e-Learning Juan Marcos Filgueira Gomis www.gabit.org

1. e-Learning
Ensinanza a distancia
Por Juan Marcos Filgueira Gomis, 2011/2012

2. Folla de ruta
1. Introdución
2. Evolución do e-learning
3. Titorización
4. Contidos e licenzas
5. Contorno
6. Grupos
7. Scorm
8. Ferramentas
9. Ampliando a biblioteca

3. e-learning

4. Introdución
» e-Learning = Formación a distancia
» Emprego das TIC para a ensinanza
» Síncrona ou asíncrona, pero sempre dispoñible

5. Introdución
e-learning
Facilitar
acceso
información
Innovación
Novas
tecnoloxías
Independencia
Motivación lugar e horario
Participación

6. Problemas, dificultades
· Sociedade institucionalizada
· Tendencia a dixitalizar cursos sen máis
· Desconfianza cara o medio e tecnoloxías
· Obter contidos realmente útiles =>
Descartar contidos lixo na rede
· Exceso de contidos =>
Escaseza de atención

7. Evolución do e-learning

8. Evolución e-Learning
Web 1.0
✔ Páxinas estáticas sen interacción
✔ Repositorios/directorios de contidos e documentación
Web 2.0
✔ Páxinas dinámicas e interactivas
✔ Contidos colaborativos e sociais
✔ Redes sociais
✔ Servizos
Web 3.0
✔ Contido semántico
✔ Información relevante, atopar o que se busca

9. Evolución e-Learning
e-Learning 1.0
✔ Grandes infraestruturas (Custe alto)
✔ Modelo presencial
✔ Exposición de contidos e avaliación
posterior
✔ Descarga de contidos
✔ Apenas existe interacción
✔ Non hai participación nos contidos
por parte dos alumnos/as
✔ Pouca comunicación

10. Evolución e-Learning
e-Learning 2.0
✔ Ferramentas libres
✔ Fai uso de ferramentas sociais: Blogs, Wikis, Foros, ...
✔Fai uso de ferramentas Web 2.0: Youtube, Slideshare,
Dipity, ...
✔ Fai uso de ferramentas 2.0: GoogleApps,
e-Portafolios, ...
✔ Contidos menos importantes que o traballo práctico
✔ Metodoloxías participativas e colaborativas
✔ Contidos interactivos con actualización constante
✔Exceso de información e problemas de calidade e
formalidade

11. Evolución e-Learning
Outras ferramentas
Servizos 2.0
LMS
Repositorios Redes sociais
de contidos

12. Evolución e-Learning
e-Learning 3.0
✔ Web semántica e meta-información
✔ Modelos con Robots e axentes de I.A.
✔ Contidos e actividades máis relevantes
✔ Interacción a través de simulación
✔ Cursos adaptados ás necesidades de cada
alumno/a
Autor Etiquetas/Categorías
Descrición Estrutura

13. Evolución e-learning
Blogs, Wikis, CMS
Chat,
Videoconferencia Mobile Web
Calendarios, Learning, semántica,
HTML LMS Redes sociais, Simuladores, LMS
CD Podcast, Webcast, e-Portafolios personaliz.
Webquest,
Mundos virtuais
e-learning 1.0 e-learning 3.0
e-learning 2.0

14. Titorización
Alumnos/as
Profesor-Mediador
COÑECEMENTO

15. Roles do titor
Content curator:
✔ A información en Internet medra exponencialmente
✔ Localizar, agrupar, organizar, seleccionar e compartir a
información
Community manager:
✔ Comunicador social e líder de opinión ou dinamizador
✔ Fomenta que o alumno/a cre o seu propio coñecemento
✔ Fomenta o diálogo nas redes sociais
Axente 3.0:
✔ Buscar e seleccionar a información máis
relevante

16. Titorización
→ Aula sempre aberta, profesor/a sempre dispoñible.
→ Universidades, sistema de externalización de titorías 24/7.
→ Inmediatez: Twitter, Skype, outros chat, videoconferencia,
compartir escritorios ou encerados dixitais
→ Profesor/a deixa de ser o centro
→ Presencia continua, o titor debe “aparecer” diariamente,
mensaxes masivos, entradas en foros, publicacións en blogs e
redes sociais, ...

17. Contidos
→ Contidos abertos, licenzas libres
→ Contidos pechados
→ Modelos intermedios sostibles e rendibles
→ Adoptar novo software, hardware e mindware
(cambio de mentalidade)
→ Multimedia e Web 2.0
→ Pílulas informativas (Flash, libro electrónico, Scorm, ...)

