Lekeitioko EAJ-PNVren aldizkaria. 17. zenbakia.

1. Batzokiak aurten 100 urte
E
kainaren 24an Lekeitioko Ba-
tzokiak 100 urte betetzen ditu.
Mende luze batez euskal aber-
tzaletasunaren ikur! 100 urtez euskal
kulturaren eta euskal kontzientzia-
ren defentsarako eta aldarrikapene-
rako batzeko tokia izan da.
Ostera, Lekeitioko EAJk 116 urte da-
ramatza Lekeition herrigintzan, 116
urtez Lekeitio, lekittarren eta Euzka-
diren alde lanean.
Momentu bakoitzean herritarren
nahiak zeintzuk diren ondo irakurri
eta nahi horiei ondo erantzuten jakin
izan dugu. Hori izan da hainbeste ur-
tez iraun ahal izateko gure sekretua.
Euskara, euskal kultura eta euskal
nortasunarendefentsaetazabalkun-
dea izan dira gure lehentasuna, he-
rritarrak gure politiken erdigunean
ipiniz eta beti giza eskubideen eta
balore demokratikoen errespetuan
eta defentsan oinarrituz.
Balore horietan oinarrituta ja-
rraitu behar dugu Euzkadi aske bat
eraikitzen, horiek dira eta Euzko Al-
derdi Jeltzaleak euskal gizarteari,
lekittarrei, eskaintzen dizkien balo-
reak beste mende luze batez emaku-
me eta gizon askeen Aberria eraiki-
tzen jarraitzeko.
Beraz, Batzokiaren mendeurren
honetan inoiz baino indar eta ilusio
gehiagorekin gaude. Lekeitioko EAJ-
PNV martxan dago! Berriro ere prest
gaude datozen urteetan Lekeitio eta
Euzkadi haziarazten jarraitzeko.
Isabel Mendiguren,
Lekeitioko Udaleko
alkateordea
«Oraindik
krisiaren
ondorio guztiak ez dira
azaleratu eta inor atzean
geratu ez dadin lan egin
behar dugu»
Amaia Antxustegi
Ziarda, Bizkaiko
Iraunkortasun eta
Ingurune
Naturala Zaintzeko
foru diputatua
«Lekittarrei beste arlo
batzuetatik laguntzeko
aukera izango dut»
Koldo Goitia
Markuerkiaga,
Lekeitioko Alkatea
«Lehentasuna
birusa
gainditzea da,
baina pandemiak
ez du gure jarduera
monopolizatzen»
!!!
17. zkia • 2021eko ekaina
entzuixu@gmail.com
Entzuixu! Eaj-Pnv Lekeitio
@EntzuixuLekitto Entzuixu Eaj-Pnv Lekeitio entzuixu_lekeitio
Lekeitioko EAJk 116 urte daramatza Lekeition herrigintzan
1978ko apirilaren 30a.
!!!
Entzuixu!!!

2. Koldo Goitia Markuerkiaga, Lekeitioko Alkatea
Dagoeneko Legealdiko urte bi
pasatu dira COVID-19k mar-
katutakoak. Lehentasunei eta
mugei dagokienez. Zer balan-
tze egiten duzu, bai lehenta-
sunei dagokienez, bai mugei
dagokienez?
Aurreikuspen ekonomiko one-
kin eta plangintza onarekin
hasi genuen legegintzaldi hau,
herritarrekin hartutako kon-
promisoak bete ahal izateko.
Bat batean, COVID-19ak gure
lehentasun guztiak aldatu ditu
eta gure arreta guztia pande-
miari aurre egitera bideratu da.
Urte gogorra izan da guztion-
tzat, eta oraindik ez da amaitu,
baina une honetan eta, nahiz eta
gure lehentasuna COVID19a-
ren aurkako borroka izan da, ez
digu gure jarduera edo aktibita-
te guztia monopolizatzen.
Zein proiektu garatu dituzue
lehen bi urteetan eta pan-
demiak baztertutako zein
proiektu berreskuratu ahal
izan dituzue dagoeneko?
Legegintzaldi honetarako har-
tutako konpromisoak betetze-
ko urratsak ematen ari gara.
Eskoletako obrak, haurreskola,
futbol zelaiko obrak, gasolin-
degi zaharra, Musika Eskola
amaitu dugu, Mendieta ontzio-
la martxan dago. Uda ondoren
Basoaldearekin hasiko gara eta
aurten Karmengo Ama inguru-
ko proiektua amaituko dugu.
Gainera etxebizitza babestuak
eraikitzeko lanean ari gara
Armintxeko kobaren ukipena-
gatik Letraukuako etxebizitza
berriei uko egin behar izan os-
tean, portuaren antolamendua
eta abar. Ez gara gelditu, baina
gure lehentasuna COVID-a eta
lekittarrengan duen eragina
izan da eta izaten jarraituko du.
Legegintzaldiaren erdialdean
eta pandemiaren aurreko bi-
zitza berreskuratu gabe, zein-
tzuk izango dira udal gober-
nuaren gakoak?
