2. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
HIDROSFERA: LURREKO UR GUZTIAK
OSATZEN DUEN MULTZOA
JATORRIA: atmosfera bezala sumendi jardueratik
zetozen gasen ondorioz sortu zen.
Lurra hoztu ahala, ur-lurruna kondentsatu egin zen
eta euritan erori zen. Lurrazalaren gainean metatu zen
3. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Tenperatura 15 ºC
hidrosferaren jatorria
Hasierako atmosfera:
Karbono dioxidoa
Ur-lurruna
Duela 4.400 milioi urte
Kondentsazioa
Ura gas-egoeran
Ur likidoa
Ur solidoa
4. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
- Ur gazia: 35 gramo gatz/litro.
-Gasak ditu disolbatuta: N,O, CO2.
- ura airearekin nahasten da
- Izaki bizidunen jardueraren
bidez:
fotosintesia, arnasketa.
- Tenperatura aldatu egiten da,
sakoneraren arabera.
Ozeanoetako ura
5. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
UR KONTINENTALAK
LURGAINEKOAK: ibaiak, aintzirak…
• Izotz modukoa: glaziarrak, kasko polarrak..
• Lurpeko urak: zati haundiena, akuiferoetan
bilduta.
-Prezipitazioetatik dator: euria, elurra eta kazkabarra.
- ozeanoetakoa baino gatz gutxiago dauka: UR GEZA.
(salbuespenak Aral eta itsaso hila).
6. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Kontinenteetan den uraren banaketa
Aintzirak
Lur azpiko urak
Ibaiak Uharrak eta errekak
Padurak eta hezeguneak Glaziarrak
7. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Gatzak itsasora garraiatzea
• Ur kontinentalek eramaten dituzte gatz
mineralak.
• Itsasoko ura lurrundu egiten da baina
gatzak geratzen dira.
8. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
uraren banaketa hidrosferan
Planetan ur guztia:
- ozeanoak: %97 ur gazia
- ur geza: %3
Ur geza horren:
-Izotza edo elurra: %79
- lurpekoak: %20
- gainerakoa: %1: lakuak, ibaiak, atmosferan,
izaki bizidunak...
9. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Uraren propietateak
Bero kantitate handia xurgatzen du
Substantzia itsaskorra da
Ezohiko dilatazioa du
Oso disolbatzaile ona da
10. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Urak bizitzarako duen garrantzia
-erreakzio kimikoak ur-ingurunean gertatzen
dira.
-gaiak banatzeko garraiobidea da.
-bat-bateko tenperatura-aldaketak eragozten
ditu.
-hondakinak kanporatzeko oso bide
eraginkorra da.
11. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Uraren zikloa
Prezipitazioa
Lurrunketa
Kondentsazioa
Lur gaineko
jariatzea
Ebapotranspirazioa
iragaztea
Lurpeko jariatzea
12. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
- Dutxatzea, bainatu beharrean - Ura aurrezteko gailuak jartzea komuneko tangan
-Garbigailuak beteta erabiltzea - Iturria ixtea, hortzak garbitu bitartean
Uraren erabilera eta ura aurreztea
Erabilera
Nekazaritza eta
abeltzaintza
Industria Etxea
Aurreztea
Erruz ureztatzea Ihinztaketa Tantakako ureztapena
13. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Edateko ura
1. Hartzea eta arbastatzea
2. Aurretratamendua
3. Dekantazioa eta iragazketa
4. Klorazioa
eta desklorazioa
5. Ponpatzea eta banatzea
Edateko uraMOE
Osasunerako substantzia kaltegarririk ez
Gas- eta gatz-proportzio jakin bat eduki
Koloregabea, usaingabea eta zapore atsegina izan
14. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Uraren kutsadura
-partikula solidoak.
-Likidoak.
-Biologikoak.
-Energia formak.
-Gasak.
15. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Impaktu negatiboak
-lurpeko eta lurgaineko uren gehigizko
ustiapena.
-ibaien erregimena aldatzea.
-akuiferoak gazitzea.
16. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Inpaktu positiboak
-akuiferoak artifizialki kargatzea.
-ur gainean gelditzem diren zaborrak biltzea
eta garbitzea.
-pestiziden eta ongarrien erabilera arautzea.
-hondakin-urak araztea.
17. NATURA ZIENTZIAK, DBH 1
Lurraren hidrosfera
Uraren kalitatea
Uraren kutsadura
Industrien isurketak eta baserrietako urak
Hiri-guneetako hondakin-urak
Petrolio-ontzien isurketak
Ongarriak eta pestizidak
Zer egin dezakegu guk?
Bota zaborra dagokion edukiontzira
Ez bota hondakin arriskutsuak ez harraskatik ez
komunetik behera
Ez bota pilarik zaborretara
