERGIA EOLIKOA 81
4.3.1. Lurreko eolikoa 81
4.3.2. Mini‐eolikoa 82
4.3.3. Itsas energia eolikoa 83
4.4. EGUZKI ENERGIA FOTOVOLTAIKOA 84
4.5. EGUZKI ENERGIA TERMIKOA 85
4.6. AZALEKO ENERGIA GEOTERMIKOA 86
4.7. BIOMASA 88
4.8. BIOGASA 90
5. BESTE EKIMEN, AHALMEN ETA BALIABIDE BATZUK 93
6. ONDORIOAK 95
ENERGIA PLANA 99
1. ENERGIA PLANA 100
1.1. ENERGIA PLANAREN HELBURUAK 100

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 6

2016 Energia Diagnostikoa

Jarraian Oarsoaldeako energia diagnostikoa azaltzen da, sektore eta
iturrien araberako kontsumoa, alor desberdinetan energia murrizteko
kontsumo potentziala eta energia berriztagarri mota desberdinen
potentziala jasoaz.

ENERGIA DIAGNOSTIKOA


1. SARRERA

1.1.Aurrekariak
2013an, Gipuzkoako Foru Aldundiko Herritarren Partaidetzarako Zuzendaritzak eta Ogasun Zuzendaritzak
herritarren partaidetzarako ekimen bat jarri zuten abian, 2014ko foru aurrekontuetan parte hartzeko.
Prozesuan zehar, herritarrek beren intereseko gai multzo bat hautatu zuten, foru aurrekontuen kargura
2014an garatzekoa. Hautatuko gai horietako bat Gipuzkoak burujabetza energetikorantz aurrera egiteko
neurriak hartu beharra izan zen, egun dauden mendekotasun mailak murriztuz eta lanpostu egonkor eta
iraunkorrak ekarriko dituzten jarduerak sortuz.
Gipuzkoarren interesa eta eskaera kontuan hartu eta Ingurumeneko eta Obra Hidraulikoetako
Zuzendaritzara bideratu zen, bertatik koordinatzen eta bultzatzen baitira energia arloko foru politikak.
Prozesu honen lehen pausoak Urola Erdian eman ziren, non eskualdeko azterketa energetikoa egin zen
lehendabizi ondoren energia plana osatzeko eskualdeko herritar eta eragile desberdinekin elkarlanean.
Urola Erdiko esperientzia abiapuntu izanda, 2015ean Gipuzkoako beste eskualde batzuk ere bide beretik
lehen pausoak ematera animatu dira, lurraldeko subiranotasun energetikoa helburu estrategiko bezala
finkatuz. Hau da hain zuzen ere Oarsoaldearen kasua.
1.2. Helburu eta irismena
Txosten honek helburu bikoitza du:
 Oarsoaldeako eskualdeko energia egoeraren erreferentzia esparrua definitzea diagnostiko bat
medio,
 Oarsoaldeako eskualdeko Energia Plana 2016‐2020 diseinatzea, zeinetan, izaera praktiko eta
exekutiboaz, eskualdeko gizartearen behar eta interesei erantzungo dien energia eredu
baterantz joateko lehen urratsak ezarriko diren.
Hemen aurkezten den diagnostikoaren eta Energia Planaren irismenak izaera teknikoa du eta Oarsoaldea
S.A., Errenteria, Lezo, Oiartzun eta Pasaiako udaletako eta Gipuzkoako Foru Aldundiko teknikariekin
osatutako lan talde teknikoaren elkar lanaren bidez landuta dago.
Horrek etorkizuneko jardueren garapena planifikatzen hasten lagunduko duen abiapuntu den txosten bat
edukitzea ahalbidetu du. Nola nahi den, proposatutako neurriei gizartearen ekarpenak jasotzeko aukera
emango duen eta adostasun eta onarpen politikoa lortzea ahalbidetuko duen partaidetza prozesu bat
aurrerago martxan jartzeko aukera irekita geratzen da.

1.3. Testuingurua
Klima aldaketaren mehatxua gaur egun gizarteak daukan erronka handienetako bat da. Hau horrela izanik,
guztiz beharrezkoa da gure bizi‐ohiturak egokitzea eta negutegi efektua duten gasen isuriak gutxitzea
ekimen internazionalak aintzat hartuta.


1992an ospatu zen Klima Aldaketarako Nazio Arteko Konbentzio Esparruan klima aldaketa arazoarekiko
nazioarteko lehen erantzuna eratu zen, aurrerago onartuko zen Kyotoko Protokoloa Itunaren lehen
pausuak finkatuz.
Gaur egun, Kyotoko Protokoloaz haratago joanda, guztiz beharrezkoa da energia kontsumoan eta
ekoizpenean aldaketak egiteko konpromisoa indartzea, karbono isuri baxuko ekonomia batera bideratuz
eta betebehar eta konpromiso zorrotzagoak ezarriz.
Nazioarteko testuinguru honen baitan, politika europarrak jarduera ekonomikoa eta kontsumo
energetikoa, primarioa zein amaierakoa, banantzera bideratu dira. Honek enplegua eta barne‐produktu
gordina hastea eta aldi berean energia kontsumoa eta isuriak gutxitzea ahalbidetu du. Horrez gain, ohiko
petrolio produkzioa maximotik gertu egoteak eta honek erregai fosilen prezioaren igoeran duen eragina
zuzena izateak ere politika hauek hartzeko argudio nahikoa dira.
Politika hauetan oinarrituta Europan arlo desberdinak bateratzen dituzten hainbat programa, plan eta
araudi onartu dira ekonomia, ingurumena eta gizartea ardatzak bateratuz.

1.3.1. Planak, programak eta araudia
Gaur egun europar politikek 5 lehentasun nagusi dituzte:
1. Europa energetikoki eraginkorra izatea lortzea
2. Energia merkatu europar bateratua eratzea
3. Kontsumitzaileen ahalduntzea eta auto‐hornikuntza ziurtatzea
4. Europaren lidergoa indartzea berrikuntza eta teknologia energetikoetan.
5. Nazioarteko merkatu energetikoetan Europaren dimentsioa sendotzea.
Lehentasun hauek garatzeko estatu kideentzat nahitaezko izaera izango duten egitasmo, politika eta
estrategia desberdinak garatu dira europar parlamentuan.

RETO ENERGIA‐HORIZON 2020 (H2020) Europar Batasunaren Ikerkuntza eta Berrikuntzarako zazpi urteko
epealdirako (2014‐2020) programa da eta aurreko 7. Esparru Programaren ekintza edo jarduera
tradizionalak zein Europarentzako Energia Adimendun Programan jasotako esperientzien inguruko
jarduerak eta Europako Berrikuntza eta Teknologiaren Institutuko ekintzak barnebiltzen ditu.
ENERGIA‐HORIZON 2020 Programaren helburuak hauek dira: energiaren alorreko teknologiak eta
zerbitzuak zabaldu eta abian jartzea, berrikuntza soziala sustatzea, oztopo ez teknologikoak gainditzea,
arauak bultzatzea eta energia politika europarraren inplementazioa azkartzea. Helburuak kuantifikatuz
gero, lortu nahi dena da 2020rako energia kontsumoa %20 gutxitzea eta energia eraginkortasuna aldiz %20
handitzea da.
Programak honako hiru alor nagusi hartzen ditu kontuan: Energia Eraginkortasuna, Karbono Gutxiko
Energia Lehiakorra eta Hiri eta Erkidego Adimendunak. Gainera, RETO ENERGIA Programak beste arlo
garrantzitsu batzuekin sinergiak sustatzen ditu, hala nola garraioarekin, informazio eta komunikazio
teknologiekin, lankidetza publiko zein pribatuekin eta prozesu industrial iraunkorrekin.


Europako Estrategiak ezartzen dituen helburuak lortu ahal izateko Estatu guztien konpromisoa guztiz
beharrezkoa da. Bide honetan, azken urteotan hainbat araudi onartu dira aipatutako arlo guzti hauek
gizarteratu eta betetzen direla ziurtatzeko. Hauetatik esanguratsuenak honakoak dira:
• Ekonomia Jasangarriaren martxoaren 4ko 2/2011 Legea
Europar mailan onartutako hainbat Zuzentarau barneratzen ditu, erreforma programa zabal bat
artikulatuz. Ekonomia jasangarria izateko Estrategiak jasangarritasuna ekonomian, ingurumenean
eta gizartean lortu nahi du eta honako helburu nagusiak ditu:
o Ikerkuntza, garapen eta berrikuntzan inbertsioa handitzea,
o Energia garbiekin lotuta dauden jarduerak sustatzea eta energia aurreztea,
o Zerbitzuen zuzentaraua barne araudira iraultzea.
Energia alorrean, Lege honek industrian, eraikuntzan eta garraioan energia eraginkortasuna lortzea
du helburu nagusia.

• Klima aldaketari aurre egiteko Euskal Legea
2009an sinatu zen Urdaibaiko Adierazpenak ekonomia, jendartea eta ingurumenaren garapen
jasangarria bultzatzea ditu helburu.
Energia ekoiztu eta kontsumitzeko egungo ereduak berrikusteko eta gure bizi‐iturrietan ereduok
duten eragina murrizteko beharra dira Itun honen eta Eco‐Euskadi 2020 plataformaren oinarria.
Lege honek zeharka eragingo du energia, garraioa, lurralde antolakuntza, hirigintza, heziketa eta
nekazaritzan besteak beste eta klima aldaketari aurre egiteko mekanismoak ezarriko ditu. Esparru
honetan, administrazio publiko guztiek eta gizarte eragileek hartu beharko dute parte.

• 2009/28/CE Zuzentaraua, Europako Parlamentuarena eta Kontseiluarena, 2009ko apirilaren
23koa, energia berriztagarrien erabileraren sustapenari buruzkoa
Araudi honen helburu nagusia garraioan erregai berriztagarrien erabilera handitzea da. Gaur egun
ez da oraindik barne araudira irauli, zirriborro fasean aurkitzen da.

• 2010/31/EB Zuzentaraua, Europako Parlamentuarena eta Kontseiluarena, 2010eko maiatzaren
19koa, eraikinen energia‐errendimenduari buruzkoa
Zuzentarau hau barne araudira 235/2013 Errege Dekretua, eraikinen energia‐eraginkortasuna
ziurtatzeko oinarrizko prozedura onartzen duenaren bitartez partzialki irauli zen eta EAEan
226/2014 Dekretua, abenduaren 9koa, eraikinen eraginkortasun energetikoaren ziurtagiriari
buruzkoaren bitartez garatu da.
Eraikinen eraginkortasun energetikoa hobetzeko helburua 314/2006 Errege Dekretuak indarrean
jarri zuen Eraikuntza Kode Teknikoko DB‐HE “Energia aurrezpena” Oinarrizko Dokumentua
eguneratzen duen FOM/1635/2013 Ordenarekin osatzen da.
Araudi guzti honek eraikin berriak energia‐kontsumo ia nuluko eraikinak izatea bilatzen du, hau da,
efizientzia energetiko handiko eraikinak egitea, eta behar duten energia gutxi hori gehienbat iturri
berriztagarrietatik hartutakoa izatea, in situ edo inguruan ekoitzitako iturri berriztagarrietako
energia barne. Helburu honek eraikitze‐estandar oso altuak erabiltzea exijitzen du, energia asko
aurreztuko dutenak, bai eta eraikinetan bertan edo inguruan energia‐iturri berriztagarriak
ezartzea.


• 2012/27/UE Zuzentaraua, Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren, 2012ko urriaren 25ekoa,
efizientzia energetikoari buruzkoa, 2009/125/CE eta 2010/30/UE Zuzentarauak aldatzen dituena
eta 2004/8/CE eta 2006/32/CE baliogabetzen dituena.
Zuzentarauak 2020an energiaren %20 aurreztu ahal izateko esparrua ezartzen du, gutxieneko
eskakizun batzuk finkatuz; estatu kideek hobetu ahalko dituzte eskakizun horiek, eta, bestalde,
hiru urtetik behin ekintza nazionaleko efizientzia‐plan bat aurkeztu beharko dute. Zuzentarau hau
oraindik ez da barne araudira irauli, zirriborro fasean aurkitzen da.

Araudiaz gain, administrazio publikoek (Europa, Estatua, EAE, Gipuzkoa, e.a.) energia politika hauek
aurrera eramateko, estrategia, programa eta plan konkretuak garatu dituzte.