Pandemiaren aurkako borro-
ka, txertaketan laguntzea eta
pertsona ahulenei eta COVIDak
gehien kaltetutako sektoreei
laguntzea dira gure lehentasu-
nak. Pandemiak bere horretan
jarraituko du datozen hila-
beteetan, harekin bizi behar-
ko gara eta borrokan jarraitu
beharko dugu transmisioari
aurre egiteko. Gure legealdiko
konpromisoak ahaztu gabe.
Zer balorazio egiten duzu Le-
keitiok pandemiari emandako
erantzunaz?
Lehen eta behin, nire esker ona
borroka honen lehen lerroan
jarraitzen duten pertsona guz-
tiei.Jokabide orokorra eredu-
garria izaten ari da, nahiz eta
ulertzekoa den herritar asko-
ren nekea eta gogaitzea, baina
borrokan jarraitu behar dugu.
Maila sozial eta asistentzia-
lean, zeintzuk dira pandemian
zehar beharrizan handiena
duten taldeak, eta zein meka-
nismo erabili ditu Udalak ho-
riei laguntzeko?
Hori da gure lehentasuna,
behar handiena duten edo
ahulenak diren kolektiboei la-
guntzea. Pandemia egoerak
eragin handia izan du familien
ekonomian. Baztertuta gera-
tzeko arriskuan zeuden kolek-
tiboetatik abiatzen ginen, bai-
na pandemiak detektatu gabe
zeuden beste kolektibo batzuk
plazaratu ditu. Hori dela eta,
gizarte larrialdietako lagun-
tzen onuradun kopurua bikoiz-
tu da azken urtean eta ia 100
bat pertsona dira onuradun.
Guztira 134.000 euro bideratu
genituen Lekeition laguntza
honetarako. Gainera, 85 fami-
lia hilero Lekeitioko Elikagaien
Bankura joaten dira. Pertsona
hauek guztiak izan behar dira
gure arduren lehentasuna.
Eta nola laguntzen dituzue
sektore ekonomiko zigortue-
nei, merkataritzari eta ostala-
ritzari?
Eskura genituen aukera guz-
tiak jarri ditugu martxan: la-
guntza ekonomikoak, zer-
ga-salbuespenak, baimenak,
espazioak okupatzea, kontra-
tuak zabaltzea eta abar. Segu-
ru asko, norbaitek esan dezake
gehiago egin zitekeela, baina
egia da Lekeitioko udalak be-
zala gutxik lagundu diotela os-
talaritzari.
Pandemian zehar erabaki
arriskutsuak eta ezohikoak
hartu dira, hala nola herria
ixtea edo jaiak eta ekitaldi fin-
katuak aldatzea. Denboraren
ikuspegiarekin, nola balora-
tzen dituzu erabaki horiek?
Antzar eguneko asteburuan
udalerria ixtea ez zen ohikoa
izan, lehenengoak izan ginen.
Lekittarren osasuna zaintzeko
erabakia izan zen. Ez naiz da-
mutzen, osasun irizpideak ja-
rraitu ziren erabakia hartzean,
berriro egingo nuke, zalantza-
rik gabe.
Eta aurten, Antzar egunik
izango al da?
Hoba geunke, baina ez dut uste
posible denik gauden egoe-
ran. Baina aukera izango dugu
udan, iaz bezala, kultur eta ki-
rol ekitaldiak aforo mugatuez
eta kontrolatutako espazioetan
gozatzeko. Zero km-ko ikuski-
zun eta taldeen aldeko apustua
egingo dugu.
Horrek esan nahi du Kaleka
ospatuko zela?
Hasiera batean, Kaleka Lekei-
tioko Nazioarteko Kale Arteen
Jaialdia eta Euskal Zine Bilera
mantentzen dira, espazio eta
edukiera mugatu eta kontrola-
tuetan.
Nolakoa izango da uda hau?
Badirudi iazkoaren antzekoa
izango dela. Oraintxe bertan
sinatuko nuke, iazkoa uste bai-
no uda hobea izan bait zen.
Txertoa jarriko duzu?
Noski, niri dagokidan txertoa
jarriko dut. Osakidetzak dei-
tzen nauenean, ni joango naiz.
Hala ere, Lekittarrei eskatzen
diet, Osakidetzak deitzen die-
nean, ez dezatela zalantzarik
izan txertoa hartzera joateko.
GOBERNU-TALDEAREN
ALDAKETAK
Amaia Antxustegi Ziardak zi-
negotzi izatea utzi du Iraun-
kortasun eta Ingurune Natu-
rala Zaintzea saileko Foru Di-
putatuaren kargua hartzeko.
Zer suposatzen du baja horrek
Gobernu Taldearentzat?
Niretzat galera handia da, 10
urte daramatzagu elkarrekin
udaletxean, baina bizitzan zi-
kloak daude eta horrela ulertu
behar da. Unai Rementeriak
fitxaketa ona egin du, Amaiak
oso ondo egingo du, ziur nago.
Fitxaketez ari garela, nola
aurkezten diguzu zurea, Isa-
bel Mendiguren Laka, zinego-
tzi berria eta alkateordea?
