2. 1) Antigo Réxime: Forma de organización social (estamental), política
(gobernos autoritarios e absolutistas) e económica (agricultura de
autoabastecemento e produción artesanal) dos países europeos
desde finais o século XV ata principios do século XIX.
2) Monarquía absoluta: Sistema político que se caracteriza pola
concentración de todos os poderes na persoa do rei, que só é
responsable dos seus actos ante Deus. Desenvolveuse na maioria
dos estados europeos durante os séculos XVII e XVIII (Francia,
España ou Austria).
3) Monarquía parlamentaria: Sistema político no que o poder do rei
está limitado por unha asemblea lexislativa ou Parlamento.
Desenvolveuse en Inglaterra a partir de 1689 cando o monarca se
compromete a respectar Declaración de dereitos.
4) República: Organización dun estado no que os cidadáns
ou o Parlamento elixen a súa máxima autoridade para un
período determinado. Exemplo: A primeira República
francesa foi proclamada no ano 1792.
5) Ilustración: Movemento cultural que se estendeu por Europa ao
longo do século XVIII e que cuestionaba os valores e a sociedade
3. 6) Sociedades económicas de amigos do país: asociacións xurdidas na
segunda mitad do século XVIII en España e noutos países europeos co fin de
os coñecementos científicos e técnicos da la Ilustración e de promover o
desenvolvemento económico. Proxectos das sociedades: creación de
escolas, mellora da industria popular e dos oficios, posta en cultivo de novas
terras,…
7) Despotismo ilustrado: Forma de goberno xurdida do intento dalgúns
monarcas europeos por conciliar o absolutismo coa filosofía da Ilustración.
Estes monarcas (Catarina II de Rusia, Federico II de Prusia, Xosé II de
Austria e Carlos III de España) promoveron algunhas reformas
modernizadoras, pero non conseguiron cambiar a estrutura política e social.
8) División de poderes: Principio político no que os tres poderes do estado
(lexislativo, executivo e xudicial) deben ser exercidos por órganos diferentes,
para garantir un sistema político xusto, libre e igualitario. Acuñado por
Montesquieu no Espíritu das Leis, que a súa vez foi influenciado polo inglés
Jonh Locke (describe a separación do poder lexislativo do executivo).
9) Soberanía nacional: Principio político polo que os cidadáns dunha nación
teñen o poder e o delegan nos seus representantes. O poder dos
gobernantes reside no pobo e xorde del. Rousseau definiu os conceptos de
soberanía nacional e contrato social.
10) Estamento: Grupo definido por un común estilo de vida e análoga función
social. Grupo pechado ao que se accede por nacemento. Na sociedade do
4. 11) Librecambismo: Teoría económica formulada por Adam Smith que defendía o
libre comercio internacional e a libre competencia, rexeitando a intervención do
estado na economía. Xurde da aplicación do método científico e das ideas da
Ilustración.
12) Mercantilismo: Conxunto de ideas ou doutrinas económicas desenvolvidas en
Europa durante os séculos XVII e XVIII que consideraba que a prosperidade
dun Estado residía no capital que podía acumular a través do comercio.
(Intervención estatal).
13) Fisiocracia: Teoría económica que consideraba a agricultura como a base da
economía e da riqueza dun país e apoiaba a propiedade privada e a liberdade
de comercio. Xorde na última metade do século XVIII da aplicación do método
científico e das ideas da Ilustración.
14) Sufraxio censitario: Sistema polo que só teñen dereito a voto os homes que
cumpren unhas determinadas condicións, normalmente relativas á riqueza.
Exemplo: a constitución francesa de 1791 establecía este tipo de sufraxio.
15) Sufraxio universal: Sistema polo que todos os cidadáns teñen dereito a voto.
Exemplo: a maioría dos países europeos non tiveron este tipo de sufraxio ata o
século XX.
16) Burguesía: Grupo social non privilexiada (terceiro estamento) que a finais do
século XVIII e durante o século XIX aceptará as ideas ilustradas para intentar
cambiar a estrutura social e política.
17) Decretos de Nova Planta: Leis que lle outorgaban un poder absoluto ao rei
5. 19)Colonia: Territorio dominado e administrado por unha potencia
estranxeira. Exemplo: as trece colonias británicas na costa leste de
América do Norte.
20)Colono: Persoa que coloniza un territorio, polo xeral emigrante que
parte dunha metrópole a unha colonia.
21)Constitución: Lei fundamental dun estado que define os dereitos e as
liberdades básicas dos cidadáns e as formas de goberno. No 1787 o
Estado americano redacta a Primeira Constitución escrita da historia.
22)Romanticismo: Corrente cultural xurdida a principios do século XIX,
que valora a liberdade, o individualismo e a expresión dos sentimentos
por enriba da razón.Contribuíu ao desenvolvemento do liberalismo e do
nacionalismo.
23)Liberalismo: Ideoloxía herdeira da Ilustración e da Revolución
Francesa fundamentada na liberdade do individuo.
24)Nacionalismo: Ideoloxía política que sostén o dereito dos pobos a
decidir sobre eles mesmos e a defender a súa soberanía.
Ambas ideoloxías estaban influenciadas polas IDEAS ILUSTRADAS que
defendían os dereitos da nación entendida como o conxunto de cidadáns
6. Conxunto de
cidadáns
(individuos libres)
Libre
iniciativa
individual
Propiedad
e privada
NACIÓN
CONSTITUCIÓN
Monarquía
Parlamentaria
ou República
División
de
poderes
Lexislativ
o
Executivo Xudicial
Soberanía
Nacional
Sistema
Parlamentario
Sufraxio
Censitario
Sufraxio
Universal
Esquema conceptual sobre o Estado liberal e os elementos
e principios políticos que o compoñen:
7. Cartos, edificios, instalacións, máquinas ou tecnoloxías necesarias para
producir bens ou servizos.
Clase social dominante na sociedade capitalista, que gozaba dun
estatus económico privilexiado por ser a propietaria dos medios de
produción e que alcanzou a prominencia política.
Clase social que, na sociedade capitalista, carece de medios de
produción e só dispón da súa forza de traballo como medio de
subsistencia.
Organización da produción industrial especializada na elaboración de
produtos iguais. Permitía reducir os custos e aumentar a produtividade
das empresas.
Sistema de produción industrial desenvolvido a principios do século XX
no que diferentes traballadores interveñen sucesivamente no proceso de
fabricación dun produto.
Movemento obreiro que xurde en Inglaterra, en plena revolución
industrial (en torno ao ano 1811), que rexeita toda clase de tecnoloxía
(oposición ao maquinismo).
Doutrina política xurdida en Europa durante a Revolución Industrial que
propugna unha transformación da sociedade para lograr a igualdade