Recomendados
Más contenido relacionado
La actualidad más candente
La actualidad más candente (19)
Destacado
Similar a Barrukodinamika
Más de sonri15
Más de sonri15 (20)
Barrukodinamika
- 1. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Lurraren barruko dinamika IRAKURGAIA ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET AURREKOA IRTEN
- 2. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Lehen irakurgaia Sumendia erupzioan «Irailaren 1ean, gaueko bederatziak eta hamarrak artean, Lurra bat-batean ireki zen Timanfayatik hurbil. (…) Mendi erraldoi bat lurraren barrenetik gailendu zen, eta puntatik garrak ateratzen ziren, hemeretzi egunetan zehar sutan jarraitu zutenak. Handik egun gutxitara, zulo berri bat eratu zen, eta laba uholde batek Timanfaya, Rodeo eta Mancha Blanacako zati bat hartu zituen menpe. Laba hedatu egin zen (…) hasieran ura bezain azkar, baina laster abiadura murriztu eta eztia balitz bezala isurtzen zen. Baina irailaren 7an (…) laba masak (…) instant batean suntsitu zituen Maretas eta Santa Catalina herriak (…). Irailaren 11n (…) labak (…) Mazo harrapatu zuen, herrixka guztia sutu eta estali zuen, eta bere bidea jarraitu zuen itsasoraino, sei egunetan zehar zarata beldurgarriaz korrika eginez eta benetako urjauziak sortuz. Hildako arrain kopuru izugarria itsasoaren gainean zegoen (…).» Horrela deskribatu zuen Yaizako abadeak 1730ean Kanariar artxipelagoko Lanzarote irlaren itxura guztiz aldatu zuen erupzioa. Egun gutxitan, gutxi gorabehera kilometro kubiko bat laba lurraren gainazalera atera zen, hainbat herri estali zituen eta paisaia erabat aldatu zuen. Harriek iraganean Lurreko leku ezberdinetan sumendi-erupzioak egon zirela erakusten digute, hau baino mila aldiz bortitzagoak. Gure planetak izugarrizko energia kopurua du barnean, kontinenteak mugitzeko, mendiak altxatzeko, lurrikarak sortzeko eta sumendijarduera sorrarazteko gai dena. Timanfayako parke naturala, Lanzarote AURREKOA IRTEN
- 3. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Edukien eskema Lurraren barruko dinamika Lurraren barne-beroa Jatorria Ezaugarriak Bulkanismoa Jatorria Ezaugarriak Sumendi-jarduera motak Barne-beroaren agerpenak Sailkapena Eraginak Lurrikarak Jatorria Eraginak Uhin sismikoak Arriskuak Jarduera-neurriak Alerta-sistemak Plaka litosferikoak Mugimendua Tektonika Mendien eraketa Lurraren erliebea Prozesuen elkarreragina Harriak Magmatikoak Metamorfikoak Harrien zikloa HASIERA AURREKOA IRTEN
- 4. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET HASIERA Unitatearen azalpenerako baliabideak Lurraren barruko beroaren jatorria Lurraren barnealdearen ezaugarriak Barne-beroaren agerpenak Barne-beroaren eraginak Bulkanismoaren jatorria Sumendi-erupzio baten ezaugarriak Sumendi-jarduera motak Lurrikaren jatorria Lurrikaren eraginak Uhin sismikoak eta Lurraren egitura Arriskuen aurreko jarduera-neurriak Alerta goiztiar sistemak Mendien eraketa Barne eta kanpoprozesuen elkarreragina Plaka litosferikoen mugimenduak Sumendiak, lurrikarak eta plaka-tektonikoak Harri magmatikoak Harri metamorfikoak Harrien zikloa Estekak AURREKOA IRTEN