Isabelek bere gain hartzen ditu
Amaiaren ardura batzuk, bes-
teak beste, gizarte-zerbitzuak,
une honetan oso garrantzitsua
den arloa. Ezaguna da Isabe-
len ibilbide profesionala eta
bere gaitasuna eta esperientzia
kudeaketan. Gaitasun ona du
plangintza estrategikoan eta
etorkizunerako ikuspegian Po-
zik nago taldean sartzearekin.
«Lehentasuna birusa gainditzea da,
baina pandemiak ez du gure jarduera
monopolizatzen»
«ez izan
zalantzarik
txertoa
hartzera
joateko»
Koldo Goitia Lekeitioko alkateak azaldu duenez, COVIDak bikoiztu egin du gizarte-larrialdietarako laguntzen eskaria, eta uda honetarako
aurreikusitako ekitaldiak ere baldintzatuko ditu.
Bigarren legegintzaldiaren erdialdean, eta oraindik pandemiak markatutako testuinguru batean, Lekeitioko alkate Koldo Goitia Markuerkiagak
'aparkatuta' dauden proiektuen balantzea egin du, baita martxan ipini diren proiektu berrien inguruko eta herriak oraindik amaitutzat eman ez
duen osasun-krisiari eman dion erantzunaren inguruko balantzea ere. "Ez gara gelditu, baina gure lehentasuna COVIDa eta herrian duen eragina
izan da", adierazi du.
17. zkia • 2021eko ekaina Entzuixu
02

3. Han pasado ya dos años de
una legislatura marcada por la
COVID-19, tanto en las priori-
dades como por sus limitacio-
nes. ¿Qué balance hace?
Empezamos la legislatura
con unas buenas perspectivas
económicas y con una buena
planificación para poder cum-
plir los compromisos adqui-
ridos. De repente la COVID-19
hizo que todas nuestras priori-
dades cambiaran y nos centrá-
ramos para hacerle frente en
todos los aspectos. Ha sido un
año duro y esto aún no ha ter-
minado, pero en estos momen-
tos y aunque nuestra prioridad
sigue siendo la lucha contra el
virus, la pandemia ya no está
monopolizando nuestra acti-
vidad.
¿Qué acciones han desarrolla-
do durante estos dos primeros
años y qué proyectos aparca-
dos por la pandemia han podi-
do recuperar ya?
Hemos ido dando pasos para
cumplir los compromisos ad-
quiridos para esta legislatura
como la realización de las obras
en las escuelas, la haurreskola
y la Musika Eskola, y comenzar
con las del campo de futbol, la
antigua gasolinera y el astillero
de Mendieta. Después del vera-
no comenzaremos con Basoal-
dea y este año finalizaremos el
proyecto de la zona Karmengo
Ama. Además, estamos tra-
bajando en la ordenación del
puerto y en la construcción de
vivienda protegida después de
renunciar al proyecto de Le-
traukua por la afección de la
cueva de Armintxe. No nos he-
mos parado, aunque nuestra
prioridad ha sido la COVID y su
repercusión en el pueblo.
En el ecuador de la legislatura
y sin recobrar aún la vida an-
terior a la pandemia, ¿cuáles
van a ser las claves del gobier-
no municipal?.
La lucha contra la pandemia,
el apoyo en la vacunación y el
apoyo a las personas más vul-
nerables y sectores más afec-
tados por la COVID son nues-
tras prioridades. La pandemia
seguirá durante los próximos
meses, habrá que convivir con
ella y seguir en la lucha para
atajar su transmisión. Sin olvi-
dar nuestros compromisos de
legislatura.
¿Qué valoración hace de la
respuesta de Lekeitio a la pan-
demia?
Lo primero que quiero hacer
es reconocer y agradecer el es-
fuerzo de todas las personas
que siguen estando en primera
línea de esta lucha. El compor-
tamiento general está siendo
ejemplar y, aunque es enten-
dible el cansancio y hartazgo
de gran parte de la ciudadanía,
debemos seguir en la lucha.
A nivel social y asistencial,
¿cuáles son los colectivos
más necesitados durante la
pandemia, y qué mecanismos
de asistencia ha dispuesto el
Ayuntamiento?
Esta es nuestra prioridad:
ayudar a los colectivos más
necesitados o vulnerables. El
impacto de la crisis sanitaria
ha sido notable y ha tenido
mucha repercusión en la eco-
nomía de las familias. Sabía-
mos de colectivos en riesgo de
exclusión, pero la pandemia
ha sacado a la luz otros que no
estaban detectados. Por ello, la
demanda de ayudas de emer-
gencia social se ha duplicado
con respecto al año pasado y
prácticamente ha llegado al
centenar. En total se destina-
ron 134.000 euros a esta ayuda
en Lekeitio. Además, cada mes
85 familias acuden al Banco
de Alimentos de Lekeitio; to-
das estas personas deben ser
nuestra primera preocupa-
ción.
¿Y cómo están ayudando a
los sectores económicos más
castigados, como el comercio
y la hostelería?
Hemos puesto en marcha to-
das las opciones disponibles:
ayudas económicas, exencio-
nes fiscales, autorizaciones,
ocupación de espacios, am-
pliación de contratos, etc. Se-
guramente alguien puede de-
cir que se podía haber hecho
más, pero es cierto que como
en Lekeitio en pocos ayunta-
mientos se ha apoyado tanto a
la hostelería.