18. Licenzas
➔
Que contidos podemos incorporar?
➔
Aqueles que o indiquen explicitamente (Copyleft)
➔
Licenzas GNU/GPL, Creative Commons, Coloriuris,
ou licenza de Arte Libre
➔
Conceptos chave:
✔ Liberdade total
✔ Uso comercial
✔ Atribución de autoría
✔ Modificación

19. Información na rede
→ Como obter a información que nos resulte máis útil?
→ Caos, complexidade, dispersión, ... pero tamén diversificación
→ Rede semántica => Máis meta-información, máis descrición dos
contidos => Maior facilidade para atopar as cousas
→ Autenticidade? Licenzas libres, recoñecemento de autoría...
→ Parcialidade? Como en todo

20. Onde podo obter recursos?
● Sitios ou directorios específicos:
➔
Wikimedia Commons
➔
Open Clip Art Library
➔
Banco de sons e recursos do ITE
➔
Jamendo
➔
BlipTV
➔
ccMixter
● Buscadores de propósito xeral:
➔
Busca avanzada de Google
➔
Flickr
➔
SpinXpress

21. Actividade: Obter recursos libres
(1) O obxectivo é buscar unha serie de recursos multimedia para
algunha das materias que esteas a impartir con algunha licenza
que permita a súa distribución.
(2) Para lembrar o autor e ir gardando páxinas que resulten
útiles gardar nun documento de texto unha ficha cos datos do
recurso, texto, imaxe, vídeo, etc... obtido
(3) Enviar ese documento ao Moodle tal e como se faría nun
contorno de e-learning real

22. Contorno do e-Learning
→ PLE: Contornos personalizados de aprendizaxe, o alumno/a
organiza o seu espazo
→ LMS: Learning Management System, Sistemas virtuais de
ensinanza-aprendizaxe
→ Accesibilidade:
- Persoas con discapacidade
- Todo tipo de tecnoloxías: portátiles, notebooks, móbiles,
tablets, ...
→ Personalización, adaptación a cada alumno/a
→ Temporalización, cada sesión o tempo do alumno/a non do
grupo

23. PLE do alumno/a
→ PLE: Contornos personalizados de aprendizaxe
→ O alumno/a organiza o seu espazo, seleccionando que
ferramentas, recursos e materiais vai conter
LMS
Redes sociais
e-
Outras
aplicacións
GoogleApps
Subscricións

24. PLE do profesor/a

25. Grupos
→ Facer grupos máis doado que nunca
→ Redes sociais e outras ferramentas Web 2.0
→ Traballo colaborativo
→ Máis comunicación => Chats e redes sociais
→ Máis participación => Máis atención, mellor aprendizaxe
→ Coñecemento relevante => Ao que o grupo da máis
importancia o grupo
→ Coñecemento social

26. SCORM

27. Que ven sendo SCORM?
→ Conxunto de estándares e especificacións para crear
obxectos pedagóxicos estruturados
→ Cada obxecto creado en formato SCORM poderá importarse
en plataformas de aprendizaxe que o implemente, como
Moodle, e verse nun navegador
→ Con SCORM o obxecto se comunica coa plataforma, o que
permite por exemplo que no Moodle se garde o resultado das
actividades que leve o SCORM ou indicar que páxinas do
obxecto foron visitadas polos alumnos/as
Comunicación
SCORM

28. Un único obxecto
Ods Odp
Web
Flash Imaxes
Javascript
ZIP
Odt
Navegador
Pdf
Vídeos

29. Metadatos
Metadatos Metadatos
SCORM
Creación Empaquetado Publicación
Metadatos: Datos que describen o obxecto e os seus compoñentes

30. Ferramentas de autor
●
Ferramenta de autor
» Software para edición e publicación de contidos
●
Contidos Estáticos (web) ou dinámicos (actividades)
●
Publicación na web ou plataformas de ensinanza-aprendizaxe
●
Outras ferramentas do estilo:
✔ eXe-Learning: Edición de contido web/Scorm como libros interactivos.
✔ LIM: Editor de pequenos Libros Interactivos Multimedia con actividades.
✔ Cuadernia: Editor de cadernos dixitais con contidos e actividades.
✔ LAMS: Plataforma de creación orientada a servidor.
✔ Constructor: Creador de coleccións de recursos e actividades en
formato SCORM orientado a servidor.

31. Visor Scorm de Moodle
Integración da unidade como SCORM en Moodle
Que se transmite?
Visto, progreso, estado, 50% superado, 7/10 correctas, ...