• Europan:
o Teknologia Energetikoaren Europar Plan Estrategikoa (SET‐Plana)
Garbiak, eraginkorrak, karbono isuri baxukoak, ekonomikoki eskuragarriak eta merkaturako
daitezkeen teknologia poltsa bat garatzeko ikerketa koordinatua egiteko ibilbide‐orri bat da.

o Europar Batasunaren energia‐politikaren bidaia‐orria 2050rako
Erregai fosilen agortzeak eta klima‐aldaketaren aurkako borrokak bultzatuta, energia‐
kontsumoa eta CO2‐ren isurketak gutxitzeko sektore guztietan, nagusiki garraioan eta
eraikuntzan, murrizketa handiak planifikatzen dituen ibilbide‐orri bat da.

o Europar Batasunaren karbono baxuko ekonomiaren bidaia‐orria 2050rako
Europako ekonomia klimarekiko errespetuzkoagoa eta energia kontsumo baxuagokoa izan
dadin, Komisio Europarrak 2050erako kontsumo baxuko ekonomiaren bidaia‐orria definitu du.
Bidaia‐orriaren helburu nagusia 2050rako EBak gas isuriak %80 gutxizea da, 1990 isuriak
oinarritzat hartuta. Helburua lortzeko, aurrez 2030rako eta 2040rako isuriak %40 eta %60
murriztu beharko dira hurrenez hurren. Ezarritako isurien murrizketa lortu ahal izateko guztiz
beharrezkoa izango da sektore guztien inplikazioa, karbono baxuko gizarte baterako bidea
egin ahal izateko. Teknologia garbiek funtsezko papera izango dute, teknologikoki bideragarria
eta ekonomikoki posiblea den trantsizio prozesu honetan.

• Estatuan:
o 2011‐2020 Espainiako Energia Berriztagarrien Plana
Planak energia berriztagarrien erabileraren sustapenerako 2009/28/CE Zuzentarauarekin
lerrokatuak dauden helburuak ezartzen ditu, eta erregimen berezian ekoizten duten energia
ekoizpen jarduerak arautzen dituen 661/2007 Errege Dekretuak eta Ekonomia Jasangarriaren
martxoaren 4ko 2/2011 Legeak ezartzen dituzten betebeharrekin bat dator.

o Energia Aurrezteko eta Eraginkortasunez Erabiltzeko 2011‐2020rako Ekintza Plana
Europako Kontseiluak 2010eko ekainaren 17an egindako bileran 2010rako ezarritako lehen
mailako energia‐kontsumoaren % 20 aurrezteko helburuari aurre egiteko plana da.

• EAEn:
o Eco‐Euskadi 2020 Estrategia


Euskadiko Garapen Jasangarriko lehenengo estrategia da eta ekonomikoki lehiakorra,
berritzailea eta eko‐efizientea den herrialde‐proiektua gauzatzea lortu nahi du, betiere sozialki
kohesionatua eta erantzunkidea izango dena, eta bere natura‐ondarearen zati diren ondasun
eta baliabideen kalitatearekin konprometituta.

o Euskadiko energia estrategia 2020 (3E2020)
Estrategiak, funtsean, Europa eta Estatuko politiken osagarri izanik, Euskadi mailan energia
politiken esparrutik jardun beharrari erantzun nahi dio. Estrategiaren ezarpenari esker,
enpresen lehiakortasuna eta gizartearen ongizatea hobetu nahi dira. Izan ere, gizarte,
ekonomia eta ingurumen aldetik, energia sistema iraunkorragoa izatea ekarriko du.
Estrategiaren zazpi helburu nagusiak honakoak dira:
1. 2020an energia primarioaren kontsumo maila 2008an izandako maximo historikoa ez
gainditzea, alor guztietan energia eraginkortasuna hobetzeko jardueren eta neurrien
bidez.
2. Petrolioaren azken kontsumoa %9 murriztea 2020. urtean, 2010eko kontsumoarekin
alderatuta, garraio arloarekiko deslotura bultzatuz, ibilgailu elektrikoaren erabilera
sustatuz eta errepideko garraioan energia berriztagarriak %15 izateko pausoak emanez.
3. Energia berriztagarrien aprobetxamendua %87 areagotzea. Era horretan, energia
berriztagarrien azken kontsumoaren kuota %14 izango litzateke.
4. Sorkuntza elektrikoan baterako sorkuntzaren eta berriztagarrien ekarpena areagotzea,
2010ean izandako %18ko partaidetzatik %38ko partaidetzara pasatzeko.
5. Ikerketan eta garapen teknologiko‐industrialean lehentasunezko 8 esparru sustatzea
energia arloan, eta energia arloko enpresen fakturazioa %25 igotzea.
6. Klima aldaketari aurre egiten laguntzea, 2,5 Mt CO2 murriztuz, energia politikari
lotutako neurrien bidez.
7. Inbertsio ekonomikoa indartzea, erakunde‐politika konprometituaren eta ereduzkoaren
bitartez.

Bestalde, aipatu beharra dago 2015ko Abenduan Euskadiko Energia Estrategiaren gaurkotzea
kontsulta publikora zabaldu dela. Ekarpenak egiteko epea 45 egunekoa izango da.

o Euskadiko energia estrategia 2025 (3E2025)
Euskadiko Energia Estrategiaren berrikuspenak edo gaurkotzeak hainbat faktoreri erantzun
nahi die, hala nola munduko egoeran izandako aldaketei, araudi eta legedietan izandako
berrikuspenei eta krisialdi ekonomikoak iraun bitartean euskal gizartean izandako bilakaerari.
Hala, indarrean zegoen 3E 2020 Energia Estrategia eguneratzeko arrazoi nagusietako bat
krisialdi ekonomikoa izan da. Hau horrela izanik, beharrezkoa da energia plangintza etengabe
bilakatzen ari den errealitate berrira egokitzea. Hartara, kontsulta publikoaren bitartez
enpresa, industria, gizarte eta energia alorreko eragileen ekarpenak bildu nahi ditu, epe
ertainean plangintza orekatua lortze aldera, teknikoki bideragarria eta iraunkorra energia
aldetik. Hala, aurten oinarri gisa hartuta, helburuen betetze epemuga 2025ean finkatzen da
estrategia berrian.

o 2020ko Ingurumen Esparru Plana


2015‐2018 aldirako IV. Ingurumen Esparru Programaren xedea da ingurumen‐konpromisoak
Eusko Jaurlaritzaren politiketan txertatzea.
Planaren helburu nagusiak honakoak dira:
1. Euskadik duen ingurumenaren goi‐mailako kalitatea bermatzea eta hobetzea eta,
horretarako, jardueren eta pertsonen erantzukizuna areagotzea.
2. Ingurumen‐politikaren bitartez administrazio‐izapideak sinplifikatzen eta arintzen
laguntzen jarraitzea, baliabideak modu eraginkorrean erabiltzen, baita karbono gutxiko
ekonomiaranzko trantsizioan ere.
3. Jakintzari, ingurumen‐azpiegiturei eta gure ekosistemek eskaintzen dituzten zerbitzuei
balioa ematea, Jaurlaritzaren politikekin sintonian.
4. Ingurumen‐politikatik osasun publikoa hobetzen, kapital naturala babesten eta
herritarren ongizatea, oro har, hobetzen laguntzea, administrazio publikoekin erabat
koordinatuta eta erabilitako baliabideak arrazionalizatuta.
5. EAEko herritarrek ingurumen‐arloan duten hezkuntza, prestakuntza eta sentsibilizazioa
areagotzea.

o 2050erako klima‐aldaketaren Euskadiko estrategia
Plangintza‐tresna bat da, 2050era bitartean Euskadiren jarduna gidatuko duena, bai klima‐
aldaketa moteltzeko bai berak sortzen duen egoerara egokitzeko. Plangintzak bitarteko
helburuak jartzen ditu 2020 eta 2030 urteetarako.
2050erako definitutako ikuspegia osatzeko, Estrategiak klima‐aldaketaren inguruko politikatan
kontuan hartu beharreko oinarrizko baldintzak definitzen ditu:
 Klima aldaketa moteltzeko ekintzak plangintza publikoan integratzea.
 Administrazio publikoak era eredugarri eta koordinatuan jardutea, karbono gutxiko
gizarte egokitu batera zuzendutako eraldaketa lortzeko.
 Berrikuntza eta garapen teknologikoa sustatzea, berotegi‐efektuko gasen isurketa
sektore guztietan murriztu ahal izateko, eta lurraldeak klima‐aldaketaren aurrean duen
ahulezia murrizteko.
 Euskal gizartearen eragile guztien erantzunkidetasuna defendatzea, klima‐
aldaketarekiko moteltze eta egokitze ekintzetan parte‐hartzea bermatuz.
 Klima‐aldaketari buruzko tokiko ezagutza sendotzea.
Nazioarteko konpromisoekin bat etorriz, hipotesi sozioekonomiko eta energetikoak oinarritzat
hartuta, estrategiak helburu hauek definitu ditu:
1. Helburua:
 Euskadiko BEG emisioak gutxienez % 40 murriztea 2030erako eta gutxienez % 80
murriztea 2050erako, 2005. urtearekin alderatuta.
 2050. urtean energia kontsumo osoaren %40 energia berriztagarriekin asetzea.
2. Helburua:
 Euskadik klima‐aldaketaren aurrean erresilientzia izan dezan bermatzea.

• Gipuzkoa mailan:
o Gipuzkoa Energia Foru Plana
Azken urteotan azaldutako hainbat galderaren erantzuna izatea nahi du Plan honek eta
honako helburu orokorrak ditu:


1. Berotegi efektua duten gasen isuria gutxitu
2. GFAren konpetentzia eremuan energia eraginkortasuna eta aurrezpena sistematikoki
bultzatu
3. Energia berriztagarriak sustatu, ekosistemen eta aniztasun biologikoaren
begiratzearekin bateragarria dela ziurtatuz
4. Gizartean eta udal administrazioan energia kultura berri bat hedatu
5. Energia berriztagarrien arloan, Gipuzkoako industria eta enpresa sarea indartu.

• Eskualde eta udalerri mailan:
o Errenteria, Lezo eta Oiartzungo Tokiko Agenda 21 Ekintza Planak

o Errenteriako Energia Iraunkorrerako Energia Plana
Errenteriak Alkateen Ituna sinatuz energia aurrezteko ekintza‐plan bat aurkezteko
konpromisoa beregain hartu du CO2 emisioak %20 murrizteko 2020. urteari begira.

1.3.2. Diru‐laguntza lerroak
Aurrez aipatu diren programa, plan eta estrategiek ezartzen dituzten helburuak lortu ahal izateko guztiz
beharrezkoa da diru‐laguntza lerro anitzak habian jartzea. Azken urteotan energia eraginkortasuna eta
kontsumoaren murrizketa lortzeko asmoz hainbat laguntza lerro habian jarri dira. Diru‐laguntzak
kudeatzen dituzten erakunde nagusiak IDAE eta EVE/EEE dira.
Diru‐laguntza deialdi gehienak urteka argitaratzen dira, ondorioz jarraian aipatzen diren askotan eskaerak
aurkezteko epea itxia dago 2015an.
• IDAE – Dibertsifikaziorako eta Energia Aurrezteko Institutua
o Movele Programa: Kotxe elektrikoa eskuratzeko diru‐laguntza programa, mugikortasun
elektrikoa sustatzea eta petrolioarekiko menpekotasuna gutxitzea ditu helburu.
o Plan pive 8: ibilgailu eraginkorren eskuratzea errazteko diru‐laguntza programa da eta
380/2015 Errege Dekretuak erregulatzen du.
o PAREER‐CRECE Programa: existitzen diren eraikinen birgaitze energetikoetarako diru‐laguntza
programa da.
o Fondo JESSICA‐F.I.D.A.E.: energia eraginkortasuna edo energia berriztagarrien erabilpena
hobetuko duten hiri jasangarrien garapenerako proiektuen inbertsio funtsa da.
o Programa Biomcasa II: eraikinetan biomasa termiko proiektuak ezartzeko finantzaketa
programa da. Programa honen bidez finantzaketa‐sistema bat ezarri nahi da erabiltzaileek
biomasa erabiliz, eraikinetan ur beroa eta klimatizazioa erabiltzeko dituzten beharrei
egokitutako eskaintza izan dezaten.
o Programa Geotcasa: eraikinetan instalakuntza geotermikoa proiektuak ezartzeko finantzaketa
programa da. Programa honen bidez finantzaketa‐sistema bat ezarri nahi da erabiltzaileek
energia geotermikoa erabiliz, eraikinetan ur beroa eta klimatizazioa erabiltzeko dituzten
beharrei egokitutako eskaintza izan dezaten.
o Programa Solcasa: eraikinetan eguzki‐instalazio termikoak jartzeko finantzaketa programa da.
Programa honen bidez finantzaketa‐sistema bat ezarri nahi da erabiltzaileek eguzki‐energia


termikoa erabiliz, eraikinetan ur beroa eta klimatizazioa erabiltzeko dituzten beharrei
egokitutako eskaintza izan dezaten.
o Programa GIT: Enpresa gaituei eraikinetan energia iturri berriztagarrietan oinarritutako
instalazio termiko handiak jartzeko finantzaketa programa da eta eraikuntzan energia
termikoa ekoizteko instalazio handiak jartzea sustatzeko beharrari erantzuten dio. Instalazio
horiek energia berriztagarriak (biomasa, eguzki energia termikoa eta geotermia) baliatuta
jartzen dira.

