2. CONTIDOS
• A Segunda Revolución Industrial
• As causas do imperialismo
• A repartición do mundo
• As novas potencias coloniasis
• A organización dos imperios coloniais
4. CRECEMENTO DEMOGRÁFICO E
MIGRACIÓNS.
- Melloras en hixiene, mediciña e
alimentación, a comezos do S.XIX
caida da mortalidade mentras
natalidade permanecía estancada
crecemento demográfico
poboación europea duplicouse, de
190 a 400 millóns no S.XIX.
- Crecemento poboación millóns de
europeos non puideron atopar
emprego migracións
transoceánicas 60 millóns de
europeos abandonaron o continente
entre 1815 e 1914 (sobre todo a
EEUU, América Latina…).
- O maior grado de migracións deuse a
partir dos anos 40 (fame en Irlanda)
e acelerouse a finais do S.XIX
(irlandeses, italianos, alemáns,
españois…).
- Migracións non só fororn exteriores,
senón tamén dentro dos propios
estados hacia as zonas que se ían
industrializando e urbanizando.
8. CONCENTRACIÓN
EMPRESARIAL
Horizontal: agrupación de empresas do mesmo sector.
Vertical: agrupación de empresas complementarias dende
materia prima a producto final.
- Resultado
Cartel: alianza horizontal de empresas independentes nun
sector para repartirse mercado coma oligopolio (ex: OPEP).
Trust: fusión vertical de empresas complementarias que
controlan proceso productivo dende materia prima a producto
final. (ex: grupo Thyssen, Krupp…).
Holding: sociedade financieira que posúe capital (accións)
en diversas e variadas empresas para controlar as súas
actividades.
10. O AUMENTO DA
COMPENTENCIA
- Industrialización noutros países:
Alemaña
- Aumento do comercio internacional
No mercado interior. 2 transformacións:
a) aparición grandes almacéns
b) Difusión venda por correo e a prazos
(automóviles e electrodomésticos).
Tamén técnicas de venda modernas
(publicidade, rebaixas e devolucións).
11. 2. O IMPERIALISMO E AS SÚAS
CAUSAS
1. FACTORES ECONÓMICOS E DEMOGRÁFICOS COMO
EXPLICACIÓN INSUFICIENTE.
- - ¿Cales son os factores explicativos do fenómeno? Varios factores
parciais e insuficientes:
a) Desenvolvemento ec capitalista, que vese amenazado por unha
crise finisecular (a partir de 1876), que provoca:
Problema: saturación e contracción dos mercados volta ao
proteccionismo dificultades.
Alternativa: colonias que aseguren mat Primas e marcados
para productos europeos.
Capitalismo transforma a economía das colonias en función dos
intereses da metrópole destrución da produción local,
explotación mat primas, instalación infraestructuras dependentes do
estranxeiro.
Sen embargo esta explicación é insuficiente unha alta % do
comercio internacional realízase entre as propias metrópoles.
12. b) Enorme acumulación e concentración de capitais, precisan novos
lugares de investimento alternativa: colonias onde investir con
maior nivel de beneficios.
Sen embargo, explicación insuficiente unha alta % do investimento
realízase entre metrópoles.
c) Crecemento demográfico europeo supera á capacidade de emprego
excedente de pob emigración alternativa: colonias de
poboamento para inmigración branca.
Sen embargo, explicación insuficiente unha alta porcentaxe de
emigración vai á America non colonial.
13. 2. FACTORES POLÍTICOS E
IDEOLÓXICOS.
- Sen negar o relevante papel
desempañado polo interese ec
(explotación de mat primas das colonias
e a transformación destas en posibles
mercados para productos europeos), a
interpretación actual do imperalismo
concédelle maior importancia á
combinación destas razóns con outras
de carácter político e ideolóxico:
a) Factores políticos:
- A expansión das potencias industriais
estivo tamén provocada polo desexo de
ampliar as zonas de influencia de cada
unha delas = forma de aumentar o
poder pol fronte ás demáis e
obstaculizar ás competidoras interese
dos gobernos en formar e ampliar o seu
imperio colonial como demostración de
capacidade de influencia na diplomacia
internacional.