32. Ferramentas e-learning
Comunicación
» Foros Avaliación
» Chat » Tarefas
» Videoconferencia » Cuestionarios
» Escritorios/encerados compartidos » Obradoiros
» Redes sociais » Scorm
» Microblogs » Exames
» Mensaxería interna/e-Mail » Actividades colaborativas
» SMS/Tfno.
Recursos Xestión docente
» Web » Calendarios
» Scorm, e-Book, ... » Axendas e guías dos cursos
» Ofimáticos (Pdf, word, oo, ...) » Taboleiros de anuncios
» Actividades colaborativas » Xestión de cualificacións
» Wikis, blogs e glosarios
» Multimedia
» Integración de servizos 2.0

33. Os LMS:

34. Que ven sendo moodle?
 Plataforma de formación
 Feita por docentes para ser doada e pedagóxica
 Xestión de cursos a través de Internet
 Publicación de contidos, actividades, …
 Baseada en software libre: Gratis e legal

35. Que ven sendo moodle?
 Dar de alta profesorado e alumnado
 Publicación de contidos multimedia
 Resolución de tarefas, cuestionarios e outros
modelos de actividades
 Participación en foros e wikis
 Avaliación do alumnado e publicación das
calificacións

36. Que ven sendo moodle?

37. Primeiros pasos con Moodle
» Imos ver Moodle dende dúas visións:
- Profesor/a
- Alumno/a
» Como profesor temos máis permisos, podemos facer
máis cousas, como engadir actividades e recursos.
» Crearemos o foro como profesor e participaremos nel
como profesor/a e alumno/a

38. Primeiros pasos con Moodle
Aínda que temos varias opcións o Foro é o todo-terreo das
actividades de comunicación, así que optaremos por el
Engadir unha actividade ...
E así se ve no curso:

39. Primeiros pasos con Moodle
Foros
1. Nome
2.Descrición, que pode
ir acompañada de
Instrucións
3.Por educación o
mellor é NON
4.Límite de subida
5.Cualificar as entradas

40. Primeiros pasos con Moodle
A participación no foro é idéntica para profesor/a e alumn@s,
agás o control das subscricións e a moderación do foro
1. Engadir unha entrada no foro
2. Descrición, presentación ou instrucións
3. Configurar a subscrición persoal

41. Primeiros pasos con Moodle
1. Tema ou asunto da entrada
2. Mensaxe = Páxina web
3. Achegar arquivos
4. Enviar para o foro
Enviar para o foro » Feito!!
Ao poder cualificar, engadir
arquivos e escribir co editor
HTML equivale á ferramenta
de envío de tarefas. Pode ser
a peza con máis posibilidades
do Moodle!

42. Primeiros pasos con Moodle
1. Primeiro tema, aberto polo alumn@
2. Segundo tema, aberto polo profesor/a/outro usuario/a
3. Indicación de se un tema ten máis respostas » Debate!
4. Opcións de configuración de subscricións do profesor/a

43. Publicar documentos en Moodle
O máis doado semella subir un arquivo,
por exemplo un PDF
1. No bloque “Administración”
2. Seleccionar “Ficheiros”
3. Premer “Cargar ficheiros”

44. Publicar documentos en Moodle
Subimos ao Moodle un arquivo de proba “CatalogoSwLibre.pdf”
1. Escritorio web do estilo de Googledocs, non podemos “arrastrar”
arquivos, pero podemos facer as mesmas operacións con botóns/ligazóns.
2. Operacións: MOVER, RENOMEAR, COMPRIMIR, DESCOMPRIMIR, ELIMINAR,
SUBIR, RESTAURAR (Backups)
3. Crear cartafoles para organizar os arquivos

45. Publicar documentos en Moodle
Subimos ao Moodle un arquivo de proba “CatalogoSwLibre.pdf”
Agora que xa o temos, faltaría engadir unha ligazón no curso
que permita acceder ao arquivo para que o poidan ver os
alumn@s.

46. Publicar documentos en Moodle
Dende a ventá principal do curso » Engadir Recurso
Como o temos en
Ficheiros escollemos
a opción 2

47. Publicar documentos en Moodle
Podemos seleccionar calquera arquivo de Ficheiros, pero atención
Premendo en “Escolla” non no arquivo!!
Gardamos e aparecerá a ligazón ao arquivo no módulo onde
engadimos o recurso.
Nota: Os alumnos non verán os botóns de edición

48. Actividade: Primeiros pasos
1. Comezando a traballar con Moodle:
- Como profesor crear o foro e inauguralo
- Como alumno crear un novo tema e responder
ao do profesor
2. Subir un documento ao Moodle como profesor/a e
descargalo como alumno/a

49. Ampliando a biblioteca
➔
Bancos de recursos:
➔
Wikimedia: http://wikimediafoundation.org/
➔
Open Clip Art Library: http://openclipart.org/
➔
ITE: http://recursostic.educacion.es/bancoimagenes/web/
➔
Jamendo: http://www.jamendo.com/es/
➔
CCMixter: http://ccmixter.org/
➔
Blip.tv: http://blip.tv
➔
Buscadores xerais:
➔
Flickr: http://www.flickr.com/creativecommons/
➔
Google: http://www.google.com/advanced_search?hl=es
➔
SpinXpress: http://spinxpress.com/

50. Rematando...
Ideas, dúbidas, cuestións?

51. Agradecementos
@ Grazas a Black and Friends pola imaxe da diapositiva Scorm
@ Grazas a LumaxArt polos monicreques

52. e-Learning
Fin
Ensinanza a distancia
Por Juan Marcos Filgueira Gomis, 2011/2012