• EEE – Euskal Energia Erakundea
o Itsas energia 2015: Garapen bidean dauden itsasoko energia teknologia berriztagarriak
erakusteko eta balioztatzeko inbertsioen aldeko laguntzen programa.
o Herri Administrazioa: Herri administrazioaren alorrean inbertsioak sustatzeko laguntza
programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago).
o Biomasa‐galdarak: Biomasa energetikoki ustiatzeko instalazioetan inbertsioak sustatzeko
laguntzen programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago).
o Energia‐eraginkortasuna eta energia berriztagarriak Hirugarren Alorrean: Hirugarren
sektorean energia berriztagarrien erabileraren eta energia eraginkortasunaren aldeko
inbertsioak sustatzeko laguntzen programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago).
o Energia‐eraginkortasuna eta energia berriztagarriak Industrian 2015: Industrian energia
berriztagarrien erabileraren eta energia eraginkortasunaren aldeko inbertsioak sustatzeko
laguntzen programa  (eskaerak aurkezteko epea itxia dago).
o Instalazio elektrikoen Renove Plana: Etxebizitzetan eta etxejabeen elkarteetan instalazio
elektrikoak berritzeko inbertsioei laguntzak emateko programa (eskaerak aurkezteko epea
itxia dago).
o Etxetresna elektrikoak: Ohiko etxebizitzetan etxetresna elektrikoak ordezkatzeko inbertsioei
diru laguntzak emateko programa  (eskaerak aurkezteko epea itxia dago).
o Leihoen Renove plana: Ohiko etxebizitzan leihoak ordezkatzeko inbertsioei diru laguntzak
emateko programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago).
o Garraioa eta mugikortasun efizientea: Garraio eta mugikortasun efizientearen aldeko
inbertsioak sustatzeko laguntzen programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago).
o Elektrizitatea ekoizteko energia berriztagarrien instalazioen sustapena: Elektrizitatea
ekoizteko energia berriztagarrien instalazioetan inbertsioak sustatzeko laguntzen programa
(eskaerak aurkezteko epea itxia dago).


2. ENERGIA BALANTZEA

2.1.Sektore eta iturrien araberako kontsumoa

2.1.1. Energia kontsumoa Oarsoaldean
Txosten honen itxieran soilik eskualdeko elektrizitate eta gas naturalaren kontsumoa eskuratu da.
Ikatzaren eta honen eratorrien eta petrolio eta bere eratorrien daturik ez da eskuratu.
Elektrizitate eta gas naturalaren kontsumoari arreta ipintzen badiogu, Oarsoaldeako udalerrietan
kontsumorik handiena duena Errenteria dela ikusten da, eskualdeko kontsumoaren %80a berak duelarik.
Gainerako %20a Oiartzun (%1), Pasaia (%6) eta Lezoren (%4) artean banatuta dago.

ENERGIA KONTSUMOA (tep). 2014
Errenteria Lezo Oiartzun Pasaia Oarsoaldea
Elektrizitatea 25.253,12 2.909,96 5.936,28 3.125,03 37.224,39
Gas naturala 38.783,38 621,66 2.311,43 1.356,88 43.073,35
Guztizkoa 64.036,50 3.531,62 8.247,71 4.481,91 80.297,74
Iturria: Iberdrola / EDP /IDAE

Gas naturala Oarsoaldea eskualdean erabiltzen den energia iturri nagusiena da, kontsumoaren erdia baino
pixkat gehiago duelarik.

Iturria: Iberdrola / EDP /IDAE

“GIPUZKOA ENERGIA FORU PLANA. 2012‐2015 Ekintzak” dokumentuan agertzen den bezala, Gipuzkoan
ikatzaren erabilerak 2002an barne‐kontsumo gordinaren % 18,84 izatetik % 5,60 izatera pasa da 2010.


urtean. Gas naturala —% 25,57tik % 31,90era pasatuz— eta petrolioaren eratorriak —hauek % 33,41etik %
36,70era pasatu baitziren— dira epealdi horretan barne‐kontsumo gordinean duten partaidetza gehien
handitu duten iturriak ehunekoetan.
Barne‐kontsumo gordina asetzeko energia‐hornidura erregai fosilen (gas naturalaren, ikatzaren eta
petrolioaren eratorrien) kontua da nagusiki, eta osagai horiek totalaren ia % 80 hartu izan dute historikoki.

Iturria: GIPUZKOA ENERGIA FORU PLANA. 2012‐2015 Ekintzak

2.1.2. Elektrizitate kontsumoa: bilakaera eta banaketa sektoreen arabera eskualde eta
udalerrietan
Oarsoaldeako elektrizitate kontsumoak %10eko murrizketa jasan du 2010 eta 2014 bitartean. 2013tik
aurrera murrizketa nabarmenagoa izan da. Seriearen kontsumorik handiena 2012an izan da, 485.025.050
kWh‐ko kontsumoarekin. 2014an, berriz, kontsumoa 432.841.734 kWh‐koa izan da.


Iturria: Iberdrola

Sektoreen arabera, elektrizitate kontsumorik handiena industriari dagokio, zerbitzu sektorea eta
etxebizitzakoa atzetik dituela, hurrenez hurren. 2010 eta 2014 bitarte sektore guztietan murriztu da
kontsumoa: %13 industrian, %9 zerbitzuetan eta %8 etxebizitza sektorean.

Iturria: Iberdrola

Kontsumoaren erdia baino gehiago industria sektoreari dagokio. Beronen kontsumoa 2010 eta 2014
bitartean %56 inguruan mantendu da. Zerbitzuen eta etxebizitzaren sektoreek, berriz, %20 pasatxo
kontsumitu dute bakoitzak denbora horretan.


Iturria: Iberdrola

Udalerrien artean, Errenteriak du kontsumorik handiena, Oiartzun, Pasaia eta Lezo atzetik dituela,
hurrenez hurren. Seriearen lehen urteetan Errenteriak handitze arina izan bazuen ere, 2010 eta 2014
bitartean energia elektrikoaren kontsumoa, gehiago edo gutxiago, jaitsi egin da 4 udalerrietan: %18
Oiartzunen, %14 Lezon, %7 Errenterian eta %6 Pasaian.

Iturria: Iberdrola

Udalerriz udalerriko elektrizitate kontsumoaren banaketa antzerakoa mantendu da 2010 urteaz geroztik,
Errenteria izanik 2014an kontsumorik handiena izan duena, %68koa, Oiartzun duelarik atzetik %16arekin,
eta jarraian Pasaia eta Lezo %8ko antzerako kontsumoarekin.


Iturria: Iberdrola

Errenteria eta Oiartzunen elektrizitate kontsumoa biztanleko handiagoa da. Pasaiari dagokio Oarsoaldeako
lau udalerrien artean per capita kontsumo txikiena. Oarsoaldea bere osoan hartzen bada 2014 urteko
kontsumoa 6.085 kWh biztanleko izan da.

Iturria: Iberdrola

2014 urtean lau udalerrietako elektrizitate kontsumoa biztanleko Gipuzkoako batez bestekoaren azpitik,
7.752 kWh/biztanleko, kokatzen dira. Erkidegoarekin alderatuta, ordea, Errenteriako elektrizitate
kontsumoa biztanleko EAEko batez bestekoaren gainetik, 6.927 kWh/biztanleko, dago.


ELEKTRIZITATE KONTSUMOA BIZTANLEKO – EAE. 2014
(kWh/biztanle)

Iturria: Udalmap

2.1.3. Gas naturalaren kontsumoa: bilakaera eta banaketa sektoreen arabera eskualde eta
udalerrietan
Oarsoaldeako gas naturalaren kontsumoak %16ko murrizketa erakusten du 2012 eta 2014 bitartean,
645.547.358 kWh‐ko kontsumotik, 2012an, 540.100.333 kWh‐ko kontsumora igaroz 2014an.

Iturria: EDP

Sektoreen arabera, gas naturalaren kontsumorik handiena industriari dagokio eta bere atzetik daude
zerbitzuen eta etxebizitzen sektoreak. Kontuan izan behar da Pasaian eta Lezon gas naturalaren


kontsumorik ez dagoela industria sektorean. 2012 eta 2014 bitartean, industrian nahiz etxebizitza
sektorean kontsumoa txikitu egin da, %18 eta %21, hurrenez hurren. Zerbitzuen sektorean, berriz, gas
naturalaren kontsumoa %17 hazi da. Zerbitzuen sektorearen handitzea udalerri guztietan gertatu da
Errenterian salbu. Nabarmentzekoa da Oiartzunen industria sektorearen kontsumoa %92 jaitsi dela 2013
eta 2014 bitartean, Catelsa enpresaren jarduera uztearen ondorioz segur aski.

Iturria: EDP

Kontsumoaren %80 industria sektoreari dagokio. 2012 urteaz geroztik sektore honen ekarpena jaitsiz joan
da eta zerbitzuen sektorearena, berriz, handitu egin da, %8tik gora kokatuz bere kontsumo puska.
Etxebizitza sektorea neurri txikiagoan hazi da, bere kontsumo atala %12koa izanik.

Iturria: EDP

Udalerrien kontsumoari dagokionean, kontsumorik handiena Errenteriari dagokio, jarraian Oiartzun,
Pasaia eta Lezo, hurrenez hurren. Lezo da 2012 eta 2014 bitartean hazkuntza, %5ekoa hain zuzen, jasan


duen udalerri bakarra. Beste hiru udalerrietan gas naturalaren kontsumoa gehiago edo gutxiago jaitsi egin
da urte tarte horretan: %17 Errenterian, %11 Oiartzunen eta %9 Pasaian.

Iturria: EDP

Udalerriz udalerriko gas naturalaren kontsumoaren banaketa 2012az geroztik antzerakoa mantendu da,
Errenteria izanik 2014an kontsumorik handienekoa, kontsumo osoaren %90a hartuz. Bere atzetik Oiartzun
% 5, Pasaia %3 eta Lezo %2arekin.

Iturria: EDP

Gas naturalaren biztanleko kontsumoa soilik Errenterian da Oarsoaldea osoaren batez bestekoa baino
handiagoa, 7.593 kWh biztanlekoa izanik eskualdeko kontsumoa 2012 eta 2014 urte tartean gertatutako
beherakadaren ondoren. Biztanleko kontsumo txikienak Lezo eta Pasaian gertatu dira.


Iturria: EDP

Etxebizitza sektoreari soilik so eginez, udalerrien biztanleko kontsumoak ez du hainbesteko alderik.

