Este documento resume la literatura gallega del siglo XIX. Se destaca Rosalía de Castro como una figura principal y pionera que escribió Cantares Gallegos. También se mencionan otros autores importantes como Eduardo Pondal y Manuel Curros Enríquez, así como características y obras representativas de cada uno. Finalmente, se incluye una breve bibliografía sobre la historia de la literatura y lengua gallegas.
7. Señora: Por ser muger y autora de unas novelas
hácia las cuales siento la mas profunda simpatia,
dedico á V. este pequeño libro. Sirva él, para
demostrar á la autora de la GAVIOTA y de
CLEMENCIA, el grande aprecio que le profeso,
entre otras cosas, por haberse apartado algun
tanto, en las cortas páginas en que se ocupó de
Galicia, de las vulgares preocupaciones, con que
Señora: Por ser muger y autora de unas novelas
hácia las cuales siento la mas profunda simpatia,
dedico á V. este pequeño libro. Sirva él, para
demostrar á la autora de la GAVIOTA y de
CLEMENCIA, el grande aprecio que le profeso,
entre otras cosas, por haberse apartado algun
tanto, en las cortas páginas en que se ocupó de
Galicia, de las vulgares preocupaciones, con que
se pretende manchar mi pais.
Dedicatoria a Fernán Caballero
se pretende manchar mi pais.
Dedicatoria a Fernán Caballero
14. ¡Pra a Habana!
¡Pra a Habana!
Vendéronll’ os bois,
vendéronll’as vacas,
Vendéronll’ os bois,
vendéronll’as vacas,
o pote do caldo
i a manta da cama.
Vendéronll’o carro
i as leiras que tiña;
o pote do caldo
i a manta da cama.
Vendéronll’o carro
i as leiras que tiña;
deixárono soio
coa roupa vestida.
-María, eu son mozo,
pedir non m’é dado;
eu vou polo mundo
deixárono soio
coa roupa vestida.
-María, eu son mozo,
pedir non m’é dado;
eu vou polo mundo
pra ver de ganalo.
Galicia está pobre,
i a Habana me vou...
¡adiós, adiós prendas
pra ver de ganalo.
Galicia está pobre,
i a Habana me vou...
¡adiós, adiós prendas
do meu corazón!
do meu corazón!
(As viúdas dos vivos...)
(As viúdas dos vivos...)
Cando penso que te fuches,
Cando penso que te fuches,
Negra sombra que m'asombras,
Negra sombra que m'asombras,
Ô pe d'os meus cabezales
Tornas facéndome mofa.
Cando ma ino qu'ês ida
Ô pe d'os meus cabezales
Tornas facéndome mofa.
Cando ma ino qu'ês ida
N'o mesmo sol te m'amostras,
N'o mesmo sol te m'amostras,
Y eres a estrela que brila,
Y eres o vento que zóa.
Si cantan, ês tí que cantas,
Si choran, ês tí que choras,
Y-ês o marmurio d'o rio
Y-ês a noite y ês a aurora.
En todo estás e ti ês todo,
Y eres a estrela que brila,
Y eres o vento que zóa.
Si cantan, ês tí que cantas,
Si choran, ês tí que choras,
Y-ês o marmurio d'o rio
Y-ês a noite y ês a aurora.
En todo estás e ti ês todo,
Pra min y en min mesma moras,
Pra min y en min mesma moras,
Nin m'abandonarás nunca,
Nin m'abandonarás nunca,
Sombra que sempre m'asombras.
Sombra que sempre m'asombras.
Do íntimo
Do íntimo
15. Daquelas que cantan as pombas i as
frores,
todos din que teñen alma de muller;
pois eu que n’as canto, Virxe da
Paloma,
Daquelas que cantan as pombas i as
frores,
todos din que teñen alma de muller;
pois eu que n’as canto, Virxe da
Paloma,
¡ai! ¿de que a terei?
¡ai! ¿de que a terei?
Vaguedás
Vaguedás
23. BIBLIOGRAFIA
LOURIDO CALO, Francisco, Historia Xeral de Galicia, A Nosa Terra,
Vigo 2005.
MONTEAGURO ROMERO, Henrique, Historia Social da Lingua
Galega, Galaxia, Vigo 1999
FERNÁNDEZ VELHO, Rosário; SAMBADE SONEIRA, Xesús,
Literatura Galega do Século XX, Cadernos de Literatura Galega, A Nosa
Terra, Vigo 2002.
VILAVEDRA, Dolores, Historia da Literatura Galega, Galaxia, Vigo
1999.