- 5. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Lurraren barne-beroaren jatorria Milioi urteak Duela 4.600 milioi urte Duela 4.000 milioi urte Egun Material metalikoen hondoratzea Lurrazala Kanpo-nukleo urtua Lurrazal solidoa Barne-nukleo solidoa (5 000 ºC) Meteoritoak Mantua Neurriz handitzea Nukleoaren eraketa Mantu solidoa Ozeanoa AURREKOA IRTEN
- 6. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Lurraren barnealdearen ezaugarriak Tenperatura eta presio handitzea 50 kilometrora: Tenperatura 600 ºC-ren baliokidea da Presioa 20.000 atmosferaren baliokidea da Lurraren azalaren azalera GRADIENTE GEOTERMIKOA Tenperatura 30 ºC handitzen da sakonera kilometro bakoitzean AURREKOA IRTEN
- 7. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Barne-beroaren agerpenak Kontinenteen deriba Bulkanismoa Azalaren barruan urturiko harriak kanpora ateratzea Kontinenteen joan-etorri horizontal motelak Isostasia Lurrikarak Azalaren mugimendu bertikal motelak Azalaren mugimendu bortitz eta laburrak AURREKOA IRTEN
- 8. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Barne-beroaren eraginak Atmosferaren eraketa Harri beroak Eremu magnetikoen ekoizpena Fenomeno hidrotermalak AURREKOA IRTEN
- 9. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Bulkanismoaren jatorria Magmak eratzeko eremu faboragarria Lurrazala Lurrazala Mantua Mantua Mantuko eremu beroa Kanpo-nukleoa Barne-nukleoa AURREKOA IRTEN
- 10. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Sumendi-erupzio baten ezaugarriak Gasak Kraterra Piroklastoak Sumendikonoa Laba koladak Sumendikebidea Gela magmatikoa SAKATU IRUDIA HANDITZEK0 AURREKOA IRTEN
- 11. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Sumendi-erupzio baten ezaugarriak Gasak Karbono dioxidoa Urlurruna Sufregasak Karbono monoxidoa ITZULI AURREKOA IRTEN
- 12. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Sumendi-erupzio baten ezaugarriak Piroklastoak Sumendierrautsak Lapillia Sumendibonbak ITZULI AURREKOA IRTEN
- 13. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Sumendi-erupzio baten ezaugarriak Sumendi-jarduera eta laba koladak Zenbat eta tenperatura altuagoa, orduan eta magma bigunagoa Gas-burbuilek ihes egiten dute emeki 1.000 ºC baino gehiagora laba biguna eta kolada zabalak Tenperatura baxuagoan magma likatsuagoa da Gas-burbuilek leherketak eta zipriztinak sortzen dituzte 700 ºC baino gutxiagora laba likatsua eta aitzinamendu moteleko koladak ITZULI AURREKOA IRTEN
- 14. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Sumendi-jarduera motak SAKATU GEZIAK XEHETASUN GEHIAGO EZAGUTZEKO HAWAIAR JARDUERA BULKANIAR JARDUERA ESTRONBOLIAR JARDUERA AURREKOA IRTEN
- 15. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Sumendi-jarduera motak Ezkutu-sumendia Gela magmatikoa HAWAIAR JARDUERA Galdara nagusia Tximinia nagusia Magmaren tenperatura: oso altua (1 000 ºC-tik gorakoa) Lehergarritasuna: baxua Arriskugarritasuna: baxua Arriskuak: laba oso biguna, hiriak estal ditzakeena ITZULI AURREKOA IRTEN
- 16. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Sumendi-jarduera motak Estrato-sumendia Kraterra Kono bolkanikoa Ganbera magmatikoa ESTRONBOLIAR JARDUERA Tximinia Magmaren tenperatura: ertaina (700 eta 1.000 ºC artean) Lehergarritasuna: ertaina Arriskugarritasuna: ertaina Arriskuak: piroklastoek hiriak estal ditzakete ITZULI AURREKOA IRTEN