Iturria: EDP / Udalmap


2.2.Teknologien araberako ekoizpena
Gipuzkoako Energia Planean jaso diren datuen arabera, Gipuzkoan energia ekoizteko gaitasuna nahiko
txikia da, 2011ko datuen arabera 541 instalazio zauden izena emanda Erregimen bereziko ekoizpen
elektrikoko instalazioen erregistroan, guztira 229,7 MW ekoizteko gaitasunarekin. Datua hauek
Oarsoaldean aztertuz gero, erregistroan 43 instalakuntza daude  izena emanda, guztira 7,28 MW ekoizteko
gaitasunarekin.
Oarsoaldeako energia ekoizpen datuei dagokionez, 2012 eta 2014 urte bitarteko datuak eskuratu dira.
Jarraian, Oarsoaldeako energia ekoizpen datuak ikus daitezke:

OARSOALDEAKO PRODUKZIO ENERGETIKOA (TEP.) 2014

   2012 2013 2014 2012 2013 2014 2012 2013 2014 2012 2013 2014 2012 2013 2014
Energia ez
berriztagarriak
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 84.366,00 0,00 0,00 84.366,00 0,00 0,00
Eguzki energia
termikoa
0,83 0,83 0,83 15,56 15,56 15,56 26,49 26,49 26,86 0,00 0,00 0,00 42,89 42,89 43,25
Biomasa 1,94 1,94 5,04 0,00 0,00 0,00 20,25 28,71 40,30 0,00 0,00 0,00 22,19 30,65 45,34
Geotermia 0,00 0,00 0,00 2,09 2,09 2,09 4,48 5,85 5,85 0,00 0,00 0,00 6,57 7,94 7,94
Eguzki energia
fotovoltaikoa
22,01 22,01 22,01 2,87 2,87 2,87 6,46 6,46 6,46 1,02 1,02 1,02 32,36 32,36 32,36
Eolikoa 0,04 0,04 0,04 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,04 0,04 0,04
Mini‐eolikoa 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04
Mini‐
hidraulikoa
490
(*)
490
(*)
490
(*)
0,00 0,00 0,00 (*) (*) (*) 0,00 0,00 0,00 490
(*)
490
(*)
490
(*)

Biogasa 306,48 236,18 170
(**)
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 306,48 236,18 170
(**)
GUZTIRA 821,30 751,00 687,92 20,52 20,52 20,52 57,68 67,51 79,46 84.367,05 1,05 1,05 85.266,55 2.853,09 788,95
(*) Sekretu estatistikoa dela eta Udalak ezin izan ditu datu hauek erraztu, beraz Añarbeko urtegiko zentral hidroelektrikoaren (energia hidraulikoari dagokionez eskualdeko
instalazio esanguratsuena )energia ekoizpen datu teorikoak erabili dira, 2006an GFAk eta 2011an EVEk argitaratutako datuetan oinarrituz.
(**) San Markos Mankomunitateak erraztutako datuak. Urte hauetako datuak ez dira zuzenak beraz estimazioa bat egin da.
Iturria: EEE, San Markos Mankomunitatea, Udalak

Aurreko taulan ikusi daitekeen bezala, gaur egun Oarsoaldeako energia ekoizpen osoa energia
berriztagarrietan oinarritzen da. Datuak aztertuz gero aldiz, ikus daiteke hau ez dela beti horrela izan,
2012. urte arte, Pasaiako zentral termikoa itxi zen arte, energia ez berriztagarrien ekoizpenak presentzia
oso handia baitzuen eskualdean. Izan ere, Pasaiako zentral termikoaren itxierak Oarsoaldeako energia
ekoizpen maila ia %99 jaistea eragin zuen.


PASAIAKO ZENTRAL TERMIKOAK EKOIZTUTAKO ENERGIA (GWh)

Iturria: EEE, IBERDROLA

Urtez urte ekoizpena aldakorra izan bazen ere, bataz beste urtean 600 GWh energia ekoizten ziren
instalazio honetan.
Energia ez berriztagarrien ekoizpenari dagokionez ordea, ikus daiteke San Markos zabortegiko biogas
ekoizpenak ere pisu nabarmena izan duela azken urteotan. Normala denez zabortegiko biogas ekoizpen
maila jaisten ari da azken urteetan, bataz beste urteko %30ko jaitsiera duelarik, hala ere gaur egun energia
ekoizpen iturri handiena da. San Markos Mankomunitatearen hitzetan gaur gaurkoz oraindik ez dago
finkatuta biogas planta ixteko datarik.

OARSOALDEAKO ENERGIA EKOIZPENA OSATZEN DUTEN ENERGIA ITURRIEN BANAKETA. 2014


Iturria: EEE, San Markos Mankomunitatea, Udalak
OHARRA: grafikoa kalkulatzerakoan biogasaren 2014ko ekoizpen datua 2013koa oinarri hartuta kalkulatu da,urtetik
urtera ekoizpena %30 jaisten dela estimatuz, San Markos Mankomunitateak 2014rako erraztutako datua ez baita
zuzena. Horrez gain, mini‐hidraulika instalazioen datuak ezin izan dira eskuratu sekretu estatistikoa medio, beraz
instalazio hauen ekoizpen datuak grafikoan islatu ahal izateko GFAk 2006an argitaratutako “Bases para la
elaboración de las directrices sobre el uso sostenible del agua en Gipuzkoa” dokumentuko datuak maneiatu dira.

2.3.Balantzea. Autohornikuntza  tasa
Jarraian jaso den taulan Oarsoaldeako 2014ko energia balantzea ikus daiteke. Datuek eskualdeak  kanpo
energiarekiko duen menpekotasun maila altua islatzen dute. Gaur egun kontsumitzen den energia osoaren
%99a baino gehiago eskualdetik kanpo ekoizten da, EAEko %96a baino balorearen gainetik kokatuz.

OARSOALDEAKO BALANTZE ENERGETIKOA. AUTOHORNIKUNTZA MAILA (TEP). 2014
Energia kontsumoa 64.036,50 3.531,62 8.247,71 4.481,91 80.297,74
Energia ekoizpena 687,92 20,52 79,46 1,05 788,95
Energia Balantzea ‐63.348,58 ‐3.511,10 ‐4.402,45 ‐4.480,86 ‐79.508,79
AUTOHORNIKUNTZA
MAILA
% 1,07 % 0,58 % 0,96 % 0,02 0,98
Iturria: norberak egina

Lau udalerrietatik balio positiboenak aurkezten dituena Errenteria da, energia beharren %1a udalerriko
baliabideekin asetzen baita.
Aurreko datuak ikusita beraz ondorioztatu daiteke, gaur egun Oarsoaldean subiranotasun energetikoa oso
urrun dagoen errealitatea dela esan daiteke. Hala ere, eskualdeko baliabide energetikoen ekoizpen egokia
eginez gero eta duten energia potentziala ustiatuz gero datu hauek hobetzeko gaitasuna badu
Oarsoaldeak.


3. KONTSUMOA MURRIZTEKO POTENTZIALA

3.1.Mugikortasuna eta garraioa

3.1.1. Mugikortasunaren esparruan energiaren kontsumoa murrizteko potentzialtasuna
Garraioa Euskadin energia kontsumitzen duten sektoreen artean bigarren izatera iritsi da, industriaren
atzetik, 27en Europar Batasunaren antzerako banaketarekin eta estatuak duenaren portzentajezko 10
puntu azpitik.
Euskadiko Klima Aldaketaren Estrategia 2050ean (2015 urtekoa) jasotzen denaren arabera, 2013 urtean
Euskadiko energia eskaeraren ia %40 mugikortasunari lotuta zegoen. Garraioak petrolioaren eratorriak
kontsumitzen ditu nagusiki (bere azken energia kontsumoaren %93). Berau da energia iturri honen eskaera
handiena egiten duen sektorea (Euskadin kontsumitzen diren petrolioan eratorrien %85 baino gehiago
garraioari dagozkio). Mugikortasuna bere osoan hartuta, energia kontsumoaren %95 errepidezko
garraioari zor zaio.
Azterlan berean adierazten da, bestalde, 2002‐2012 aldian biztanleko batez besteko mugikortasuna hazi
egin zela, gehiago lehen urteetan (+%11 2003 eta 2007 bitartean) eta gutxiago azken urteetan (+%1,9 2007
eta 2011 bitartean), ekonomia atzerakadagatik nagusiki.
Oarsoaldeako eskualde osoaren mugikortasun sektoreak energia kontsumoan egiten duen ekarpenari
buruzko daturik ez dago egun eskura. Errenteriako udala da bere udalerrian azterketa hori egin duen
bakarra, 2014 urtean diseinatu zuen Energia Iraunkorreko Ekintza Planaren (PAES) harira. Azterlan honen
baitako diagnostikoak eskaintzen duen informazioaren arabera, Errenteriako udalerrian garraioa edo
mugikortasuna izan da 2007 eta 2014 bitarte energia kontsumo handiena izan duen bigarren sektorea
(industriaren atzetik). Kontsumo handiena 2007an egin zen, datua izanik 11,8 MW/biztanle‐koa. Sektore
honek erabiltzen dituen energia iturrien artean kontsumorik handiena A gasolioarena izan zen. Azterlan
honen arabera, eta industria kanpo uzten bada, mugikortasuna izango da 2020an emisio gehien sortuko
dituen sektorea. Horrenbestez, urte horretan 115. 887 tCO2 igorriko dituela eta, 2004 urtea oinarri hartuta,
bere emisioak %7 igoko direla aurreikusten da.
Datuak datu, bistan da mugikortasunaren arloan egiten diren hautuek eragin nabarmena dutela
lurraldearen energia kontsumoaren balantzean. Eguneroko joan‐etorriek ingurune eta kliman eta
ingurumenean beharrezkoa den huraxe besterik ez dezaten eragin, motordun garraioetan energiaren
erabilera ahalik eta eraginkorren eta garbiena egitea eta erregai fosilen bidezko garraio moduak ahal den
punturaino motorrik gabekoez ordezkatzea lortu beharko litzateke.
Europako erakundeak helburu gero eta zorrotzagoak ezartzen ari dira petrolioarekiko mendekotasuna
murrizteko eta erregai honekiko pixkanaka urruntzea lortzeko. Horrenbestez, Batzordeak autoen
fabrikatzaileei CO2

emisioetan muga berriak ezarri nahi dizkie Europar Batasunean matrikulatutako turismo
berriei. Ibilgailu berriei zuzenduriko arau motako orientabideen artean ondokoak ezarri dira, besteak
beste: ingurumen obligazioak betetzeko beharra, ibilgailu berrien kontsumo eta emisioen inguruan
informatu beharra, bioerregaiei zerga‐salbuespena eta mugikortasunari buruzko europar zuzentarauak
nahiz estatu planak.


Europako erakundeak helburu gero eta zorrotzagoak ezartzen ari dira petrolioarekiko mendekotasuna
murrizteko eta erregai honekiko pixkanaka urruntzea lortzeko. Horrenbestez, Batzordeak autoen
fabrikatzaileei CO2

emisioetan muga berriak ezarri nahi dizkie Europar Batasunean matrikulatutako turismo
berriei. Ibilgailu berriei zuzenduriko arau motako orientabideen artean ondokoak ezarri dira, besteak
beste: ingurumen obligazioak betetzeko beharra, ibilgailu berrien kontsumo eta emisioen inguruan
informatu beharra, bioerregaiei zerga‐salbuespena eta mugikortasunari buruzko europar zuzentarauak
nahiz estatu planak.
Klima Aldaketaren Estrategian EAEn automozioaren sektoreak duen ezarpen ona faboragarritzat jotzen da
etorkizunari begira, horri esker sektoreak epe ertain eta luzera jasango dituen aldaketak, ibilgailu
elektrikoaren pixkanakako hazkundeari dagokionean, esaterako, positiboki aprobetxatzeko kokapen onean
egongo baita.
Oro har, datozen hamarkadetan sektore hau eraldatu egingo dela uste da. Eraldaketa hau hasiera batean
petrolioaren eratorrien pixkanakako ordezkapen gisa gertatuko da, erregai alternatiboetara igaroz eta
intermodalitatearen eta BEG emisio txikiagoak dauzkaten moduen sustapenarekin eta hiriguneetan
oinezkoen aldeko bultzadarekin konbinatuko da. Geroago, azken hamarkadetan, mugikortasun beharrak
lurralde eta hiri antolaketaren ondorioz murriztuta egongo direnez, tren bidea eta ibilgailu elektrikoa
sendotuko dira, BEG emisio txikiagoak dituzten elektrizitate sorkuntza eratara loturikoak biak. Litekeena
da eraldaketa honek garraioan %80ko murrizketak ekartzea 2050 urteari begira.
Etorkizunean lor daitezkeen balizko murrizketei dagokienean, Gipuzkoa 2012‐15 Energia Foru Planean
(2013) iradokitzen da 2020 urtean ibilgailu pribatuan egindako ibilbideen %10 bizikletaz egingo balira 32
Ktep, garraio sektorearen energiaren azken kontsumoaren %5 alegia, aurreztuko liratekeela eta garraio
publikoaren eta partekatutako autoaren erabilera handituko balitz, azken kontsumo hori areago oraindik
murriztuko litzatekeela. Energia Foru Planean iradokitzen da baita ere auto konbentzionalak hibrido
motako auto berriez ordezkatuz gero %43ko murrizketa lortuko litzatekeela, kontuan izanda auto
hibridoek 4 litro inguru erregai kontsumi dezaketela (2011ko erreferentzia) eta gogorarazten da
potentzialtasun hori are handiagoa dela EAEko parke automotorraren %42k 10 urtetik gorako
antzinatasuna duela kontuan hartzen bada.
Azterlan horretan adierazten da mugikortasun esparruko energia eraginkortasuna ondoko mekanismo edo
ekintzen konbinazio bidez lortuko litzatekeela, besteak beste: ibilgailu elektrikoa sustatuz, enpresa eta
hirietan mugikortasun‐planak garatuz, garraio publikoa bultzatuz, ibilgailu pribatu nahiz publikoen parkeak
berrituz eta trenbidea indartuz.
Bestalde, Klima Aldaketaren Aurkako Euskadiko Estrategiak aditzera ematen du lurraldearen
antolamendua eta hirigintza‐plangintza ere garraio sektorean BEG emisioak murrizteko eta
mugikortasunaren alorreko eskaria eta eskaintza modu optimoan bideratu ahal izateko beharrezko tresnak
direla. Horrenbestez, garraio/mugikortasunaren eta hiri zein lurralde plangintzaren arteko koordinazio
egokia egin beharra dagoela eta hiriguneen dentsifikazioari tinko eutsi ere.
Txosten honetan ez da asmoa mugikortasunean eragina duten plan nagusien lan ildoak jasotzea, asko
baitira baina esan daiteke, ikuspuntu batetik edo bestetik, garraio eta mugikortasun sektorean kontsumo
murrizketa erdiestea bilatzen duten plan guztiek koherentzia erakusten dutela helburuetan eta orokorrean
ondoko oinarrizko irizpideen gainean formulatuta daudela: energia eskaria murriztea teknologia
eraginkorrak ezartzearen bidez, mugikortasun jasangarriko ereduak bultzatzea eta garraio publikoa eta
garraio konpartitua bultzatzea.


