Este documento presenta la unidad didáctica 11 sobre el clima de España y Galicia. Introduce los conceptos de tiempo atmosférico y clima, y analiza los factores que determinan el clima como la proximidad al ecuador, la altitud y la influencia del mar. Detalla los diferentes climas de España y Galicia, sus características de temperatura y precipitaciones, y la vegetación asociada a cada clima.

1. Unidades !!: Ímonos de ruta polo noso país III. 1ª sesión: INTRODUCIÓN, MOTIVACIÓN E ANÁLISE PREVIA UNIDADE 11: Ímonos de ruta polo noso país III. A partir dos recursos obtidos na saída da unidade anterior, analizaremos as características climatolóxicas do noso ámbito como punto de partida para analizar o clima e os factores que o determinan. A continuación analizaremos as variedade climáticas de España e da nosa Comunidade. O emprego de recursos TIC facilitará a comprensión da súa representación gráfica e remataremos ampliando a presentación realizada na unidade 7sobre a “regra dos tres erres”. Competencia cultural

3. Coñecer e comprender como actúan os tres factores principais do clima: a proximidade ao ecuador, a altitude sobre o nivel do mar e a influencia do mar.

4. Coñecer os climas de España e as zonas ás que afecta cada un deles.

5. Coñecer os trazos máis destacados das temperaturas e as precipitacións dos climas de España e de Galicia.

7. A altitude e a súa influencia nas temperaturas. A influencia do mar nas temperaturas e o relevo como barreira a esa influencia.

8. Os distintos climas das terras españolas e da comunidade, e as súas zonas de influencia.

9. Características dos climas de España: oceánico, continental, mediterráneo, continental-mediterráneo, de montaña e subtropical.

10. Características dos climas de Galicia: oceánico de litoral, de montaña e de interior.

12. Coñece e comprende como actúan os tres factores principais do clima: a proximidade ao ecuador, a altitude sobre o nivel do mar e a influencia do mar.

13. Relaciona o relevo coa altitude e coa influencia do mar na súa actuación como factores climáticos.-Coñece os climas de España e da comunidade, e as zonas ás que afecta cada un e sinala no mapa que territorios están afectados por cada un dos climas das terras de España e de Galicia. -Indica que temperaturas e que precipitacións son características de cada tipo de clima das terras españolas e galegas.

14. 2ª sesión: O tempo atmosférico e o clima. A proximidade ao ecuador e as grandes zonas climáticas do planeta. Traballamos os contidos Chamámos tempo ao estado atmosférico dun lugar nun período curto. Se este período é longo, é denominado clima. O tempo atmosférico e o clima Segundo nos atopemosmaispreto do ecuador, o clima será mais cálido. A proximidade ao ecuador As grandes zonas climáticas do planeta Actividade de investigación: Por que existe esta variedade de zonas climáticas no planeta?Axúdate para contestar dos recursos de biblioteca ou das TICs. Exporemos e debatiremos as conclusiósn. Analizamos a información.

15. Actividades de consolidación: Nestas dúas imaxes, quen cres que ten razón? Están equivocados? Por que? Describe as diferenzas entre tempo atmosférico e clima. 1. 2. Analizamos a información e reflexionamos

16. 3ª sesión: A altitude e a súa influencia nas temperaturas. A influencia do mar nas temperaturas e o relevo como barreira a esa influencia. Canto menor é a altitude, máis cálido será o clima: As temperaturas dependen da súa altura sobre o nivel do mar. Normalmente descenden un grao cada 160 metros que aumenta a altitude. Por que nas zonas montañosas teñen climas mais fríos e as zonas chás próximas a o mar posúen climas mais cálidos? A terraquéntasemáisrapidamente cando chega o verán,. Os ventos que van do mar á terra son mais frescos. Pero no inverno, a terraarrefríasemais rápido que o mar. No inverno, os ventos que se dirixen do mar á terra son cálidos, por istonas zonas costeirasposúen climas que son máis suaves que os das zonas afastadas do mar. Actividadede desenvolvemento: Explica por que hai climas mais suaves nasvilas que están preto do mar. Que acontece aonoso redor?