A lo largo de la pandemia
se han tomado decisiones
arriesgadas e insólitas, como
cerrar la localidad o modifi-
car la celebración de fiestas y
eventos consolidados. Con la
perspectiva del tiempo, ¿cómo
valora estas decisiones?
Cerrar el municipio el fin de
semana del día de gansos fue
insólito, fuimos de los prime-
ros en tomar una determina-
ción así. Fue una decisión para
preservar la salud del pueblo
y se siguieron todos los crite-
rios estipulados. No me arre-
piento. Lo volvería a hacer, sin
duda alguna.
Y este año, ¿habrá día de gan-
sos?
Ojalá, pero no creo que sea po-
sible en la situación en la que
nos encontramos, pero po-
dremos disfrutar de eventos
culturales y deportivos con
aforos limitados y espacios
controlados a lo largo del ve-
rano como ya sucedió el año
pasado. Apostaremos por es-
pectáculos y grupos de km 0.
¿Eso quiere decir que Kaleka
se celebrará?
En principio, se mantienen el
Festival Internacional de Ar-
tes de Calle Kaleka, el Euskal
Zine Bilera, en espacios con-
trolados y aforos limitados.
¿Cómo será este verano?
Todo apunta a que será pare-
cido al del año pasado. Ahora
mismo firmaría para que lo
fuera, el año pasado fue un ve-
rano mejor del esperado.
¿Se vacunará?
Evidentemente, me pondré la
vacuna que me corresponda,
sea cual sea. Y pido a todo el
mundo que haga lo mismo;
que cuando Osakidetza les
cite, no duden en acudir a va-
cunarse.
Cada vacuna nos protege y nos
acerca a un escenario deseado
por todas/os.
Cambios
en el equipo de gobierno
Amaia Antxustegi Ziarda ha
dejado la concejalía para asu-
mir el cargo de Diputada Fo-
ral de Sostenibilidad y Medio
Natural. ¿Qué supone para el
equipo de Gobierno esta baja?
Para mí es una gran pérdida,
llevamos juntos diez años en
el ayuntamiento. Pero en la
vida hay ciclos y hay que en-
tenderlo como tal. Unai Re-
menteria ha hecho un buen
fichaje y Amaia desempeñará
muy bien sus nuevas funcio-
nes, de eso estoy seguro.
Hablando de fichajes, ¿cómo
nos presenta al suyo, a Isa-
bel Mendiguren Laka, nueva
concejal y teniente de alcal-
de?
Isabel asume varias de las
responsabilidades que deja
Amaia, entre ellas, servicios
sociales, un área muy impor-
tante en estos momentos. Es
una persona con reconocida
trayectoria y experiencia en
gestión y tiene capacidad de
planificación estratégica y
visión de futuro. Estoy con-
tento con su incorporación al
equipo.
Koldo Goitia Markuerkiaga, Alcalde de Lekeitio
«La prioridad es superar
el virus, pero la pandemia
no monopoliza nuestra
actividad»
«animo
a las/los
lekittarras a
vacunarse»
El alcalde de Lekeitio, Koldo Goitia, explica cómo la COVID ha duplicado la demanda de
ayudas de emergencia social y aún condicionará los eventos previstos para este verano.
En el ecuador de su segunda legislatura y todavía en un contexto marcado por la pan-
demia, el alcalde de Lekeitio, Koldo Goitia Markuerkiaga, hace balance de los proyectos
‘aparcados’, de los que sí se han podido poner en marcha y de la respuesta del pueblo a
una crisis sanitaria que aún no podemos dar por concluida. “No nos hemos parado, aun-
que nuestra prioridad ha sido la COVID y su repercusión en el pueblo”, señala.
17. zkia • 2021eko ekaina
Entzuixu 03

4. “Esperientzia aberasgarria
izan da, bai jaso ditudan eza-
gutzengatik, bai ezagutzeko
aukera izan dudan jendearen-
gatik, eta, zeinak neurri handi
batean, nire inguruan egoten
jarraituko duten. Oso garai in-
tensoa ere izan da, batzuetan
une gogorrak egon dira, ba-
tez ere alkateorde izan naizen
sasoian. Baina pozik nago Le-
keitioren eta lekittarren alde
eta haientzat dena eman du-
dalako”. Hori da Amaia An-
txustegiren gogoetetako bat,
gure udalerriko udaletxea
utzi ondoren.
Amaia Antxustegik argi
dauka gure herriko erantzu-
kizun-aldi honek zer eman
dion: lankide paregabeak
-“Beti egon gara oso batuta,
familia bat izan gara, uda-
letxe barruan zein kanpoan”
–, haiengandik jaso duen
babesa – “Babesa, konfian-
tza eta gogo giro horrekin lan
egitea ezinbestekoa da” – Eta
“ hazi eta bizi naizen herriko
beharrei erantzuna eman ahal
izan diet edo behintzat ema-
ten saiatu naiz” eta “behar
horiei erantzun ahal izatea
pribilegio bat izan da”, gai-
neratu du. “Udaleko langileei
ere nire esker ona eman nahi
diet eskaini didaten arreta eta
laguntzagatik, baita herriko
talde eta eragileei ere“.