3.1.2. Mugikortasunaren plangintza Oarsoaldean
Oarsoaldea S.A., bere Hiri Berriztapen eta Mugikortasun Saila bitarte, eskualde mailako mugikortasun
jasangarriaren kudeaketa lanetan murgilduta ibili da azken 15 urteetan. Helburu horrekin,
Mugikortasunaren eskualde mailako batzorde bat eratu zuen udal zinegotziez eta mankomunitateko
teknikariez osatua, egun jada aktibo ez dagoena.
2000 urtean bultzatu zituen Oarsoaldea S.A.k mugikortasun arloko lehen ekintzak, batik bat, bidegorrien
eraikuntzaren kudeaketari buruzkoak. 2005etik aurrera Foru Aldundiak sustatutako Gizloga Foroan parte
hartzen hasi zen  eta egitasmo honen baitan ondoko bi ekintzak burutu ziren: Oarsoaldeako Mugikortasun
iraunkorreko Plana eta Ugaldetxo Poligonoko Lan Mugikortasunaren Plana. 2007 urteaz geroztik
Garraioaren Lurralde Agintaritzan parte hartu du.
2005 urtean, Gipuzkoako Lurralde Historikoan logistika eta mugikortasuna hobetzeko ekintza‐esparruaren
baitan, Ugaldetxo Poligonoan lan‐arrazoiengatiko mugikortasun‐eskariaren planifikazioa eta analisiari
buruzko azterlana egin zen GIZLOGAren eskutik.
Azterlan honen baitan definitu ziren jarduera lerroak  ondokoak dira:
1. Enpresen inplikazioa bilatzea.
2. Garraio kolektiboaren sustapena.
3. Modu alternatiboen sustapena.
4. Aparkalekuen erregulazioa.
5. Joan‐etorri kopuruaren murrizketa.
6. Ibilgailu partekatuaren sustapena.
2007an Oarsoaldea S.A.k Mugikortasun Iraunkorreko Plana eraiki zuen, Oarsoaldeako Mugikortasunaren
ezaugarriak, aukerak, zailtasunak eta erronkak jasotzen zituen Diagnostiko batean oinarrituz. Planaren
baitan ondoko lan ildoak definitu ziren:
1. Eskualdearen barne lotura hobetzea
2. Donostiarekin loturak hobetzea
3. Lan arrazoiengatiko mugikortasunean eragitea
4. Motorrik gabeko garraio moduak sustatzea
5. Administrazio eta operatzaileen arteko koordinazioan eragitea
6. Garraio publikoaren itxura eta zerbitzua hobetzea
7. Mugikortasun iraunkorragoa errazten duten hirigintza jarduerak garatzea
Eskualdeko mugikortasunaren plangintzaren egoera gaur egun ondokoa da:
 Oarsoaldeako Mugikortasun iraunkorreko Plana  eta Ugaldetxo Poligonoko Lan Mugikortasunaren
planen garapena ia etenda dago.
 Oiartzungo poligonoko Lan Mugikortasun Plana zertxobait garatu zen proiektu pilotu gisa, baina
ekintza bakarra jarri zen martxan: bertako langileentzako autobus zerbitzua. Arrakasta oso txikia
izan zuen eta bertan behera geratu zen.
 Gaur egun, martxan dagoen ekintza bakarra taxi zerbitzua eskualde mailan eskaintzeko aukeraren
azterketa da.
 2007tik gaur arte ez dira mugikortasunaren inguruko datuak eguneratu.


 Errenteriak oinezkoen eta bizikletazkoen Mugikortasun Plana garatu du 2015ean.
 Pasaia, Lezo eta Oiartzunek ez dute orain arte mugikortasun iraunkorreko berezko planik garatu.

3.1.3. Eskualdeko mugikortasunaren ezaugarri orokorrak
Garraio Jasangarriaren Plan Zuzentzailearen arabera (Herrilan eta Garraio Saila. Eusko Jaurlaritza. 2002)
Gipuzkoako pertsona egoiliarrek lanegun batean batez beste egindako desplazamendu guztietatik % 42,2
motorrik gabeko mugikortasunari dagozkio, % 44,2 ibilgailu pribatuetan mugitzen dira eta % 11,5 garraio
publikoan.
Datu berriagoetara etorriz eta EAEko 2011ko Mugikortasun Inkestak hornitzen duen informaziora joz,
Erkidego Autonomo osoari dagokionean oinezkoen mugikortasunak ia %45 hartzen du eta auto
pribatuenak ia %36.

Iturria: EAEko 2011ko Mugikortasun Inkestak

Motorrik gabeko garraioak gehien erabiltzen dituztenak etxeetako zereginak egiten dituzten pertsonen
kolektiboak, erretiratuak, langabetuak eta ikasleak dira.  Lanean dauden pertsonek, berriz, joan‐etorrien
%52,2a autoz burutzen dute.
Oro har, errepide bidezko garraio modua gainartzailea da Erkidego Autonomoan eta ibilgailu partikularra
da eskualdeen arteko leku aldatzeetan nagusiena. Horrenbestez, motordun leku aldatzeen erdia ibilgailu
pribatuan burutzen da, ibilgailu pribatuen erabilera 1,66 pertsona/ibilgailu batez besteko okupazioarekin
egiten da eta eskualdeen arteko joan‐etorrietatik %67 norberaren ibilgailuan egiten da.
Gipuzkoa Energia Planak jasotzen duenaren arabera, 2007 urtean EAEn egin ziren joan‐etorri guztietatik
%1,3 bizikletaz, %41 oinez, %40 ibilgailu partikularretan eta %12 errepideko garraio publiko bidez egin
ziren.


Gipuzkoara etorriz, 2014an burutu zen Gipuzkoan Bizikleta Garraiobide Gisa Erabiltzeari Buruzko Ikerketa
Soziologikoaren arabera Donostialdea (Oarsoaldea baitan dago) da autoaren erabilera mailarik baxuena
eta garraio publikoaren eta motoaren erabilera mailarik altuena duen eskualdea.
Generoaren ikuspuntutik, eta azterlan berberaren arabera, gizonezkoek, garraiobide desberdinen erabilera
handiagoa egiten duten arren, emakumezkoak dira garraio publikoa gehien erabiltzen dutenak. Oinezko
desplazamenduetan bi sexuak berdinduta daude.

Iturria: Gipuzkoan bizikleta garraiobide gisa erabiltzeari buruzko Ikerketa Soziologikoa. GFA 2014

Oarsoaldeako mugikortasun ezaugarrien datuak hornitzen dizkigun azterlan bakarra 2005ean burutu zen
Oarsoaldeako Mugikortasun iraunkorreko Plana da. Azterlan honen arabera, Oarsoaldean burutzen diren
leku aldaketen %70 ibilgailu pribatuz edo oinez burutzen dira, ibilgailu pribatua bietan nagusiena izanik
(%38‐40) eta atzetik oinezkoena (%31). Leku aldatzeen %22a, berriz, garraio publiko bidez egiten da. Hala
ere, biztanleriaren dentsitate altuko gune izanik eta garraio publikoaren zerbitzuan azken urteetan
hobekuntza nabarmenak egin direnez ehuneko horiek egun hobeak direla espero daiteke.
Leku aldatzeen moduen errepresentazioa desberdina da eskualdeko herri bakoitzean, Horrenbestez,
garraio publikoaren eskaintza hobea dagoen udalerrietan beraren erabilera handiagoa dela ikusten da.
Pasai Antxok, hain zuzen ere, garraio publikoaren erabileraren ehuneko oso esanguratsua dauka dituen
trenbide eta autobus lotura onak direla eta (nabarmentzekoa da azterlanaren baitan eginiko galdeketan
biztanleek balorazio ona egin zutela une horretan zegoen garraio publikoaren eskaintzaren inguruan).
Gauza bera gertatzen da oinezko mugikortasunarekin, alegia, oinezkoentzako azpiegiturak gehien landu
dituzten herrietan egiten dira oinezko leku aldaketa gehien, Errenteria izanik oinezkoak protagonismo
handiena duen udalerria. Horien aldean, Oiartzun da, udalerriak dituen ezaugarriengatik, ibilgailu
pribatuaren erabilera handiena eta garraio publikozko eta oinezko leku aldatze tasa txikienak dituenak.


Iturria: Oarsoaldea Mugikortasun Plana

Generoak ere eragin handia dauka biztanleen leku aldatze moduen aukeran. Gizonek bi aldiz gehiago
erabiltzen dute ibilgailu pribatua emakumeek baino. Hala ere, gaur egun alde hori txikiagoa izan daitekeela
pentsa daiteke, emakumearen lan munduratze gero eta handiagoaren ondorioz. Bestalde, emakumeek
gizonen aldean garraio publikoaren erabilera bikoitza egiten dute.
Leku aldatzeen arrazoien artean, lana da nagusiena eta horren atzetik erosketak. Bien artean %55a osatzen
dute. Aisia eta ikasketak dira garrantzian ondoren daudenak (16 urtetik gorako populazio laginarentzat).


2005ean eginiko Mugikortasunaren azterlanak hornitzen duen informazioaren arabera, ibilgailu pribatua
da eskualde honetan ere lan arrazoiengatik erabiltzen den leku aldatze modu nagusiena (%65). Garraio


publikoa, berriz, leku aldatzeen %20an erabiltzen da. Ehuneko hau nabarmena izan arren, handiagotzeko
aukerak badirela adierazten da azterlanean.


Iturria: Oarsoaldeako Mugikortasun Plana


Iturria: Oarsoaldeako Mugikortasun Plana

3.1.4. Garraio motordun pribatua
Gipuzkoa Energia Planak Trafikoko Zuzendaritza Nagusiaren 2011ko datuak jasotzen ditu. Horren arabera,
304.584 turismo daude Gipuzkoan errepideko garraio‐sektore pribatuan aritzen direnak. Automobil‐parke
horren modernizazioak aukera ezin hobea eskaintzen du energia kontsumoa Gipuzkoan modu
nabarmenean murrizteko. Izan ere automotorren parkearen % 42ak 10 urtetik gorako antzinatasuna du
(zifrak Espainiako Estatuari dagozkio).
2005an burutu zen Oarsoaldeako Mugikortasun Jasangarrirako Planean adierazten zenaren arabera,
2003an Oarsoaldeako biztanleen motorizazio indizea (ibilgailu kopurua mila biztanleko) Gipuzkoaren eta
EAE osoaren batez bestekoaren gainetik zegoen. Horien artean Oiartzun bere indize altua dela eta
nabarmentzen da. Hori gertatzen da herri sakabanatua izateaz gain bere biztanleek zerbitzu gune
nagusietara joateko ibilgailu pribatua asko erabili beharrean aurkitzen direlako.


MOTORIZAZIO INDIZEA. 2003

Ibilgailu arinen kantitatea
(autoak eta motorrak)
Biztanleria
Ibilgailu mila
biztanleko
Oarsoaldea 32.439 69.353 467,74
Errenteria 15.865 38.205 415,26
Lezo   2.746 5.806 468,12
Oiartzun   6.199 9.404 659,19
Pasaia 7.629 15.878 480,48
Donostialdea 97.948 249.055 393,28
Gipuzkoa   276.174 685.596 402,82
EAE 895.467 2.082.587 429,98
Iturria: Oarsoaldeako mugikortasun Plana, 2005. EUSTATeko 2003ko datuetan oinarritua.