- 17. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Sumendi-jarduera motak Domoa Ganbera magmatikoa SUMENDI-JARDUERA Laba kontsolidatuko pitoi bolkanikoa Magmaren tenperatura: baxua (700 ºC baino baxuago) Lehergarritasuna: altua Arriskugarritasuna: altua Arriskuak: leherketa eta hodei kartsu oso suntsitzaileak ITZULI AURREKOA IRTEN
- 18. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Lurrikaren jatorria Epizentroa Bibrazioak Hipozentro edo foku sismikoa Lurraren azalaren urraketa edo mugimendu bortitzak Zenbat eta zurrunagoa apurtzen den materiala, orduan eta biziagoa hipozentroaren bibrazioa AURREKOA IRTEN
- 19. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Lurrikaren eraginak Richter eskala 9,60 Lur-jausiak Tsunamiak Kalteak eraikinetan Epizentroa Txile (1960) Hipozentroa Uhin sismikoak AURREKOA IRTEN
- 20. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Uhin sismikoak eta Lurraren egitura Uhin sismikoen interpretazioa Sismografoa Sismograma ZEIN DA UHIN SISMIKOAK IKERTZEAREN EMAITZA? Uhin sismikoak AURREKOA IRTEN
- 21. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Uhin sismikoak eta Lurraren egitura Plaka litosferikoak Lurraren egituraren ezagutza Lurrazala (granitoa eta basaltoa) Litosfera Mantua (peridotita) Kanpo-nukleoa (likidoa) Nukleoa (konposizio metalikoa) Barne-nukleoa (solidoa) ITZULI AURREKOA IRTEN
- 22. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Barne-prozesuek sorturiko arriskuen aurrean jarduera-neurriak Aurreikuspena Arrisku-mapak egin Iragarpena Prebentzioa Argon-gasaren jarioa Eraikinen diseinuak AURREKOA IRTEN
- 23. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Alerta goiztiar sistemak Tsunamien hurbiltasunari buruz informatzen du Olatuei, haizeari eta mugimendu sismikoei buruzko informazioa hartzen du Hawai Alerta Goiztiar Sistemako Buiak (AGS) AURREKOA IRTEN
- 24. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Lurraren erliebea Kontinenteen talka NOLAKOA DA LURRAREN ERLIEBEA? Rifta Azala loditzea Plaka litosferikoen mugimendua Mantua Goranzko korrontea Kanponukleoa IKUSI NOLA ERATZEN DEN ERLIEBEA AURREKOA IRTEN
- 25. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Lurraren erliebea Kontinenteen talka NOLAKOA DA LURRAREN ERLIEBEA? Rifta Azala loditzea Eurasia Plaka litosferikoen mugimendua Ebro mendigunea Pirinioak Mantua Goranzko korrontea Kanponukleoa Betikoak Iberiar plaka Iberiar plaka ITZULI AURREKOA Alboraeko Plaka Alboraeko Plaka Duela 100milioi urte Duela 20 milioi urte Duela 60 milioi urte IRTEN
- 26. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Kontinenteak eta itsas hondoak GEHIAGO JAKITEKO SAKATU PUNTU GORRIAK ITZULI AURREKOA IRTEN
- 27. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Kontinenteak eta itsas hondoak Plataforma kontinentalek Kontinenteen ertzak eratzen dituzte GEHIAGO JAKITEKO SAKATU PUNTU GORRIAK ITZULI AURREKOA IRTEN
- 28. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Kontinenteak eta itsas hondoak Gailurrek edo ozeanomendikateek Sumendi-jarduera bizia dute GEHIAGO JAKITEKO SAKATU PUNTU GORRIAK ITZULI AURREKOA IRTEN
- 29. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Kontinenteak eta itsas hondoak Ezkutuak edo lautada handiak Eremu handi horizontalak GEHIAGO JAKITEKO SAKATU PUNTU GORRIAK ITZULI AURREKOA IRTEN