Gure Udalean abian jarri
dituen proiektu guztien ar-
tean, argi dauka zeintzuk
izan diren berarentzat ga-
rrantzitsuenak. “Indarkeria
matxistaren eta sexu-erasoen
biktima diren emakumeei
arreta hobea emateko Lekei-
tioko Udalaren protokoloa,
Lekeitio eta inguruko emaku-
me ekintzaile eta sortzaileen
azoka, Lekeitio lagunkoia edo
Uribarren Abaroa egoitzare-
kin sinatutako hitzarmenak
eta Uribarren Abaroa funda-
zioaren bidez Lekeitioko Eli-
kagaien Bankua sortzea” ze-
rrendatzen ditu.
Eta argi dauka zein den
sartuta duen ‘arantzatxoa’.
Ezin izan du adinekoen ba-
kardadea arintzeko proiek-
tu bat aurrera atera. “Arazo
handia da. Caritas Bizkaiare-
kin batera programa bat hasi
genuen zentzu horretan, baina
ez zuen funtzionatu “, azaldu
du. “Zaila da bakarrik senti-
tzen zarela onartzea. Horre-
gatik, belaunaldien arteko ha-
rremanak sustatuko lituzkeen
programa bat abian jartzea
nahiko nukeen. Helburu bi-
koitza duen programa: bakar-
dadea arintzea eta adinekoek
aktibo izaten jarrai dezaten
ahalbidetzea, gure gizartea-
ri ekarpenak egiten jarraitzen
dutela senti dezaten. Eta ho-
rrekin guztiarekin batera, gure
gazteei adineko pertsona ho-
rien bizi-esperientziak ezagu-
tzeko aukera ematea, elkarren
arteko konfiantzazko eta bata
bestearengandik ikasteko au-
kera ematen duen harrema-
naren bidez “.
Baina, halako batean, Unai
Rementeria Ahaldun Nagu-
siak, Iraunkortasun eta In-
gurune Naturala Zaintzeko
foru diputatu berria izateko
proposamena luzatu zion.
Ezustean hartu zuen propo-
samena “eta sekulako ber-
tigoa. Harridura, ez nuelako
espero Ahaldun Nagusiak ni
aukeratuko ninduenik kar-
gu horretarako, eta berti-
goa, lehendik ezagutzen nuen
erantzukizun bat utziko nue-
lako, oso bestelako ardura bat
hartzeko, den erakundeaga-
tik, hartzen nuen erantzuki-
zun handiagatik eta, era be-
rean, orain arte arlo horretan
lan egin ez dudalako”. Hala
ere, gogotsu egin dio aurre
erronkari. Familiarekin eta
gobernu-taldeko kideekin
kontsultatu zuen, eta haiek
euren babesa eman eta ani-
matu zuten pausoa eman
zezan. Eta abentura politi-
ko berri batean murgildu da.
“Herritarrei eta udalei beste
ikuspegi batzuetatik eta beste
esparru batzuetan zerbitza-
tzen jarraitzeko aukera zela
ikusi nuen “, adierazi du.
Orain bizkaitar guztien eta
lurraldeko udalerri guztien
alde. Nire konpromisoa ir-
moa da “.
Azken aste
hauetan, Foru
Aldundiko kide
berriak ezagutu
ditu, unibertsi-
tateko ikaski-
de batekin topo
egin du berri-
ro – Elixabe-
te Etxanobe-
rekin joan zen
klasera, Herri
Administrazio
eta Erakunde
Harremaneta-
rako diputatu
berria izendatu
baitzuten kar-
gu berria hartu zuen egun
berean –, eta denbora izan
du legegintzaldi honetarako
bere talde berriaren lehenta-
sunak zehazteko eta publiko
egiteko. Azken horien ar-
tean, honako hauek nabar-
mentzen dira: baso-espezie
autoktonoak landatzen sus-
tatzea, basoak erosteko plan
baten bidez, espezie horie-
kin baso-berritzeak egite-
ko, eta eukaliptoaren heda-
pena geldiarazteko neurriak
hartzea; bide berde berriak
sortzea, paisaian integratu-
tako eta paisaiarekiko erres-
petuzko bideak; eta Bizkai-
ko Hondakinak Kudeatzeko
Plan Integrala amaitzea.
“Gainera, laster Bizkaiko Foru
Aldundiko Jasangarritasun
Energetikoaren Batzordea
sortuko da, landa-eremuko
emakumeei eta haien lana-
ri ikusgarritasuna emango
zaie, lehen sektorea profesio-
nalizatzeko neurriak hartuko
dira...”, gaineratu du.
Eta bere ardura berriek
gure udalerritik kanpo lan
egitera eramango badu-
te ere, hari, haren sustraiei
eta udal-gobernuko talde-
kideei lotuta jarraituko du.