UDALERRIETAKO IBILGAILUAK. 2015

Biztanleria
(2014)
Turismoak Autobusak Kamioiak
Traktore &
erremolkeak
Ziklomotor &
Motozikletak
Lezo (2015) 6.007 3.250 23 148 473 647
Pasaia (2015) 15.929 6.016 7 198 193 1.541
Errenteria 39.230 D.E. D.E. D.E. D.E. D.E.
Oiartzun 9.970 D.E. D.E. D.E. D.E. D.E.
D.E.: Ez da daturik hornitu
Iturria: Udalak

Motorizazio indizearen taulan ageri den bezala, eta 2015eko datu guztiak eskura ez ditugula,, udalerri
guztien artean Errenteria da ibilgailuen parke handiena duena. Bere atzetik Pasaia, Oiartzun eta Lezo,
hurrenez hurren. banaketa hori udalerrien tamainak eta izaerak eragindakoa da.
Turismoei dagokienean, ratioen ondoko eboluzioa dugu azken urteetan, aurreko taulako datuetan eta
Udalmapek eskaintzen dituenetan oinarrituz:
TURISMO BIZTANLEKO ‐ EBOLUZIOA
Biztanleak Turismo kopurua Turismo biztanleko
2014 (*) 2015 2009*
2011*
2013*
2015
Lezo   6.007 3.250 0,44 0,44 0,44 0,5
Pasaia 15.929 6.016 0,37 0,37 0,37 0,3
Errenteria 39.230 D.E. 0,41 0,40 0,40 ‐
Oiartzun 9.970 D.E. 0,56 0,56 0,55 ‐
*Udalmap
Iturria: Udalma, udalak


Taulako datuen arabera, ratioa berdintsua mantendu da azken urteetan zehar.
Ondoko taulan udalek jabetzan dituzten ibilgailuekin eginiko erregaien energia kontsumoa adierazten da,
udalek hornitutako datu zuzenetatik zein zeharrekoetatik aterata.
OARSOALDEAKO UDAL JABETZAKO IBILGAILU PARKEAREN ETA TRESNERIAREN KONTSUMOA
Kopurua Km
Gasoil
(l)
Gasolina
(l)
kWh
ERRENTERIA 2014
Herri autobusak 10 106.933,70 106.933,7    1.069.337
Mantenimendu ibilgailuak  eta makinaria 46    25.587,3 4211,47 297.987,7
LEZO 2014
Ibilgailuak (brigada, udaltzaingoa) 6    8.988    89.880
PASAIA 2015
Ibilgailuak 41    62.500    625.000
Kale garbiketa          2.197,7 21.977
Iturria: bertan egina udalek hornitutako datuak abiapuntutzat hartuta

Errenteriako udalak  udal ibilgailuen kontsumoa txikitzeko jarduerak bere PAESaren baitan planifikatu ditu.
Ondoko ekintzak daude jasota bere  PAESean:
 Udal‐flotan bioerregaien erabilera sustatzea
 Udal alorrean ibilgailuak elektrikoengatik aldatu
 Udaletxeko langileentzat eraginkorki gidatzeko ikastaroen garapena
Udal honek bere PAESean ere jasota ditu Errenteriako biztanleen ibilgailuen kontsumoaren txikitzeari
begira eutsi nahi dien lan ildoak. Ondokoak dira:
 Bizitegi alorrean ibilgailuak eraginkorragoak direnengatik aldatu (elektrikoak edo hibrido
entxufagarriak
 Herritarrentzat eraginkorki gidatzeko ikastaroen garapena
Ibilgailu motordun partekatuak erabiltzeko sistemak (Car Sharing eta Car Pooling) ibilgailu motordun
pribatuen emisio maila jaisteko modu interesgarria dira. Honi dagokienean, 2005/06 inguruan,
Oarsoaldeako Tokiko Agenda 21aren esparruan eratu zen Udaltaldearen eskutik autoa bidaietan
partekatzeko egitasmo bat jarri zen martxan http://www.oarsoaldea.net/agenda21 webgunea tarte.
Egitasmoak ez zuen aurrera egin eta geroztik ez da gisa honetako beste zerbitzurik martxan jarri.

3.1.5. Garraio publikoa
EAEn 2000 eta 2013 bitartean emisiotan gutxiago intentsiboak diren eta hiriguneetan mugikortasuna
hobetu duten garraio moduak bultzatu dira hirietan, hala nola, metro eta tranbiaren trenbide sareak eta
autobus publikoen lineak. Epe horretan errepide eta trenbide bidezko garraio kolektiboaren zerbitzu
publikoek ia %10ren hazkuntza izan dute. Oarsoaldeak ere onura horiek jaso ditu. Izan ere, eskualdeak
garraio publikoko eskaintza oso lehiakorra dauka egun, autobus eta tren zerbitzu onen bidez eskainia. Herri
arteko autobus zerbitzua, kontzesio bidezkoa, Ekialdebus operadoreak kudeatzen du eta trenbide
zerbitzua, berriz, Euskotren eta Renfek.


Eskualdeko zerbitzua, oro har, ona izan arren, udalerri guztietan ez da kalitate maila berdinekoa. Errenteria
eta Pasaia Antxo hobekien hornituta daude, bai autobusari eta trenari dagokionean baina Pasai Donibane,
Lezo eta Oiartzunek, beren kokapen eta izaeragatik, zerbitzu estaldura partziala dute. Lezoren kasuan,
autobus zerbitzu ona duen arren bere tren geltokia Errenteria ondoan kokatuta dago. Oiartzuni
dagokionean, Arragua auzoan dago udalerriak duen tren geltoki bakarra, Euskotrenena alegia. Pasai
Donibane eta San Pedrok autobus zerbitzua besterik ez dute.
Herri arteko autobus zerbitzuari dagokionean, 2011 urtean eskaintzaren kudeaketa hobetzearren,
emakiden berrantolaketa egin zen. Une horretan eskualdeko eragileek ibilbideak, ordutegiak eta geltokiak
egokitzeko proposamenak aurkeztu zizkioten Foru Aldundiari, zerbitzuan hobekuntza nabariak lortuz,
besteak beste, hiriburuarekin lotura zuzen gehiago eta lineen eta ordutegien doitzea. Zerbitzu berria egun
garraio publikoak duen merkatu kuota ibilgailu pribatuaren aldean handitzeko eta bidaiariak hobarien
bidez fidelizatzeko xedez Foru Aldundiak martxan ipinitako “Txartel Bakarra (Mugi)”ren sistemaren
barnean sartuta dago. Txartel honek Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta beste eragile batzuen garraio
zerbitzu desberdinak erabiliz bidaiatzeko aukera ematen du.
Herri arteko zerbitzu hauez gain udalerri batzuek dauzkaten herribus zein taxibus zerbitzuak eta Pasai
Donibane eta Pasai San Pedro arteko batela nabarmendu behar dira. Errenteriako hiri‐autobusa Iparbus
operadoreak kudeatzen du eta 7 linea ditu gaur egun. Oiartzunek auzoz auzoko Xorrola udal autobus
zerbitzua du, Altzibar, Iturriotz, Arragua, Ugaldetxo eta Elizalde auzoak lotzen dituena. Udalerri honek
taxibus zerbitzu bat ere du martxan. Lezok gisa horretako zerbitzu bat martxan ipini zuen arren, egun ez
dago indarrean baina Behemendirekin elkarlanean berriro martxan jartzeko ahaleginean ari dira, bere
kudeaketa udalaz kanpo utziz. Lezok eta Pasaiak ikastetxeetarako autobus zerbitzu bana dute baita ere.
Oarsoaldean 80 taxi lizentzia daude gutxi gora behera. Taxilariek kolektiboki lan egiteko zailtasun handiak
edukitzeaz gain, ingurumenarekiko kontzientziazio maila baxua dute oro har. Gainera, beren zerbitzua
besteengandik bereiztea bilatuz gama altuko ibilgailuetara jotzeko joera erakusten dute.
Garraio publikoaren zerbitzuen kudeaketan hobekuntzak egitea Oarsoaldea S.Aren irismenetik kanpo
geratzen denez eta Energia Planean garraio publikoaren erabilera bultzatzetik haratagoko lekurik ez
duenez, Diagnostiko honetan ez dira garraio publikoaren egungo erabileraren  datuak aurkeztuko. Dena
den, Diagnostiko honen baitan elkarrizketatutako eragileek adierazitakoaren arabera, garraio publikoko
zerbitzuen eskaintza gero eta hobeek bultzatuta garraio publikoaren erabilera handia da gaur egun
eskualdean. Hala erakusten du Mugi  txartelaren erabilera mailak, %50etik gorakoa izanik.
Datu guztiak ez dira onak, halere. Garraio Agintaritzak erraztutako datuak kontuan izanda eta ezarritako
zenbait lineen erabilera maila txikia dela ikusita, Oarsoaldea Garapen Agentzia zenbait autobus zerbitzu
taxiekin ordezkatzeko aukera ‐2014 urtetik aurrerako datuak landuz‐ aztertzen hasi zen. Gaur egun
azterketa hau alboratuta daukate arren, eskualde mailan taxi zerbitzu bat eskaintzeko aukeraren
azterketarekin aurrera jarraitzen dute, helburua izanik eskualdeko radio taxi zerbitzu bateratu bat
ezartzea. Dena den, ez da gauza erraza herri bakoitzeko taxiak kudeatzen dituzten enpresen artean
adostasuna erdiestea.
Oarsoaldeako udalek, neurri handiago ala txikiagoan, garraio publikoaren eskaintza hobetzeko xedearekin
garatu dituzten ekintzen artean daude:
 Autobus geltokien egokitzapena
 Errepide bidezko garraio publikoa diruz lagundu
 Ibilgailu pribatuei gune batzuetara sartzeko debekua ezarri


 Udal garraio publikoaren sistema hobetu
Oarsoaldeako udalerriek urteetan zehar landutako plangintzetan, batik bat, Tokiko Agenda 21en
esparruan, garraio publikoaren erabilera sustatzeko ekintzak jaso dituzte. Errenteriako udala da ahalegin
handiena egin duena azken aldian, bere PAESean jasoz mugikortasun modu hau sustatzeko ekintzak.
Ondokoak alegia:
 Udalerrian desplazatzeko modu jasangarriagoak sustatu
 Bizitegi alorrean mugikortasunari dagokionean sentsibilizazio kanpainen garapena

3.1.6. Oinezkoen mugikortasuna
Oarsoaldeako udalerri guztietan oinezkoen mugikortasun handitzeko politika sendoak garatu dira azken
urteetan, batik bat, oinezkoentzako guneak sortuz eta ibilgailu pribatuen erabilerari hesiak jarriz.
Errenteria da, bere dimentsioagatik, oinezkoek protagonismo handien hartzen duten udalerria.
Oarsoaldeako udalek, neurri handiago ala txikiagoan, xede honekin egin dituzten esku hartzeen artean
daude:
 Oinezkoentzako sareak, guneak edo kaleak sortu
 Oinezkoaren ibilgailuen aurreko lehentasuna bultzatu
 Ibilgailu pribatuei gune batzuetara sartzeko debekua ezarri
 30 Km/h‐ko abiadura mugatuko guneak sortu
Oarsoaldeako udalerriek urteetan zehar landutako plangintzetan, batik bat, Tokiko ekintza Planetan,
oinezkoen mugikortasuna sustatzeko ekintzak jaso dituzte. Errenteriako udala da ahalegin handiena egin
duena azken aldian, bere PAESean jasoz mugikortasun modu hau sustatzeko ekintzak. Ondokoak alegia:
 Udalerrian desplazatzeko modu jasangarriagoak sustatu
 Bizitegi alorrean mugikortasunari dagokionean sentsibilizazio kanpainen garapena

3.1.7. Bizikletazko mugikortasuna
Motorrik gabeko garraio moduen erabilera oinezko eta bizikletazkoen artean banatzen da. Bien artean
EAEn nagusiena, alde oso handiarekin, oinezkoena da (%96). Bizikletazkoa, aitzitik, %4a besterik ez da.
Gipuzkoako Foru Aldundiak 2014an burututako Gipuzkoan Bizikleta Garraiobide Gisa Erabiltzeari Buruzko
Ikerketa Soziologikoaren arabera, Gipuzkoako biztanleriaren %36 “ohiko erabiltzaile edo txirrindulari” dira,
bizikleta gutxienez hilean behin erabiltzen duela adierazten duelako. Horren aldean, biztanleriaren %52
bizikletaren ohiko ez erabiltzailea da, ez duelako bizikleta inoiz erabiltzen (%42) edo hilean behin baino
gutxiago erabiltzen duelako (%10). 15 urte eta gehiagoko Gipuzkoako biztanleriaren %12ak ez daki
bizikletaz ibiltzen.