- 30. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Kontinenteak eta itsas hondoak Mendikateak Garaiera handiko mendilerroak GEHIAGO JAKITEKO SAKATU PUNTU GORRIAK ITZULI AURREKOA IRTEN
- 31. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Kontinenteak eta itsas hondoak Ozeano-fosak Ozeanoetako eremu sakonenak GEHIAGO JAKITEKO SAKATU PUNTU GORRIAK ITZULI AURREKOA IRTEN
- 32. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Kontinenteak eta itsas hondoak Itsaspeko sumendiek Sumendi-arkipelagoak sorraraz ditzakete GEHIAGO JAKITEKO SAKATU PUNTU GORRIAK ITZULI AURREKOA IRTEN
- 33. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Mendien eraketa. Kontinenteak eta itsas hondoak Lautada abisalak Planetako itsaspeko eremu lau zabalenak GEHIAGO JAKITEKO SAKATU PUNTU GORRIAK ITZULI AURREKOA IRTEN
- 34. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Barne eta kanpo-prozesuen elkarreragina Himalaya mendikatea Eragile geologikoak higatzen dira eta litosferari pisua kentzen diote Mugimendu isostatikoak Igoera isostatikoa Subsidentzia AURREKOA Sedimentuen pisuak subsidentzia sortzen du IRTEN
- 35. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Plaka litosferikoen mugimenduak Plaken aldentze-eremua Kontinente azpiko ozeano-plaka subdukzioa Bi plakaren irristaketa, bata bestearen kontra NOLA BANATZEN DIRA PLAKA LITOSFERIKOAK? AURREKOA IRTEN
- 36. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Plaka litosferikoen mugimenduak Ozeano-dortsala IPAR AMERIKAKO PLAKA Subdukzio eremuak eta talka kontinentala EUROASIAKO PLAKA AFRIKAKO PLAKA NAZCAKO PLAKA HEGOAMERIKAKO PLAKA FILIPINETAKO PLAKA OZEANO BAREKO PLAKA INDIANO OZEANOKO PLAKA ANTARTIKOKO PLAKA ITZULI AURREKOA IRTEN
- 37. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Sumendiak, lurrikarak eta plaka-tektonikoa Foku sismiko eta sumendien banaketa mapa Sumendi-jarduera Sismotasun handia Sismotasun ertaina Sismotasun txikia AURREKOA IRTEN
- 38. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Harri magmatikoak Harri magmatiko nagusiak Pegmatita Sienita Gabroa Zepa bolkanikoa Pumita (apar-harria) Obsidiana Basaltoa Harri bolkanikoak Harri plutonikoak Granitoa AURREKOA IRTEN
- 39. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Harri metamorfikoak Harri magmatiko nagusiak Buztina, arbela edo eskistoa Kuartzo askoko hareharria Kareharria Presioa eta tenperatura: Presioa eta tenperatura: Presioa eta tenperatura: Presioa eta tenperatura: Handitze leuna Handitze bizia Handitze oso bizia Handitze bizia Handitze bizia Arbela Eskistoa Gneisa Kuartzita Marmola Presioa eta tenperatura: Buztina edo arbela Ondoriozko harri metamorfikoa Jatorrizko harria eta prozesu metamorfikoa Buztina AURREKOA IRTEN
- 40. HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika Harrien zikloa SEDIMENTUAK Urtzea HARRI METAMORFIKOA Hoztea MAGMA Disgregazioa Litifikazioa HARRI SEDIMENTARIOA HARRI MAGMATIKOA AURREKOA IRTEN
- 41. HASI ESKEMA BALIABIDEAK NATURA ZIENTZIAK DBH 2.MAILA Lurraren barruko dinamika INTERNET Esteka interesgarriak Barne-energia Sumendiak WEB GUNE HONETARA JOAN WEB GUNE HONETARA JOAN HASIERA AURREKOA IRTEN