“Hau ez da agurra. Haiekin
harremanetan jarraitzen dut,
eta badakite nahi duten guz-
tirako naukatela. Badakit hori
elkarrekikoa dela “, adierazi
du, eta “ ez dut zalantzarik
aurkeztu genuen hauteskun-
de-programa beteko dutela
“. Eta elkarrizketa amaitze-
ko, berarekin batera Udalean
egon direnentzat desio bat
izan du: “Orain arte bezain
elkartuta egoten jarrai deza-
tela, hori motibazioan eta la-
nean islatzen baita”. Eta bera
ordezkatuko duen Isabel
Mendigureneri dagokionez
dio “badakit primeran egingo
duela, besteak beste, kudea-
ketan esperientzia du eta”.
Amaia Antxustegi Ziarda
«Lekittarrei
beste arlo
batzuetatik
laguntzeko
aukera izango
dut»
Amaia Antxustegik Lekeitioko Udala
utzi du 14 urte eta gero, Bizkaiko
Iraunkortasun eta Ingurune Naturala
Zaintzeko foru diputatu ardura berria
hartu ondoren. Etapa horretan, “hazi eta
bizi naizen herriko beharrei erantzuna
ematen saiatuko naiz”. Horregatik, etapa
hau ez da agur bat, herritarrei beste arlo
batzuetatik laguntzen jarraituko dut.
«hazi eta bizi
naizen herriko
beharrei
erantzuna
ematen
saiatuko naiz»
Amaia Antxustegi Ziarda Bizkaiko Iraunkortasun eta Ingurune Naturala Zaintzeko foru diputatua
17. zkia • 2021eko ekaina Entzuixu
04

5. «Inor atzean geratu ez dadin lan egin
behar dugu»
¿De dónde nace su vocación
política?
Hace seis años Koldo me ofreció
ir con él en las listas para la al-
caldía y ese fue mi primer con-
tacto con la política. Nunca he
tenido vocación política y cuan-
do hace unos meses me pro-
pusieron participar en el Go-
bierno municipal, me pareció
una atractiva oportunidad para
conocer mejor el pueblo "desde
dentro" y trabajar por el país.
¿Cómo afronta iniciar este
cambio profesional en medio
de una crisis sanitaria que ha
derivado en económica y so-
cial?
Diría que casi nos hemos acos-
tumbrado a la crisis que dura
más de un año, y que nos he-
mos acostumbrado a trabajar
en esta nueva situación. Pero
pienso que las consecuencias
tanto del ámbito social como
económico que ha traído la
crisis del COVID todavía no
han aparecido en su totalidad.
Por lo tanto, en esta nueva
situación, a medida que va-
yamos volviendo a la norma-
lidad en el ámbito sanitario,
también tendremos que adap-
tar el trabajo que hacemos.
Trataremos de responder a lo
que viene y de la manera más
ágil y adecuada posible.
Con los ojos de alguien re-
cién incorporada al equipo
de Gobierno, ¿cómo ha cam-
biado la pandemia la reali-
dad económica y social del
pueblo?
En Lekeitio, y no solo en
Lekeitio, han cambiado las
costumbres de todos/as.
Siendo una sociedad acos-
tumbrada a vivir en la calle,
las formas de relación con
los familiares y amigos ante-
riores a la COVID cambiaron,
pero creo que, con la llegada
del verano y del mejor tiem-
po y la velocidad que lleva el
proceso de vacunación, poco
a poco estamos empezando
a volver a lo primero. Y en lo
que respecta a la economía,
el comercio y la hostelería
tan importantes en nuestro
país han sufrido un gran gol-
pe y tenemos que recuperar
hábitos de compra y consu-
mo en el propio pueblo. Esta
pandemia ha tenido un efec-
to negativo en varias áreas,
pero en las formas de con-
sumo y compra, el comercio
electrónico ha perjudicado a
las pequeñas tiendas.
¿Qué aspectos de la política
municipal le gustaría refor-
zar con su presencia en el
equipo de Gobierno?
Todavía acabo de empezar y
no he asumido la visión de
todo lo que se hace en su con-
junto, pero me gustaría re-
forzar los que hacemos bien.
Amaia ha trabajado muchos
años en el Ayuntamiento y
por el pueblo y ha dado un
enorme impulso al área de
asuntos sociales; un traba-
jo que muchas veces queda
oculto. Los temas sociales a
menudo no son "visibles",
es un trabajo que consiste en
dar respuesta a las dificulta-
des que viven muchas perso-
nas, y que es necesario hacer
para que nadie quede exclui-
do o atrás.
Isabel Mendiguren, teniente de alcalde y concejala de Hacienda, Economía y Desarrollo Territorial y Políticas Sociales.
“Hay que trabajar para que nadie se quede atrás”
Licenciada en Filología Inglesa y Máster en Traducción e Interpretación por el Reino Unido, la trayectoria profesional de Isabel Mendiguren se ha desarrollado
durante los últimos 24 años en el centro de Formación Profesional Lea Artibai Ikastetxea de Markina-Xemein, una institución con gran arraigo en la comarca. En
distintos momentos de este período ha compaginado la docencia con las responsabilidades al frente de los departamentos de Bachillerato y Formación Profesional,
primero, y de Sistema de Calidad y de Relaciones Internacionales, más tarde y durante los últimos años ha desempeñado su labor en el centro como Directora General.