Iturria: Siadeco, 2014




Ikerketa Soziologiko berberaren arabera, bizikleta erabiltzen hasteko urratsa ematen laguntzen duten
faktoreen artean ditugu:
‐ Bizikletaz ibiltzea segurua eta erosoa egingo duten azpiegitura zehatz eta bereiziak sortzea eta
eskuragarri gertatzea.
‐ Bizikletarekin intermodalitatea erraztuko duten neurriak hartzea
‐ Bizikletaren erabilera sustatuko duten politika ekonomikoak garatzea,  zerga
salbuespenak/kenkariak izatea  adibidez.
Bestalde, bizikletaz ibiltzen ez jakitea eta bizikletaz ibiltzeko garaian ziurtasunik ez edukitzea garraio modu
honen erabileraren zabalkunderako hesi garrantzitsuak dira. Bizikletaz ibiltzen ez dakitenen taldetik
(biztanleen %12a goian aipatu datuaren arabera) %31k ibiltzen jakin nahiko lukeela (biztanleria osoaren
%4, hain xuxen ere) adierazten du. Beraz, ez dakitenei erabiltzen edo segurtasunik ez dutenei irakastea
garraio modu hau bultzatzeko jarduera garrantzitsua eta biztanleen ohitura aldaketarako eragin handikoa
izan daiteke baita ere.
Gipuzkoako Foru Aldundia lurralde historikoan bizikletaren erabilera normalizatzeko eta udalei jardunbide
honetan laguntza tresnak sortzeko lana egin du azken hamarkadan. Honenbestez, 2007an Gipuzkoako
Bizikleta Bideei buruzko Foru Araua argitaratu zuen. Bertan, argi jasotzen du Bizikletaren estrategia
ezartzearen exijentzia, Gipuzkoan mugikortasun iraunkorraren aldeko politika garatzeko tresna gisa.
2013an Gipuzkoako Bizikleta Bideen Lurraldearen Arloko Planaren onarpena egin zuen. 2014 urteaz
geroztik laguntza lerroak eskaini ditu bidegorrien eraikuntzarako eta bizikletaren erabilera bultzatzeko.
Horrekin batera, Gipuzkoako Bizikletaren Estrategia diseinatu du bizikleta‐mugikortasunaren politikaren
ibilbide‐orria izateaz gain ibilgailu pribatu motorizatuaren gehiegizko erabileraren aurrean bizikleta aukera
nagusienetakoa izatera iristeko xede duena. Estrategia honek, besteak beste, ondokoak lortu nahi ditu:
bizikleta‐bideen foru sarea osatu, joan‐etorrien banaketan bizikletak duen pisua nabarmen handitu,
erabiltzaileen profil orekatuagoa lortu, udalerrietan azpiegiturak osatu, garraio modu kolektiboetan
bizikleta irmo txertatu, lantokietara eta ikas zentroetara joateko erabil dadin sustatu, Bizikletaren
Behatokia sortu, mugikortasun aktiborako pizgarri fiskalak ezarri, bizikletaren premiak hirigintza‐planetan
txertatu, ordenantzak bizikletari egokitu, etab.
Oarsoaldeako udalek urteetan zehar landutako plangintzetan, batik bat, Tokiko Agenda 21en baitan,
bizikletaren erabilera sustatzeko ekintzak jaso dituzte. Errenteriako udala da ahalegin handiena egin duena
azken aldian, bere PAESean mugikortasun modu hau sustatzeko ekintzak jaso dituelako eta oinezko eta
txirrinda bidezko Udal Mugikortarsun Plana garatu duelako 2015 urtean.
Egun Foru Bidegorri Sarearen Oarsoaldeako sare‐zatia neurri handi samarrean garatuta dagoen arren atal
batzuk eraiki gabe daude oraindik. Horrela, Foru Aldundiko iturrien arabera, Donostia‐Irun bitarteko
sarearen erdia pasatxo eraikita dago jada. Eskualdeko hirigune garrantzitsu batzuk ez dute sare
orokorrarekin loturarik oraindik. Hori da Oiartzuneko Elizalde auzoaren, Pasai Donibaneren eta Pasai San
Pedroren egoera. Horrez gain, eraikita dauden atal batzuk egoera kaxkarrean daude, oinezkoek ere
erabiltzen duten Errenteria eta Lezo bitarteko atala, esaterako.


OINARRIZKO SAREAN EGINDAKO BIDE ZIKLISTAK‐OINEZKOENAKEKO LUZERA ETA PORTZENTAIA,
GUZTIZKOA ETA IBILBIDE XEHATUTAKOA. 2015
IBILBIDEA
Egindako Oinarrizko
Sarea
Oinarrizko   Aurre ikusitako
sarea
egiteko %
1. ibilbidea: Donostia –
Irun
27.749,40 53.729,70 51,60%
Mutriku
20.474,20 83.997,70 24,40%
Beasain
48.223,60 102.822,70 46,90%
4 ibilbidea: Deba‐ko
harana
34.182,20 81.145,40 42,10%
5. ibilbidea: Urola‐ko
harana
33.899,60 48.925,80 69,30%
6. ibilbidea: Bergara –
Beasain
5.415,50 32.539,40 16,60%
7. ibilbidea: Bidasoa‐ko
harana
9.478,20 10.539,40 89,90%
8. ibilbidea: Leitzaran‐eko
harana
22.318,30 22.318,30 100,00%
9. ibilbidea: Ego‐ko
harana
6.909,50 0,00%
Guztizkoa 207.342,30 442.927,90 46,80%
Iturria: Gipuzkoako Foru Aldundia. Mugikortasun Saila

Lezo udalerriak ez du berezkoa den bidegorri trazaturik. Eskualdeko trazatua da igarotzen dena udalerritik
barrena eta Errenteriarekin lotzen duena. Trazatua ez dago Donibaneraino osaturik, Lezo eta zentral
termikora bitarteko atala egitea falta baita. Herritarrek atal hori eraikitzeko eskabidea egina dute aspalditik
eta udala saiatzen ari da lanen kontrataziorako prozedura arintzeko bere esku dagoen guztia egiten.
Oiartzunen kasuan, bizikletak duen erabilera potentzial handiena, arrazoi fisiografikoak direla eta,
herriaren behealdean dago. Izan ere, egun eraikita dagoen bidegorria, eremu horretan kokatua, asko
erabiltzen da, batez ere kirol eta aisia helburuekin. Elizalde eta behealdeko auzoen konexio eza arazoa da
Oiartzungo bizikletazko mugikortasunerako, Elizalden baitaude kokatuta herriko zerbitzu gehienak. Dena
den, ez zaio arazoari konponbide errazik ikusten.
BIDEGORRI EDO BIZIKLETA‐ERRAIEN SAREA (KM‐AK/10.000 BIZTANLE)
   2005 2006 2007 2008 2009
Errenteria 1,95 1,83 2,44 2,42 2,43
Lezo 0,00 0,00 3,32 3,33 3,34
Oiartzun 8,95 9,18 7,11 7,07 7,04
Pasaia 0,12 0,00 0,13 0,13 1,25
Iturria: Udalmap

2005 urteaz geroztik eskualdeak bizikletaren foru sareren atal handia eraikita duen arren, gaur arte ez da
ekimenik martxan jarri ibilgailu hau erabiltzea errazten duten zerbitzuen inguruan, besteak beste,
bizikletak mailegatzeko zerbitzuei dagokienean. Nola nahi ere, duela urte batzuk Gipuzkoa mailan
herrietan bizikletak alokatzeko zerbitzuaren bideragarritasunaren azterketa bat burutu zen Mondragon


Unibertsitate eta Aretxabaletako Udalarekin batera. Azterlan honek mailegu zerbitzu baten ezarpena ez
zuen bideragarritzat jotzen.


3.2.Lehen sektorea

3.2.1. Lehen sektorearen energia kontsumoa EAEn eta murrizketarako potentzialtasuna
Lehen sektorea EAEn energiaren plangintzarako kontsumitzaile gisa kontuan hartu beharrekoa den
sektoretzat jotzen den arren alor honetan egiten duen ekarpena, duen adierazgarritasun txikia arrazoi,
arras txikia da gainerako sektoreek egiten dutenarekin alderatzen bada,.
2012ko EAEko 2020 Energia Estrategiaren arabera, lehen sektorea da aztertutako sektoreen artean energia
kontsumoa2000‐2010 aldian murriztu duen bakarra, eta 2010ean bere eskaera sektoreen energia
eskaeraren mixaren %1 besterik ez zen izan. Urte horretan sektore honek egin zuen kontsumoa 90.000
tep‐era iritsi zen, azken kontsumoaren %1,7ko pisua hartuz. Bidenabar, eta 2000‐2012 urte tartean lehen
sektorearen ekarpen ekonomikoa 1% ingurukoa izateraino jaitsi zen.
Euskadiko Estrategiak nekazaritza eta abeltzaintzaren energia eraginkortasuna bultzatzea eta sortzen
dituen hondakinen energia aprobetxamendua proposatzen ditu sektore honetara zuzenduriko jarduera
ildo gisa. Justifikazio bezala ondoko analisia egiten du, ia testualki jasotzen duguna hemen: sektore honek
erregaietan dituen kostuak ‐kontsumoa gasolio bidez burutzen da batez ere‐ ustiapenaren kostu osoen atal
handia osatzen dute. Erregai honen prezioak azken urteetan jasan duen gorakadak eta honek atzera
bueltarik gabeko itxura hartuz erakusten duen goranzko joerak sektore honetan energia eraginkortasuna
bilatzeko ahalegina egitea justifikatzen du. Lehen sektoreari loturiko energiaren ikuspuntutik garrantzia
duen beste arlo bat baso eta nekazaritza hondakinak energia helburuetarako eskala handian
aprobetxatzea da. Gaur egun ez da horrelakorik egiten. Aitzitik, energia lortzeari begira aprobetxa
daitezkeen eta lehen sektorerako garapenerako alboko aukera berriak ekar ditzaketen basoetako eta
nekazaritzako hondakin kopuru neurrizkorik badago lurraldean. Hondakin hauen erabilerarako hautematen
den energia sorkuntzari begirako potentziala 50 MW‐koa dela balioesten da eta berau da proposatzen den
jarduera ildoaren helburu nagusia.
Txosten berean, besteak beste, ondoko bi arloak testualki aipatzen dira Oarsoaldearen potentzialtasunen
analisiari begira kontuan hartu beharko liratekeenak:
 Egun EAEn pellet fabrikak daude lehen gai gisa baso hondakinak erabiltzen dituztenak, 30.000
t/urteko ekoizpena dutenak. Aldiz, erregai hau erabiltzen duten eraikinetako biomasa galdaren
kopurua pixkanaka gorantz doa
 Behi eta txerrien minden eliminazioak arazoak sortzen ditu abeltzaintza ustiategiak kontzentratzen
diren eremuetan. Beste eskualde batzuetan minden energia berrerabilera bidez konpondu dute
arazo hau. Digestio anaerobioa energia balorizazioa ahalbidetzen duen prozesua da baina ur eduki
handia duenez biogas ekoizpen txikia hornitzen du eta, ondorioz, txikia da aprobetxa daitekeen
energia kopurua. Beraz, bere energia balorizazioak duen kostu altua dela eta, ez da
potentzialtasuna duen energia iturri  gisa hartzen.
Ondorioz, txostenak etorkizunerako enfasia bi jarduera ildo hauetara zuzentzea proposatzen du:
 Sektorean energia eraginkortasuna hobetu


 Biomasa hondakinen (basoetakoak, nekazaritzakoak, hiri hondakin solidoak) aprobetxamendu
termiko eta elektrikoa egitea.
Lehen sektorean Hondakinen Eraginkortasuna eta Aprobetxamendua Jarduera Ildoa medio, ondoko
ekimenak proposatzen ditu:
‐ Lehen sektorearen Energia Eraginkortasunaren Sustapena. Ekimen honen baitan ondoko ekintzak
daude:
 Lehen sektorean energiaren erabilera eraginkorren inguruko prestakuntza kanpaina
 Nekazaritza eta abeltzaintza sektorean energia ikuskaritzak eta energia eraginkortasunaren
hobekuntzarako jarduerak diruz laguntzea.
‐ Energia ekoizpenerako Biomasa Plantak Martxan Jartzea Sustatzeko Ekimena. Ekimen honek ondoko
ekintzak hartzen ditu bere baitan:
 Biomasaren energia sorkuntzarako antolamenduaren Plan Zuzentzailea. Ekimen honi dagokionean,
Foru Aldundiekin koordinatu beharra aipatzen da biomasaren baliabideen inbentarioa egitea
egiteko eta energia sorkuntzarako eta energia zein ekonomia aldetik eraginkorra izango den
antolamendu Plan Zuzentzaile bat ezartzeko.
 Energia elektrikoaren sorkuntzarako planta berrien inbertsio ekimenei laguntza.
Bestalde, 2015ean onartutako EAEko Klima aldaketaren 2050 Estrategiak lehen sektoreak berotegi
efektuko gasetan egiten duen ekarpenaren analisia egiten du eta arintzera zuzenduriko ekintza ildoak
proposatzen ditu. Estrategiaren baitan landutako txostenetan nekazaritza arloaren BEG emisioak urteko
guztizkoaren %4a direla adierazten da  eta sektore honek gizarte arloaren aldetik eta karbono hustuleku
gisa duen garrantzia azpimarratzen da.
Estrategiaren 5. Helmuga– Lehen sektorearen erresilientzia handitu eta bere emisioak murriztu‐ sektore
honetara soil‐soilik  dago zuzenduta eta ondorengo jarduera ildoak baitaratzen ditu:
 Nekazaritza ekoizpen integratua, ekologikoa, tokikoa eta BEG emisio gutxiago dituena bultzatu.
 Euskadiko karbono hustubide gisa duen potentziala handitu.
 Lehen sektorearen (nekazaritza eta arrantza) jardunbideak klima baldintza berrietara egokitu.