- Todo isto promoveu unha carreira por
controlar novos territorios antes de que
o fixesen as potencias rivais
expansión colonial = necesidade dos
gobernos para incrementar o seu poder
militar e tratar de impedir a expansión
dos rivais.
14. b) Factores ideolóxicos:
- Concepcións racistas e nacionalistas idea dunha raza branca
superior (incluso con base científica = darwinismo social)
lexitimación para impoñerse sobre o resto de razas, ás que debe
civilizar. Así mesmo impúxose a idea que para exercer este dereito
lexítimo de civilizar a outras razas todos os medios eran válidos,
mesmo a guerra.
- A xustificación de dominar a outras sociedades acadou unha importante
difusión entre a opinión pública, xa que era considerada a forma de
reafirmar a forza de cada país orgullo nacional.
- Desta forma extendeuse o convencemento de que os europeos tiñan o
deber de espallar a súa civilización entre os pobos considerados
inferiores, co uso da forza se era “necesario”.
15. - Pero tamén existen correntes anticolonialistas na opinión pública:
Conservadores: que se opoñen por alto custo da colonización, q
non compensa os resultados obtidos.
Socialistas: (Segunda Internacional) condenan formalmente o
imperialismo e denuncian unha explotación capitalista que se extiende
a escala planetaria.
- Todas estas causas pol e ideolóxicas foron favorecidos por outros
factores: desenvolvemento técnico no transporte (marítimo e fluvial),
das armas lixeiras, do telégrafo ou da construción (apertura do Canal
de Suez en 1869). Todos estes avances facilitaron comunicacións e
control militar de zonas afastadas.
16.
17. En nombre de Dios todopoderoso.
Su majestad el Rey de España; S.M. el Emperador de Alemania, Rey de Prusia; S.M. el Emperador de Austria, Rey
de Bohemia, etc. (...)
Deseando establecer en un espíritu de entendimiento mutuo, las condiciones más favorables al desarrollo del
comercio y de la civilización en determinadas regiones de África, y asegurar a todos los pueblos las ventajas de la
libre navegación por los principales ríos africanos que desembocan en el océano Atlántico; deseosos, por otra parte,
de prevenir los malentendidos y las disputas que pudieran suscitar en el futuro las nuevas tomas de posesión
efectuadas en las costas de África y preocupados, al mismo tiempo por los medios de aumentar el bienestar moral y
material de las poblaciones indígenas, han resuelto (...):
1º Declaración relativa a la libertd de comercio en la cuenca del Congo, sus desembocaduras y países
circunvecinos, con disposiciones relativas a la protección de los indígenas, de los misioneros y de los viajeros, y a la
libertad religiosa.
2º Declaración referente a la trata de esclavos y las operaciones que por tierra o por mar proporcionan esclavos
para la trata.
3º Declaración relativa a la neutralidad de los territorios comprendidos en la cuenca convencional del Congo.
4º Acta de navegación del Congo.
5º Acta de navegación del Niger.
6º Declaración que establece en las relaciones internacionales reglas unformes respecto a las ocupaciones que en
adelante puedan verificarse en las costas del continente africano.
Artículo 34. Toda potencia que en lo sucesivo tome posesión de un territorio situado en la costa del continente
africano, pero fuera de sus posesiones actuales, o que no poseyendo ninguno hasta entonces, llegase a adquirirlo,
así como toda potencia que se haga cargo en aquélla de un protectorado, acompañará el Acta respectiva de una
notificación dirigida a las restantes potencias firmantes de la presente Acta, con objeto de ponerlas en condiciones
de hace valer sus reclamaciones, si hubiese lugar a ellas.
Artículo 35. Las potencias firmantes de la presente Acta reconocen la obligación de asegurar, en los territorios
ocupados por ellas en la costa del continente africano, la existencia de una autoridad suficiente para hacer respetar
los derechos adquiridos y, llegado el caso, la libertad de comercio y de tránsito en las condiciones en que fuese
estipulada.”
Conferencia de Berlín. Acta General. Febrero de 1885