Además, ha sido presidenta del Centro Tecnológico Leartiker y Azaro Fundazioa, entidades vinculadas al centro educativo. Desde este año es teniente de alcalde de
Lekeitio y concejala de Hacienda, Economía y Desarrollo Territorial y Políticas Sociales.
Isabel Mendiguren Laka, Alkateordea eta Ogasun,
Ekonomia eta Lurralde Garapen eta Gizarte politiketako zinegotzia
Nondik dator zure bokazio
politikoa?
Duela sei urte Koldok EAJ-
PNVko udal hauteskundee-
tarako zerrendetan berare-
kin joateko eskaintza egin
zidan eta hori izan zen nire
lehen kontaktua politika-
rekin. Ez dut inoiz bokazio
politikorik izan eta duela
hilabete batzuk Udal Gober-
nuan parte hartzeko aukera
eskaini zidatenean, herria
“barrutik” hobeto ezagu-
tu eta herrialdearen alde lan
egiteko aukera erakargarria
iruditu zitzaidan.
Zein funtzio hartu dituzu
zure gain?
Udalean alkate ordea naiz
eta nire ardurapean daude
Ogasuna, Ekonomia, Lurral-
de Garapena eta Gizarte Po-
litiken arloak.
Nola ekingo diozu lanbide-
aldaketari, krisi ekonomi-
ko eta soziala eragin dituen
osasun-krisi baten erdian?
Urte bete baino gehiago di-
rauen krisiari ia-ia ohitu
egin gatzaizkiola esango
nuke, eta egoera berri hone-
tan lan egitera ohitu garela
ere. Baina COVIDaren krisiak
ekarri dituen gizarte eremu
zein eremu ekonomikora-
ko ondorioak oraindik bere
osotasunean ez direla aza-
leratu pentsatzen dut. Beraz,
egoera berri honetan, osa-
sun arloan normaltasunera
bueltatzen goazen heinean,
egiten dugun lana ere ego-
kitu egin beharko dugu. Da-
torrenari ahalik eta arinen
eta egokien erantzuteko lan
egingo dugu.
Gobernu taldean sartu berria
denaren begiekin, nola alda-
tu ditu pandemiak herriaren
errealitate ekonomiko eta
soziala?
Lekeition, beste tokietan be-
zala, guztion ohiturak aldatu
dira. Kalean bizimodua egitera
ohituta gauden gizartea iza-
nik, COVID aurreko senitar-
teko eta lagunekin harreman-
tzeko moduak aldatu egin zi-
ren, baina uste dut, eta udaren
eta eguraldi hobearen etorre-
rarekin eta txertaketen proze-
suak daraman abiadurarekin,
lehengoari bueltatzen hasiak
gaudela apurka-apurka. Eta
ekonomiari dagokionez, gure
herrian hain garrantzitsuak
diren komertzio eta osta-
laritzak kolpe handia hartu
dute eta herrian bertan erosi
eta kontsumitzeko ohiturak
berreskuratu behar ditugu.
Pandemia honek hainbat ere-
mutan efektu negatiboa izan
du, baina kontsumitzeko eta
erosteko ohitura aldaketek,
tartean komertzio elektro-
nikoak, kalte egin die denda
txikiei. Herriko ostalaritza
zein dendariengandik hurbil
egotea da gure konpromisoa,
beharrizanak entzun eta Uda-
lak ahal duen guztian lagun-
tzeko, COVID garaian egiten
ahalegindu garen moduan,
ahal den heinean laguntzak
eta erraztasunak emanez.
Gobernu-taldean zaudela,
Udal-politikaren zer alderdi
indartu nahiko zenituzke?
Oraindik hasi berria naiz eta
egiten den guztiaren ikuspe-
gia ez dut osotasunean neu-
reganatu, baina ondo egiten
ditugunak indartu nahiko
nituzke. Amaiak urte asko
egin ditu Udalean eta herria-
ren alde lanean, eta bultzada
handia eman dio gizarte gaien
arloari. Gai sozialak askotan
ez dira "agerikoak" izaten eta
gure lana pertsona askok bizi
dituzten zailtasunei erantzu-
na ematean datza, eta ezin-
bestekoa da hori lanori egitea
inor baztertuta edo atzean
gera ez dadin.
Ingeles Filologian lizentziatua da Isabel Mendiguren Laka eta Erresuma Batuan Itzulpengintza eta Interpretazio Masterra egin zituen. Bere lan-
ibilbidea azken 24 urteetan, eskualdean sakonki errotutako Lea Artibai Ikastetxean garatu du. Urte horietan zehar irakaskuntzaz gain beste ardura
batzuk ere hartu ditu bere gain: Batxilergo eta Lanbide Heziketako arduraduna, Kalitate Sistemen arduraduna eta Nazioarteko harremanen ardura-
duna izan zen duela urte batzuk, eta azken aldian Ikastetxeko Zuzendari nagusia izan da. Lan horren baitan Ikastetxetik bertatik sortutako Leartiker
Zentro Teknologikoko eta Azaro Fundazioko lehendakaria ere izan da. Eta maiatzetik Lekeitioko Alkateordea eta Ogasun, Ekonomia eta Lurralde
Garapen eta Gizarte politiketako zinegotzia da.