3.2.2. Lehen sektorearen energia kontsumoa Oarsoaldean eta murrizketarako potentzialtasuna
EAErako aztertutakoaren ildo berean eta eskualdeko energiaren diagnostiko honetan aztertutako
gainerako sektoreekin alderatzen bada, Oarsoaldeako lehen sektoreak adierazgarritasun oso txikia
edukitzeaz gain, azken hamarkadetan pixkanaka txikituz joan da, ondorengo tauletan adierazten den
moduan.
NEKAZARITZA ETA ARRANTZA SEKTOREAREN BALIO ERANTSI GORDINA (%)
   2000 2005 2008 2010 2012
Errenteria 0,40 0,30 0,20 0,10 0,10
Lezo 0,40 0,20 0,20 0,20 0,10
Oiartzun 0,70 0,60 0,50 0,50 0,50
Pasaia 3,40 4,50 1,80 2,40 3,70
Iturria: Udalmap


NEKAZARITZA ETA ARRANTZA SEKTOREAN OKUPATUTAKO 16 URTETIK GORAKO BIZTANLERIA (%)
   1996 2001 2006 2010 2011
Errenteria 1,20 1,17 0,64 0,49 0,38
Lezo 2,81 1,63 0,69 0,31 0,58
Oiartzun 4,01 2,57 1,31 1,22 1,16
Pasaia 7,65 5,04 2,04 1,62 1,46
Iturria: Udalmap

Gaur egun ez dago eskualdea bere osoari dagokionean sektorearen energia kontsumoaren daturik eskura.
Bestalde, eskualdeko Landa Garapen Agentziak (Behemendi) ez du sektore honen energia
eraginkortasunaren eta energia berriztagarrien erabileraren inguruko jarduera ildorik lantzen.
Eskualdeko udalerriei dagokienean, Errenteria da informaziorik baduen udalerri bakarra, PAES Energia
Iraunkorraren Planaren garapenaren harira landutakoa. 2014an burututako diagnostikoaren baitan sektore
honen jardueraren datuak bildu ziren abelburu kopuruaren eta landatutako hektareen arabera landuak.
Azterlan honen arabera, Errenteriako abeltzaintza gainbehera joan da 2004‐2011 aldian eta 2011 urtean
2004arekiko %48ko jaitsiera pairatu zuen. Nekazaritzari dagokionean, aztertutako aldian gora beherak
gertatu dira, 330 batez besteko hektarea landatu direlarik urteko. Landatutako hektarea gehienak ganadu‐
jateko landareak dira eta jarraian, alde handiarekin, fruta arbolak.
PAESaren azterlanean 2004‐2011 aldiaren BEG emisioen inbentarioa burutu zen. Horren arabera,
abeltzaintzak epe horretan zehar beherakada jasan zuen eta lehen urtean, 2004an, 2.699 tCO2
baliokidearekin goia jo zuen. Beherakada hori txerri ganaduan gertatutako jaitsiera ikaragarriaren ondorio
izan zen batez ere. Aitzitik, azterlanean aditzera ematen den legez, behitarrak izan dira emisioen erantzule
handienak urte tarte osoan, nahiz eta hauen kopurua arditarrena baino txikiagoa izan. Nekazaritzari
dagokionean, sektore honek ekoitzitako emisioak abeltzaintzak sorturikoen laurdena dira gutxi gora
behera. 2008an bere emisioek goia jo zuten 606 tCO2 baliokidearekin. Urte tarte osoan emisioen
arduradun nagusiak ganadu‐jateko landareak izan dira.
Sektore honen murrizketa potentzialtasunari dagokionean,  azterlan honek sektorearen 2050 horizonteari
begira 2004 oinarri urtearekiko %35eko murrizketa aurreikusten du.
Sektore honetan eragina duten PAESean jasotako neurrien artean ondokoak daude:
 Añarbe mendi publikoan abeltzaintza arautzen duen Udal Ordenantza onartzea
 Nekazaritza konbentzionala nekazaritza ekologikoaz ordezkatzeko bultzada
 Udal zerbitzuen ekarpen termikorako biomasa galdarak instalatzea


3.3.Industria sektorea

3.3.1. Industria sektorearen kontsumo energetikoa eta ezaugarriak
Oarsoaldean industria sektoreak jarduera ekonomikoarekiko duen pisua ez da oso altua. Hala ere,
eskualdean sektoreka ematen den kontsumo energetikoaren azterketan ikusi den bezala, kontsumo maila
handiena aurkezten duen sektorea da, energia kontsumo osoaren %69a ordezkatuz, energia elektrikoaren
%56,30 eta gas naturalaren %79,40 suposatzen duelarik.
Jarraian, Oarsoaldeako sektore industrialaren karakterizazioa zein den ikus daiteke:
OARSOALDEAKO ESTABLEZIMENDU INDUSTRIALAK. 2014
Establezimendu kopurua 153 105 136 32 426
Jarduera
ekonomikoarekiko pisua
% 6,31 % 18,45 % 10,63 % 3,22 % 9,65
Industria sektoreko
langile kopurua
1.585 d.g. 1.356 187 3.128 (*)
(*) Lezoko industria sektoreko langile kopurua kontuan izan gabe, ez baita daturik eskuratu.
Iturria: EUSTAT.

Aurreko datuetan ikusi daitekeen bezala, Oarsoaldeako sektore industriala Errenterian, Lezon eta
Oiartzunen aurkitzen da nagusiki, Pasaian sektoreak duen presentzia aldiz nahiko baxua da.
Oarsoaldeako industriaren gehiengoa enpresa ertain eta txikiak dira. Eskualdean kokatzen diren industria
jarduera guztietatik 3 jarduera besterik ez dira enpresa handiak edo 250 pertsona baino gehiago
dituztenak.
OARSOALDEAKO ENPRESA EZ PYMEAK
Enpresa ez pymeak 1 0 2 0 3
Iturria: Oarsoaldea

Eskualdeko enpresetako bataz besteko langile kopurua 15tik beherakoa da.
ESTABLEZIMENDU INDUSTRIALETAN BATAZ BESTEKO LANGILE KOPURUA. 2014
Bataz besteko langile kopurua 10,36 11,07 9,97 5,84 9,31
Iturria: Udalmap

Energia kontsumoari dagokionez, jarraian industria sektoreak azken urteotan izan duen bilakaera ikus
daiteke:


OARSOALDEAKO SEKTORE INDUSTRIALAREN ENERGIA KONTSUMOAREN EBOLUZIOA (MWh/urteko)
2012 2013 2014
Bilakaera
(2012‐2014)
Errenteria 663.899,07 708.914,92 639.034,01 %96
Lezo 11.791,46 11.356,83 11.580,87 %98
Oiartzun 30.595,27 25.034,35 19.620,03 %64
Pasaia 1.798,84 2.409,29 2.289,14 %127
Oarsoaldea 708.084,64 747.715,39 672.524,05 %95
Iturria: EUSTAT.Iberdrola, EDP.

Industria sektorearen kontsumo energetikoak %5 behera egin du azken urteotan Oarsoaldean. Beherakada
bereziki Oiartzunen nabaritu da. Aldiz Pasaian kontsumo energetikoaren goraka esanguratsua izan da.
Orokorrean, Oarsoaldeako udalerri gehienetako industriak gertatu den kontsumo energetikoaren
beherakadaren arrazoi nagusietako bat 2011 hasi zen eta gaur egun arte irauten duen krisi ekonomikoa
dela esan daiteke.
Eskualdean industria sektorearen energia kontsumoaren banaketa aztertuz gero, ikus daiteke 2014an
Oarsoaldeako industria sektorearen energia kontsumoaren %95a Errenterian ematen dela.
OARSOALDEAKO UDALERRIETAKO INDUSTRIA SEKTOREAREN KONTSUMO ENERGETIKOA. 2014

Iturria: Iberdrola, EDP

Kontsumo energetikoaren datuetan energia elektrikoaren eta gas naturalaren kontsumo datuak besterik ez
dira kontuan izan, ez baita posible izan gainontzeko energia iturrien (petrolioaren deribatuak, energia
berriztagarriak, ikatza eta bestelakoak) daturik eskuratzea. Hala ere, energia elektrikoa eta gas naturala
kontsumo energetikoaren zati handiena ordezkatzen duten energia iturriak dira, ia %80 suposatzen baitute
2014an argitaratu zen Gipuzkoa Energia Foru Planeko datuen arabera.
Industria sektoreak udalerriko energia kontsumo osoarekiko duen pisua oso desberdina da herriz herri.
Ondorengo taulan ikus daitekeen bezala, Errenterian energia kontsumo guztiaren ia %82 suposatzen du,


aldiz Pasaian ez da %5ra ere iristen. Oarsoaldean industria sektoreari dagokion kontsumo energetikoa
EAEako eta Gipuzkoako bataz bestekotik (%41,62 eta %43,59 hurrenez hurren 2014an) gora kokatzen da.

OARSOALDEAKO INDUSTRIA SEKTOREAK UDALERRIKO ENERGIA KONTSUMO OSOAREKIKO DUEN PISUA
Udalerriko energia
kontsumo osoarekiko
pisua
% 81,93 % 27,82 % 20,02 % 4,29 % 69,12
Iturria: EUSTAT.Iberdrola, EDP.

Oarsoaldeako industria sektorea osatzen duten jardueren kontsumo energetikoaren datu zehatzak
ezagutzen ez diren arren, landu diren datuetan oinarrituta ondorioztatu daiteke enpresa txiki eta ertainak
ez diren eskualdeko hiru jarduerek industria sektoreko kontsumo energetiko osoaren %90 baino gehiago
suposatzen dutela. Hau horrela izanik, hiru jarduera hauetan energia eraginkortasun neurriak ezartzeak
eragin zuzena izango luke sektorearen inpaktu energetikoaren gutxitzean.
Eskualdean dauden industria gehienak honako sektoreetan sailkatzen dira:
• Arrantza eta portuan garatutako jarduerak (Pasaian)
• Elikadura (Errenteria, Lezo, Oiartzun)
• Ehunak (Errenteria, Oiartzun)
• Kautxuzko eta material plastikoen fabrikazioa (Errenteria, Lezo, Oiartzun)
• Makina‐erreminta (Lezo, Oiartzun)
• Eraikuntza (Errenteria, Lezo, Oiartzun, Pasaia)
• Garraioa (Errenteria, Lezo, Oiartzun)
2014an argitaratu zen Gipuzkoa Energia Foru Planak kontsumo energetiko handienak dituzten industria
sektoreak zein diren jasotzen du:
ENERGIA‐KONTSUMOA INDUSTRIA‐AZPISEKTOREEN ARABERA GIPUZKOAN. 2009
MWh %
Elikadura, Edariak eta Tabakoa 113.659 2,75%
Siderurgia eta Galdaketa 2.020.574 48,83%
Metalurgia ez‐burdinazkoa 19.946 0,48%
Erauzketa‐industriak 12.025 0,29%
Zementua 81.816 1,98%
Eraikuntzako beste material batzuk 38.584 0,93%
Beira 13.349 0,32%
Industria kimikoa 200.778 4,85%
Makinak eta Eraldatu metalikoak 572.636 13,84%
Garraiobideen eraikuntza 106.917 2,58%
Ehungintza, Larrugintza eta
Oinetakoak
8.722 0,21%
Papera eta Kartoia 725.752 17,54%
Kautxuaren eratorriak 148.404 3,59%
Gainerako industriak 32.762 0,79%

Oarsoaldea energia plana diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldea energia plana diagnostiko eta ekintza plana

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Oarsoaldea energia plana diagnostiko eta ekintza plana

Similar to Oarsoaldea energia plana diagnostiko eta ekintza plana (20)

More from Oarsoaldea Garapen Agentzia

More from Oarsoaldea Garapen Agentzia (12)

Oarsoaldea energia plana diagnostiko eta ekintza plana