Características da cultura castrexa

1. A CULTURA CASTREXA
EN 10 PREGUNTAS

2. 1- QUE SE ENTENDE POR
CULTURA CASTREXA?
É a cultura da Idade de Ferro que se
desenvolve en todo o noroeste da
Península Ibérica

3. 2- CANDO SE DÁ?
Entre o século IX ac e o s. I dc.
Despois do s. I dc. co territorio xa
invadido polos romanos hai castros
que continúan habitados, pero
considéranse da cultura galaico-
romana

4. 3- QUE É UN CASTRO?
Un castro é un
poboado fortificado,
construído durante a
Idade de ferro e
situado a miúdo
(non sempre) en
zonas altas e doadas
de defender

5. 4- ONDE HAI CASTROS?
En Galicia, Oeste de Asturias e
León e o Norte de Portugal.
Do río Navia ao Douro
Sitúanse en zonas litorais ou
de val, escasean en zonas
montañosas
Nos sabemos con exactitude
cantos castros hai, pero
probablemente superan os
3.000

6. 5- COMO É O EXTERIOR DUN CASTRO?
Soe ter unha forma circular adaptándose ás curvas de nivel do
terreo. Pode ter unha ou máis murallas feitas de pedra ou terra.
As defensas complétanse con foxos e parapeitos que rodean a
muralla e a reforzan nos lugares máis febles. A miúdo tamén
están reforzadas as portas de entrada na muralla
Parapeitos
Foxo

7. 6- E O INTERIOR DO CASTRO?
No interior do castro distribúense as
vivendas, normalmente son circulares
pero tamén as hai cadradas,
especialmente nos castros máis
recentes.
Na etapa final da época castrexa as
casas agrupábanse por familias en torno
a un patio, onde hai tamén alpendres e
celeiros e están separadas das demais
vivendas por unha pequena muralla .
As vivendas distribúense seguindo as
irregularidades do terreo e forman rúas
e canellóns estreitos

8. 7- COMO É UNHA VIVENDA CASTREXA?
Circular case sempre, de pedra
nos muros pero tamén as
houbo de barro ou madeira.
No centro sitúase unha lareira,
e un banco corrido de pedra
pegado ao muro da vivenda.
Os teitos eran de madeira e
palla.
Non debemos confundir castro
(grupo de casas) con vivenda
(unha sóa casa)
Fogar
tear
forno
muíño

9. 8- ERAN CELTAS OS
HABITANTES DOS CASTROS ?
Os romanos chamáronlle “Celtas”a todas as tribus que
vivían ao Norte dos Alpes. Autores nacionalistas galegos
(Murguía, Risco) usaron a palabra para referirse a estes
pobos prehistóricos galegos, remarcando que a súa
orixe era do Norte de Europa e non mediterránea.
A cultura castrexa ten influenzas centroeuropeas pero é
incorrecto dicir que os seus habitantes eran celtas.

10. 9- COMO E DE QUE VIVÍAN?
A sociedade castrexa estaba
xerarquizada, dirixida por un lider
ou “príncipe”. A unidade básica de
organización era a familia, nun
castro vivía un grupo de familias e
varios castros formaban un
“populus”: ártabros, cilinios,
límicos…
Os restos que conservamos de
fortificacións, armas, estatuas de
xefes militares… dinnos que eran
pobos guerreiros.
Vivían sobre todo da agricultura
(fabas, cereais…) e da gandaría
(vacas, ovellas, cabras e porcos)
pero tamén tiña importancia a
minería e a pesca e o marisqueo
(nas zonas litorais)
Guerreiro
castrexo
Ánfora
Fenicia
atopada
en Sta
Tegra,
demostra
as
relacións
comerciais

11. 10- EN QUE CRÍAN OS CASTREXOS?
Eran politeístas, crían
en varios deuses:
Bandua, Laroco,
Coso… relacionados
coa guerra, os
camiños, as augas
etc.
Non conservamos
sepulturas castrexas
(necrópolis) polo que
supoñemos que
incineraban
(queimaban) os
mortos

12. OS CASTROS MÁIS IMPORTANTES
Castro de Baroña, Porto do Son, entrada fortificada

13. Castro de Viladonga, Lugo
Neste castro romanizado, cultura Galaico-
Romana, hai moitas casas de formas cadradas

14. Castro de Santa Tegra, A Garda, Pontevedra

15. Restos arqueolóxicos atopados:
-Pedra
-Cerámica
- Metais: ferro, bronce, ouro
Esq. Fiestra con forma de trisquel, símbolo
solar, dta cabeza e torso de guerreiro,
Museo Arqueolóxico de Ourense