18. Autoavaliar ao mesmo tempo os nosos coñecementos.

19. Visitar a páxina web: Agencia Estatal de Meteorología - AEMET. Gobierno de España

20. http://climantica.org/meteo/gl/page/meteo?apartado=03

22. vermello Clima mediterráneo típico. amarelo Clima mediterráneo de interior. verde Clima oceánico. azul Clima de montaña. Clima subtropical. laranxa Actividades de desenvolvemento. Consolidamos os nososcoñecementos Colorea cada zona coa cor que corresponda. Coa axudadun mapa político, escribe a que clima pertencen as seguintescidades: Lugo___________ Barcelona________ Alicante_________ Sevilla____________ A que clima se refire o seguinte texto? «No interior da Península, nas Comunidades que están na Meseta e na depresión do Ebro, as temperaturas son extremas porque estas zonas están afastadas da costa. Nesta zona as temperaturas son extremas, moibaixas no inverno, arredor dos 4 ºC, e altas no verán, uns 23 ºC. As precipitaciónsdanse sobre todo na primavera e no outono.»

23. 6ª sesión:.Características dos climas de España. Traballamos os contidos. Somos capaces de resumir Clima oceánico. Temperaturas: Suaves todo o ano. Frescas no inverno. Precipitacións:Abundantes e repartidas todo o ano. Vexetación: Prados e bosques de folla caduca como o carballo. Clima continental con influencia mediterránea. Temperaturas:Invernos puco fríos e veránsmoi calorosos. Precipitacións: Escasas pero mais abundantes que no clima mediterráneo. Vexetación: Aciñeiras e sobreiras, plantacións de oliveiras. Clima continental: Temperaturas: Extremas; invernos fríos e veráns calorosos. Precipitacións: Escasas, predominan na primavera e outono. Vexetación: Escasa, son frecuentes aciñeiras e piñeiros. Clima de montaña. Temperaturas: Baixas no inverno e frescas no verán. Precipitacións: Abundantes case todo o ano e ás veces en forma de neve. Vexetación: Escasa naaltitude. Nas zonas baixashai abetos , carballosoupiñeiros. Clima mediterráneo: Temperaturas: suaves no inverno e cálidas no verán. Precipitacións: Escasas e irregulares, as veces son torrenciais en outono. Vexetación: Escasa, son comúns a aciñeira e piñeiro. Clima subtropical. Temperaturas: Cálidas e suaves todo o ano. Precipitacións: Chuvias escasas. Vexetación: Propia, o drago, piñeiro canario, loureiro…

24. ACTIVIDADES DE DESENVOLVEMENTO 1.A que tipo de clima poden pertencer estos climogramas? 3.Contesta as seguintescuestións: Cales sos as árboresmais frecuentes no clima oceánico? Como son as temperaturas do clima subropical? Cal é a vexetación característica do clima de montaña? O clima continental é moichuvioso? 2.Con que tipo de clima identificas esta imaxe? Que tipo de vexetación observas? Analizar, reflexionar,… Aprender a aprender. Autonomía e iniciativa persoal. Competencia matemática. Competencia artística. 4. Realiza dousdebuxos nos que se represente unhapaisaxe do clima oceánico e outroao clima mediterráneo. Que vexetaciónlles caracteriza?

25. Competencia matemática e para aprender a aprender 7ª Sesión: Facemos un climograma. Actividade de reforzo: Facemos o nosoclimograma de Lugo a partir dos rexistros que recollemosao longo do ano. Definimos o tipo de clima a o que pertence Lugo e razoamos as nosasrespostas.

27. Temperaturas: Suaves todo o ano. Veráns calorosos no sur.

29. Temperaturas: Frías no inverno. Suaves no verán.

31. Temperaturas: Frías no inverno e calorosas no verán.

32. Vexetación: Carballos, castiñeiros. Nasbeiras dos ríos podemos atoparbidueiros, freixos…Analizar a información, reflexionar e contestar,…

33. 9ª Sesión: Observamos o contorno. Competencia cultural e artística, social e cidadá. Actividade de ampliación: Recopiamos información a partir das nosas experiencias sobre as relacións que observamos entre a arquitectura e o clima. Compartiremos cosnososcompañeiros e compañeiras os nososcoñecementos. Poderemos traer fotografías, revistas sobre os lugares que teñamos visitado, e a súa arquitectura.