17. zkia • 2021eko ekaina
Entzuixu 05

6. Lekeitioko batzokia 100 urte (1921-2021)
Datorren ekainaren 24an Lekeitioko Batzokiak 100 urte beteko ditu eta urteurren hau ospatzeko, Lekeitioko EAJ-PNVtik
hainbat ekintza antolatu dira 2021-2022 urteetarako.
1921ean inauguratutako Lekeitioko batzoki berria.
XX. mendearen hasierako urteetan Le-
keition abertzale kopuru nahikoa zegoen
eta ezinbestekotzat jotzen zen lokal pro-
pio bat izatea. 1905eko ekainaren 24an
Euzko Batzokija lez izendatu zuten lehe-
nengo batzokia zabaldu zen. Extramuros
(gaur egun Sabino Arana) kaleko 1. zen-
bakiko bigarren solairuan kokatuta ze-
goen eta lehenengo lehendakaria Claudio
Ibañez de Aldecoa izan zen. Idazkaria,
ostera, Nicolas Arteagabeitia Dolaraga.
Lehenengo batzoki hau jelkideen esku
1917ra arte egon zen, eta urte horretan
San Kristobal (eskolapea) enparantzara
lekualdatu zen autobus geltokiaren gai-
neko solairura.
1921eko ekainaren 24an, aldiz, Gora
Buru Elkarteak bultzatutako batzoki be-
rria inauguratu zen, beraz gaur egungo
eraikina hirugarren batzokia da. Castor
Uriarte arkitektoak diseinatu zuen eta
lehenengo lehendakaria eta idazkaria
Carlos Solano eta Jacinto Garamendi izan
ziren hurrenez hurren. Aipatzekoa da
Carlos Solanok Bizkaian zegoen zuhai-
tzik handienarekin egindako masta ipi-
ni zuela Ikurriña altxatzeko. Hala ere,
Primo de Riveraren diktadura garaian
Guardia Zibilek masta moztu egin zuten.
Bigarren zuzendaritza Esteban Erkiagak
(lehendakaria) eta Carmelo Garavillak
(idazkaria) osotu zuten.
1937an frankistek batzokia konfiskatu
eta 1949an Lekeitioko Udalari saldu zio-
ten. Jabetza ez zen EAJ-PNVren eskueta-
ra pasatu 1990eko hamarkadara arte eta
ez bere osotasunean. 1978ko apirilaren 30ean – Xabier Txakartegi, Damaso Leturia eta Juan Ajuriagerra Lekeitioko Batzokiko balkoian.
17. zkia • 2021eko ekaina Entzuixu
06

7. Euskal
ezkontzako
partaideak
batzoki
aurrean.
1978ko euskal ezkontza. 2019ko euskal ezkontza.
1978ko apirilaren 30ean – Iker Saenz de Buruaga eta Damaso Leturia (Lekeitioko UBB)
1988. urtea
Batzokia eginkizun politi-
koak burutzeko lekua izateaz
gain, lehen mailako kultura
gunea izan zen, beti ere euskal
nortasuna sendotzeko helbu-
ruarekin, eta antzerkia, mu-
sika, dantzak, besteak beste
bultzatu ziren. Batzokiko an-
tzerki taldea izan zen euskal
ezkontza antzezteaz arduratu
zena; 1931ko irailaren 4an San
Antolin jaien barruan lehe-
nengo euskal ezkontza egin
zen. 1977an berriz ere berres-
kuratua izan zen.
1977ko apirilaren 28an, frankisten lapurretaren 40 urte betetzen ziren egunean,
jeltzaleok eraikina okupatu genuen balkoian ikurriña eta batzokia zela adierazten
zuen kartela ipiniz. Berehala ekin genien konponketa-lanei eta 1978ko apirilaren
30ean aste beteko inaugurazio ospakizun jaiari amaiera eman genion.
Frankismo osteko lehenengo UBBko lehendakaria Damaso Leturia izan zen. Xa-
bier Txakartegi, Ramon Alzibar, Terese Goitia, Edurne Jauregi, Espe Iturraran, Anton
Goitia, Anton Gabiola, Rafael Zelaia, Joseba Jaio, Jabi Eiguren, Jose Grande, Maria
Luisa Uribarren, Andoni Legarza eta Iker Saenz de Buruaga izan ziren gainerako bu-
rukideak.
1978an batzokia berreskuratu zenetik hainbat gizonen eta, batez ere, emakume
askoren lana ezinbestekoa izan da batzokia eta euskal abertzaletasuna bizirik man-
tentzeko. Lekeitioko EAJ-PNVren izenean eskerrik beroenak zuei denoi! Zuek era-
kutsitakoari jarraituz ekingo dugu herrigintzan lanean.
17. zkia • 2021eko ekaina
Entzuixu 07

8. BERBALDIA
Josu Erkoreka Gervasio
Ekainaren 24an (eguena):
arratsaldeko 19:00etan
Lekeitioko Batzokian
ekitaldi politikoa
Itxaso Atutxa Atutxa
Ekainaren 26an (zapatua):
eguerdiko 13:00etan
Lekeitioko Batzokian
Lekeitioko
batzokia
1921-2021
100
urte