16. Cerámica castrexa con decoración de
pico de diamante

17. Arriba xoias de ouro,
esq. Torques
masculino, símbolo de
poder que se poñía no
brazo ou no pescozo.
Dta arracadas de
muller. Abaixo espadas
de puño de antenas en
bronce

18. QUERES SABER MÁIS?
CONSULTA ESTES ENLACES:
PÁXINA INTERACTIVA NA QUE SE PODEN FACER VISITAS
VIRTUAIS A VARIOS CASTROS:
http://www.muvicc.es/catalogo.html
BLOG QUE RELACIONA MÁIS DE 3.000 CASTROS, DAS CATRO
PROVINCIAS GALEGAS :
http://onosopatrimonio.blogspot.com.es/2011/07/castros-
de-galiza-i.html

19. BIBLIOGRAFÍA:
CALO LOURIDO, F. (1993): A cultura castrexa, Ed. A Nosa Terra, Vigo
CARBALLO ARCEO, X. (2000): Os castros galegos, Ed. A Nosa Terra, Vigo

20. REFERENCIAS DAS IMAXES
DIAPOSITIVA Nº:
4- MIGUEL BUGALLO SÁNCHEZ-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Castro_de_BaroNa.Galiza.jpg
5-FROARINGUS-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Cultura_Castrexa.png
6- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html
7-
A DOMINIO PÚBLICO-http://en.wikipedia.org/wiki/Castro_culture#mediaviewer/File:Planta_original_cividade_Arthur_Cruz.jpg
B- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html
8- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html
10-A-B-C-- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html
11- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html
12-LMBUGALLO SÁNCHEZ-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Castro_de_BaroNa.Galiza.09.jpg
13-
A-PePeEFE-CC-BY-SA-http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Castro_de_Viladonga_-_Panor%C3%A1mica_02.jpg
B- ALMA-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Vista_xeral_da_croa_Castro_de_Viladonga.JPG
C- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html
14-
A-HOMBREDHOJALATA-CC-BY-SA-http://es.wikipedia.org/wiki/
Castro_de_Santa_Tecla#mediaviewer/Archivo:Castro_de_Santa_Trega,_2011,_A_Guarda.jpg
B-JUAN MEJUTO-CC-BY-SA- http://es.wikipedia.org/wiki/Castro_de_Santa_Tecla#mediaviewer/Archivo:A_Guarda-Castro_de_Santa_Trega.jpg
15-
A-FROARINGUS-CC-BY-SA-http://en.wikipedia.org/wiki/Castro_culture#mediaviewer/File:Trisquel_de_Castromao.JPG
B- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html
C-FROARINGUS-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Torso_de_guerreiro.JPG
16-
A- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html
B-JOSEOLGON-CC-BY-SA-http://en.wikipedia.org/wiki/Castro_culture#mediaviewer/File:Ceramica_Cividade_de_Terroso.JPG
17-
A- LUIS GARCÍA-CC-BY-SA- MAN-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Torque_galaico-asturiano_de_Labra_%28M.A.N._33132%29_01.jpg
B- AARIZAGA-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Arracadas_do_%22Tesouro_Bedoya%22,_expostas_no_Museo_de_Pontevedra..jpg
C- ÁLVARO PÉREZ VILARIÑO-CC-BY-SA-http://en.wikipedia.org/wiki/Castro_culture#mediaviewer/File:Espadas_de_Antenas.jpg

21. Dereitos de autor
O legado cultural greco-latino. Maribel Iglesias Baldonedo, con licenza:
Dentro do curso: O tempo e o espazo con liñas e cores por Maribel Iglesias e Manuel
Busto. Baixo licenza
Creative Commons Reconocimiento-NoComercial-CompartirIgual 3.0 España.
Créditos e autoría:
Úsanse imaxes e recursos de produción propia, que se fan públicos con licenza CC-BY-
NC-SA, outras de dominio público, con licenza creative commons, GNU... tomados
preferentemente de bancos de recursos educativos abertos. Tamén se empregan,
acolléndose ao dereito de cita segundo a lexislación vixente, imaxes e recursos diversos
de diferentes páxinas Web, e lígase -cando é posible- a súa licenza ao pé dos propios
recursos, que manteñen integramente.
Outras licenzas:
Quedan fora desta licenza as imaxes, recursos... que manteñen a súa propia licenza,
sinalada en cada caso.