35. Introducir os contidos dados no blog da clase- Autoavaliar ao mesmo tempo os nosos coñecementos. http://www.clarionweb.es/5_curso/c_medio/cm514/cm51409.

36. Máis información en www.climantica.org (Unidade didáctica Cambia o clima? epígrafe 2 Na atmósfera está a chave e o CO2 é o responsable) A temperatura ao igual cós outros elementos do clima, depende de varios factores, que fan que sexa maior ou menor: a altitude, a latitude, a proximidade ou distancia ao mar, as correntes mariñas e a hora do día. 7ª sesión: Investigamos sobre o cambio climático e as súas consecuencias. Competencia social e cidadá, comunicativa,…. A temperatura ao igual cós outros elementos do clima, depende de variosfactores, que fan que sexa maior ou menor: a altitude, a latitude, a proximidade ou distancia ao mar, as correntes mariñas e a hora do día. Pero existen outros factores que fan que a temperatura cambie. Cales serán? Que efectosproduce o cambio climático nos seres vivos? É o responsable o CO2.? Que podemos facer nos para cambiar esta situación? Recolleremosinformación da biblioteca e debatiremos na clase sobre o cambio climático. Lembramos a regra dos “Tres erres” Educación medioambiental Tamén podemos consultar páxinas web como: http://eduprimaria.climantica.org/07/comic1/comic13.htm

38. Temperaturas: Suaves todo o ano. Veráns calorosos no sur.

40. Temperaturas: Frías no inverno. Suaves no verán.

42. Temperaturas: Frías no inverno e calorosas no verán.

43. Vexetación: Carballos, castiñeiros. Nasbeiras dos ríos podemos atoparbidueiros, freixos…Clima continental con influencia mediterránea. Rexístrase no sur da Meseta e en case todo o Val do Guadalquivir. Clima de montaña.É propio das zonas máis altas das montañas. Clima subtropical. Rexístrasesoamentenas illas Canarias.

44. A continuación realizamos as preguntas para o noso xogo do Trivial. Actividades de ampliación e reforzo. Competencia para aprender a aprender, social e cidadá. Por parellas elaboramos as preguntas para o noso trivial. Unha vez introducidas, reforzamos e ampliamos os nososcoñecementoscunha partida na que todos participaremos.

45. 11ª Sesión: Avaliación…Que sabemos? Nome: Data: 1. O estado da atmosfera que se repite nun lugar ao longo de moitos anos é: o tempo. b. a meteoroloxía. c. o clima. 2. O tipo de clima que se da nas illas Baleares é: mediterráneo típico. b. subtropical. c. mediterráneo de interior. 3. No clima oceánico as precipitacións son: a. abundantes todo o ano. b. abundantes sobre todo no verán. c. abundantes no oceánico de interior e escasas no oceánico típico. 4. As zonas que máis calor reciben: a. están próximas aos Polos. b. están próximas ao ecuador. c. están próximas ao mar. 5. O palmito e o esparto medran: a. nas zonas de montaña do norte da Península. b. nas illas Canarias. c. nas zonas máis áridas do sueste da Península. 6. A faia é característica do clima: oceánico. de montaña. c. subtropical. 7. O clima nas zonas de montaña é máis frío porque: a. a temperatura diminúe coa altura. b. a proximidadeao mar faibaixar as temperaturas. c. a temperatura aumenta coa altura. 8. Nas zonas con clima mediterráneo, as precipitacións son máis abundantes: a. no verán. b. no inverno. c. na primavera. 9. Os bosques de laurisilvas son característicos de: a.Cataluña. b. Galicia. c. as illas Canarias. 10.Nas zonas máis altas das montañas medran plantas como: o piorno. b. o carballo. c. a xesta.